Shitjet e pronave pësuan një rritje të lehtë gjatë vitit të shkuar, megjithëse numri i subjekteve që kanë kryer shitje ishte më i ulët krahasuar me vitin paraardhës. Sipas të dhënave nga vrojtimi i Bankës së Shqipërisë mbi tregun e pasurive të paluajtshme, numri i përgjithshëm i pronave të shitura ishte 1150 në gjysmën e parë të vitit 2023 nga 933 të periudhës paraardhëse, ndërsa vetëm 79 subjekte kishin kryer shitje nga 90 që kanë qenë gjithsej.

Për rrjedhojë, numri mesatar i pronave të shitura nga çdo agjenci imobiliare gjatë gjashtëmujorit të parë të vitit 2023 rezultoi në rreth 6.7, duke u rritur nga mesatarja prej 5 e raportuar gjatë gjysmës së dytë të vitit 2022.

Sipas Bankës Qendrore, si rezultat i çmimeve më të ulëta, shtetasit kanë blerë më tepër prona në periferi të qyteteve. Konkretisht, rreth 32% e shitjeve të realizuara gjatë gjysmës së parë të vitit të shkuar në të gjithë territorin përfaqësohen nga prona të vendosura në zonat më të preferuara brenda qytetit, nga 45% gjatë periudhës paraardhëse. Rreth 52% e pronave të shitura kanë qenë të ndërtuara në periferi të qyteteve, nga 45% në periudhën e kaluar dhe 16% e pronave kanë qenë prona të ndërtuara jashtë qytetit, nga 10% të gjashtëmujorit të mëparshëm.

Në pjesën më të madhe të rasteve, çmimi i blerjes së pronës për shitjet e kryera ka qenë i njëjtë me çmimin e kërkuar nga shitësi. Koha mesatare e shitjes së banesave në rang vendi për gjysmën e parë të vitit të shkuar raportohet të jetë mesatarisht 10.6 muaj. Në rastin e Tiranës nuk shfaqen ndryshime të mëdha, ndërsa qytetet bregdetare si Durrësi, Vlora, Saranda dhe të tjerat kanë raportuar kohëzgjatje më të lartë shitjeje se periudhën e kaluar. Në gjashtëmujorin e dytë të 2023-it, koha e shitjes për zonën e Tiranës është shkurtuar me 2 muaj, ndërsa ajo për zonat bregdetare dhe për zonat e tjera paraqitet e lartë.

Oferta për prona të paluajtshme ka ecur paralelisht me numrin e lejeve të ndërtimit. Duke marrë në konsideratë ritmin e shpejtë të ndërtimeve të reja vitet e fundit, oferta për prona të paluajtshme ka vijuar të rritet ngjashëm me atë të periudhave të kaluara. Në këto dy vite, pritet që tregu i pasurive të paluajtshme të ketë një ecuri pozitive, si për sa i takon çmimeve ashtu dhe për numrin e pronave të shitura.

Ndërtimi modular është një proces në të cilin një ndërtesë ndërtohet larg vendit të saj aktual, brenda mjediseve të kontrolluara të fabrikës, duke përdorur materiale identike dhe duke iu përmbajtur një sërë kodesh dhe rregulloresh. Metodologjia u prezantua fillimisht si një zgjidhje në kërkimin e sistemeve ndërtimore efikase, të kontrolluara me cilësi dhe me kosto efektive.

Metoda e industrializuar e ndërtimit ka evoluar për të përmbushur kërkesat historike dhe kohët e fundit është përballur me interes të rinovuar.

Këto “module” më pas transportohen në kantierin e ndërtimit dhe montohen në strukturën përfundimtare, duke iu përmbajtur të njëjtave standarde ndërtimi si objektet e ndërtuara në mënyrë konvencionale. Me përfitimet e mundshme në drejtim të reduktimit të mbetjeve, efikasitetit të energjisë, reagimeve emergjente dhe zhvillimit të shpejtë, metodologjia po fiton tërheqje në mbarë botën.

Vitet e fundit, ndërtimi modular është shfaqur si një ndryshim i lojës në industrinë e ndërtimit, veçanërisht në rajonin e Lindjes së Mesme dhe Këshillit të Bashkëpunimit të Gjirit (GCC). Me një përqafim në rritje të zgjidhjeve inovative për të adresuar nevojat në zhvillim të rajonit, ndërtimi modular është shfaqur si një alternativë bindëse.

Ndërsa ndërgjegjësimi rritet dhe përparimet teknologjike rriten, ndërtimi modular mund të ofrojë një alternativë të qëndrueshme ndaj praktikave tradicionale të ndërtimit në rajonin e GCC.

Për shkak të efikasitetit dhe kostos së tij, ndërtimi modular ka fituar tërheqje në mbarë botën në sektorë të ndryshëm. Në Amerikën e Veriut dhe Evropë, metodologjia është përdorur gjithnjë e më shumë në projekte rezidenciale, tregtare dhe institucionale. Të nxitur nga urbanizimi i shpejtë dhe zhvillimi i ndërtimit, vendet në rajonin e Azisë-Paqësorit, veçanërisht Kina dhe India, kanë dëshmuar rritje të konsiderueshme në ndërtimet modulare.

Lindja e Mesme është në prag të një revolucioni dixhital, duke shpresuar të bëhet një qendër për industritë e drejtuara nga teknologjia dhe ekonomitë e bazuara në njohuri. Forumi Ekonomik Botëror pretendon se “GCC është i vendosur mirë për t’u përshtatur me një botë gjithnjë e më dixhitale, me shumë qeveri kombëtare që investojnë në infrastrukturën teknologjike dhe iniciativat dixhitale”.

Ndërtimi modular promovon inovacionin dhe avancimin teknologjik, duke hapur rrugën drejt një mjedisi ndërtimi më të qëndrueshëm dhe elastik. Duke përdorur mjetet e dizajnit dixhital, teknologjitë e përparuara të prodhimit dhe parafabrikimit, ndërtesa modulare është një hap drejt sektorëve të drejtuar nga teknologjia që po krijohen në rajonin e GCC.

Si përfundim, ndërtesa modulare është në rritje në industrinë e ndërtimit, me një interes të rigjetur në Lindjen e Mesme dhe rajonin e GCC. Kjo qasje ndaj ndërtimit ka përfitime të mundshme në reduktimin e mbetjeve, efikasitetin e kohës dhe efektivitetin e kostos dhe promovon inovacionin dhe avancimin teknologjik.

Me rajonin që krijon megaprojekte dhe synon të çlirojë ekonominë e tij nga varësia e naftës së rëndë, shumë nga axhendat e tij përputhen me përdorimin e ndërtimit modular. Duke përdorur mjetet e projektimit dixhital dhe prodhimin e avancuar, ndoshta metodologjia mund të ofrojë një zgjidhje të zbatueshme për të përmbushur nevojat në zhvillim të rajonit të ndërtimit dhe objektivat e zhvillimit./Media Ndërtimi

Industria e arkitekturës ka treguar pak interes në eksplorimin e praktikave alternative, proceseve dhe modeleve të biznesit, duke pasur parasysh se mënyra tradicionale është po aq e ndjeshme ndaj cikleve të tregut si industritë e tjera. Zgjidhjet e dizajnit me porosi, gurthemeli i praktikës konvencionale, i bëjnë proceset e standardizimit dhe shërbimet e shkallëzimit sfiduese. Ky fokus gjithashtu çon në flukse pune të fragmentuara midis firmave dhe palëve të interesuara.

Stabiliteti dhe vendosja e praktikave tradicionale mund të krijojë një kulturë kundërshtuese ndaj rrezikut, duke penguar inovacionet përçarëse brenda industrisë.

“Prodhimi” i arkitekturës është një koncept në zhvillim që devijon nga format tradicionale të praktikës, duke i parë ndërtesat si produkte të përsëritshme dhe të shkallëzueshme. Kjo qasje rrit zinxhirin e vlerës së pasurive të paluajtshme duke fragmentuar procesin e projektimit. McKinsey & Co. “Normalja e ardhshme në ndërtim: Si përçarja po riformëson ekosistemin më të madh në botë” identifikon qasjet e bazuara në produkte si një nga forcat e mundshme që do të formësojnë transformimin e industrisë në dekadat e ardhshme.

Shumë startup po eksperimentojnë me teknologji modulare dhe sisteme përbërëse për të prodhuar ndërtesa.

Qëndrueshmëria është një shtytës kryesor prapa arkitekturës së produktivizuar. Moliving argumenton se metodat e tyre modulare dhe të parafabrikuara të ndërtimit thjeshtojnë procesin e ndërtimit duke reduktuar ndjeshëm mbetjet e ndërtimit. “Nëse shikoni se sa mbeturina shkaktohen nga ndërtimi i një shtëpie me porosi çdo herë, me siguri po flisni për dy kazana që vlejnë – ne vazhdojmë të përsërisim të njëjtin proces të kotë pa pushim. Me qasjen tonë, unë e di deri në vidën e fundit sa do të përdoren për çdo dhomë Pra, për sa i përket mbeturinave, unë po krijoj vetëm një kosh të vogël mbeturinash për dhomë kundrejt një koshi të tërë.” Duke “ripaketuar” teknikat ekzistuese “në një mënyrë më të zgjuar”, ndërtimi modular zvogëlon gjurmën e tyre mjedisore duke ofruar hapësira jetese efikase dhe funksionale.

Juno beson se krijimi i ndërtesave që grumbullojnë karbonin në vend që ta emetojnë atë është vetëm fillimi. Përtej materialeve dhe proceseve më të qëndrueshme, ata i kanë dhënë prioritet nxitjes së hapësirave të qëndrueshme që banorët mund të përjetojnë në mënyrë të prekshme – përmes përfundimeve të menduara, dizajnit dhe jetës së përditshme. Dhe falë fokusit të tyre në ndërtesat tërësisht elektrike në qytete me udhërrëfyes për energji të pastër, sistemi rezidencial i Juno-s priret drejt karbonit të mishëruar neto zero në njësitë e tij shumëfamiljare. Ky “prodhim” i arkitekturës përfaqëson një ndryshim paradigme nga normat e praktikës tradicionale. Duke i parë ndërtesat si produkte të shkallëzueshme, firmat si Moliving dhe Juno drejtojnë dizajnin dhe ndërtimin përmes sistemeve modulare dhe komponentëve të parafabrikuar. Kjo qasje rrit kontrollin e cilësisë, redukton mbeturinat, përmirëson qëndrueshmërinë dhe hap ekonomi të reja të shkallës.

Sidoqoftë, prodhimtaria kërkon një riformulim themelor të mënyrës se si ne konceptojmë dhe ofrojmë mjedisin e ndërtuar. Arritja në një “ndërtesë që ia vlen të përsëritet” kërkon një prototip të gjerë, të menduarit sistematik rreth komponentëve dhe kombinimeve dhe një kërkim të pamëshirshëm të cilësisë së jashtëzakonshme. Arkitektët duhet të kuptojnë në mënyrë intime nevojat e banorëve dhe kërkesat rajonale për të krijuar dizajne fleksibël, tërheqëse universale. Ndërsa shkëputja nga modelet e vendosura paraqet sfida, shpërblimet e mundshme janë të jashtëzakonshme – arkitektura më e bukur, e qëndrueshme dhe e arritshme e arritur përmes efikasiteteve transformuese. Ndërsa më shumë profesionistë eksplorojnë prodhimtarinë, industria më në fund mund të katalizojë risitë përçarëse të vonuara prej kohësh në qasjen tonë ndaj botës së ndërtuar.