N’vitin 2006 patëm fillue me hulumtue kaosin urbanistik n’Prishtinë s’bashku me shkollën  e arkitekturës BAUHAUS DESSAU, me fakulltetin e Arkitekturës n’Prishtinë edhe alamet profesora/arkitekta shqiptar’, gjerman, holandez, zvicran e austriak…

Si rezultat asht botue edhe libri: “Prishtina is Everywhere – Turbo Urbanism: the Aftermath of a Crisis”. Poashtu ekspozita nepër krejt Evropen e gjetiu…

Pas hulumtimeve dhe identifikimit të “diagnozës urbanistike” patëm fillue ky grup me dhan’/propozue zgjidhje.

Njana prej zgjidhjeve për me kthye identitetin e Kryeqytetit edhe me rifunkcinalizue ata ka qen’: “ZGJATJA E SHESHIT”… pra me vazhdue sheshi kah pjesa e vjetër e kryeqytetit. Respektivisht kah muzeu/xhamia…

Pse kjo?

Një qytet që s’ka histori asht i hendikepuem dhe i varfun! Qytetet pa histori s’kan’ vullnet me u zhvillue!

Pikerisht kjo rruga Agim-Ramadani ndan pjesën e vjetër të kryeqytetit me pjesën e re!

Shpesh me kolegët që kan’ pas’ përvojën profesionale n’kohën e ish-Jugosllavisë kan’ than’: “Asht ba qëllimisht kjo ndarje për me stagnue zhvillimin e Kryeqytetit”… Qëllimisht asht lan’ edhe sheshi egzistues i vogël për me pamundësue protesta  revolucionare… Kur projektohen sheshet njana prej 2 pikave kryesore asht: “Me i akomodue protestuesit” edhe “marshi i ushtrisë”…

Kur të vazhdohet sheshi kah muzeu, automatikisht asaj pjese i rritet vlera tokës X10!

Inkurajimi me investue menqum (qysh e parasheh Kryeqyteti) rritët sepse asht potez fitimprurës!

Asht ma e qas’shme për turista.  Banorët frenkuentojnë ma leht…

Dhe kryesorja qendra e ndrron fokusin te pjesa e vjetër e Kryeqytetit.

Po i postoj 3 foto;

1. Nenkalimi (Ku e mundëson vazhdimin e sheshit) që vec ka kalue n’prokurim.
2. Propozimi i vazhdimit të sheshit nga ekipi që e lartpërmena (ktuiheri, nga viti 2006). Ne këtë verzion u propozu pa nenkalim por vetëm me zgjat’ dyshemen’ e sheshit me pllakat e njejta, e qarkullimi i automjeteve me mbet si asht…
3. Libri: “Prishtina is Everywhere – Turbo Urbanism: the Aftermath of a Crisis”.

Online asht në shitje në 2 gjuhë (gjermanqe e anglezqe).

Opinion i shkruar nga arkitekti Visar Geci./Media Ndërtimi

Industria e ndërtimit në Evropë vazhdon të vuajë një çekuilibër të punës, me pothuajse gjysmën e profesioneve të klasifikuara si në mungesë në rajon që i përkasin këtij sektori.

Kjo është sipas raportit të fundit të EURES mbi mungesat dhe tepricat e fuqisë punëtore të publikuar nga Autoriteti Evropian i Punës në fillim të këtij muaji.

Punësimi në ndërtim është rikuperuar gradualisht që nga kriza financiare e vitit 2008, pasi ra me tre milionë punëtorë në Bashkimin Evropian (BE) midis 2008 dhe 2014. Por ende qëndron nën kulmin e 2008-ës prej 15.3 milionë.

Në tremujorin e dytë të 2023, sektori i ndërtimit raportoi shkallën e katërt më të lartë të vendeve të lira të punës nga çdo sektor në BE. JVR në ndërtim është rritur gjithashtu me një ritëm më të lartë se në të gjithë sektorët e tjerë në BE që nga viti 2016, sipas raportit EURES.

Pra, çfarë qëndron pas pabarazive të punës së ndërtimit në Evropë? Raporti EURES shqyrtoi pesë faktorë kyç. Ata ishin:

1) Struktura e moshës

Ashtu si në shumë pjesë të tjera të botës, industria e ndërtimit ka filluar të përballet me një problem akut me numrin e njerëzve që ‘dalin’ nga sektori. Në Suedi, për shembull, vlerësohet se 10% e fuqisë punëtore të ndërtimit do të dalin në pension deri në vitin 2028, sipas raportit. Në Belgjikë, 20,000 punëtorë të kualifikuar pritet të dalin në pension deri në vitin 2027.

Më vete, Parashikimi i Aftësive të Cedefop thekson se ndërsa do të ketë vetëm një rritje modeste të punësimit në 88,000 poste nga viti 2022 deri në 2035, kërkesa neto do të jetë shumë më e madhe, e nxitur nga pensionimi i punëtorëve ekzistues. Ai vlerësoi se 4,127,000 njerëz në Evropë do të largohen nga okupimi gjatë asaj kohe. Kjo bën një kërkesë neto për 4,215,000 njerëz shtesë në sektor midis 2022 dhe 2035.

2) Atraktiviteti i sektorit

Sidoqoftë, ai iu referua një raporti të vitit 2023 nga Federata Evropiane e Industrisë së Ndërtimit (FIEC) e cila vuri në dukje se imazhi i industrisë së ndërtimit mbetet prapa përmirësimeve që ka bërë. “Ka pak interes për të rinjtë për të ndjekur një karrierë në ndërtim. Pavarësisht inovacionit teknik, përfaqësimi i sektorit në mendjen e publikut nuk u përmirësua shumë dhe vazhdon të jetë jo tërheqës”, paralajmëroi ai.

Raporti EURES sugjeroi se nivelet e larta të nënkontraktimit dhe vetëpunësimit ndikojnë gjithashtu në atraktivitetin e sektorit.

Por ai vuri në dukje se një matje e cilësisë së punës e zhvilluar nga Eurofound (2022) zbuloi se punëtorët e përfshirë në ndërtimin e ndërtesave janë më pak subjekt i tendosjes sesa ata në sektorë të tjerë.

3) Struktura e punësimit

Raporti EURES vuri në dukje se struktura e punësimit në sektor, me nivele të shumta nënkontraktimi, nënkupton nivele të larta të vetëpunësimit dhe punësimit të përkohshëm, gjë që çon në fragmentim dhe e bën të vështirë negocimin ose koordinimin e vendosjes së kushteve të përmirësuara të punës dhe pagave. . Një përqindje relativisht e lartë e punësimit në ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (SME) potencialisht do të thotë gjithashtu se kompanitë janë më pak të afta të marrin informacion se si të fitojnë punën që kërkojnë, sugjeroi raporti.

4) Mospërdorimi maksimal i ofertës së punës në dispozicion

Industria e ndërtimit dështon të shfrytëzojë sa më shumë burimet e disponueshme të punës, vuri në dukje raporti. Në veçanti, ai theksoi mungesën e grave në këtë sektor. Në vitin 2008, punësimi i femrave ishte 8.4% e punësimit të përgjithshëm në ndërtim. Deri në vitin 2022, kjo shifër ishte rritur me vetëm dy pikë përqindjeje në 10.4%. Në të kundërt, gratë përbëjnë 46.2% në të gjithë sektorët. Edhe vendi me nivelin më të lartë të punësimit të femrave në ndërtim, Luksemburgu, ka vetëm 15.6% të punësimit të femrave. Raporti EURES iu referua një raporti tjetër të vitit 2020 të quajtur Gratë Mund të Ndërtojnë, i cili sugjeronte se gratë mund të priten të sillen në një mënyrë të caktuar brenda një mjedisi ndërtimi për t’u pranuar, ndërsa punët që kërkojnë forcë konsiderohen ‘mashkullore’, ka mungesë të Balanca punë-jetë që nuk u përshtatet grave me përgjegjësi përkujdesjeje dhe PPE shpesh nuk janë të dizajnuara duke pasur parasysh gratë.

5) Disponueshmëria e aftësive dhe ndryshimi i kërkesave për aftësi

Aftësitë që kërkon sektori i ndërtimit ka të ngjarë të ndryshojnë si rezultat i tranzicionit të gjelbër dhe atij dixhital, vuri në dukje raporti. Marrëveshja e Gjelbër Evropiane pritet të ketë një efekt “të konsiderueshëm” në punësimin në sektorin e ndërtimit për shkak të kërkesës për të rinovuar stokun ekzistues të ndërtesave dhe për të ulur gjurmën e karbonit të sektorit. Komisioni Evropian synon të paktën të dyfishojë normat e rinovimit gjatë 10 viteve të ardhshme, por vetëm 1% e ndërtesave i nënshtrohen rinovimit me efikasitet energjetik çdo vit aktualisht.

Raporti EURES vuri në dukje se politikat e BE-së për ndryshimet klimatike do të çojnë në një rritje neto prej 204,000 vendesh pune gjatë periudhës 2019-2030, por vuri në pikëpyetje nëse ky nivel punësimi mund të realizohej duke pasur parasysh vështirësinë që sektori tashmë përballet në rekrutimin e fuqisë punëtore. Ai sugjeroi se teknologjia kishte potencialin për të zvogëluar intensitetin e punës së prodhimit në të njëjtën kohë me rritjen e atraktivitetit për punëtorët e mundshëm, duke përmendur tarifat si BIM, dronët, sensorët inteligjentë, printimin 3D dhe teknologjinë celulare. Përfshirja në sektor deri më tani ka qenë modeste megjithatë, vuri në dukje ai./Media Ndërtimi

Qeveria amerikane ka njoftuar se po rrit tarifat për një gamë të gjerë mallrash kineze, duke përfshirë materialet dhe makineritë e përdorura në industrinë e ndërtimit

Administrata Biden-Harris tha se rritja e tarifave do të ndikonte në vlerën 18 miliardë dollarë të mallrave kineze të importuara me qëllim “mbrojtjen e punëtorëve dhe bizneseve amerikane”.

Tarifat do të vendosen për produktet duke përfshirë çelikun dhe aluminin, bateritë për makineritë elektrike, gjysmëpërçuesit, automjetet elektrike, mineralet kritike, qelizat diellore dhe vinçat nga anijet në breg.

“Për një kohë të gjatë, qeveria e Kinës ka përdorur praktika të padrejta dhe jo të tregut. Transferimet e detyruara të teknologjisë dhe vjedhjet e pronësisë intelektuale të Kinës kanë kontribuar në kontrollin e saj të 70%, 80% dhe madje 90% të prodhimit global për inputet kritike të nevojshme për teknologjitë, infrastrukturën, energjinë dhe kujdesin tonë shëndetësor – duke krijuar rreziqe të papranueshme për zinxhirët e furnizimit të Amerikës dhe ekonomik. siguria.”, shkruan në një njoftim nga Shtëpia e Bardhë./Media Ndërtimi