Connect with us

Infrastrukturë

5 arsye pse ndërtimi vuan mungesën e fortë të fuqisë punëtore në Evropë

Published

on

Industria e ndërtimit në Evropë vazhdon të vuajë një çekuilibër të punës, me pothuajse gjysmën e profesioneve të klasifikuara si në mungesë në rajon që i përkasin këtij sektori.

Kjo është sipas raportit të fundit të EURES mbi mungesat dhe tepricat e fuqisë punëtore të publikuar nga Autoriteti Evropian i Punës në fillim të këtij muaji.

Punësimi në ndërtim është rikuperuar gradualisht që nga kriza financiare e vitit 2008, pasi ra me tre milionë punëtorë në Bashkimin Evropian (BE) midis 2008 dhe 2014. Por ende qëndron nën kulmin e 2008-ës prej 15.3 milionë.

Në tremujorin e dytë të 2023, sektori i ndërtimit raportoi shkallën e katërt më të lartë të vendeve të lira të punës nga çdo sektor në BE. JVR në ndërtim është rritur gjithashtu me një ritëm më të lartë se në të gjithë sektorët e tjerë në BE që nga viti 2016, sipas raportit EURES.

Pra, çfarë qëndron pas pabarazive të punës së ndërtimit në Evropë? Raporti EURES shqyrtoi pesë faktorë kyç. Ata ishin:

1) Struktura e moshës

Ashtu si në shumë pjesë të tjera të botës, industria e ndërtimit ka filluar të përballet me një problem akut me numrin e njerëzve që ‘dalin’ nga sektori. Në Suedi, për shembull, vlerësohet se 10% e fuqisë punëtore të ndërtimit do të dalin në pension deri në vitin 2028, sipas raportit. Në Belgjikë, 20,000 punëtorë të kualifikuar pritet të dalin në pension deri në vitin 2027.

Më vete, Parashikimi i Aftësive të Cedefop thekson se ndërsa do të ketë vetëm një rritje modeste të punësimit në 88,000 poste nga viti 2022 deri në 2035, kërkesa neto do të jetë shumë më e madhe, e nxitur nga pensionimi i punëtorëve ekzistues. Ai vlerësoi se 4,127,000 njerëz në Evropë do të largohen nga okupimi gjatë asaj kohe. Kjo bën një kërkesë neto për 4,215,000 njerëz shtesë në sektor midis 2022 dhe 2035.

2) Atraktiviteti i sektorit

Sidoqoftë, ai iu referua një raporti të vitit 2023 nga Federata Evropiane e Industrisë së Ndërtimit (FIEC) e cila vuri në dukje se imazhi i industrisë së ndërtimit mbetet prapa përmirësimeve që ka bërë. “Ka pak interes për të rinjtë për të ndjekur një karrierë në ndërtim. Pavarësisht inovacionit teknik, përfaqësimi i sektorit në mendjen e publikut nuk u përmirësua shumë dhe vazhdon të jetë jo tërheqës”, paralajmëroi ai.

Raporti EURES sugjeroi se nivelet e larta të nënkontraktimit dhe vetëpunësimit ndikojnë gjithashtu në atraktivitetin e sektorit.

Por ai vuri në dukje se një matje e cilësisë së punës e zhvilluar nga Eurofound (2022) zbuloi se punëtorët e përfshirë në ndërtimin e ndërtesave janë më pak subjekt i tendosjes sesa ata në sektorë të tjerë.

3) Struktura e punësimit

Raporti EURES vuri në dukje se struktura e punësimit në sektor, me nivele të shumta nënkontraktimi, nënkupton nivele të larta të vetëpunësimit dhe punësimit të përkohshëm, gjë që çon në fragmentim dhe e bën të vështirë negocimin ose koordinimin e vendosjes së kushteve të përmirësuara të punës dhe pagave. . Një përqindje relativisht e lartë e punësimit në ndërmarrjet e vogla dhe të mesme (SME) potencialisht do të thotë gjithashtu se kompanitë janë më pak të afta të marrin informacion se si të fitojnë punën që kërkojnë, sugjeroi raporti.

4) Mospërdorimi maksimal i ofertës së punës në dispozicion

Industria e ndërtimit dështon të shfrytëzojë sa më shumë burimet e disponueshme të punës, vuri në dukje raporti. Në veçanti, ai theksoi mungesën e grave në këtë sektor. Në vitin 2008, punësimi i femrave ishte 8.4% e punësimit të përgjithshëm në ndërtim. Deri në vitin 2022, kjo shifër ishte rritur me vetëm dy pikë përqindjeje në 10.4%. Në të kundërt, gratë përbëjnë 46.2% në të gjithë sektorët. Edhe vendi me nivelin më të lartë të punësimit të femrave në ndërtim, Luksemburgu, ka vetëm 15.6% të punësimit të femrave. Raporti EURES iu referua një raporti tjetër të vitit 2020 të quajtur Gratë Mund të Ndërtojnë, i cili sugjeronte se gratë mund të priten të sillen në një mënyrë të caktuar brenda një mjedisi ndërtimi për t’u pranuar, ndërsa punët që kërkojnë forcë konsiderohen ‘mashkullore’, ka mungesë të Balanca punë-jetë që nuk u përshtatet grave me përgjegjësi përkujdesjeje dhe PPE shpesh nuk janë të dizajnuara duke pasur parasysh gratë.

5) Disponueshmëria e aftësive dhe ndryshimi i kërkesave për aftësi

Aftësitë që kërkon sektori i ndërtimit ka të ngjarë të ndryshojnë si rezultat i tranzicionit të gjelbër dhe atij dixhital, vuri në dukje raporti. Marrëveshja e Gjelbër Evropiane pritet të ketë një efekt “të konsiderueshëm” në punësimin në sektorin e ndërtimit për shkak të kërkesës për të rinovuar stokun ekzistues të ndërtesave dhe për të ulur gjurmën e karbonit të sektorit. Komisioni Evropian synon të paktën të dyfishojë normat e rinovimit gjatë 10 viteve të ardhshme, por vetëm 1% e ndërtesave i nënshtrohen rinovimit me efikasitet energjetik çdo vit aktualisht.

Raporti EURES vuri në dukje se politikat e BE-së për ndryshimet klimatike do të çojnë në një rritje neto prej 204,000 vendesh pune gjatë periudhës 2019-2030, por vuri në pikëpyetje nëse ky nivel punësimi mund të realizohej duke pasur parasysh vështirësinë që sektori tashmë përballet në rekrutimin e fuqisë punëtore. Ai sugjeroi se teknologjia kishte potencialin për të zvogëluar intensitetin e punës së prodhimit në të njëjtën kohë me rritjen e atraktivitetit për punëtorët e mundshëm, duke përmendur tarifat si BIM, dronët, sensorët inteligjentë, printimin 3D dhe teknologjinë celulare. Përfshirja në sektor deri më tani ka qenë modeste megjithatë, vuri në dukje ai./Media Ndërtimi

Infrastrukturë

“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh

Published

on

Ndërtimi i kullës 35 katëshe ‘Hotel Rozafa Tower’ në Shkodër mblodhi në protestë dhjetra qytetarë dhe aktivistë.

Kulla është një investim privat që do të ndërtohet përbri pallatit ekzistues Rozafa, nga “Uldedaj Group”, i zbatuar nga një studio spanjolle.

“Të vendosur përpara një fakti të kryer në një kohë kur për projekte kaq të mëdha duhen dëgjesa publike; të shqetësuar për dëmin urban dhe arkitekturor që kjo kullë paralajmëron ti kanosë Shkodrës; të indinjuar nga mosrespektimi nga ana e institucioneve i të drejtës sonë për qytetin dhe hapësirës që jetojmë vendosëm të marshojmë sot bashkë me ju kundër betonizimit të qytetit për të thënë: Jo kullave!“ – u shpreh aktivisti Amel Pervizi.

Sipas qytetarëve, zhvillimi i qytetit nuk vjen përmes kullave, ndërsa ky investim bie në kundërshtim me planin e përgjithshëm vendor të qytetit.

„Projekti i ri ka jo më pak se 43 mijë metër ndërtim të ri. Intensiteti I ndërtimit nga 4 që është i lejuar në planin e përgjithshëm vendor, shkon në 8.2, pra dyfishohet. Numri I lejuar i kateve nga 7 kate të lejuara shkon në 35, pra pesëfishohet. Lartësia në metra nga 29.8 metra e lejuar shkon deri në 100 metra lartësi. Parametër i cili trefishohet. Sa I përket distancave, kjo godinë me këtë lartësi duhet të mbajë jo më pak se 36 metër distancë nga kufiri i saj i pronës. Gjë që nuk mund ta realizojë dot”,-u shpreh urbanisti Imeldi Sokoli.

Ata theksuan se Shkodra ka nevojë për hapësira dhe investime publike dhe jo shëmbëlltyrë e “kryeqytetit rilindas”.

“Sot ne jemi të thirrur për ti dalë zot qytetit tonë, bukurisë së qytetit tonë, kulturës së qytetit tonë, historisë dhe trashëgimisë kulturore. Në 11 vite, kjo qeveri nuk solli asnjë investim për Shkodrën. Shkodra ka nevoja të mëdha, Shkodra ka objekte, monumente kulture që po bien brenda. Shkodra nuk ka nevojë për kulla, Shkodra ka nevojë për zhvillim dhe nëse flitet për inovacion, inovacioni nuk është një kullë e ndërtuar dhe e sjellë këtu jashtë të gjitha kritereve dhe jashtë të gjitha ligjeve. Ne nuk duam dhe nuk pranojmë betonizimin e Shkodrës“, -u shpreh Eliona Shkreli, anëtare e këshillit bashkiak Shkodër.

Mes thirrjeve „Stop betonizimit“ dhe “Kullat janë pastrim parash” qytetarët marshuan nga busti i Luigj Gurakuqit drejt godinës së bashkisë Shkodër, ku kërkuan realizimin e dëgjesave publike dhe konsultimeve me grupet e interesit.

“Një nga kompanitë, pjesë e Rozafa Group që do të investojë për kullë, sinjalizohet me shkresë për mos shlyerje të detyrimeve tatimore me vlerën 970 mijë euro. Nëse mbledhim fitime te deklaruara të këtij grupimi nuk arrijnë të shlyejnë as taksën e ndërtimit prej 8% ndaj bashkisë Shkodër, nëse ky investim prej 30 milionë eurosh realizohet. Si thoni ju a është me të vërtetë kjo kompani pas këtij ndërtimi? Zhvillimi duhet bërë duke ndjekur planin urbanistik të qytetit, duke bërë transparencë dhe duke u konsultuar”, – u shpreh Amel Pervizi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme

Published

on

Çmimet janë rritur me 172% në qytetet më të mëdha të Rusisë gjatë tre viteve të fundit.

Hipotekat dikur ishin të papranueshme në Rusi. Dekada të propagandës sovjetike, e cila e denoncoi kredinë si një barrë të padurueshme, patën efekt.

Edhe pas përfundimit të komunizmit, rusët ende i referoheshin hipotekave si “skllavëri borxhi”, duke preferuar të kursenin derisa të mund të blinin shtëpitë e tyre. Vladimir Putin, presidenti i vendit, ka kaluar dy dekada duke u përpjekur të bindë qytetarët e tij, që të kenë një tjetër pikëpamje.

Në vitin 2003, gjatë mandatit të tij të parë, ai shpjegoi se hipotekat mund të ndihmojnë në zgjidhjen e “problemit akut të strehimit”, me të cilin përballen rusët. Lutja e tij ra në vesh të shurdhër.

Ai tani duket se ka më shumë sukses. Gjatë viteve të fundit, numri i rusëve që marrin hipoteka është rritur, për shkak të një programi bujar të subvencioneve shtetërore për blerësit e apartamenteve të reja. Por, shpërndarja e subvencioneve të shtetit ka nxitur një treg shumë ‘të nxehtë’ të pronave, duke i rritur çmimet e banesave.

Në vitin 2020, kur Rusia u mbërthye nga Covid-19, zyrtarët rritën ndihmat për ata, që blinin prona të sapondërtuara në një përpjekje për të forcuar ekonominë. Në fillim, bankat u ofruan aplikantëve për hipotekë një normë preferenciale prej rreth 6%, afërsisht dy pikë përqindje nën normën e tregut, dhe shteti paguante diferencën.

Zbritje të ngjashme, të cilat më parë ishin në dispozicion vetëm për familjet, iu ofruan më pas punëtorëve dhe njerëzve, që zhvendoseshin në vende duke përfshirë Arktikun, Siberinë dhe Ukrainën e pushtuar.

Megjithatë, vëllimet e hipotekave nuk filluan të rriteshin vërtet, derisa ekonomia e Rusisë shkoi në gjendje lufte. Bankat lëshuan kredi hipotekore me vlerë 7.7 trilion rubla (88 miliardë dollarë, ose 4% e PBB-së) vitin e kaluar, nga një total prej 4.3 trilionësh në vitin 2020. Shumica u mbështetën nga subvencione.

Kjo pasqyron faktin se rusët nuk kanë mundësi investimi: sanksionet rëndojnë mbi bursën dhe kontrollet e monedhës e bëjnë të vështirë lëvizjen e parave jashtë vendit. Inflacioni, i cili u ngrit përsëri në mesin e vitit 2023, ka luajtur gjithashtu një rol.

Kur Banka Qendrore e Rusisë (CBR) filloi të rriste normat e interesit, interesi për skemën u rrit. Ndërsa CBR ngriti normën e saj bazë në 16%, qeveria e mbajti normën e saj preferenciale të ulët, duke e rritur atë në vetëm 8%. Në qershor kishte një hendek prej më shumë se dhjetë pikë përqindjeje midis normës së qeverisë dhe normës së tregut për një hipotekë.

Në fillim të këtij muaji ajo i dha fund skemës së saj më të njohur, e cila ishte për blerësit e ndërtesave të reja. Numri i hipotekave të reja mund të bjerë me rreth 50% në gjysmën e dytë të vitit.

Industria e ndërtimit të Rusisë do të vuajë si rezultat. Kështu do të bëjnë bankat, të cilat kanë gëzuar fitime rekord të nxitura nga rritja e shpejtë e portofolit të hipotekave. Për momentin, megjithatë, tregu i banesave duket se do të arrijë të shmangë një kolaps.

Vasily Astrov i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, thotë se “ngadalësimi dhe ndoshta stanjacioni” ka më shumë gjasa sesa një rënie e madhe e çmimeve.

Ekonomia e luftës e Rusisë, e cila ka parë rritje të shpejtë të pagave këtë vit, mund të jetë ende në gjendje të mbajë një treg të fortë pronash, edhe kundrejt normave më të larta dhe mbështetjes së pakësuar të shtetit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri

Published

on

Fabrika e përpunimit të bakrit në Fushë Arrëz iu dha me koncesion për 30 vite një kompanie turke. Ishte viti 2001 kur shteti shqiptar firmosi marrëveshjen koncesionare. Shumë shpejt në lojë hynë edhe partnerët kinezë. Periudha e artë e marrëdhënieve të Shqipërisë me Kinën u ndërpre rreth viteve 80-të, për t’u rivendosur sërish me ardhjen e demokracisë.

Përmes një operacioni financiar të zhvilluar në Turqi, ata morën nën zotërim pjesën më të madhe të rezervave shqiptare të bakrit, të cilat kaluan në pronësi të gjigantit botëror të minierave, kompanisë kineze “Jiangxi Koper”, shkruan citizens.al.

Ata blenë 48% të aksioneve të kompanisë “BerAlb” e cila zotëronte për 30 vite koncesionin e bakrit në vendin tonë, duke përfituar të drejtën për të administruar dhe shfrytëzuar minierën e bakrit Munellë, minierën e bakrit Lak-Rosh, minierën e bakrit Karmë, fabrikën e pasurimit të bakrit Fushë-Arrëz dhe të Mjedës si dhe impiantin e fraksionimit të skorieve të bakrit në Shëngjin.

Me një kapital fillestar prej vetëm 30 mijë USD ose 47 Milionë lekë, kjo kompani e ka zgjeruar kapitalin e saj çdo vit, ndërsa aktualisht deklaron një kapital prej 7.7 miliardë lekësh.

Pavarësisht rritjes së kapitalit, kompania deklaron se del vazhdimisht me humbje.

Megjithëse deklaron bilance negative, në vitin 2017 kompania nënshkroi një tjetër marrëveshje me shtetin shqiptar duke e shtyrë koncesionin edhe me 10 vite . Pra koncesioni i bakrit dhënë Turqisë dhe Kinës do të jetë në fuqi deri në vitin 2043. Ekspertët sugjerojnë se zgjatja e afatit duhet të ishte ballafaquar me performancën ekonomike, rritjen e niveli të mirëqënies së zonës si dhe ruajtjen e mjedisit./Meda Ndërtimi

Continue Reading

Trending