Connect with us

Aktuale

Fajdetë qarkullojnë paratë e pista në ekonominë shqiptare, si blihen bizneset përmes tregut të zi

Published

on

Dokumente dhe dëshmi të mbledhura nga BIRN tregojnë se tregu i fajdeve po lulëzon në vend dhe në të janë të përfshirë krimi i organizuar dhe politikanë të korruptuar.

Sipas raportit vjetor mbi gjendjen e kriminalitet në vend që Prokurori i Përgjithshëm, Olsian Çela lexoi në Kuvendin e Shqipërisë të enjten, gjatë vitit 2021 u regjistruan 14 procedime për veprën penale të ushtrimit pa licencë të veprimtarive financiare, e cila përfshin dhe dhënien e parave me fajde.

Ekspertët theksojnë se fenomeni i dhënies së parave me fajde shkon pas dekada në Shqipëri dhe është sofistikuar me kalimin e kohës.

Artan Gjergji, ekspert i lartë mbi tregjet financiare dhe themelues i bursës së parë të letrave me vlerë në Shqipëri me kapital privat, shpjegon se shpesh qëllimi i grupeve kriminale që përfshihen në fajde është falimentimi dhe marrja nën kontroll i bizneseve huamarrëse.

“Vendosin norma interesi jashtë logjikës ekonomike, duke parashikuar falimentin e biznesit që po kërkon hua dhe marrin garanci biznesin,” theksoi Gjergji.  “Qëllimi i tyre është të marrin biznesin, kur pronari nuk është në gjendje të kthejë huanë,” shtoi ai.

Bizneset i drejtohen tregut informal të fajdeve, sepse shpesh nuk arrijnë të plotësojnë kriteret e forta të bankave për kredimarrje ose kanë nevojë për qasje të shpejtë në likuiditet.

Një kontabiliste nga Tirana, e cila foli për BIRN në kushtet e anonimatit, tregoi se një klient i saj, i cili katër vjet më parë kishte hapur një biznes prodhues, ishte përballur një vit më parë me vështirësi dhe kishte marrë një hua me fajde me vlerë 80 mijë euro. Edhe pse ka paguar mbi 90% të kredisë, sipërmarrësi po përballet me kërcënime për jetën e tij dhe peripeci të mëdha.

Një notere që foli për BIRN në kushtet e anonimatit shpjegoi se çdo ditë në Tiranë, në një rrjet noterësh të besuar, nënshkruhen kontrata fajdesh që shkojnë nga 10 mijë euro deri në 1 milion euro.

“Këto akte noteriale ndodhin çdo ditë, në të gjithë Shqipërinë, por në masë bëhen nga noterët e besuar që quhen noterët e VIPA-ve,” shpjegoi ajo.

“Ne të tjerët i bëjmë vetëm me të njohur, sepse sipas ligjit, jemi objekt raportimi pranë Drejtorisë së Përgjithshme të Parandalimit të Pastrimit të Parave,” shtoi noterja.

Një tjetër noter, i cili gjithashtu foli në kushtet e anonimatit për shkak të ndjeshmërisë së temës, shpjegoi se ndër aktet ditore që nënshkruajnë, 20 për qind të volumit të punës e kanë kontrata huaje. Ai evidentoi gjithashtu ekzistencën e një tregu të mirëfilltë investimesh me para informale, ku ndërmjetës janë noterët.

“Persona që disponojnë shuma të mëdha parash, që i kanë krijuar jo në rrugë ligjore dhe i kanë jashtë sistemit bankar, na drejtohen që t’u gjejmë biznese që ata të investojnë të paktën 20 për qind të kapitalit,” shpjegoi ai, ndërsa theksoi se preferojnë të investojnë në fushën e ndërtimit dhe energjetikës.

Noterët janë një nga profesionet e lira, subjekte të ligjit ‘Për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit’ dhe janë të detyruar t’i raportojnë transaksionet e dyshimta në Drejtorinë e Përgjithshme të Parandalimit të Pastrimit të Parave.

Noterët janë një nga profesionet e lira, subjekte të ligjit ‘Për parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit’ dhe janë të detyruar t’i raportojnë transaksionet e dyshimta në Drejtorinë e Përgjithshme të Parandalimit të Pastrimit të Parave.

“Nëse ne nuk raportojmë transaksionet që na duken të dyshimta, gjobitemi 5 milionë deri 20 milionë lekë,” shpjegoi noterja, e cila shtoi se jo të gjithë kolegët janë të barabartë në këtë drejtim, pasi disa prej tyre ‘i kanë gjetur fijet”.

“Ne na mbetet të raportojmë vetëm emigrantët, që të shkretët kanë punuar një jetë të tërë për një shtëpi,” përfundoi ajo.

Të dhënat nga Drejtoria e Pastrimit të Parave tregojnë se në vitin 2021 për 12 noterë është marrë masë administrative gjobë në vlerën e 3,8 milionë lekëve. Tipologjia e kundravajtjeve administrative të konstatuara për subjektet noteriale konsiston kryesisht në shkelje për mosraportim të transaksioneve në para fizike mbi pragun ligjor të parashikuar nga ligji në fuqi dhe moszbatim i detyrimit për kryerjen e vigjilencës së duhur.

Ekspertët sugjerojnë se lufta ndaj tregut të paligjshëm të fajdeve mund të fitohet vetëm me zhvillimin e sektorit financiar të ligjshëm.

Aktuale

Hoteli ‘Four Seasons Istanbul’ votohet si më i miri në botë

Published

on

Shumë hotele ofrojnë kushte shumë të mira qëndrimi, por jo çdo hotel mund t’ju përfshijë plotësisht në kulturën vendase. Hoteli Four Seasons Istanbul në Sultanahmet, është votuar si hoteli më i mirë në botë, nga lexuesit e platformës së udhëtimit, Travel + Leisure.

“Ky çmim, është një nder i jashtëzakonshëm, për ekipin tonë, duke forcuar më tej pozicionin tonë si drejtues të mikpritjes luksoze, shkruan shqip.al, transmeton albinfo.ch.

Kjo pronë e jashtëzakonshme, pasqyron angazhimin tonë të qëndrueshëm, ndaj shërbimit të personalizuar dhe cilësisë shembullore,” tha Alejandro Reynal, presidenti dhe CEO i Four Seasons.

Ndërtesa ku ndodhet sot hoteli, në rrugën Tevkifhane, nuk ka qenë gjithmonë një destinacion, që njerëzit duan të vizitojnë.

E ndërtuar në vitin 1918, ajo filloi si një shtëpi pritëse, për t’u shndërruar shpejt në burgun e parë të Perandorisë Osmane, një destinacion i përshtatshëm pranë gjykatës lokale.

Edhe emrat e rrugëve, japin historinë e saj – Tevkifhane do të thotë “i burgosur”, ndërsa rruga në derën e përparme, ku u liruan të burgosurit, quhet Kutlugün, që do të thotë “ditë e lumtur”.

Aty shpesh strehoheshin të burgosur politikë, përfshirë romancierin Orhan Kemal, i cili shkroi “Reparti 72” ndërsa ishte i burgosur. Burgu u mbyll përfundimisht në vitin 1969; megjithatë, pas grushtit të shtetit të vitit 1980, ai u rihap për një kohë të shkurtër, si burg ushtarak, përpara se të rrënohej deri në vitin 1996, kur Four Seasons morën godinën.

Por, Four Seasons është kujdesur, që të mos harrojë ndërtesën dhe të kaluarën e jashtëzakonshme të zonës.

Marka Four Seasons, jo vetëm që punoi me përpikëri, për të ruajtur elementët e ndërtesës në mesin e viteve ’90, por e bëri përsëri në vitin 2022, kur kreu një projekt rinovimi dyvjeçar, duke përfaqësuar akoma më shumë stilin e mrekullueshëm të Turqisë në çdo dhomë.

Hoteli merr pjesë në përpjekje të ndryshme, për qëndrueshmërinë e Four Seasons, si dhe në përpjekje specifike për vendndodhjen, si programi i tij për reduktimin e ujit, përmes perdorimit me efikasitet të ujit, dhe kontrollit të ujitjes, reduktimit të mbetjeve nëpërmjet eliminimit të produkteve plastike të ushqimit dhe pijeve dhe pajisjeve të banjës, dhe duke ofruar ushqime dhe pije lokale, të qëndrueshme dhe menu sezonale.

Hoteli gjithashtu, feston qëndrueshmërinë përmes vizitave turistike lokale, në vendet e trashëgimisë dhe duke shfaqur artistë vendas në të gjithë hotelin, për të forcuar komunitetin e Stambollit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Çdo transaksion shitjeje i pasurive të paluajtshme duhet të ketë kontratën e përgjegjësisë së ndërtuesit

Published

on

Produkti i sigurimit të përgjegjësisë së ndërtuesit pësoi rënie për të dytin vit radhazi vitin e kaluar.

Të dhënat nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare në Shqipëri (AMF) tregojnë se primet e shkruara bruto në këtë produkt zbritën në vlerën e 461 milionë lekëve, në rënie me 13.6% krahasuar me vitin 2022.

Sigurimi i përgjegjësisë së ndërtuesit për objektet e ndërtuara u bë efektiv në fund të vitit 2019, me qëllim mbrojtjen e blerësve në rast të defekteve apo gabimeve në ndërtimin e objektit.

Çdo transaksion shitjeje i pasurive të paluajtshme, duhet të shoqërohet edhe me kontratën e sigurimit të përgjegjësisë së ndërtuesit, si pjesë e dokumentacionit të kërkuar nga Agjencia e Kadastrës për regjistrimin e kalimit të pronësisë.

Rënia e primeve nga ky sigurim mund është një sinjal se transaksionet në tregun e pasurive të paluajtshme kanë shfaqur sinjale ngadalësimi, pas rritjes me ritme të larta në periudhën pas pandemisë.

Megjithatë, rënia e primeve për të dytin vit radhazi, ndërkohë që çmimet kanë ndjekur një tendencë të qartë në rritje, sidomos për vitin 2022, mund të jetë një tregues i faktit se një pjesë e konsiderueshme e pronave nuk sigurohen për vlerën e tyre të tregut.

Shpeshherë, kontratat e shitjes së pasurive të paluajtshme nga ndërtuesit nuk deklarohen për vlerën e tyre reale.

Në bazë të kontratës së sigurimit për përgjegjësinë e ndërtuesit, shoqëria e sigurimit merr përsipër të dëmshpërblejë në favor të të siguruarit dëmet e ndodhura drejtpërdrejtë dhe dëmet ndaj të tretëve,

të shkaktuara nga shembja tërësore ose pjesore e ndërtesës, ose kur ndërtesa paraqet rrezik të dukshëm shembjeje, ose defekte të tjera të rënda, që ndodhin si pasojë e problemeve të lidhura me tokën mbi të cilën është kryer ndërtimi, ose për shkak të një apo disa defekteve të ndërtimit.

Produkti nuk ofron mbrojtje në rast të dëmtimeve të ndodhur nga fatkeqësitë natyrore dhe ku nuk mund të provohet përgjegjësia e ndërtuesit, ndaj nuk duhet kuptuar si sigurim që të mbron nga katastrofat.

Limiti i përgjegjësisë së kontratës së sigurimit nuk duhet të jetë më i ulët se vlera totale e çmimit të shitjes të përcaktuar në kontratën e kalimit të pronësisë së pasurisë së paluajtshme, ndërsa tarifa vjetore e primit të sigurimit nuk mund të jetë më e ulët se 0.1% e limitit të përgjegjësisë.

Për shembull, nëse një pronë shitet me një çmim 100 mijë euro, ndërtuesi duhet të paguajë gjithsej 1 mijë euro për sigurimin e saj gjatë një periudhe 10 vjeçare.

Megjithëse ligji ia ngarkon këtë sigurim si detyrim ligjor ndërtuesve, në praktikë ata ia kanë transferuar primin blerësve të pasurive të paluajtshme, duke krijuar një barrë shtesë për ta./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Peizazhi skulptural ‘Abetare’ i Petrit Halilajt ekspozohet në Muzeun Metropolitan në Nju Jork

Published

on

Peizazhi skulptural “Abetare’ i Pertit Halilajt do të ekspozohet sot, më 29.04.2024, në Muzeun Metropolitan në Nju Jork, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA).Ky peizazh skulptural prej figurash nga bronzi dhe hekuri do të jetë i hapur për publikun në tarracën e Muzeut Metropolitan nga 30 prilli deri më 27 tetor 2024.

Ky projekt gërsheton realitetin dhe imagjinatën përmes vizatimeve të fëmijëve, marrë nga shkarravinat e gjetura në bankat e shkollës në Runik (fshat në Kosovë ku ai i ka vijuar mësimet), si dhe në shkolla të tjera të rajonit.

“’Abetare’, e shtrin udhëtimin e fëmijërisë sime nga shkarravitjet e shkollës sime në Runik, në vende dhe shkolla të tjera që më mbanin të sigurt ose të tjerë të plagosur nga lufta ose konflikti në rajonin e Ballkanit-” ka deklaruar artisti Halilaj, në Facebook, Për të, projekti “Abetare” është më i rëndësishmi në karrierën e tij.Ekspozita e Halilajt në Nju Jork vjen pas ekspozitës “Runik” që qëndroi e hapur në Muzeun “Tamayo” në Mexico City në Meksikë nga më 23 nëntor 2023 7 prill 2024./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending