Connect with us

Arkitekturë

Shtatë mrekullitë arkitekturore të cilat bota nuk i njeh

Published

on

Harroni Taj Mahal-in dhe Koloseumin – disa nga strukturat më të mahnitshme të botës mbeten ende larg syve të publikut

Të gjithë kemi dëgjuar për Koloseumin, Murin Kinez dhe Taj Mahal-in. Por, a kemi dëgjuar për shtatë mrekullitë e pazbuluara arkitekturale: mrekullitë e krijuara nga dora e njeriut ku turmat e njerëzve nuk gjenden aty?

Pallati i Parlamentit, Rumani

Ndërtesa më e madhe administrative në botë dhe më e shtrenjta, Pallati i Parlamentit të Bukureshtit me të vërtetë është mrekulli e panjohur për shumë njerëz.

Kjo ndërtesë është ndërtuar nga diktatori komunist i urryer Nicolae Ceausescu, dhe ndërtesa është aq e madhe saqë është e vështirë edhe të fotografohet e tëra.

E ndërtuar në vitin 1984, ndërtesa neoklasike ka 12 kate dhe rreth 3,100 dhoma që mbulojnë 330,00 metra katrorë. Projekti besohet se ka kushtuar rreth 3.3 miliardë euro, por, veç kësaj, i ka kushtuar njerëzve të Bukureshtit edhe shumë hapësirë të qytetit. Për të ndërtuar Pallatin e Parlamentit, një e pesta e qendrës së Bukureshtit ishte rrafshuar, përfshirë edhe distriktet historike, më shumë se 30 kisha dhe rreth 30,000 shtëpi.

Xhamia e Madhe e Djenne, Mali

E ndërtuar në vitin 1907, kjo xhami është struktura më e madhe nga lloçi në botë, e ndërtuar kryesisht me tulla të pjekura në diell, rërë, llaç dhe suva. Konsiderohet si një ndër arritjet më të mëdha të stilit arkitektural Sudano-Sahelian dhe mbrohet nga Unesco qysh nga viti 1988.

Tri minaret e xhamisë janë të dekoruara me borassus aethiopum, që dyfishohen si skele për riparimet vjetore – traditë e cila është kthyer në festival lokal në muajin prill dhe maj.

“Vera e nxehtë brutale afrikano-veriore e çanë lloçin dhe e dobëson atë herë pas here. Prandaj, para se të vijnë shirat vjetor, vendasit mblidhen dhe e ri-mbulojnë tërë ndërtesën me llaç”, shpjegon Abishek Lamba.

Kalaja Derawar, Pakistan

Kala e proporcioneve monumentale, 40 bastionet e Derawar-it ngrihen nga shkretëtira në një formacion tronditës katrori. Të kombinuar, muret e kalasë e formojnë një perimetër prej 1,500 metrave dhe kanë një lartësi prej 30 metrave.

Kjo është strukturë e mahnitshme në mesin e shkretëtirës Cholistan. Shumë njerëz nuk kanë dëgjuar për këtë, përfshirë edhe vet pakistanezët.

Dhe, për arsye të mirë, për të shkuar në kala vizitorët duhet të punësojnë një cicëron me makinë për ta bërë udhëtimin një ditor nga qyteti i Bahawalpur, e përmes shkretëtirës Cholistan deri tek kalaja, ku leja e veçantë nga emiri, apo lideri lokal, nevojitet për t’u futet brenda.

Chand Baori, Indi

Një ndër monumentet më të neglizhuara në Indi, Chand Baori është hapësirë spektakulare, 13 kate e thellë me mure të rreshtuara që zbresin deri në 30 metra në thellësi të kësaj strukture, në një pishinë me ujë të gjelbër smeraldi.

Shkallët simetrike të labirintit hipnotizues duket se e formojnë një rrugë pafund drejt nëntokës. Me 3,500 shkallët e veta, Chand Baori është ndër strukturat më të thella dhe më të mëdha të llojit të vet në botë.

E ndërtuar nga Mbreti Chanda i Dinastisë Nikumbha mes viteve 800 dhe 900 pas lindjes së Krishtit, Chand Baori është dizajnuar të jetë po aq praktik sa është edhe i bukur. Për shkak të strukturës që ka, thellësia e këtij projekti mahnitës është më e ftohët se sipërfaqja.

Stari Most, Bosnjë dhe Hercegovinë

Nëse çdo projekt i mahnitshëm arkitektural ka një histori, Stari Most ka edhe historinë e rikthimi.

Ura e Vjetër apo Stari Most, siç quhet nga vendasit, është ndërtuar nga 456 blloqe të gurëve lokal në vitin 1566 nga arkitekti otoman, Mimar Hajrudin. Ky projekt ka qenë zemra e qytetit për 427 vite të plota.

Ura gjendet në qytetin Mostar, ku kryqëzohet me lumin Neretva. E gjerë 4 metra, 30 metra e gjatë dhe 24 metra e lartë, mbetet një ndër vendet më të njohura në shtet dhe është shembull i mirë i arkitekturës islame në Ballkan.

Por, në vitet 1990’ta, ura ishte shkatërruar nga forcat boshnjak-kroate gjatë luftës së Bosnjës. Pas luftës, qyteti dhe ura kishin filluar të rindërtohen. Janë dashur rreth 10 vite për ta kthyer në jetë këtë ide dhe në korrikun e vitit 2004, ura e re “e vjetër” ishte hapur prapë.

Përderisa ura ka ndryshuar qysh nga rindërtimi i saj, një traditë afatgjatë ende mbetet: vendasit kërcejnë nga ura e lartë drejt ujit të ftohtë të lumit Neretva për të shfaqur trimërinë dhe aftësitë e tyre.

Muri i Madh, Indi

Të gjithë kemi dëgjuar për Murin Kinez, por pak njerëz e dinë që India e ka murin e vet, i cili për një kohë të gjatë ka qëndruar në hije për shkak të fqinjit të vet në Lindje.

Muri i Madh i Indisë, i njohur edhe si Kumbhalgarh, është muri i dytë më i gjatë në botë, pas Murit Kinez. I vendosur në rajasthan, muri është 4.5 metra i trashë në disa zona dhe zgjatet për 36 kilometra, si dhe ka shtatë dyer të fortifikuara.

Rana Kumbha, udhëheqës lokal, ka ndërtuar murin në vitin 1443 për të mbrojtur kalanë e vet, e gjendur në kodrën më lart.

Legjenda thotë se pavarësisht shtatë përpjekjeve, muri nuk kishte mundur të kompletohej. Më në fund mbreti ishte konsultuar me një nga këshilltarët spiritual dhe ishte këshilluar që duhej të bëhej një sakrifikë, dhe se një vullnetar duhej ta ofronte jetën e tij në mënyrë që të tjerët të mbroheshin. Sot, dyert kryesore qëndrojnë aty ku trupi i tij kishte rënë dhe një tempull ku koka e tij e prerë kishte pushuar.

Muri ishte zmadhuar në shekullin e 19’të dhe tani mbron më shumë se 360 tempuj të vendosur brenda mureve, por ende mbetet thesar i panjohur për shumicën e botës.

Xhamia Sheikh Lotfollah, Iran

Kjo xhami, e përshkruar ndryshe edhe si kryevepër e arkitekturës Safavid-Iraniane, gjendet në sheshin Naghsh-i Jahan, në qytetin e Isfahan.

Xhamia elegante dhe tronditëse me bukurinë e vet, është ndërtuar mes viteve 1603 dhe 1619 gjatë regjimit të Shah Abbas I. Ajo është emëruar pas vjehrrit të udhëheqësit, Sheikh Lotfollah, dijetar i nderuar libanez i Islamit.

Vlen të ceket se xhamia është pak e pazakonshme për shkak të faktit se nuk ka minare apo oborr. Kjo ndoshta mund të jetë për shkak se xhamia asnjëherë nuk ishte planifikuar të përdorej nga publiku, por të shërbente si vend i lutjes për gratë e haremit.

Dekorimi i xhamisë është jashtëzakonisht elegant dhe kubet bëjnë që tullat delikate të ndryshojnë ngjyrë përgjatë ditës, nga ngjyra krem në rozë.

Brenda xhamisë do të mahniteni nga kompleksiteti i mozaikëve që e zbukurojnë murin dhe nga tavanet e bukura me ngjyrë të verdhë. /Telegrafi/

Arkitekturë

Çfarë fshihet nën strukturat komplekse sipas arkitektit japonez Sou Fujimoto

Published

on

Në fillim të kohës, arkitektura ishte projektuar në bazë të nevojave njerëzore. Megjithatë, me rritjen dhe evolucionin e vazhdueshëm të botës, ndërtesat filluan të projektohen duke marrë parasysh kulturën dhe sjelljen njerëzore. Kjo është arsyeja pse ju shihni stile të ndryshme arkitekturore në vende dhe rajone të ndryshme. Nëse udhëtojmë 100,000 vjet më parë, arkitektura ishte popullore, duke përdorur materialet lokale dhe burimet e disponueshme për të krijuar strehimore. Shpejt përpara sot, dhe koncepti i arkitekturës popullore mbetet i fortë. Arkitektët si Sou Fujimoto besojnë fuqimisht në ndikimin e sjelljes njerëzore në arkitekturë, duke formuar të gjitha planet e tij rreth këtij koncepti themelor.

Sou Fujimoto u rrit në një ishull të quajtur Hokkaido në Japoninë e Veriut, ku ai ishte i rrethuar nga natyra dhe pyjet gjatë gjithë kohës. Interesi i tij për sjelljen njerëzore në lidhje me botën natyrore rritej dita-ditës dhe e frymëzoi atë të bëhej arkitekti i famshëm që është sot. Që në fëmijëri, ai ishte mahnitur nga shpellat dhe pyjet dhe ideja se funksionet e këtyre hapësirave përcaktoheshin dhe përcaktoheshin në bazë të sjelljes njerëzore. Për të, pyjet ishin më shumë se vetëm pemë; ato ishin të ngjashme me strukturat, duke mbrojtur njerëzit, njësoj si shpellat që shërbenin si strehë për njerëzit në të kaluarën. Fujimoto besonte në diversitetin dhe faktin se njerëzit duhet të formësojnë përvojën e tyre në çdo vend; ky besim e bëri atë ta shikonte arkitekturën nga një këndvështrim më i ndjeshëm dhe më respektues, duke imagjinuar ndjenjat e tij të lirisë kur u rrit mes pyjeve si fëmijë, dhe të rrënjoste të njëjtën ndjenjë të saktë tek përdoruesit e çdo hapësire të ndërtuar.

Fujimoto u frymëzua nga kontrasti midis Hokkaidos, ku u rrit, dhe Tokios, ku përfundoi studimet e tij arkitektonike. Në Tokio, rrugët e vogla të rrethuara me elementë artificialë dhe kabllo i kujtonin atij si një fëmijë që ecte nëpër gjethe, degë dhe pyje. Për Fujimoto, ishte i njëjti koncept, vetëm me kontekst të ndryshëm; Që nga ai moment e tutje, ai filloi të bënte ndryshime në botë me dizajnet e tij të bazuara në një koncept që ai doli – Ardhmëria primitive.

Koncepti Primitive Future bazohet në arritjen e arkitekturës ideale duke përdorur tre strategji kryesore: gradim, marrëdhënie dhe eksperimentale/aksidentale. Gradimi përfaqëson mundësitë dhe sfidat që ndodhin në jetën reale dhe përshtatjen me ato ndryshime në përputhje me rrethanat. Marrëdhëniet përfaqësojnë funksionalitetin në arkitekturë dhe se si çdo hapësirë ka një kuptim të ndryshëm në vende ose shoqëri të ndryshme. Është aftësia për të krijuar diçka të ndryshueshme dhe të adaptueshme për sjelljen njerëzore në lidhje me mjedisin përreth.

Së fundi, Fujimoto besonte se arkitektura duhet të jetë eksperimentale dhe aksidentale, duke i lejuar përdoruesit e një ndërtese të ndërveprojnë me hapësirat brenda në një mënyrë intuitive. Njerëzit krijojnë marrëdhënie me njerëzit e tjerë dhe në të njëjtën kohë me mjediset e tyre, besonte ai. Ai donte që njerëzit të ndërtonin marrëdhëniet e tyre me hapësirën në të cilën ndodhen; ky besim i ka rrënjët që në fëmijërinë e tij në pyjet e Japonisë së Veriut, duke krijuar jetën që ai imagjinonte dhe duke e përjetuar atë në mënyrën e tij. Në thelb, “E ardhmja primitive” inkurajon arkitektët të dizajnojnë hapësira që janë jo vetëm funksionale, por edhe të adaptueshme, spontane dhe të ndryshme, duke reflektuar natyrën në zhvillim të zakoneve njerëzore dhe ndërveprimeve me mjedisin e tyre.

Sou Fujimoto u diplomua në Fakultetin e Inxhinierisë, Universiteti i Tokios, në 1994 dhe hapi firmën e tij të arkitekturës në 2000 – Sou Fujimoto Architects. Me hapjen e firmës së tij, ai fitoi Çmimin e Rishikimit Arkitekturor për arkitektë në zhvillim për tre vjet radhazi, gjë që e bëri atë të fitonte njohje në mbarë botën. Më vonë, në vitin 2007, ai u bë pedagog në Universitetin e Kiotos, ku filloi të ndante njohuritë dhe këndvështrimin e tij mbi arkitekturën dhe sjelljen njerëzore me botën.

Continue Reading

Arkitekturë

Arkitektura përmes syve të francezes Odile Decq

Published

on

Në një botë stereotipike ku meshkujt janë më dominues, veçanërisht në vendin e punës, është bukur të shohësh arkitekte të njohura femra që lulëzojnë përmes punës së tyre shembullore, duke shfaqur forcën në krijimin e dizajneve dhe strukturave të jashtëzakonshme.

Pavarësisht seksizmit dhe diskriminimit, qoftë në mospërputhje në paga apo trajtim, gratë kanë vazhduar të kenë sukses, duke dëshmuar aftësitë e tyre.

Arkitekte femra të suksesshme si Odile Decq, e cila u përball me seksizmin gjatë studimeve të saj arkitektonike, hapi firmën e saj, duke sfiduar stereotipet dhe duke demonstruar se arkitektura mund të lulëzojë si një fushë e drejtuar nga femrat.

“Duhet ta përshtatni marrjen e rrezikut me klientin, por gjithmonë duhet ta çoni atë më tej sesa e imagjinonin. Kufijtë e klientit janë ato të imagjinatës së tij ose të saj, ndërsa roli i arkitektit zgjeron fushën e mundësive dhe për këtë arsye ju duhet ta edukoni klientin në mënyrë që ta çoni më tej. Është njësoj si me mësimdhënien, kur i bën studentët të shohin se ata mund të shkojnë shumë më tej nga sa mendonin se ishin të aftë. Dhe ky është një gëzim i madh! Gjithçka në jetë është e tillë – të zbulosh se asgjë nuk është e pamundur.”, thotë arkitektja dhe urbanistja franceze, Odile Decq në revistën Pin-Up.

Odile Decq është një arkitekte dhe urbaniste franceze e lindur në vitin 1955. Ajo ka studiuar Arkitekturë në École nationale supérieure d’architecture de Paris-La Villette dhe gjithashtu Urbanizëm dhe Planifikim në Institut d’Études Politiques de Paris (Science Po). Menjëherë pas diplomimit, ajo hapi firmën e saj, Studio Odile Decq, me idenë se nuk donte të punonte për asnjë arkitekt, duke nxitur pasionin e saj për këtë profesion. Për më tepër, ajo synonte të jepte një shembull për gjeneratat e ardhshme të grave arkitekte, duke i inkurajuar ato të besonin në veten e tyre dhe aftësitë e tyre, të ishin ekspresive dhe pa frikë nga gjykimet e shoqërisë, pasi autenticiteti shpesh çon në sukses – një e vërtetë e dukshme në rastin e Odile.

Odile kishte një dëshirë të caktuar në të që e mbante të uritur për njohuri arkitekturore. Gjatë viteve të universitetit, në befasi, ajo nuk bëri kurrë një projekt të tërë arkitekturor vetë; gjithçka që mësoi ishte arti, videografia, fotografia dhe shprehja. Për të kjo nuk ishte e mjaftueshme, prandaj, gjatë viteve të fundit të universitetit, filloi të punonte vetë në projekte për të mësuar dhe eksploruar në thellësi arkitekturën. Duke përfituar nga fakti se kur u diplomua, Parisi po kalonte një krizë nafte dhe shumica e arkitektëve ishin pa punë, ajo hapi zyrën e saj dhe filloi rrugëtimin e saj të vetë-rritjes dhe përmbushjes për t’u bërë një arkitekte femër frymëzuese./Media Ndërtimi

Continue Reading

Arkitekturë

Le Corbusier: Forma, funksioni dhe modernizmi në arkitekturë

Published

on

Le Corbusier (Charles-Edouard Jeanneret) ishte një arkitekt dhe dizajner urban zvicerano-francez i lindur në Zvicër (6 tetor 1887 – 27 gusht 1965). Projektimet e tij bashkëpunojnë me ekspresionizmin e guximshëm skulpturor me aspektin funksional të botës bashkëkohore. Megjithëse lindi në një qytet të vogël, ai i zhvilloi idetë e tij gjatë udhëtimit nëpër Evropë. Ai u fokusua në format e thjeshta gjeometrike të objekteve të përditshme dhe formuloi stilin Purism. Projektet fillestare të Le Corbusier përfshijnë qytete rrokaqiejsh dhe shtëpi të prodhuara në masë.

Shënim i vogël, Le Corbusier ishte pseudonimi i Charles-Edouard Jeanneret. Ai e mori këtë emër në numrin e parë të një reviste në vitin 1920. Emri ishte një version i modifikuar i emrit të gjyshit të tij, Lecorbésier.

Një nga kryeveprat e tij, Villa Savoye në Poissy, Francë, e ndihmoi atë të bëhej i njohur si një përfaqësues i shquar i stilit ndërkombëtar. Për shkak se ai ishte arkitekti i parë që përdori beton të papërpunuar, dizajnet e tij kanë një aspekt ekspresiv, skulpturor. Ndërtesat e tij qeveritare në Chandigarh, Indi, janë shembujt e parë të ideve të tij të planifikimit të qytetit që po zbatohen gjerësisht.

Kur ishte 13 vjeç, ai vendosi të linte shkollën për të ndjekur pasionin e tij për të krijuar dizajne në faqet e orëve duke përdorur teknikat e gravurës dhe smaltit. Me Charles L’Eplattenier, ai filloi një udhëtim nëpër Evropë dhe Mesdhe, duke zbuluar mrekulli të rëndësishme arkitekturore gjatë rrugës.

Me të arritur në Paris në moshën tridhjetë vjeçare, piktori Amédée Ozenfant e prezantoi atë në botën e artit, duke shënuar një moment në rrugëtimin e tij artistik. Duke bashkëpunuar me Ozenfant, ata shkruan manifestin dhe bashkëthemeluan gazetën avangarde të njohur si Poet Paul Dermée. Ky bashkëpunim çoi në përfshirjen e tyre në shkrim dhe pikturë për botime si L’Esprit Nouveau, të cilat më vonë evoluan në Vers une Architecture. Shkrimet e Le Corbusiers u nderuan nga brezat e arkitektëve, veçanërisht veprat si Le Modular I, Quand les cathédrales étaient blanches, La Carte d’Athènes, Propos d’urbanisme Les Trois Établissements humains dhe Urbanisme. Në vitin 1922, Le Corbusier filloi të punonte me kushëririn e tij Pierre Jeanneret për të krijuar një studio operative deri në vitin 1940.

ndërmjet viteve 1922 dhe 1940, ai fitoi famë për punën e tij të planifikimit dhe zhvillimit social-mjedisor. Projektimet e tij, të tilla si Shtëpia Citrohan dhe Ekspozita e Arteve të Dekorative në Paris, formësuan perspektivën e tij mbi arkitekturën. Një sipërmarrës e mbështeti atë në ndërtimin e një fshati punëtorësh në Pessac, afër Bordo. Përdorimi krijues i ngjyrës nga qeveria vendore dhe mungesa e një furnizimi publik me ujë tërhoqi kritika. Le Corbusier zakonisht krijoi shtëpi minimaliste, funksionale me komision për klientët e pasur.

Ai hyri në konkursin e Lidhjes së Kombeve për të projektuar selinë e re të saj në Gjenevë dhe paraqiti një plan për ndërtesën e zyrës së një organizate politike. Karrigia LC4 Chaise Lounge dhe karrigia ALC-3001 me kornizë lëkure janë dy shembuj të modeleve të tij të mobiljeve. Ndikimi i tij në parimet e arkitekturës mbetet i dukshëm, duke e bërë atë një figurë të diskutueshme edhe sot e kësaj dite. Filozofia e tij ka ndikuar në disa projekte arkitekturore avangarde ndërkombëtare./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending