Connect with us

Aktuale

Kthehet nga Kanadaja në vendlindje për të mbrojtur ambientin nga hidrocentralet

Published

4 years ago

on

Shpresa Loshajn aktivste dhe përkrahëse e komunitetit shqiptar në Kanada, kohët e fundit është kthyer në Kosovë.

Në një bisedë të shkurtër për gazetën “Diaspora Shqiptare” ajo tregon se “Para një kohe mbështetur edhe nga një grup ambientalistësh kam themeluar organizatën joqeveritare “Pishtarët” me qëllim të mbrojtjes së ambientit dhe kulturës. Puna ime ka filluar në komunën e Deçanit’’, prej nga ajo vjen.

Ka disa vite që në qytetin ku ajo ka lindur, Deçan, janë  ndërtuar disa hidrocentrale jolegjitime që prodhojnë rrymë dhe dëmtojë ambientin, pikërisht në bjeshkët ku është rritur ajo. Nostalgjia për fëmijërinë dhe rininë e hershme në ato bjeshkë, si dhe neglizhimi i institucioneve të Kosovës ndaj shkatërrimit të Lumbardhit të Deçanit, është një ndër arsyet që e kanë shtyrë atë për ta marrë iniciativën që të kthehet në Kosovë dhe të themelojë organizatën joqeveritare “Pishtarët”.

Përmes organizatës së saj ajo i drejtohet pikërisht qeverisë, duke i shkruar dhe komunikuar drejtëpërdrejt edhe me kryeministrin e Kosovës Albin Kurti dhe kryetaren e Kuvendit Vjosa Osmani. Ajo në letrat që ua ka drejtuar të lartëpërmendurve kërkon llogari për premtimet e dhëna gjatë fushatës zgjedhore: “Që të kthehesha nga Kanadaja, dhe të fokusohem në këtë çështje jam frymëzuar edhe nga premtimet që ju dhatë perosnalisht dhe në emër të partive që përfaqesonit në debatet për zgjedhjet e kaluara si psh në Jeta në Kosovë në shtator të vitit të kaluar. Siç ju kujtohet, pyetja ime për të gjithë kandidatët për kryeministër/e, gjithashtu edhe per ju, ka qenë se a do t’ia ndalin punën e hirocentraleve në Deçan që po prodhojnë rrymë illegalisht dhe pa licencë. Të dytë më keni dhënë përgjigje shumë të qartë dhe bindëse se “PO”, do t’i ndalni hidrocentralet që prodhojnë rrymë pa licencë. Pas zgjedhjeve të 6 tetorit u bë e ditur se partitë tuaja, Lëvizja Vetëvendosje! Dhe Lidhja Demokratike e Kosovëa do të formojnë qeverinë e re. Ky fakt, dhe premtimet e tuaja, e bënë të ditur që edhe per kompanine që po shkel ligjet e Kosovës, ishin ditët e numëruara, por ajo nuk po shihet të ndodh ende”, përfundon letrën e saj.

Shpresa Loshaj është diplomuar për Studimet Ndërkombëtare në Simon Fraser University në Vancouver, dhe ka vazhduar për Master of Arts në për Politikën Publike dhe Administrimin në Carleton University në Ottawa. Aty edhe është punësuar nga qeveria federale kanadeze në Ministrinë e Shëndetësisë. Më vonë ka kaluar në Ministrinë e Inovacionit dhe Zhvillimit Ekononik si këshilltare e politikave të pronësisë intelektuale, punë të cilën e ka ndërprerë për shkak të kthimit të saj në Kosovë.

E pyetur se sa ka ndikuar puna dhe angazhimi në Kanada për shoqatën në mbrojtje të bjeshkës, buzë së cilës ajo është rritur, ajo thekson: “Unë jam rritë në Bjeshkët e Deçanit, dhe mbrojtja e natyrës ka qenë gjithmonë e rëndësishme. Si fëmijë e mbaj mend nënën kur shprehte brengosje kur dëgjonte që është prerë ndonjë lis. Që nga atëherë e kam kuptuar që nuk duhet të dëmtohet natyra, dhe mund të them se vetëdijësimin për mbrojte të ambienit e kam prej nënës. Dihet se jeta në Kanada ma ka ngritur nivelin e vetëdijes se ne jo vetëm që nuk duhet të dëmtojme natyrën, por edhe duhet ta mbrojmë nga të tjerët. Më kujtohen protestat kur British Columbia donte të ndërtonte një autostradë e quajtur “Sea to sky” nga Vancouveri në Whistler. Aty kam parë njerëz të shtrirë në tokë para mjeteve punuese sepse nuk donin t’i lejonin që rruga të kalonte përmes një pjese të rëndësishme ekologjike. Në atë kohë më është fiksuar se si ata njerëz ishin të gatshëm të jepnin edhe jetën për ta mbrojtur tokën dhe vendin e tyre, në një vend paqësor siç është Kanadaja. E kam kuptuar se sfidat për ta mbrojtur vendin nuk mbarojnë në luftë. Dhe mbrojtja e vendit nuk duhet ndalet kurrë, sepse interesat që e dëmtojnë vendin jane gjithmonë në lëvizje”.

“Shkollimi dhe përvojat profesionale më kanë përgatitur se si t’i qasem problemit, ku të kërkojmë zgjidhje dhe llogaridhënie. Pra, pasioni për drejtësi sociale bashkë me përvojën profesionale më kanë përgatitur që të ballafaqohem me problemet që po kalon Deçani me hidrocentralet e jashtëligjshme. Edhe pse puna e hidrocentraleve në Deçan është një lëmsh pa  fund, ku thonë që ka interesa të shumta që nuk do të lejojnë zbardhjen e këtyre problemeve, unë shpresoj se do të kemi sukses dhe të gjejmë zgjidhje sepse kemi sjellë një energji të re, e të organizuar që nuk jemi vetëm duke e ngritur zërin për shkatërrimet e natyrës, por jemi duke i identifikuar si erdhën problemet dhe duke kërkuar adresim dhe llogaridhënie nga qeveria dhe akterët tjerë përgjegjës. Edhe pse zbatimi i ligjit në Bjeshkët e Deçanit varet shumë edhe nga vullneti i mirë politik, e që deri më tani nuk është ushtruar konkretisht dhe në mënyrë konsistente, ne nuk do të heqim dorë duke kërkuar drejtësi sepse për mua, shkelja ligjore në Lumbardhin e Deçanit është e njëjtë sikur të shkelësh mbi sakrificat tona për një ditë që Kosova të ketë ligjet e veta”.

Që Kosova ka nevojë për një energji të re që mbron ambientin dhe vendin e vet me pasion dhe pa frikë është dëshmuar shumë shpejtë sepse vetëm në ditët e para të themelimit të shoqatës kanë marrë disa kërkesa nga qytetarët nga anë të ndryshme të Kosovës që të ndihmojnë të adresojnë edhe problemet në vendet nga ata vijnë. “Fatkeqësisht, në Kosovë ka aktivistë që janë zhgënjyer sepse me vite të tëra nuk kanë parë ndryshim, gjithashtu, në një vend aq të politizuar siç është bërë Kosova, nuk është e lehtë të mbrosh parimet tua, sepse shumëçka varet nga politika. E për këtë e rëndësishme të ketë bashkëpunim në mes të eskpertëve dhe aktiviteteve të disasporës dhe ata lokal”.

Si vendosi Shpresa të kthehej në Kosovë? “Se a do të kthehesha në Kosovë gjithmonë ka qenë e ditur, por nuk e kam ditur kur do të kem mundësinë e parë. Unë ndihem e integruar dhe pjesë e shoqërisë kanadeze, dhe në të njejtën kohë, si unë nuk dua që vetëm të ndihem kosovare në zemër, dua edhe ta jetoj në të mirën e Kosovës. Unë isha 19 vjeçe kur u largova  nga Kosova, dhe tani së fundi fillova të mendoj: gjysma jetës në Kosovë, gjysma në Kanada, fillova të mendoja çdo të thotë për lidhjen time me Kosovën, dhe të marrë me seriozisht se si mund të kontribuojë në Kosovë më shumë. Më parë pata filluar të bashkëpunoja me Rrjetin e Diasporës “Germin” në Prishtinë që bën lidhjen në mes të profesionistëve të diasporës me vendlindjen, ndërsa profesionalizmi i tyre më shtyu të vazhdoja të marrë pjesë në projekte të ndryshme dhe e pashë që ndjenja e identitetit tim kosovar po merrte më shumë kuptim për mua. Përkrahje kisha edhe nga organizata gazetareske BIRN që më ndihmuan të testoja aktivizmin tim para se të kthehem për më gjatë. Duke e parë se perspektiva e diasporës po luan rol të rëndësishëm në ndërtimin e Kosovës, dhe fakti se nganjëherë duhet të jesh në vendngjarje që të kesh ndikimin e duhur, në fund të vitit 2019 mora leje personale njëvjeçare nga puna dhe vendosa të kthehem në Kosovë. Ishte vendim që e mendova gjatë, por cdo ditë e më shumë ndihem më e sigurtë dhe me fat që kam rastin të jetoj në fshatin ku jam rritë dhe kontribuoj për një Kosovë që të gjithë qytetarët jetojnë me dinjitet.

Në këtë projekt Shpresa me bashkëpunëtorët e saj kanë përkrahjen e shumë shoqatave, mediave dhe “cka është më motivuese kemi marrë shumë mesazhe nga diaspora që na përgëzojnë për iniciativën dhe janë të gatshëm të kontribuojnë me njohuritë dhe përvojat e tyre. Kjo e siguron Kosovën se në çdo anë të botës ka pishtarë të drejtësisë që do të mbrojnë Kosovën sa herë të jetë nevoja”. Unë i inkurajoj të gjithë të interesuarit të na bashkohen në faqen tonë në Facebook “Pishtarët” që po rritet përditë. Suksesi i Shoqatës “Pishtarët” do t’i jepte kuptim të plotë kthimit të Shpresës në vendlindje.

Related Topics:
Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Aktuale

“Reagim ndaj shkrimeve të pasakta dhe tendecioze rreth nënshkrimit të kontratës me Arkitektin e Qytetit”

Published

18 hours ago

on

May 14, 2024

By

Komuna e Prishtinës ka reaguar ndaj shkrimeve rreth nënshkrimit të kontratës me Arkitektin e Qytetit”

Me datën 13 maj 2024 është publikuar një shkrim me titull “Tre muaj para se të regjistrohej në ARBK, kompania Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit nënshkroi kontratën me Komunën e Prishtinës” nga një prej portaleve lokale, dhe po të njëjtat informata të pasakta e tendencioze janë shpërnda nga eksponentë politik të caktuar.

Kryeqyteti informon qytetarët se ky artikull dhe shkrimet pasuese janë të pasakta dhe se:

  • Konsorciumi i kompanive fituese kanë qenë të regjistruara pranë ARBK shumë kohë më parë
  • Procesi i tenderimit të Shërbimit të Arkitektit të Kryeqytetit është vlerësuar tri (3) herë nga OSHP, si proces i rregullt dhe në përputhje me ligjin.
  • Procesi i tenderimit është zhvillu përmes sistemit elektronik “EPROKURIMI” dhe të gjitha të dhënat digjitale janë në dispozicion për të vërtetuar rregullsinë e procesit

Më poshtë është shpjeguar në hollësi procesi.

Aktiviteti i prokurimit me titull “Konsulencë për themelimin e Shërbimit të Arkitektit të Kryeqytetit për nevojat e Komunës së Prishtinës” me nr. të prokurimit 616-22-7431-3-1-2, është publikuar me datën 21.07.2022. Pra aktiviteti ka filluar në korrik të vitit 2022 dhe ka përfunduar rreth 1 vit më pas apo më 27.06.2023 kur është nënshkruar kontrata, ndërsa kontrata e nënshkruar si e tillë përmes kësaj procedure aktualisht është në zbatim e sipër. Procedura si e tillë është zhvilluar në dy faza, ku kanë marrë pjesë gjithsej 6 tenderues (operatorë ekonomik ose grupe të operatorëve ekonomik). Gjatë aktivitetit të prokurimit janë shtjerrë të gjitha procedurat sipas mjeteve juridike në dispozicion. Mbi të gjitha kjo lëndë është trajtuar tri (3) herë nga OSHP dhe nënshkrimi i kontratës është manifestuar vetëm pas rikonfirmimit përmes vendimit të tretë të Panelit Shqyrtues në OSHP.

Sa i përket pretendimit se është nënshkruar kontratë me një operator ekonomik që nuk ka qenë i regjistruar në ARBK, duhet theksuar faktin që kontrata është nënshkruar me datë 27.06.2023 nga të dy palët kontraktuese dhe jo me datë 27.03.2023 sikurse është pretenduar. Kontrata është nënshkruar në tri kopje origjinale, por në njërën kopje të kontratës me rastin e nënshkrimit të kontratës, operatori ekonomik ka bërë gabim teknik ku në vend të numrit 6 ka shënuar numrin 3. Megjithatë ky gabim menjëherë është reviduar ndërsa data e nënshkrimit është evidentuar saktë (27.06.2023). Pra data e nënshkrimit të kontratës është 27.06.2023 dhe ky fakt është i pakontestueshëm për cilëndo palës me interes juridik. Data e nënshkrimit 27.06.2023 mund të konfirmohet edhe nga sistemi elektronik EPROKURIMI. Vlen të shtohet po ashtu se njoftimi për dhënie të kontratës është publikuar me datë 27.06.2023 ndërsa njoftimi për nënshkrim të kontratës është publikuar me datë 29.06.2023. Pra thjesht ka qenë e pamundur që të nënshkruhet kontrata në muajin mars 2023 sikurse pretendohet. Me këtë rast duhet kuptuar faktin që procedura e prokurimit zhvillohet hap pas hapi në përputhje me dispozitat ligjore në fuqi. Pra nuk mund të kalohet në hapin e radhës pa përmbushur me sukeses hapi paraprak. Gjithashtu, siç u tha më sipër, ky aktivitet është trajtuar tri (3) herë nga OSHP ku vendimi i parë nga OSHP është marrë me datë 02.02.2023, vendimi i dytë me datë 22.05.2023 ndërsa vendimi i tretë dhe i fundit me datë 26.06.2023 me ç’rast është mundësuar edhe nënshkrimi i kontratës me datë 27.06.2023.

Më tutje, grupi i operatorëve ekonomik të kontraktuar “Anarch Sh.P.K. & Ardi CC L.L.C.” kanë qenë të regjistruar kohë më parë. “Anarch” Sh.P.K. si anëtar i konsorciumit ekonomik është themeluar 17.10.2018 ndërsa anëtari tjetër i konsorciumit “Ardi CC” Sh.P.K. është themeluar me datë 29.04.2008. Pra, që të dy kompanitë kanë vite përvojë pune dhe nuk janë regjistruar tre muaj para nënshkrimit të kontratës siç pretendohet në shkrimet tendencioze. Pas shpalljes fitues në procesin e tenderimit, dy kompanitë kanë krijuar shoqërinë me përgjegjësi të kufizuar “Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit” për zbatim të kontratës dhe këtë e kanë regjistruar në ARBK me 27.06.2023, si një subjekt i përbashkët për qëllime të zbatimit të kësaj kontrate. Edhe nga të dhënat publike të ARBK mund të konfirmohet se shoqëria e konsorciumit “Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit” përbëhet nga dy operatorët ekonomik tenderues që janë “Anarch” Sh.P.K. dhe “Ardi CC” L.L.C.

Pra nuk qëndrojnë aspak pretendime sipas të cilave kinse është nënshkruar kontratë me një operator të paregjistruar në ARBK.

Bashkëngjitur do të gjeni disa kopje të dokumenteve që i faktojnë të dhënat e mësipërme, të cilat edhe janë në dispozicion publik në EPROKURIMI dhe në ARBK./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Inxhinierët në Shqipëri i kthehen protestave kundër krijimit të urdhrave profesional

Published

18 hours ago

on

May 14, 2024

By

Një grup profesionistësh protestuan sot paradite para Kuvendit, kundër projektligjit për krijimit e urdhrave profesional të inxhinierit dhe të inxhinierit hidroteknik.

Ata përsëritën arsyet pse këta urdhra nuk i shërbejnë profesionit, madje synojnë të marrin atribute të cilat aktualisht janë të rregulluara me ligj.

“Ne tashmë operojmë nëpërmjet licencimit që marrim nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë ndërkohë që një grup njerëzish pretendojnë të marrin në dorë licencimin e inxhinierëve dhe ta kalojnë nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë në duart e një grupi individësh”,-shprehet Dëshira Mena, drejtuese e Unionit të Inxhinierëve Shqiptarë.

Ajo ngre pikëpyetje edhe për procesin e financimit.

“Ata kërkojnë që vitin e parë të punës të marrin 1.2 milionë euro nga buxheti i shtetit. Po vitet e tjera, si do të vazhdojë kjo histori?”

Sipas tyre, procesi i konsultimit me grupet e interesit nuk funksionoi siç duhet.

“Të gjitha shoqatat janë shoqata që të paktën grupi maksimal i tyre mund të arrijë në 30-40 individë. Ndërkohë që nuk kanë informuar asnjë nga grupi i interesit që të paktën nga një llogari që ne kemi bërë janë diku te 14 mijë deri në 15 mijë inxhinierë të të gjitha fushave. Të paktën rreth 4 mijë janë të licencuar, por asnjë nga këta nuk është informuar nga ata që duhet të informojnë, nga ata që duan të bëjnë një ligj të cilët duan të fusin duart si në profesion ashtu edhe në buxhet të shtetit’,-shprehet Gjergji Caca.

Sipas inxhinierëve, kjo fushë menaxhon 70% të ekonomisë, ndaj menaxhimi nga një ent i posaçëm do të sillte situatë shkatërruese.

“Të krijosh një ent dhe të gjithë strukturën e menaxhimit të 70% të ekonomisë së vendit t’ja lësh në dorë një enti që është një institucion pa emër. Është katastrofë dhe do të çonte në shkatërrimin total të vendit”,-argumenton Dëshira Mena.

Një prej inxhinierëve të pranishëm në protestë u shpreh se vetë dokumenti i projektligjeve është i shkruar keq./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Çmimi i arit arrin ne nivelin me te larte të të gjitha kohërave

Published

20 hours ago

on

May 14, 2024

By

Ari është rritur me 14% nga viti në ditë, duke tejkaluar rritjen prej 10% të S&P 500 këtë vit.

Kontratat e së ardhmes së arit arritën kulmin në nivelin më të lartë të të gjitha kohërave prej 2,413 dollarë për ons më 19 prill, ndërsa ari spot arriti një kulm të ri prej 2,1392 dollarë për ons në të njëjtën ditë.

Pas një përmirësimi dy-javor, çmimi i metalit të çmuar pati një rikthim të shpejtë javën e kaluar, duke u rritur me 60 dollarë për ons për të kapërcyer 2,360 dollarë të hënën.

Është e dukshme që çmimi i arit ishte pak mbi 1,800 dollarë për ons në nivelet më të ulëta të tij të fundit në fillim të tetorit 2023.

Nga një këndvështrim investimi, ari zakonisht favorizohet gjatë periudhave të pasigurta, të tilla si krizat financiare, lufta dhe një mjedis i lartë inflacioni. Investitorët priren të mbajnë arin për të ruajtur vlerën dhe për të mbrojtur kundër rënieve ekonomike.

Taktikisht, çmimet e arit shfaqin një korrelacion negativ me dollarin amerikan. Çmimet e arit priren të rriten gjatë një dobësimi të dollarit dhe bien kur dollari forcohet.

Në tremujorin e fundit të 2023, spekulimet në lidhje me uljen e normave të interesit nga Banka e Rezervës Federale të SHBA (Fed) janë rritur ndjeshëm, duke çuar në një rënie të monedhës së gjelbër dhe duke rritur çmimet e arit.

Megjithatë, këtë vit ka pasur një largim të dukshëm nga korrelacioni tipik negativ midis arit dhe dollarit amerikan, ku të dy përjetojnë tendenca rritëse. Ky rreshtim i pazakontë mund t’i atribuohet konfliktit të shtuar ushtarak në Lindjen e Mesme, i cili rriti kërkesën për asete të sigurta në prill.

Megjithatë, kjo mund të ketë qenë vetëm një shkak i përkohshëm. Një rritje në rezervat e arit të bankave qendrore dhe pasioni i investitorëve me pakicë për arin kanë kontribuar të dyja në rritjen e çmimeve.

Sipas Këshillit Botëror të Arit, blerjet e bankave qendrore kanë qenë një nga nxitësit kryesorë të çmimeve të arit në dy tremujorët e fundit. Kërkesa nga bankat qendrore për rezerva ari u rrit në 23% të kërkesës totale, nga një mesatare prej 10% në një periudhë 10-vjeçare.

Ndërsa SHBA mbeti mbajtësi më i madh i rezervave të arit, Turqia dhe Kina panë rritjet më të mëdha me përkatësisht 30.12 ton dhe 27.06 në tremujorin e parë.

Ndërkohë, gjashtë mbajtësit kryesorë të rezervave të arit janë SHBA, Gjermania, Italia, Franca, Rusia dhe Kina, me zotërimet e SHBA që tejkalojnë ndjeshëm ato të vendeve të tjera, duke qëndruar në 8,133 ton krahasuar me 3,352 tonë të Gjermanisë në vendin e dytë.

Për më tepër, rritja e çmimeve të arit mund t’i atribuohet kërkesës së fuqishme nga investitorët individualë, veçanërisht një rritje të dukshme të kërkesës nga tregjet kineze.

Investimet pa bursë (OTC) luajtën një rol të rëndësishëm si kontribuesi i dytë kryesor në rritjen e çmimeve të arit. Blerjet OTC zakonisht përfshijnë transaksione drejtpërdrejt ndërmjet palëve, dhe në Kinë, kërkesa për shufra dhe monedha u rrit me 68% nga viti në vit në tremujorin e parë.

Continue Reading

Trending