Kur Prishtina ishte një vend i vogël, që fitonte epitetin e kryeqytetit vetëm me disa zona, andej rrugës për Fushë Kosovë, ishte një luginë ku mbilleshin lakra. Vite më vonë, pas mëvetësisë së automonomisë së fituar si krahinë, ndërtesat do të mbushnin Prishtinën. Edhe një kompleks me pesë kulla të larta 14-15 katëshe do të zëvendësonte lakrat dhe do merrte emrin “Lakrishtë”.

Reportazh nga Uran Haxha

Hyrjet me dy ashensorë, një më i madh dhe tjetri më i vogël, janë frekuentuar prej atëherë, gjithmonë. Shumë studentë kanë banuar aty dhe memorja kolektive është shumë prezente. Origjinaliteti i modernizmit socialist në ndërtim ruhet ende, jo pse ndoshta e dëshirojnë disa, por sepse teknikisht është vështirë të intervenohet individualisht.

Ashensorët që i përmendëm më lartë, janë të cfilitur. Mbahen si ashensorët më të shpejtë në Prishtinë. Gjendja e tyre lë shumë për të dëshiruar. Dikush ka thyer një dritë, një tjetër ka shkruar me gërvishje çelësi dhe nuk të japin ndenjë të mirë të ngjitjes në kate me ta.

Por, banorët e Hyrjes 5, të fundit të kompleksit, janë paaak më ndryshe. Ata pastrojnë, sanojnë ndonjë problem të vogël, kanë bërë derën të kalohet me çip. Pra, i rrijnë gati  por në karantinë patën më shumë kohë dhe filluan diçka më të madhe.

Përpos kësaj, ata kanë një fat. Në hyrjen e tyre është Leonid Palushaj. Ai është piktor dhe duart e tij kombinojnë ngjyrat që kur ta shikosh, të flen shpirti.

Të mbledhur para banesave, mu tek hyrja e tyre, ekipin tonë e priti Leonidi, Meti e Labi. Ata gjithmonë ishin në krye te detyrës kur ju duhej diçka për hyrje. Shpirti i artistit vërehej se po jepte efekt që të duket gjithçka bukur. Përpos Leonidit artisti, Meti është njëri nga anëtarët e grupit të famshëm të POP muzikës nga Peja, NRG Band. Ai bashkë me të tjerët gjithmonë marrin aksione të tilla.

Tashmë kohë karantine koha ju premtonte për gjithçka. Kishin filluar pastrimin e hapësirave, lyerjen e hyrjes dhe ideja për pikturim të ashensorëve i priste aty me Leonidin që do ta realizonte.

“Ideja ka qenë e kahmotshme. Thuajse që një vit e kam menduar ta bëj. Duke e pa që e kanë dëmtuar shumë ashensorin, e kanë grith e ku ta di unë. Musafirët kur vishin, pak e kishin njëfarë droje për me hip, se kur e shihshin si i shkatërrum. Më pas me Metin, Florentin, e këta djemtë, i hyjmë pa hyrjes. Unë i thash që nuk kam shumë material, këta thanë që secili participojmë dhe ja ku u bë”, tregon piktori Palushaj, që edhe xhaketën që kishte veshur e kishte prekur paksa me ngjyra për t’i dhënë tjetër pamje.

Leonid Palushaj

Maska, që do ta mbante vetëm Leonidi që mos t’i pengonte era e rëndë e ngjyrave, tashmë e mbajnë të gjithë. Pandemia që ka kapluar gjithë botën, por bën që të gjithë të dukemi njëlloj. Ashtu me maska e doreza, Leonidi kishte punuar kabinën e ashensorit të madh.

“Pjesa e dyerve ka qenë më e vështirë, sepse është dashtë taman me i gërry, me i sanu më shumë. Aty edhe ka marrë material më shumë. Kurse, pjesa tjetër ka qenë dru dhe e ka përvetësu më mirë e më shpejtë”, tregon më tej artisti që për katër ditë kishte përfunduar punën.

Brenda kabinës kur futësh, të jepet një ndenjë fantastike. Je brenda një pylli që sheh nga një luginë plot gjelbrim. Një pemë të ndërrohet, herë bëhet lumë, herë bëhet pemë më e vogël, herë më e madhe, dhe ta then monotoninë që ndoshta të krijohet pas një kohe. Në fakt ato janë dyert e ashensorit në çdo kat.

Natyra ndoshta është ajo që u mungon njerëzve më së shumti gjatë karantinës. Atyre të Lakrishtës, të Hyrjes 5, u mungon më pak se tjerëve. Natyrën e kanë në ashensor. Edhe kjo ishte ideja pse u pikturua në atë formë.

Në secili kat që do pikturonte dyert, Leonidit do t’i bënin shoqëri kojshitë e tij. Ata, teksa rrijnë para hyrjes dhe bëjnë muhabet mes vete rreth kësaj vepre, fillojnë dhe të tregojnë prapaskenat.

Kur kishte pikturuar Leonidi njërën derë shumë bukur, një nga kojshitë kishte filluar mburrjen. Më pas gjatë pikturimit të një dere tjetër, ai që ndihej krenar po dyshonte se ajo derë do dukej më bukur dhe i kishte thënë “boll, deri qetu boll, ski nevojë më shumë”, tregojnë duke u qeshur.

Një kojshi tjetër, pak më në moshë se të tjerët, thoshte se së shpejti do të zhvendoste dyert e ashensorit nga kati në kat.

“Unë kismet ka me hjek qat derë dhe ka me pru në kat te une. Po më pëlqen më shumë ajo, haha…”.

Ndjenja e hipjes në këtë ashensor i kishte dhënë një ndjenjë të çuditshme fëmijëve, siç tregon Meti.

“Disa fëmijë kanë hezituar të hipin pa prind ose me dikë më të madh. E tash po e shoh interesimin e tyre që mezi po presin me hyp në lift”.

Lehtë, kjo nismë do të ishte e mirëseardhur për secilën hyrje të vjetër në Prishtinë. Drejtoria e Ndërmarrjës Publike Banesore nga kjo hyrje ka vijë ajrore 100 metra. Shembullin e kanë mu aty. Por, ky ashensor është edhe një pikë që gjithashtu lehtë mund të kthehet në atraksion turistik.

Leonidi ka një gamë të punimeve artistike që të mbesin sytë në to. Disa prej tyre janë punuara tash në kohë karantine, që pa pardon ne po i publikojmë këtu më poshtë që të mbushni dozën e artit për këtë ditë, dhe jo vetëm.