Connect with us

Trashëgimia Kulturore

Trashëgimia kulturore në luftë me zjarret

Published

on

Muret, shkallët dhe disa dyer e dritare i kanë rezistuar zjarrit të madh, ndoshta për të mbetur dëshmia e vetme për vjetërsinë qindravjeçare të objektit.

Kulmi, i cili dikur ishte i mbuluar me tjegulla tradicionale, nuk shihet më. Aty kanë mbetur vetëm drunjtë që shpërfaqin vjetërsinë dhe veçantinë e objektit. Struktura nuk ka humbur, vërehet stili osman i ndërtimit mbi themelin me gurë.

Kjo është shtëpia e familjes Koroglu, e cila besohet të jetë ndërtuar në pjesën e parë të shekullit XIX.

Shtëpia konsiderohet prej më të vjetrave në jug të Mitrovicës dhe karakterizohet si tip i çardakut të mbyllur. Ajo nuk ka pësuar shumë ndryshime gjatë historisë, veçse sot është e rrethuar me ndërtesa shumëkatëshe.

E ndërtuar 300 vjet më parë, shtëpia ndodhet jo larg nga qendra e vjetër e qytetit dhe ende e ruan karakterin e destinuar për banim, edhe pse nuk shfrytëzohet si e tillë tash e një kohë.

Objekti, i cili është pjesë e listës së trashëgimisë kulturore për mbrojte të përkohshme në Ministrinë e Kulturës, Rinisë dhe Sportit të Kosovës (MKRS), u përfshi nga zjarri mbrëmjen e 31 tetorit – deri tani në rrethana të panjohura.

Deri tani janë të regjistruara tri raste të përpjekjeve për ta dëmtuar shtëpinë në Mitrovicë të Jugut, e cila gjithashtu ka pësuar nga moti me shi.

Sipas Fondit Kosovar “Trashëgimia Kulturore pa Kufij” (CHwB Kosovo), problemet do të evitoheshin me hartimin e planit të konservimit dhe me mbajtjen nën kontroll të ndërtimeve që ndodhin, në veçanti në zonat historike.

Sali Shoshi, nga CHwB Kosovo, thotë për Radion Evropa e Lirë se problemi qëndron në faktin se mbrojtja e trashëgimisë kulturore ose shpallja e tyre monumente, “nuk është treguar efektive, për shkak se nuk merret parasysh i gjithë konteksti ku ato ndërtesa janë ndërtuar”.

Trashëgimia kulturore në Kosovë mbrohet me ligj dhe dëmtimi është i dënueshëm me Kodin Penal.

Shtëpia e familjes Koroglu është objekti i tretë i trashëgimisë kulturore i djegur vetëm gjatë këtij viti.

Në muajin mars, nga zjarri është përfshirë objekti i Shkollës së Parë Shqipe në Ferizaj, ndërsa në gusht është djegur Muzeu i Muzikës në Gjakovë.

Shkolla e parë shqipe, apo siç njihet gjimnazi i vjetër “Ismail Qemali” në Ferizaj, tashmë është restauruar. Monumenti pritet të funksionalizohet si hapësirë kulturore e qytetit.

MKRS-ja ka njoftuar se kanë filluar punimet edhe në monumentin e Taphanës – Muzeun e Muzikës në Gjakovë – i cili është përfshirë nga zjarri muaj më parë.

Fillimisht parashihen punime në masa të sigurisë, për të vazhduar pastaj me projektin e restaurimit që synohet ta kthejë objektin në gjendjen e mëparshme.

Kosova numëron më shume se 1.500 asete që konsiderohen të rëndësishme për trashëgiminë kulturore.

Në Listën e Trashëgimisë Kulturore për Mbrojtje të Përkohshme ka kryesisht asete arkitekturore dhe arkeologjike.

Dhjetëra objekte, të cilat përfaqësojnë vlera të rëndësishme, janë përballur me vështirësi si dhe rrezik për shkatërrim.

Policia e Kosovës, ndërkaq, nuk iu përgjigj pyetjeve të REL-it në lidhje me hetimin e rasteve të djegies së tri objekteve të trashëgimisë kulturore sivjet.

Kosova ka në mbrojtje të përhershme edhe disa objekte të trashëgimisë kulturore, në mesin e tyre: Manastiri i Deçanit, ai i Graçanicës, Patriarkana e Pejës, Kalaja e Prizrenit e Xhamia e Sinan Pashës./Media Ndërtimi

Trashëgimia Kulturore

Arkeologët kroat e gjejnë një përkrenare ilire, është më shumë se 2500 vjet e vjetër

Published

on

Katër vjet pas zbulimit fantastik të një helmete ilire 2500 vjeçare nga Zakotoreci i Peljesacit, arkeologët mëngjesin e djeshëm, pothuajse në të njëjtin vend, gjetën një tjetër edhe më të vjetër!

Lajmi u kumtua nga Marta Kalebota, arkeologia kroate nga Muzeu i Qytetit të Korculës dhe anëtare e ekipit arkeologjik që gërmon me zell në Zakotorac.

I njëjti ekip që gjeti helmetën e parë në vitin 2020 gjeti edhe një të dytë, pak më të vjetër, por detajet do të përcaktohen nga analiza e detajuar, shkruan slobodna dalmacija.

“Hrvoje mori një gur dhe filloi të bërtasë se kishte gjetur një përkrenare tjetër! Ndjenja është, të paktën, fenomenale, ndihem shumë e emocionuar, një shpikje e pabesueshme dhe për herë të dytë”, pohoi ajo.

Përkrenarja e dytë u gjet dhjetë metra larg vendit ku u gjet e para.

Ato janë pak më ndryshe, ndryshon nga faqet dhe fytyra, gjë që na bën të përfundojmë se ajo e gjetur sot daton në shekullin V-VI, që do të thotë se është pak më e vjetër se e para, por ende duhet të përcaktoni detajet, pohoi arkeologia e re Kalebota.

Pos saj, ekipi përbëhet nga dr.sc. prof. Hrvoje Potrebic nga Departamenti i Arkeologjisë në Fakultetin Filozofik në Zagreb, i cili e gjeti helmetën, si dhe nga Domagoj Perkiq nga Muzetë e Dubrovnikut që udhëheq ekipin dhe financon gërmimet./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trashëgimia Kulturore

Publikohet hulumtimi për gjendjen e Institucioneve Muzeale të Qytetit të Mitrovicës

Published

on

Në kuadër të nismës për dokumentimin e institucioneve muzeale të Kosovës, EC ka vijuar me hulumtimin e institucioneve muzeale të Komunës së Mitrovicës. Realizimi i këtyre hulumtimeve ka për qëllim identifikimin e problemeve aktuale dhe potencialeve që këto objekte aktualisht bartin, me synim të krjimit të një pasqyre të qartë lidhur me gjendjen e tyre aktuale.

Ky hulumtim shpalos gjendjen ekzistuese të tri muzeve që akutalisht operojnë në kuadër të Komunës së Mitrovicës, përkatësisht Muzeut të Qytetit, Muzeut Shtetëror të Kristaleve dhe Mineraleve “Trepça” si dhe Kompleksit të Kullave “Isë Boletini”. Të gjeturat nga ky hulumtim mëtojnë të shërbjenë vetë institucionet udhëheqëse drejt parashtrimit të kërkesave dhe ideimit të projekteve për intervenime në të ardhmen me qëllim të përmirësimit të infrastukturës fizike, sigurimit të qasshmërisë për personat me aftësi të kufizuara, përmirësimit të mënyrës së ekzpozimit të eksponateve si dhe përmirësimit të aspektit programativ të operimit vjetor të muzeve.

Hulumtimi “Institucionet Muzeale të Qytetit të Mitrovicës” vie pas publikimit të suksesshëm të hulumtimit “Institucionet Muzeale të Qytetit të Prizrenit”, ndërsa EC do të vijojë më trajtimin e muzeve të qyteteve të tjera të Kosovës.

Hulumtimin e plotë mund ta lexoni në linkun: https://www.ecmandryshe.org/…/muzete_e_mitrovices_2702.pdf

Ky hulumtim është realizuar në kuadër të projektit “Trashëgimia kulturore gjithëpërfshirëse” që përkrahet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trashëgimia Kulturore

Nxënësit e Prizrenit njoftohen me zejet e vjetra dhe trashëgiminë arkeologjike

Published

on

Qindra nxënës të shkollave të Komunës së Prizrenit kanë marrë pjesë në vizitat tek zejet e vjetra aktive si dhe në Muzeun Arkeologjik të rajonit të Prizrenit të organizuara nga EC Ma Ndryshe.

Vizitat grupore të nxënësve kanë shërbyer për ndërgjegjësimin dhe edukimin e brezave të rinj lidhur me artizanatet e trashëguara brez pas brezi, sikurse edhe për t’u njohur më për së afërmi me vlerat e trashëgimisë arkeologjike të rajonit të Prizrenit.

Gjatë këtyre vizitave nxënësit kanë pasur mundësinë që të zbulojnë fshehtësitë e punës së mjeshtërve të dalluar të zejes së filigranit, të plisit dhe të farkëtarisë, duke përfituar njohuri edhe për historikun e këtyre zanateve, dhe rëndësinë e ruajtjes së kësaj tradite në këto anë.

Ndërsa nikoqirët e Muzeut Arkeologjik të rajonit të Prizrenit duke prezantuar para nxënësve artefaktet e ekspozuara kanë dhënë edhe informata shtesë mbi kohën e gjetjes si dhe funksionin që ato kanë kryer, sikurse edhe rëndësinë e dokumentimit e ruajtjes së tyre.

Këto vizita janë realizuar në kuadër të projektit “Trashëgimia kulturore gjithëpërfshirëse” që përkrahet nga Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sporteve.

Continue Reading

Trending