Në shtator 2023, Natasha Hërniq, arkitekte dhe artiste, hapi ekspozitën e saj Arkitektura Evropiane Përmes Shekujve në Shtëpinë e Evropës në Mitrovicën e Veriut.
Ajo ka ndërtuar, me rrëshirë me bazë niseshte, modele 3D të disa prej ndërtesave më ikonike evropiane të ndërtuara gjatë shekujve, duke u përpjekur të vërtetojë se arkitektura është dëshmi e zhvillimit njerëzor, por edhe për të promovuar vetëdijesimin mjedisor përmes arteve.
Në intervistën e mëposhtme ajo shpalos më shumë detaje rreth punës së saj dhe burimit të frymëzimit për këtë ekspozitë.
Çka e frymëzoi ekspozitën tuaj dhe si lidhet ajo me rrugëtimin tuaj artistik?
Më shumë se një vit më parë fillova të eksploroja mundësitë e printimit 3D dhe përfundimisht ky u kthye në një nga pasionet e mia të mëdha. Duke qenë se jam adhuruese e udhëtimeve dhe gjithashtu arkitekte, u magjepsa nga ndërtesat e vjetra të kontinentit të vjetër, veçanërisht sepse pata mundësinë t’i shikoja nga afër. Në një moment lindi ideja për të ndërthurur dy pasionet e mia më të mëdha – arkitekturën dhe udhëtimin dhe vendosa të filloj të krijoj modele të ndërtesave më mbresëlënëse në Evropë që kam pasur mundësinë të vizitoj dhe që kanë pasur një ndikim të fortë tek unë si arkitekte, udhëtare dhe artiste.
A mund të na tregoni për procesin tuaj krijues dhe teknikat që keni përdorur për të krijuar veprat e artit në këtë ekspozitë?
Fillimisht kam filluar të punoj me modele të ndërtesave më të famshme me disa materiale mjaft të zakonshme karakteristike për printimin 3D, si dhe të përpunoj vizatimet në programet përkatëse. Në këtë mënyrë doja të përfaqësoja të gjitha ndërtesat e njohura evropiane, të rëndësishme për zhvillimin e qytetërimit njerëzor në këtë pjesë të botës, në renditje kronologjike. Atëherë vendosa t’ia nis që nga fillimi dhe bëra Stonehenge, si një nga ndërtimet më të vjetra. Pas Stonehenge gjithçka rrodhi natyrshëm, duke treguar historinë e zhvillimit njerëzor.
Si i zgjidhni materialet dhe mediumet për veprën tuaj artistike dhe si kontribuojnë ato në mesazhin e përgjithshëm të ekspozitës?
Pas ca kohësh zbulova rrëshirën me bazë niseshteje, e cila më magjepsi sepse ishte e biodegradueshme, ndryshe nga materialet e tjera të printimit 3D, dhe vendosa që ndërtesat e ardhshme do t’i bëja nga i njëjti material. Krijimi i modeleve miqësore me mjedisin ishte jashtëzakonisht i rëndësishëm për mua, për shkak të gjithë krizës mjedisore dhe klimatike. Arkitektët po përballen me shumë sfida gjatë projektimit në ditët e sotme për sa i përket efiçiencës së energjisë, kështu që këtë e kisha parasysh gjatë gjithë kohës kur prodhova modelet e ekspozitës. Secila prej ndërtesave përfaqëson një dëshmi të zhvillimit të qytetërimit dhe kjo ishte ideja kryesore e kësaj ekspozite. Për mendimin tim, arkitektura është një nga treguesit më të mëdhenj dhe më të rëndësishëm të zhvillimit njerëzor.
Pse është arti juaj i rëndësishëm për shoqërinë? Çfarë qëllimesh synoni të arrini përmes artit tuaj?
Për mendimin tim, kjo ekspozitë ishte një mënyrë për ta nxitur publikun të mendonte në mënyrë më të thelluar për veten individualisht, për shoqërinë, qytetërimin, kohën dhe ndikimin tonë në mjedis dhe zhvillimin njerëzor. Mendoj se do ta vazhdoj këtë ide për ca kohë, për punën time të ardhshme. Dëshira ime është t’i afroj njerëzit me arkitekturën, veçanërisht të rinjtë që mendojnë të studiojnë arkitekturë, por ndihen të pasigurt për disa arsye. Gjithashtu, një gjë tjetër shumë e rëndësishme që dua të theksoj është mbrojtja e mjedisit. Mesazhi im për të gjithë njerëzit, vizitorët e ekspozitës, artistët, arkitektët, do të ishte që të kujdesemi për planetin tonë Tokë në çdo mënyrë të mundshme. Secili prej nesh është përgjegjës. Mbrojtja e planetit tonë fillon me ne.