Connect with us

Aktuale

Një numër mbresëlënës femrash kanë dhënë kontribut të rëndësishëm në arkitekturë

Published

on

Në Ditën Ndërkombëtare të Gruas, njerëzit në mbarë botën festojnë arritjet sociale, ekonomike, kulturore dhe politike të grave duke rritur ndërgjegjësimin për luftën e vazhdueshme për barazi gjinore. Është një ditë për të njohur kontributin e grave në shoqëri dhe për të reflektuar mbi barrierat që gratë vazhdojnë të përballen në ndjekjen e barazisë. Është koha për të nderuar arritjet e grave, për të bërë thirrje për barazi gjinore dhe për të ndërmarrë veprime për të krijuar një botë më të barabartë për të gjitha gjinitë.

Megjithëse sektori i arkitekturës është parë tradicionalisht si i dominuar nga meshkujt, një numër mbresëlënës femrash kanë dhënë kontribut të rëndësishëm dhe kanë arritur sukses të madh në këtë fushë. Këto arkitekte femra, të cilat kanë kapërcyer sfidat me të cilat u përballën, janë kthyer në figura me ndikim në industri, duke dëshmuar se gjinia nuk duhet të jetë pengesë për suksesin në asnjë profesion. Arritjet e tyre janë një dëshmi e faktit se diversiteti dhe gjithëpërfshirja çojnë në inovacion, kreativitet dhe përparim.

Zaha Hadid

Zaha Hadid ishte një arkitekte irakiano-britanike e cila u njoh si një nga figurat ikonike të grave në arkitekturën e fundit të shekullit të 20-të dhe fillimit të shekullit të 21-të. Ajo ishte një arkitekte, biznesmene dhe mësuese vizionare që la vepra të jashtëzakonshme pas vdekjes së saj në vitin 2016. Ajo studioi matematikë në Universitetin Amerikan të Bejrutit përpara se të transferohej në Londër për të studiuar në Shkollën e Arkitekturës së Shoqatës së Arkitekturës. Ajo studioi me arkitektë ikonë të ardhshëm si ajo, si Rem Koolhaas, Elia Zenghelis dhe Bernard Tschumi. Pas diplomimit nga universiteti, Hadid hapi firmën e saj arkitekturore, Zaha Hadid Architects, në Londër në vitin 1980.

The Guardian e përshkroi atë si “Mbretëresha e kurbës”, e cila “çliroi gjeometrinë arkitekturore, duke i dhënë asaj një identitet krejtësisht të ri shprehës”. Hadid e vëren arkitekturën si një art që merret me përvojat emocionale njerëzore si kënaqësia, lumturia, etj. Frymëzimi i saj i dizajnit vjen nga vëzhgimi i natyrës, njerëzve dhe qytetit. Në një nga intervistat e saj, Hadid tha: “Njerëzit pyesin ‘pse nuk ka linja të drejta, pse nuk ka 90 gradë në punën tuaj?’ Kjo ndodh sepse jeta nuk është bërë në një rrjet.” Ajo u bë gruaja e parë individuale që iu dha Medalja Mbretërore e Artë nga Instituti Mbretëror i Arkitektëve Britanikë. Hadid ishte gruaja e parë që mori Çmimin e Arkitekturës Pritzker në 2004. Gjithashtu, ajo u bë gruaja e parë që iu dha individualisht Medalja Mbretërore e Artë nga Instituti Mbretëror i Arkitektëve Britanikë. Hadid mori çmimin pas vdekjes së Qendrës Rafik Hariri të Këshillit Atlantik për Arritjen Jetësore të Lindjes së Mesme.

Winka Dubbeldam

Arkitektja me origjinë holandeze Winka Dubbeldam është ndër gratë arkitekte më të suksesshme. Ajo themeloi Archi-tectonics, firmën e saj arkitekturore, në 1994. Firma tani operon globalisht në të gjitha llojet e ndërtesave dhe drejtohet nga Dubbeldam dhe partneri i saj i biznesit, Justin Korhammer. Për shkak të përdorimit të materialeve të qëndrueshme, metodave inovative të ndërtimit dhe teknikave dixhitale, ajo ka marrë vlerësime të shumta për projektet e saj arkitekturore.

Arkitektonika e përshkruan veten duke bërë “[…] punë inovative multidisiplinare [që] kombinon procese të avancuara të projektimit dixhital, kërkime rigoroze dhe metoda të reja fabrikimi në shkallë për të krijuar ndërtesa të zgjuara dhe forma më të shëndetshme të jetesës urbane. [Arkitektonika] krijon mjedise, ndërtesa dhe sisteme urbane të drejtuara nga konceptet që nxisin mënyra më të drejta dhe të qëndrueshme jetese.” Në përputhje me këtë, në një intervistë të vitit 2018, Winka Dubbeldam deklaroi të kuptuarit e saj se çfarë do të thotë të jesh arkitekt: “Rishkrimi dhe inovacioni i dizajnit arkitekturor dhe strukturave të tij kërkon një ndryshim revolucionar në të menduarit se si konceptohet tani arkitektura. Nga nocioni që një ndërtesë është një përbërje e elementeve të standardizuar si kolonat, dyshemetë dhe muret, ne duhet të rimendojmë një ndërtesë që përbëhet nga komponentë gjenerues të personalizuar në masë. Këta përbërës kanë natyrë organike dhe i ngjajnë trupit të njeriut në kompleksitetin dhe përshtatjen e tij natyrale. Duke i bërë komponentët më integralë dhe më inteligjentë, profesioni njerëzor përshtatet më tepër sesa lejohet, ndërveprues dhe jo pasiv.

Kazuyo Sejima

Kazuyo Sejima është një arkitekte e njohur japoneze me çmime dhe nderime të shumta për veprat e saj të veçanta. Ajo ka lindur në vitin 1956 në Ibaraki të Japonisë. Si fëmijë, ajo pa një fotografi të një shtëpie të krijuar nga arkitekti i famshëm Kazuo Shinohara dhe bukuria e saj e mahniti atë deri në atë pikë sa vendosi të studionte arkitekturë në universitet. Ajo e arriti këtë qëllim në vitin 1979 duke u diplomuar në Universitetin e Grave në Japoni. Pas diplomës së saj bachelor, ajo përfundoi Diplomën Master në arkitekturë në 1981. Në 1987, ajo themeloi Kazuyo Sejima & Associates. Punimet e saj fillestare solo pasqyrojnë një tërheqje ndaj kalueshmërisë dhe neutralitetit. Me fitimin e shpejtë të njohjes kombëtare për punën e saj, Sejimai fitoi çmimin Arkitekti i Ri i Vitit në 1992. Sejima është e njohur për linjat e saj të pastra dhe përdorimin e konsiderueshëm të materialeve të rëndësishme, duke përfshirë xhamin, mermerin dhe metalin. Duke ndjekur idealet moderniste, arkitektja organizon strukturat e saj në stilin e saj të veçantë. Sheshat dhe kubet janë format e saj të preferuara dhe mund t’i gjeni praktikisht në të gjitha veprat e saj.

Në 1995, ajo bashkëthemeloi SANAA (Sejima dhe Nishizawa and Associates) me Ryue Nishizawa dhe puna e tyre së bashku fitoi më shumë famë. Punimet e SANAA patën një ndikim të rëndësishëm në përcaktimin e arkitekturës japoneze të shekullit të 21-të. Veprat e Sejima-s si individualisht ashtu edhe brenda SANAA-s u vlerësuan me çmime të ndryshme. Sejima ishte gruaja e dytë që iu dha Çmimi Pritzker, së bashku me Nishizawa.

 

Aktuale

Rasti “Toka 2”, dëshmitari thotë se mbrojtësit e familjes së tij u tërhoqën nga lënda pasi u kërcënuan nga dikush

Published

on

Në seancën e së premtes, në rastin e njohur si “Toka 2”, është dëgjuar dëshmitari Dejan Llaziq, i cili tha që gjatë procedurave gjyqësore lidhur me rikthimet e parcelave avokatët e familjes së tij janë kërcënuar e më pas janë tërhequr nga lënda.

Fillimisht dëshmitari Llaziq pohoi se familja e tij ka pasur një tokë në Çagllavicë dhe e njëjta është trashëgimi familjare dhe se prej vitit ‘ 90-ta e mban në mend se e kishin punuar të njëjtën, raporton “Betimi për Drejtësi”.

I njëjti, tregoi se toka tashmë është në pronësi të dikujt tjetër, mirëpo sipas familjarëve të tij kurrë nuk e kanë shitur të njëjtën, përveç se e kanë pasur një marrëveshje paraprake me blerësit potencial, por jo të finalizuar.

“Pasi që kanë nënshkruar kontratën e shitblerjes, pasi që është dhënë një kapar, ata njerëz kanë ardhë me një avokat dhe na kanë thënë që ata nuk do ta blejnë dhe po tërhiqen, pas më shumë se gjashtë muaj dhe kanë kërkuar që ajo kapar t’ju kthehet. Të gjitha këto janë të kthyera (kapari është kthy). Më vonë kam marrë vesh se ata njerëz tani në kadastër janë pronarë”, tha dëshmitari Llaziq.

Lidhur me këtë kontest ai deklaroi se iu kanë drejtuar EULEX-it.

Pas pyetjes së prokurores speciale Merita Bina-Rugova për angazhimin e ndonjë avokati nga ana e familjes së tij lidhur me këtë çështje, dëshmitari Llaziq tha se avokati Anton Nokaj i është ankuar dikujt në familje se nga dikush është kërcënuar, duke mos përmendur ndonjë emër konkret.

Ai gjithashtu theksoi se në cilësinë e përfaqësues ligjore të familjes ka qenë edhe Fatime Berisha, e cila e kishte tërhequr padinë pranë Dhomës së Veçantë të Gjykatës Supreme në atë kohë, pasi që edhe ajo në atë kohë kinse ka marrë kërcënime.

“Nuk e di se çfarë kërcnime dhe nga kush. Kinse thuhet sepse unë nuk kam qenë prezent në ato biseda me Fatimen…dhe për këto kam dëgjuar prej familjarëve të mi”, tha dëshmitari Llaziq.

I njëjti ka mohuar se e njeh të akuzuarin Mehmet Prishtina.

Kurse, mbrojtësja e të akuzuarës, Nexharije Hoti, avokatja Sadije Mjekiqi pas deklarimit të dëshmitarit se nuk ka qenë prezent në asnjë procedurë por vetëm ka dëgjuar nga familjarët e tij, duke konsideruar se aktakuza është ngarkuar me shumë prova të panevojshme.

“Prokuroria Speciale me dëgjimin e këtij dëshmitari, nuk e ka marrë parasysh faktin se edhe në fazën e hetimeve edhe në seancat e gjykimit, gjithçka që është përgjigj ka pas thënie të dëgjuara nga familjarët e tij dhe asnjëherë s’ka qenë pjesëmarrës në asnjë veprim procedural për asnjë çështje penale për të cilat jemi këtu. Kjo do të thotë aktakuza është ngarku me shumë prova të panevojshme”, tha avokatja Mjekiqi.

Paraprakisht në këtë seancë, kryetari i trupit gjykues, gjykatësi Vesel Ismaili bëri të ditur që ky shqyrtim fillon rishtazi, ashtu që në vend të gjykatëses Suzana Çerkini, tani është gjykatësi Rrahman Beqiri, ashtu që me pajtimin e palëve të gjitha veprimet procedurale u konsideruan të lexuara.

Ndryshe, ky rast fillimisht ishte gjykuar nga gjykatësi i krimeve të rënda, Beqir Kalludra, mirëpo me avancimin e tij në Gjykatën e Apelit, lënda nga 3 shkurti 2021 kishte kaluar tek gjykatësi Kushtrim Shyti, i cili nuk ka mbajtur asnjë seancë në këtë rast.

Kurse, më 11 tetor 2021, kjo lëndë ka kaluar në Departamentin Special tek gjykatësja Shadije Gërguri, sipas vendimit të marrë nga kryetarja e Gjykatës Themelore në Prishtinë për ngarkimin e këtij departamenti edhe me lëndë të Krimeve të Rënda.

Ndërsa, gjykatësja Gërguri, menjëherë pas pranimit të shkresave të lëndës dhe shqyrtimit të tyre, duke vepruar sipas detyrës zyrtare më 8 nëntor 2021 ka marrë aktvendim për hudhje të aktakuzës dhe pushim të procedurës penale ndaj të akuzuarve Fetahu dhe Ademi, për shkak se në gusht të këtij viti kishte arritur parashkrimi absolut i ndjekjes penale.

Ndërkaq, pasi që gjykatësja Gërguri gjendet në pushim mjekësor, kjo lëndë ka kaluar tek gjykatësi Vesel Ismaili.

Ndryshe, në këtë rast fillimisht të akuzuar kishin qenë 24 persona, por Gjykata Themelore në Prishtinë, në shtator të vitit 2018, kishte hudhur poshtë aktakuzën për 17 nga ta.

Të gjithë të pandehurit, po akuzoheshin për blerjen e 36 hektarë tokë të Komunës së Prishtinës dhe Graçanicës, të privatizuara me çmime shumë më të ulëta, se sa çmimi real i tregut.

Duke vendosur lidhur me kundërshtimet e mbrojtjes së të akuzuarve, kryetari i trupit gjykues, gjykatësi Beqir Kalludra, kishte hudhur aktakuzën ndaj të akuzuarve për shpëlarje të parave, Arton Vila, Bejtush Zhugolli, Dalip Brahimi, Jeton Govori, Xhabir Kajtazi, Isak Ademi, Albion Mulaku, Lirim Zeka, Agim Jerlia, Gëzim Rama, Basri Beka, Enver Bajrami, Gani Ferizi, Fehmi Ferizi, Bislim Bajrami, Bajram Gashani dhe Shaip Krasniqi.

Ndërsa, ai kishte aprovuar pjesën e aktakuzës ndaj të akuzuarve tjerë në këtë rast, Nexharije Hoti, Mehmet Prishtina, Dukagjin Emërllahu, Reshat Fetahu, Gani Ademi, Avni Maxhuni dhe tani të ndjerës, Sh.M.

Gjykata e Apelit më 29 tetor 2018 kishte vërtetuar aktvendimin e themelores sa i përket të akuzuarve për shpëlarje parash, si dhe të akuzuarve, Prishtina, Emërllahu, Maxhuni dhe Sh.M.

Kurse, ajo kishte kthyer në rivendosje lëndën sa i përket të akuzuarve Ademi, Hoti dhe Fetahu.

Pas kthimit të rastit në rivendosje, në shqyrtimin e dytë prokurorja speciale, Merita Bina-Rugova, kishte bërë ricilësimin e veprës penale ndaj të akuzuarve Hoti, Fetahu dhe Ademi të akuzuar për keqpërdorim të pozitës zyrtare në shpërdorimit të pozitës zyrtare nga neni 339, paragrafi 3 i Kodit të Përkohshëm Penal.

Mirëpo, gjykata e shkallës së parë, më 29 maj 2019 sërish i ka refuzuar si të pabazuara kundërshtimet e provave dhe kërkesën për hudhje të aktakuzës të paraqitura nga mbrojtësit e të akuzuarve Hoti, Fetahu dhe Ademi.

Ky vendim i Themelores, më 27 qershor ishte vërtetuar edhe nga Apeli duke i refuzuar si të pabazuara ankesat e mbrojtjes.

Gjithashtu, Apeli kishte pranuar pretendimet e shkallës së parë se tre të akuzuarit duhet të akuzoheshin për veprën penale “Keqpërdorim i pozitës apo autoritetit zyrtar” nga neni 422 të KPRK-së pasi që ishte më i favorshëm, dhe jo si “Shpërdorim i detyrës zyrtare apo autorizimit” nga neni 339 par.3 të ish-KPK-së, ashtu siç e kishte ricilësuar prokuroria.

Kjo aktakuzë ishte ngritur më 3 mars të vitit 2017, nga prokurori i EULEX-it, Danilo Ciccarelli, ndërsa më pas kjo lëndë i ishte bartur prokurorit vendas nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës.

Mehmet Prishtina, Dukagjin Emerllahu e Nexharije Hoti e Avni Maxhuni, akuzohen për veprën penale “krim i organizuar”. Ata akuzohen se nga fillimi i vitit 2009 e deri në tetor të vitit 2014, në territorin e Kosovës, më qëllim të përfitimit të dobisë pasurore, kanë kryer krime të rënda si pjesë e një grupi kriminal të strukturuar.

Prokuroria pretendon se Mehmet Prishtina ka qenë organizator, mbikëqyrës dhe menaxher i aktiviteteve të grupit kriminal të organizuar të përbërë nga Prishtina, Nexharije Hoti dhe Avni Maxhuni. Hoti e Maxhuni, sipas prokurorisë, dyshohet se i kanë menaxhuar aktivitetet kriminale të këtij grupi duke u dhënë udhëzime pjesëtarëve tjerë të këtij grupi.

Ata akuzohen edhe për veprën penale “falsifikimi i dokumenteve zyrtare”, “shpëlarja e parave në vazhdimësi”, ndërsa bashkë me Emërllahun akuzohen edhe për veprat penale “ndihma në kryerjen e veprës penale të nxjerrjes së kundërligjshme të vendimeve gjyqësore të paligjshme”, “ndihma në kryerjen e veprës penale të keqpërdorimit të detyrës zyrtare”,  “grabitja” dhe “shpëlarja e parave në vazhdimësi”./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Një kompani ndërtimi dëmton kabllot e rrjetit nëntokësor në lagjen “Pejton”, mbesin pa energji elektrike një numër i caktuar i konsumatorëve

Published

on

Një kompani ndërtimi, teksa kryente punime në lagjen “Pejton”, ka shkaktuar dëmtimin e kabllove të rrjetit nëntokësor.

Me këtë rast kanë mbetur pa rrymë një numër i caktuar i konsumatorëve të kësaj lagjeje dhe asaj të Dardanisë.

Ekipet e KEDS-it kanë dalë menjëherë në vendin e ngjarjes për të evituar dëmin e shkaktuar. Falë përkushtimit të tyre deri më tash është arritur që pjesërisht të rikyçen në rrjet disa konsumatorë, derisa po punohet në mënyrë intensive që furnizimi t’u rikthehet të gjithë konsumatorëve të afektuar.

Për këtë rast janë informuar organet e rendit, dhe KEDS u bën thirrje kompanive të ndërtimit që të kenë kujdes të shtuar gjatë realizimit të punëve, meqë përveçse dëmtojnë asetet elektroenergjetike të KEDS-it, lënë pa furnizim me energji elektrike edhe konsumatorët./Media Ndërtim

Continue Reading

Aktuale

“Termokos” përfundon sezonin ngrohës 2023/2024

Published

on

Në harmoni me parashikimet meteorologjike për përmirësimin e motit, NP “Termokos” SH.A. ka marrë vendim, që të përmbyllë sot sezonin ngrohës 2023/2024.

Pas 195 ditësh furnizim të mjaftueshëm dhe cilësor me ngrohje për rreth 30 mijë konsumatorë, përfundon një nga sezonat më të suksesshme ngrohëse, në kuadër të cilës ndërmarrja ka shënuar një varg arritjesh në të gjitha fushat.

Gjatë sezonit ngrohës 2023/2024 janë prodhuar rreth 328 mijë MWh energji termike apo 7% më shumë se sezonën e kaluar, nga KEK-u janë ekstraktuar 303.15 GWh energji, që në raport krahasues me sezonin ngrohës paraprak ka një rritje prej 14.6%, ashtu sikur edhe tek liferimi i energjisë termike, që ka qenë 270 GWh. Rrjeti i ngrohjes është zgjeruar edhe për 317 objekte banesore me 13.313 njësi banimi dhe me një sipërfaqe totale prej 1,122,538.00 m².

Ky sezon ngrohës ka qenë fazë testuese para fillimit të aplikimit të metodës së re të faturimit sipas konsumit. Si rrjedhojë e testimeve, analizave e krahasimeve, që janë realizuar, tanimë mbi 1 mijë konsumatorë i kanë marrë faturat e para testuese sipas konsumit, bazuar në të cilat 33% e konsumatorëve si rezultat i kursimit të energjisë ngrohëse kanë pranuar fatura më të ulëta se ato që kanë marrë më parë.

NP “Termokos” do të vazhdojë të angazhohet për modernizimin e mëtutjeshëm të shërbimeve dhe realizimin e projekteve të shumëta, që do të kenë ndikim të shumëfishtë pozitiv në mirëqenien e qytetarëve tanë./Media Ndëtimi

Continue Reading

Trending