Connect with us

Aktuale

Kelman: Projektimi urban shkaktoi fatkeqësinë Harvey

Published

on

Planifikimi i dobët urban i Hjustonit, jo ndryshimi i klimës, duhet të fajësohet për përmbytjet katastrofike pas uraganit Harvey, thotë eksperti i katastrofave Ilan Kelman.

Uragani Harvey ishte një stuhi e madhe me reshje të shumta. Nuk ishte një fatkeqësi natyrore. Katastrofa u shkaktua nga vendimet e njeriut për të jetuar në një zonë stuhie pa marrë masa.

Nga një perspektivë e planifikimit dhe projektimit, aq shumë do të mund të arriheshin në vitet dhe dekadat para se stuhia të dilte në horizont. Rregulli i parë është: nëse preferoni të qëndroni të thatë, atëherë mos e ndërtoni në një zonë që është subjekt i përmbytjes

Kjo mund të jetë e vështirë. Çdo vend ka rreziqe, kështu që është e pamundur për të shmangur kërcënimin e dëmit. Në vend të kësaj, është e rëndësishme balancimi i rreziqeve gjatë projektimit dhe ndërtimit të tyre.

Fillon me vendosjen, përdorimin e tokës dhe zonimin. Këto kohë kanë qenë të dobëta përreth Hjustonit. Të nxitur nga ekonomia e naftës, qyteti u zgjerua pa menduar shumë për pasojat. Shumë të tjerë kërkonin qëllimisht vende të bukura bregdetare.

Megjithatë, aq shumë mund të bëhet për të ndërtuar në zonat e përmbytura pa krijuar një katastrofë përmbytjeje. Sipërfaqet e përshkueshme mund të përdoren për rrugë dhe parkingje. Uji pastaj rrjedh në tokë, në vend që menjëherë të rrjedh në pikat e ulëta.

“Nëse preferoni të qëndroni të thatë, atëherë mos ndërtoni në një zonë që është subjekt i përmbytjes”

Merrni parasysh projektimin në një qytet të lirë, të besueshëm, të frekuentueshëm dhe të sigurtë të transportit publik. Pastaj, do të kishim nevojë për më pak parkime të mëdha dhe rrugë me shumë korsi, të cilat mbulojnë gjelbrimin.

Planifikimi për drenazhim është rritja e hapësirës së gjelbër. Rrugët dhe ndërtesat mund të orientohen drejt ujit sipërfaqësor në zonat e caktuara të ulëta. Këto mund të jenë luginat e përdorura për biking dhe ecje në vend të jetesës, parqe të cilat bëhen rezervuarë të përkohshëm, dhe pellgje apo liqene të cilat përndryshe shërbejnë si zona shëtitjeje me varkë dhe vende pikniku.

Disa lloje pemësh thithin ujë, por nevojitet kujdes sepse gjatë thatësirës, ​​ato mund të mos çelin fruta ose të thithin ujë nëntokësor thelbësor. Plus, futja e specieve jo-vendase mund të dëmtojë rëndë ekosistemin lokal. Rrugët e gjelbra dhe vendet e magazinimit kanë një sasi maksimale të ujit që mund të mbajnë. Çdo ndërhyrje njerëzore gjithmonë ka kufizime dhe disavantazhe.

Vërshimet e uraganit Harvey në Hjuston po etiketohen si ngjarje 1 në 1000 vjet. A duhet me të vërtetë të projektojmë për një ekstrem të tillë? Holanda deklaron se ata mbrojnë bregdetin e tyre në një rritje të stuhisë 1 në 10.000 vjet. Pavarësisht nga të dhënat dhe limitet e llogaritjes, ne mund të përpiqemi nëse duam të vendosim investimin e kërkuar.

Pasi të jetë vendosur dhe përfunduar kjo formë e planifikimit dhe dizenjimit më të gjerë të komunitetit, atëherë strukturat individuale mund të bëjnë një ndryshim të mëtejshëm për të jetuar në vende të përmbytura. Kodet e ndërtimit, si me rregulloret e planifikimit, duhet të shpallen, monitorohen dhe zbatohen. Lënia e saj tek zhvilluesit individualë dhe pronarët shpesh jep rezultate të pakta.

“Ndryshimi i klimës nuk krijoi projektimin urban urban dhe strukturat shoqërore që shkaktuan fatkeqësinë”

Banesat mund të ngrihen mbi nivelin e tokës. Pastaj, qasja është e rëndësishme për njerëzit me aftësi të kufizuara në lëvizje dhe ndërtesa duhet të ndërtohet ende për t’u lagur dhe për t’i bërë ballë goditjes dhe ndikimit të mbeturinave gjatë një përmbytjeje.

A duhet të përfshihen bodrume për të marrë ndonjë përmbytje fillestare ose duhet të shmangen në mënyrë që njerëzit të mos bllokohen në to? A do të blinin njerëzit një shtëpi ku kati përdhes është përdorur vetëm për garazhe apo magazinim, kështu që përmbytja deri në një kat nuk e bën vendin të pabanueshëm? Po në lidhje me përmbytjet përtej katit përdhesë dhe shtëpitë njëkatëshe?

Materialet bazë dhe elementet pas përfundimit  mund të zgjidhen në mënyrë që ato të jenë lehtësisht të thata dhe të pastrohen. Megjithatë, ujërat e përmbytjeve mund të kontaminohen me kimikate dhe toksina që nuk janë të lehta për t’u pastruar. Elektrikja dhe hidraulikja mund të rriten për të shmangur zëvendësimin e tyre pas një sasi të vogël të ujërave të përmbytjes. Ekzistojnë kufizime se sa të larta mund të rriten dhe ujërat e përmbytjes mund të tejkalojnë megjithatë nivelin e tyre.

Në një moment, evakuimi bëhet alternativa më e mirë. Sistemet e transportit mund të projektohen  për të, por praktika dhe përgatitja janë thelbësore. Ndërsa Uragani Rita fuçi goditi Teksasin në vitin 2005, njerëzit u mbërthyen në automjetet e tyre për orë të tëra ndërsa po përpiqeshin të largoheshin. Dhjetëra vdiqën. Sikur ato rrugë të përmbyteshin, qindra do të humbnin.

Shumë njerëz nuk kanë para për t’u evakuuar. Transporti publik shpesh është i pamjaftueshëm. Ju duhet të keni një automjet privat, të merrni kohë jashtë punës, dhe të paguani për gazin dhe strehimin alternativ. Sigurimi ndihmon, por jo të gjithë mund ta përballojnë atë. A do të donin të shpërnguleshin ose të blinin sigurime migrantët pa dokumenta nga frika se do të kapeshin dhe do të deportoheshin?

“Të jetosh me uragane nuk ka të bëjë vetëm me projektimin dhe planifikimin”

Të jetosh me uragane nuk ka të bëjë vetëm me projektimin dhe planifikimin. Po ashtu është në lidhje me shërbimet publike dhe ofrimin e njohurive dhe mundësive për të gjithë, pavarësisht prej sfondit të tyre. Është duke marrë përgjegjësinë për fatkeqësitë, duke mos fajësuar mjedisin apo motin.

Ndryshimi i klimës ka të ngjarë ta ketë prekur Uraganin Harvey. Ndryshimi i klimës nuk krijoi projektimin urban dhe strukturat shoqërore që shkaktuan stuhinë.

Ndryshimi i klimës nuk shmangi rregullimet e planifikimit. Ndryshimi i klimës nuk shkaktoi që popullsia e Hjustonit të zgjerohej me 40 përqind që nga viti 1990. Ndryshimi i klimës nuk ndërtoi një fabrikë kimike në një zonë përmbytje pasi politikanët lobuan për një vonesë në rregullat e sigurisë.

Pa marrë parasysh se çfarë ndryshimi klimatik i bëri stuhisë, një fatkeqësi e madhe do të kishte ndodhur. Jo nga reshjet apo përmbytjet, por nga dobësitë e panatyrshme dhe zgjidhjet që i krijuan ato. Në vend që të fajësojmë një fatkeqësi natyrore, ne mund të marrim vendime individuale dhe kolektive për të jetuar në një zonë stuhie, pa forcuar një katastrofë të shkaktuar nga njeriu.

Aktuale

Rasti “Toka 2”, dëshmitari thotë se mbrojtësit e familjes së tij u tërhoqën nga lënda pasi u kërcënuan nga dikush

Published

on

Në seancën e së premtes, në rastin e njohur si “Toka 2”, është dëgjuar dëshmitari Dejan Llaziq, i cili tha që gjatë procedurave gjyqësore lidhur me rikthimet e parcelave avokatët e familjes së tij janë kërcënuar e më pas janë tërhequr nga lënda.

Fillimisht dëshmitari Llaziq pohoi se familja e tij ka pasur një tokë në Çagllavicë dhe e njëjta është trashëgimi familjare dhe se prej vitit ‘ 90-ta e mban në mend se e kishin punuar të njëjtën, raporton “Betimi për Drejtësi”.

I njëjti, tregoi se toka tashmë është në pronësi të dikujt tjetër, mirëpo sipas familjarëve të tij kurrë nuk e kanë shitur të njëjtën, përveç se e kanë pasur një marrëveshje paraprake me blerësit potencial, por jo të finalizuar.

“Pasi që kanë nënshkruar kontratën e shitblerjes, pasi që është dhënë një kapar, ata njerëz kanë ardhë me një avokat dhe na kanë thënë që ata nuk do ta blejnë dhe po tërhiqen, pas më shumë se gjashtë muaj dhe kanë kërkuar që ajo kapar t’ju kthehet. Të gjitha këto janë të kthyera (kapari është kthy). Më vonë kam marrë vesh se ata njerëz tani në kadastër janë pronarë”, tha dëshmitari Llaziq.

Lidhur me këtë kontest ai deklaroi se iu kanë drejtuar EULEX-it.

Pas pyetjes së prokurores speciale Merita Bina-Rugova për angazhimin e ndonjë avokati nga ana e familjes së tij lidhur me këtë çështje, dëshmitari Llaziq tha se avokati Anton Nokaj i është ankuar dikujt në familje se nga dikush është kërcënuar, duke mos përmendur ndonjë emër konkret.

Ai gjithashtu theksoi se në cilësinë e përfaqësues ligjore të familjes ka qenë edhe Fatime Berisha, e cila e kishte tërhequr padinë pranë Dhomës së Veçantë të Gjykatës Supreme në atë kohë, pasi që edhe ajo në atë kohë kinse ka marrë kërcënime.

“Nuk e di se çfarë kërcnime dhe nga kush. Kinse thuhet sepse unë nuk kam qenë prezent në ato biseda me Fatimen…dhe për këto kam dëgjuar prej familjarëve të mi”, tha dëshmitari Llaziq.

I njëjti ka mohuar se e njeh të akuzuarin Mehmet Prishtina.

Kurse, mbrojtësja e të akuzuarës, Nexharije Hoti, avokatja Sadije Mjekiqi pas deklarimit të dëshmitarit se nuk ka qenë prezent në asnjë procedurë por vetëm ka dëgjuar nga familjarët e tij, duke konsideruar se aktakuza është ngarkuar me shumë prova të panevojshme.

“Prokuroria Speciale me dëgjimin e këtij dëshmitari, nuk e ka marrë parasysh faktin se edhe në fazën e hetimeve edhe në seancat e gjykimit, gjithçka që është përgjigj ka pas thënie të dëgjuara nga familjarët e tij dhe asnjëherë s’ka qenë pjesëmarrës në asnjë veprim procedural për asnjë çështje penale për të cilat jemi këtu. Kjo do të thotë aktakuza është ngarku me shumë prova të panevojshme”, tha avokatja Mjekiqi.

Paraprakisht në këtë seancë, kryetari i trupit gjykues, gjykatësi Vesel Ismaili bëri të ditur që ky shqyrtim fillon rishtazi, ashtu që në vend të gjykatëses Suzana Çerkini, tani është gjykatësi Rrahman Beqiri, ashtu që me pajtimin e palëve të gjitha veprimet procedurale u konsideruan të lexuara.

Ndryshe, ky rast fillimisht ishte gjykuar nga gjykatësi i krimeve të rënda, Beqir Kalludra, mirëpo me avancimin e tij në Gjykatën e Apelit, lënda nga 3 shkurti 2021 kishte kaluar tek gjykatësi Kushtrim Shyti, i cili nuk ka mbajtur asnjë seancë në këtë rast.

Kurse, më 11 tetor 2021, kjo lëndë ka kaluar në Departamentin Special tek gjykatësja Shadije Gërguri, sipas vendimit të marrë nga kryetarja e Gjykatës Themelore në Prishtinë për ngarkimin e këtij departamenti edhe me lëndë të Krimeve të Rënda.

Ndërsa, gjykatësja Gërguri, menjëherë pas pranimit të shkresave të lëndës dhe shqyrtimit të tyre, duke vepruar sipas detyrës zyrtare më 8 nëntor 2021 ka marrë aktvendim për hudhje të aktakuzës dhe pushim të procedurës penale ndaj të akuzuarve Fetahu dhe Ademi, për shkak se në gusht të këtij viti kishte arritur parashkrimi absolut i ndjekjes penale.

Ndërkaq, pasi që gjykatësja Gërguri gjendet në pushim mjekësor, kjo lëndë ka kaluar tek gjykatësi Vesel Ismaili.

Ndryshe, në këtë rast fillimisht të akuzuar kishin qenë 24 persona, por Gjykata Themelore në Prishtinë, në shtator të vitit 2018, kishte hudhur poshtë aktakuzën për 17 nga ta.

Të gjithë të pandehurit, po akuzoheshin për blerjen e 36 hektarë tokë të Komunës së Prishtinës dhe Graçanicës, të privatizuara me çmime shumë më të ulëta, se sa çmimi real i tregut.

Duke vendosur lidhur me kundërshtimet e mbrojtjes së të akuzuarve, kryetari i trupit gjykues, gjykatësi Beqir Kalludra, kishte hudhur aktakuzën ndaj të akuzuarve për shpëlarje të parave, Arton Vila, Bejtush Zhugolli, Dalip Brahimi, Jeton Govori, Xhabir Kajtazi, Isak Ademi, Albion Mulaku, Lirim Zeka, Agim Jerlia, Gëzim Rama, Basri Beka, Enver Bajrami, Gani Ferizi, Fehmi Ferizi, Bislim Bajrami, Bajram Gashani dhe Shaip Krasniqi.

Ndërsa, ai kishte aprovuar pjesën e aktakuzës ndaj të akuzuarve tjerë në këtë rast, Nexharije Hoti, Mehmet Prishtina, Dukagjin Emërllahu, Reshat Fetahu, Gani Ademi, Avni Maxhuni dhe tani të ndjerës, Sh.M.

Gjykata e Apelit më 29 tetor 2018 kishte vërtetuar aktvendimin e themelores sa i përket të akuzuarve për shpëlarje parash, si dhe të akuzuarve, Prishtina, Emërllahu, Maxhuni dhe Sh.M.

Kurse, ajo kishte kthyer në rivendosje lëndën sa i përket të akuzuarve Ademi, Hoti dhe Fetahu.

Pas kthimit të rastit në rivendosje, në shqyrtimin e dytë prokurorja speciale, Merita Bina-Rugova, kishte bërë ricilësimin e veprës penale ndaj të akuzuarve Hoti, Fetahu dhe Ademi të akuzuar për keqpërdorim të pozitës zyrtare në shpërdorimit të pozitës zyrtare nga neni 339, paragrafi 3 i Kodit të Përkohshëm Penal.

Mirëpo, gjykata e shkallës së parë, më 29 maj 2019 sërish i ka refuzuar si të pabazuara kundërshtimet e provave dhe kërkesën për hudhje të aktakuzës të paraqitura nga mbrojtësit e të akuzuarve Hoti, Fetahu dhe Ademi.

Ky vendim i Themelores, më 27 qershor ishte vërtetuar edhe nga Apeli duke i refuzuar si të pabazuara ankesat e mbrojtjes.

Gjithashtu, Apeli kishte pranuar pretendimet e shkallës së parë se tre të akuzuarit duhet të akuzoheshin për veprën penale “Keqpërdorim i pozitës apo autoritetit zyrtar” nga neni 422 të KPRK-së pasi që ishte më i favorshëm, dhe jo si “Shpërdorim i detyrës zyrtare apo autorizimit” nga neni 339 par.3 të ish-KPK-së, ashtu siç e kishte ricilësuar prokuroria.

Kjo aktakuzë ishte ngritur më 3 mars të vitit 2017, nga prokurori i EULEX-it, Danilo Ciccarelli, ndërsa më pas kjo lëndë i ishte bartur prokurorit vendas nga Prokuroria Speciale e Republikës së Kosovës.

Mehmet Prishtina, Dukagjin Emerllahu e Nexharije Hoti e Avni Maxhuni, akuzohen për veprën penale “krim i organizuar”. Ata akuzohen se nga fillimi i vitit 2009 e deri në tetor të vitit 2014, në territorin e Kosovës, më qëllim të përfitimit të dobisë pasurore, kanë kryer krime të rënda si pjesë e një grupi kriminal të strukturuar.

Prokuroria pretendon se Mehmet Prishtina ka qenë organizator, mbikëqyrës dhe menaxher i aktiviteteve të grupit kriminal të organizuar të përbërë nga Prishtina, Nexharije Hoti dhe Avni Maxhuni. Hoti e Maxhuni, sipas prokurorisë, dyshohet se i kanë menaxhuar aktivitetet kriminale të këtij grupi duke u dhënë udhëzime pjesëtarëve tjerë të këtij grupi.

Ata akuzohen edhe për veprën penale “falsifikimi i dokumenteve zyrtare”, “shpëlarja e parave në vazhdimësi”, ndërsa bashkë me Emërllahun akuzohen edhe për veprat penale “ndihma në kryerjen e veprës penale të nxjerrjes së kundërligjshme të vendimeve gjyqësore të paligjshme”, “ndihma në kryerjen e veprës penale të keqpërdorimit të detyrës zyrtare”,  “grabitja” dhe “shpëlarja e parave në vazhdimësi”./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Një kompani ndërtimi dëmton kabllot e rrjetit nëntokësor në lagjen “Pejton”, mbesin pa energji elektrike një numër i caktuar i konsumatorëve

Published

on

Një kompani ndërtimi, teksa kryente punime në lagjen “Pejton”, ka shkaktuar dëmtimin e kabllove të rrjetit nëntokësor.

Me këtë rast kanë mbetur pa rrymë një numër i caktuar i konsumatorëve të kësaj lagjeje dhe asaj të Dardanisë.

Ekipet e KEDS-it kanë dalë menjëherë në vendin e ngjarjes për të evituar dëmin e shkaktuar. Falë përkushtimit të tyre deri më tash është arritur që pjesërisht të rikyçen në rrjet disa konsumatorë, derisa po punohet në mënyrë intensive që furnizimi t’u rikthehet të gjithë konsumatorëve të afektuar.

Për këtë rast janë informuar organet e rendit, dhe KEDS u bën thirrje kompanive të ndërtimit që të kenë kujdes të shtuar gjatë realizimit të punëve, meqë përveçse dëmtojnë asetet elektroenergjetike të KEDS-it, lënë pa furnizim me energji elektrike edhe konsumatorët./Media Ndërtim

Continue Reading

Aktuale

“Termokos” përfundon sezonin ngrohës 2023/2024

Published

on

Në harmoni me parashikimet meteorologjike për përmirësimin e motit, NP “Termokos” SH.A. ka marrë vendim, që të përmbyllë sot sezonin ngrohës 2023/2024.

Pas 195 ditësh furnizim të mjaftueshëm dhe cilësor me ngrohje për rreth 30 mijë konsumatorë, përfundon një nga sezonat më të suksesshme ngrohëse, në kuadër të cilës ndërmarrja ka shënuar një varg arritjesh në të gjitha fushat.

Gjatë sezonit ngrohës 2023/2024 janë prodhuar rreth 328 mijë MWh energji termike apo 7% më shumë se sezonën e kaluar, nga KEK-u janë ekstraktuar 303.15 GWh energji, që në raport krahasues me sezonin ngrohës paraprak ka një rritje prej 14.6%, ashtu sikur edhe tek liferimi i energjisë termike, që ka qenë 270 GWh. Rrjeti i ngrohjes është zgjeruar edhe për 317 objekte banesore me 13.313 njësi banimi dhe me një sipërfaqe totale prej 1,122,538.00 m².

Ky sezon ngrohës ka qenë fazë testuese para fillimit të aplikimit të metodës së re të faturimit sipas konsumit. Si rrjedhojë e testimeve, analizave e krahasimeve, që janë realizuar, tanimë mbi 1 mijë konsumatorë i kanë marrë faturat e para testuese sipas konsumit, bazuar në të cilat 33% e konsumatorëve si rezultat i kursimit të energjisë ngrohëse kanë pranuar fatura më të ulëta se ato që kanë marrë më parë.

NP “Termokos” do të vazhdojë të angazhohet për modernizimin e mëtutjeshëm të shërbimeve dhe realizimin e projekteve të shumëta, që do të kenë ndikim të shumëfishtë pozitiv në mirëqenien e qytetarëve tanë./Media Ndëtimi

Continue Reading

Trending