Cila është historia që tregon hapësira publike e qytetit tuaj? Kush janë njerëzit e nderuar në monumentet e shpërndara në të? Çështje si këto kanë çuar në një sërë kryengritjesh vitet e fundit në disa qytete. Nocionet e kujtesës dhe përfaqësimit kanë zgjeruar reflektimin mbi atë narrativë që ndërtojmë në hapësirat tona, një fakt që ka shkaktuar një pyetje urbane për të ardhmen: në fund të fundit, çfarë duam të kujtojmë (ose të harrojmë) përmes simboleve që ngrihemi (ose të shkatërrojë) në qytete?
Shndërrimi i fakteve ose personazheve historike në monumente tenton të kontribuojë në tregime që thuhet se janë heroike, tema që konsiderohen të denja për t’u futur në imagjinatën kolektive kur shihen çdo ditë gjatë tranzitit nëpër qytet. Megjithatë, çfarë përfaqësojnë ato në të vërtetë? Në Sao Paulo, për shembull, nga 199 monumente me forma njerëzore, 169 përshkruajnë forma mashkullore, nga të cilat 137 do të ishin njerëz të bardhë¹, duke demonstruar mospërputhjen me figurat e grave dhe racave të tjera.
Përfaqësueshmëria është një fjalë kyçe për të kuptuar pse lëvizjet shoqërore janë përfshirë gjithnjë e më shumë përballë simboleve që përbëjnë një qytet dhe çfarë ato portretizojnë në të vërtetë për kolektivin. Nëse përfaqësimi universal është utopik, është e nevojshme që rrëfimet e kolektivëve të ndryshëm të jenë në gjendje të transformojnë mendimin për të revolucionarizuar mënyrën se si ne shohim, ndërveprojmë dhe ndërtojmë vendet e kujtesës dhe monumentet në hapësirën publike: kur diskursi bëhet objekt.
Kritiku gjerman Andreas Huyssen tashmë ka ngritur kureshtjen për vendet me kultura të udhëhequra nga një anti-monumentalizëm i qëllimshëm antifashist, duke iu drejtuar dimensioneve monumentale gjatë viteve 1990². Në fund të fundit, pse të adoptohet shkalla monumentale për t’u përpjekur të shpengojë veten nga diçka që e përdori atë si mjet? Fatmirësisht, përgjigjes ndaj “joshjes monumentale” të bërë nga autori duket se po i vjen fundi dhe mes peripecive të kujtesës, gjuha e përbashkët e një monumenti dhe ajo që zakonisht përfaqëson duket se i ka ditët e numëruara në ndërtimin simbolik. të qyteteve.
Me shembjen e kësaj gjuhe, vjen sfida se si të hapësinizohet narrativa pa homogjenizuar diskurset, pasi nuk ka asnjë mënyrë për të neutralizuar kulturën. Në një përpjekje për një diskurs në kërkim të “neutralit”, disa madje mund të vënë në dyshim faktin se fshirja e kujtesës së shtypësit fshin edhe kujtesën e të shtypurit. Një çështje që lind e udhëhequr nga një asimetri e rreme, sepse proporcionalisht sasia e monumenteve që u jepen personazheve që u bënë “heronj” – pikërisht për shkak të shtypjes së popujve dhe kulturave të tjera – përballë grupeve të tjera që bëhen të padukshme në hapësirë është shumë. më i madh. Ose thjesht përparësia që i jepet vetëm njeriut të bardhë, siç shihet në rastin e Sao Paulos dhe shumicës së qyteteve perëndimore, tregon se si në një mosmarrëveshje, shtypësit ose njerëzit në pushtet kanë një avantazh shumë më të madh narrativ, sepse ata dominojnë zonat publike në në të njëjtën kohë kur ata manifestojnë historinë e “fitoreve” të tyre dhe kështu pushtojnë edhe imagjinatën kolektive.
Sot, disa qytete përpiqen të konceptojnë disa reparacione historike, domethënë, ata njohin një të kaluar gabimi dhe kërkojnë, nëpërmjet veprimeve të qëllimshme publike, të demonstrojnë një dëshirë për ndryshim dhe tërheqje të së shkuarës. Dhe, në këtë kuptim, diskutimi rreth monumentalizimit dhe mosmarrëveshja për fushën e kujtesës është pjesë e procesit të ankimimit që ka çuar në këtë qëndrim. Në fund të fundit, këto vende të kujtesës shkojnë përtej identitetit të një personi të vetëm dhe kjo lejon që, midis konflikteve të mundshme që ata rrëfejnë, të ketë një favorizim të bashkëbisedimeve që kalojnë disa shtresa për të gjetur një vend të përbashkët që kërkon horizontet e një më demokratike. qytet.
Ky artikull është pjesë e ArchDaily për temën “Qytetet dhe tendencat e jetesës”./Media Ndërtimi.