Connect with us

Arkitekturë

Shqiptarët që ndërtuan Stambollin

Published

on

Kur viziton Stambollin mbushesh me krenari shqiptare. Në ato xhami të bukura që sundojnë kryeqendrën e Turqisë nuk ke si të mos ndiesh dorën e arkitektëve shqiptarë. Të atyre njerzve të ditur që jo vetëm udhëhoqën Perandorinë Osmane por i dhanë dhe frutin e diturisë së tyre arkitekturës së këtij qyteti ndër më të bukurit në botë.

Vepra e këtyre shqiptarëve të mëdhenj të frymëzon. Edhe pse dilema që ata s’bënë asgjë për Shqipërinë mbetet një dilemë tronditëse. Por i tillë ishte fati i shqiptarit ndër shekuj. Truri dhe krenaria e tij gjithnjë emigruan jashtë kufijve të atdheut amë për të dhënë kontribut në vende të tjera.

Por le të mbetemi tek vepra e këtyre arkitektëve që mbetet e mahnitshme për të na brejtur disi krenaria shqiptare. Ndër arkitektët më të njohur të perandorisë osmane është ai që hyri në histori si Arkitekt Sinani

Mimar Sinani lindi në vitin 1490 dhe vdiq në vitin 1588.

Sipas të dhënave që jep për të Sami Frashëri thuhet se ai lindi në Qesarat, në fshatin Sinanaj të rrethit të Tepelenës, ku kaloi fëmijërinë e tij dhe iu nënshtrua ligjeve të Devshirmesë. Do të rekrutohet fillimisht si jeniçer dhe do të bëjë karrierë ushtarake.

Jeta e tij ishte me të vërtet e çuditshme. Do ta fillonte dizajnin në moshën 50 vjeçare. Ai la trashëgimi 364 vepra artistike dhe të gjithë artistët e Rilindjes italiane mësuan nga ai. Gjeramënt nuk sulmuan Stambollin gjatë luftës së Dytë Botërore nga frika e shkatërrimit të artit të tij të bukur.

Ndër veprat që i kanë rezistuar kohës dhe që njihen të projektuara e të ndërtuara nga dora e tij janë 400 vepra mbrojtëse ushtarake, 84 xhami të mëdha, 58 xhami të vogla, 7 spitale, 22 mauzoleume, 17 streha për të varfër, 5 rrjete ujësjellësash dhe shumë vepra të tjera publike.

Po vepra e tij më e mahnitshme është xhamia “Sulejmanie” të cilën e ndërtoi për shtatë vjet, dhe ia kushtoi sulltan Sulejmanit.

Edhe nxënësi i tij, arkitekt Kasemi do të hynte në historinë e arkitektëve të mëdhenj të Turqisë. I lindur në fshatin Grëmsh të krahinës së Tomoricës ai do e kalojë rininë e parë në Berat dhe më pas i ati do e dërgojë në Stamboll për studime profesionale. Do bëhej asistent pranë arkitekt Sinanit dhe Sedefqar Mehmet Elbasanit. Ndërtoi xhaminë e re të Stambollit dhe la dhe shumë vepra të tjera.

Në historinë e arkitekturës së Stambollit do të hynte dhe një shqiptar tjetër nga Elbasani, Sedfqar Mehmet Agai. Pasi kreu studimet në Rumeli dhe Lindje të Mesme në vitet 1597-1598 ai ishte drejtor i krojeve të Stambollit, ku shërbeu 8 vjet. Më 1606 u bë kryearkitekt, ndërtoi dhe zbukuroi mjaft faltore dhe pallate. Kryvepra e tij është Xhamia Blu. /KultPlus.com

Arkitekturë

Bienalja e Arkitekturës së Çikagos shpall listën e pjesëmarrësve për edicionin e saj të 5-të

Published

on

Edicioni i pestë i Bienales së Arkitekturës së Çikagos sapo shpalli listën e pjesëmarrësve. Nën drejtimin artistik të Muzeut Floating, një kolektiv artistësh, stilistësh, poetësh dhe edukatorësh të përqendruar në ndërtimin e lidhjeve midis artit, komunitetit, arkitekturës, infrastrukturës dhe institucioneve publike, CAB 5 do të prezantohet në vende të shumta në të gjithë qytetin. “Kjo është një provë” do të fokusohet në komunitetin dhe aspektet e lidhura me procesin e arkitekturës, duke theksuar se si ajo ndihmon në përmirësimin e jetës urbane dhe nxitjen e përgjegjësisë komunale. Pjesëmarrësit, të zgjedhur nga Muzeu Floating, do të shikojnë sfidat globale mjedisore, politike dhe ekonomike duke trajtuar rrethanat lokale.

Qëllimi i më shumë se 100 aktivizimeve të CAB 5, duke përfshirë instalimet dhe performancat, është që t’i shtyjë njerëzit të mendojnë se si shoqëria ndikohet nga infrastruktura fizike, historia shoqërore, dizajni estetik dhe hapësinor.

Bienalja e Arkitekturës së Çikagos është një organizatë jofitimprurëse që synon të bashkojë njerëz nga e gjithë bota për të eksploruar ide novatore dhe për të imagjinuar dhe formësuar kolektivisht të ardhmen e dizajnit. Ekspozita do të hapet më 21 shtator 2023 dhe do të jetë e hapur deri më 2 janar 2024, duke përfshirë vende të ndryshme në të gjithë zonën metropolitane të Çikagos.

Mbi 70 praktikues krijues, duke përfshirë artistë, arkitektë, stilistë dhe interpretues, do të paraqiten në këtë ekspozitë në mbarë qytetin.

Sebastián Bravo drejton Oficina Bravo, një praktikë arkitekturore e themeluar në Santiago de Kili që ka zhvilluar projekte me një strategji të qartë: të kontribuojë në qytet duke përdorur në mënyrë efikase burimet arkitekturore, ekonomike dhe konstruktive nëpërmjet rinovimit dhe rimodelimit. Ndër projektet e tyre janë hapësira që ndërveprojnë haptazi me kontekstin imediat, duke përfshirë vepra me vlerë trashëgimore, administrative dhe rezidenciale si Casa Compañía dhe Zyra e Zagrebit, si dhe një seri e madhe hapësirash gastronomike dhe tregtare si Felix Café dhe Apolo Helados.

Për shkak të procesit të saj të projektimit dhe aftësisë së saj për të transformuar dhe restauruar hapësirat, Oficina Bravo u zgjodh nga ArchDaily si një nga praktikat e reja më të mira arkitekturore të vitit 2023. Ata i kushtojnë rëndësi të bisedojnë me klientët, t’i kuptojnë dhe t’i përfshijnë në proces. Kjo, thonë ata, është e vetmja gjë që siguron që idetë pas projektit të mbijetojnë me dinjitet.

Ne kemi përzgjedhur shtatë dyqane kafeje dhe akulloresh në Santiago që janë projektuar nga Oficina Bravo, ndërsa kemi zhvilluar edhe një intervistë për t’u njohur me frymëzimet e tyre, metodat e punës dhe projektet e ardhshme. Rezultati është një udhëzues i vërtetë ditor për ju që të shijoni punën e tyre, procesin e tyre të projektimit dhe një filxhan kafe të mirë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Arkitekturë

Arkitektët dhe projektuesit po përballen me sfidën e ri-imagjinimit të hapësirave

Published

on

Arkitektët dhe projektuesit aktualisht po përballen me sfidën e ri-imagjinimit të hapësirave për të mbetur të rëndësishme në një botë me zhvillim të shpejtë. Përshtatja ndaj nevojave të ndryshme dhe ndryshimi i sjelljeve shoqërore është thelbësor për praktikat bashkëkohore.

Përparimet në teknologji kanë sjellë një kulturë të përcaktuar nga tendencat e përshpejtuara dhe kënaqësia e menjëhershme. Ajo që rrjedh natyrshëm në një shoqëri kapitaliste janë çështjet e disponueshmërisë dhe vjetërsimit.

Arkitektët përballen me sfidën e projektimit për një të ardhme që është gjithnjë në ndryshim dhe gjithnjë e më komplekse për t’u parashikuar. Balancimi i dëshirës për qëndrueshmëri arkitekturore dhe ruajtjes kulturore me nevojën për t’u përshtatur dhe evoluar bëhet një çështje vendimtare në formësimin e arkitekturës së së ardhmes.

Si mund të lundrojnë arkitektët në këtë peizazh pasigurie dhe të përqafojnë pashmangshmërinë e përparimit dhe ndryshimit shoqëror?

Ndërsa përballemi me të ardhmen me një ndjenjë urgjence, të nxitur nga horizontet globale kohore si Axhenda e KB 2030 për Zhvillim të Qëndrueshëm, komuniteti i arkitekturës përballet me pyetjet mbi qasjen e nevojshme për të adresuar krizën ekologjike.

Arkitektura e qëndrueshme është një disiplinë në zhvillim, duke riformësuar vazhdimisht kuptimin e saj. Sipas përkufizimit, termi “i qëndrueshëm” tregon në mënyrë eksplicite qëndrueshmëri dhe jetëgjatësi, duke sugjeruar që arkitektura e gjelbër duhet të jetë e përjetshme.

Megjithatë, ajo është gjithashtu e lidhur ngushtë me idetë e ndikimit minimal mjedisor, duke nënkuptuar se arkitektura e qëndrueshme duhet të jetë kalimtare, në zhvillim dhe “e lehtë”.

Ky paradoks brenda përkufizimit të arkitekturës së qëndrueshme kërkon eksplorim dhe introspeksion. A është menduar që arkitektura e qëndrueshme të jetë e përhershme apo e përhershme?

A ka ndonjë mënyrë për të vendosur një ekuilibër midis këtyre karakteristikave në dukje kontradiktore?

Në fund të fundit, ndjekja e arkitekturës së qëndrueshme duhet të lundrojë këtë dikotomi duke përqafuar jetëgjatësinë dhe përshtatshmërinë, duke krijuar një mjedis të ndërtuar që është vërtet i qëndrueshëm për të ardhmen./Media Ndërtimi

Continue Reading

Arkitekturë

Nili si Laborator: Pavijoni i Egjiptit eksploron arkitekturën dhe territorin në Bienalen e Arkitekturës

Published

on

Përgjatë lumit më të gjatë në botë, lumit Nil, peizazhe të ndryshme dhe mjedise natyrore janë ndikuar negativisht nga ndërhyrjet që nuk marrin parasysh kontekstin dhe nuk respektojnë kulturat lokale. Si përgjigje, NiLab Pavioni Egjiptian në Ekspozitën e 18-të Ndërkombëtare të Arkitekturës të La Biennale di Venezia, synon të rivizitojë këto vende dhe të nxjerrë në pah vlerën e dizajnit arkitekturor në promovimin e zhvillimit më të qëndrueshëm dhe të ndërgjegjshëm kulturor përgjatë lumit.

Ekspozita e titulluar “NiLab: Nili si Laborator”, njeh madhësinë e jashtëzakonshme gjeografike, rëndësinë historike dhe ndikimin e Nilit në peizazhet natyrore dhe njerëzore, duke e bërë atë një sfond ideal për reflektim mbi çështjet bashkëkohore.

Kuruar nga Ahmed Sami Abd Elrahman, Marina Tornatora, Ottavio Amaro, Moataz Samir dhe Ghada Farouk, NiLab shërben si një laborator për dijen dhe gjenerimin e ideve dhe projekteve në lidhje me Nilin. Prezantimi nxit diskutime mbi ujin, ndryshimet klimatike dhe zhvillimin e qëndrueshëm. Ekspozita është e ndarë në gjashtë tema: Natyra, Agro, Urbe, Infrastrukturë, Industri dhe Arkeologji, secila që korrespondon me pjesë të ndryshme të peizazhit të Nilit.

Arkitektë nga universitete dhe vende të ndryshme kanë bashkëpunuar në 18 vende të ndërhyrjes së projektit, duke shfaqur një sërë qasjesh inovative dhe të ndërgjegjshme për mjedisin.

Ekspozita fton pjesëmarrje, kërkime dhe dialog ndërkombëtar mbi ndryshimin e klimës, mungesën e ujit dhe zhvillimin e qëndrueshëm. Skenarët e ardhshëm parashikohen duke paraqitur një kuadër gjithëpërfshirës studimesh dhe propozimesh që analizojnë sfidat e vendeve përkatëse. Projektet synojnë të rivendosin ekuilibrin midis natyrës, ndërhyrjes njerëzore dhe ruajtjes historike. Për më tepër, propozimet e dizajnit arkitektonik aspirojnë të krijojnë kushte të reja për një jetë harmonike duke respektuar kontekstin lokal.

Ekspozita nuk jep një përfundim përfundimtar kërkimor, por inkurajon reflektimin e vazhdueshëm. Ai fton studentët, mësuesit dhe studiuesit që të marrin pjesë aktive në diskutime në lidhje me skenarët e mundshëm në të ardhmen për lumin./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending