Të mbledhur përreth shkronjave gjigante, në një ditë me diell, vullnetarët e sivjetëm për ngjyrosjen e monumentit të NEWBORN-it, me brushat e tyre po shkruajnë rreshta e vizatojnë detaje të tjera interesante, dhe kjo për të përcjellë një mesazh mjaft të rëndësishëm e të veçantë.
Fare pranë ditës së Pavarësisë së Kosovës, në qytet mbretëron një atmosferë festive, e kalimtarët e rastit ndalojnë për të parë nga afër punën në monumentin ikonik të qytetit.
Të gjitha shkronjat janë veshur në të zezë, në përpjekje për të paraqitur zbrazëtinë që lënë pas luftërat, përveç “W” e cila mban ngjyrë të bardhë. Mbi të po pikturohen zogj, flutura e lule që reflektojnë jetë e gjallëri, ndërsa kuptimi i saj depërton më thellë: W – War (Lufta), Women (Gratë), World (Bota). Këtë vit, imazhi i NEWBORN-it i kushtohet viktimave të dhunës seksuale gjatë luftërave.
“Never Ending Wars Bring Oppression Rape & Neglect” janë fjalët që do i japin kuptim secilës shkronjë të monumentit e që në shqip kanë këtë kuptim: Luftërat e pafundme sjellin shtypje, përdhunime e shpërfillje.
Në përpjekje për të ngritur vetëdijesimin e shoqërisë ndaj stigmës që i bëhet kësaj kategorie, me ngjyrë të bardhë do të shkruhen rreshta që shpjegojnë situata të ndryshme në të cilat u ndodhën viktimat anë e mbanë botës. Këto copëza rrëfimesh të viktimave do të shkruhen në dy gjuhë, shqip dhe anglisht.
Fisnik Ismaili, autori i këtij monumenti, për Ndërtimi.info, tha se ideja për këtë tematikë ka ardhur nga fakti se ka 20 vite që kjo temë neglizhohet dhe shoqëria asnjëherë nuk e ka ofruar përkrahjen e mjaftueshme për këtë kategori, duke i paragjykuar e shpërfillur gjatë gjithë kësaj kohe.
“Institucionet janë duke punu goxha shumë për këtë punë. Gjatë mandatit të fundit që kam pasë kam pa se institucionet dhe shoqatat janë angazhuar, por këtyre njerëzve iu duhet përkrahje edhe nga ne, nga shoqëria, sepse vetë shoqëria i ka neglizhu për të gjitha këto vite, i ka paragjyku, i ka shpërfillë edhe është një moment që duhet edhe më shumë me i vetëdijesu njerëzit për këtë çështje. Është çështje e cila s’bon mu harru, është çështje për të cilën institucionet duhet me pritë me marrë masa ndaj atyre të cilët i kanë kry këto vepra dhe asnjë nuk është dënuar. Kështu që është temë e cila nuk është as afër trajtimi të prekjes sa është dashtë për këto 20 vjet”, u shpreh Ismaili.
Pamja finale do të jetë kjo:
NEWBORN-i përgjatë viteve që kur është krijuar, me fytyra të reja ka përçuar mesazhe të ndryshme dhe të rëndësishme dhe padyshim që edhe këtë vit do të bëjë njësoj. Për të parë historikun që nga krijimi i tij para 12 vjetësh, mund të shikoni reportazhin e publikuar nga Ndërtimi.info para dy vitesh.
Kryeministri i Mbretërisë së Bashkuar Rishi Sunak ka njoftuar një ndryshim në politikat e qeverisë për arritjen e emetimeve neto zero deri në vitin 2050.
Fillimisht, qeveria tha se do të ndalonte shitjen e makinave të reja me benzinë dhe naftë nga viti 2030; që tani është shtyrë në vitin 2035, në një lëvizje që Sunak tha se “do të sjellë njerëz me ne”.
Chris Stark, CEO i Komitetit të Ndryshimeve Klimatike të Mbretërisë së Bashkuar iu përgjigj njoftimit, duke thënë se ishte “mendim dëshiror” për qeverinë që të imagjinonte se qëllimet kryesore zero neto mund të arriheshin me një “paketë më të butë” të politikave të gjelbra.
Të dhënat e para tregojnë se industria e ndërtimit pajtohet me këtë pikëpamje.
‘Jo e dobishme’
Chris Cassley, menaxher i politikave të Shoqatës së Punësimit të Fabrikave të Ndërtimit (CPA) tha: “Njoftimi i Kryeministrit shton konfuzionin në sektorin e pajisjeve të ndërtimit në përpjekjet e tij për të hequr naftën nga kantieret dhe për të shkuar drejt karburanteve alternative./Media Ndërtimi
Muzeu i Artit Modern të Nju Jorkut ka njoftuar hapjen e një ekspozite të fokusuar në projektet e para të realizuara dhe të parealizuara që trajtojnë shqetësimet ekologjike dhe mjedisore. Duke shfaqur vepra nga arkitektë që praktikuan kryesisht në Shtetet e Bashkuara nga vitet 1930 deri në vitet 1990, ekspozita e titulluar “Ekologjitë në zhvillim: Arkitektura dhe ngritja e mjedisit” është e hapur nga 17 shtatori 2023 deri më 20 janar 2024. Mbi 150 veprat e ekspozuara zbulojnë ngritjen e lëvizjes mjedisore përmes lenteve të praktikës dhe të mendimit arkitekturor.
Marrëdhënia e ngjeshur midis mjedisit natyror dhe atij të ndërtuar u bë një temë e rëndësishme duke filluar në vitet 1930, me disa arkitektë si Emilio Ambasz, Charles dhe Ray Eames dhe Frank Lloyd Wright që eksploruan këtë interes të ri përmes projekteve arkitekturore novatore, distopike dhe të guximshme. Shumë prej tyre parashikonin dhe parashikonin efektet ekologjike të mbipopullimit, shterimin e burimeve natyrore dhe efektet e ndotjes. Projektet janë të renditura në pesë grupime tematike: Mjedisi si informacion; Rrethime Mjedisore; Design Multispecies; Eksperimente kundërkulturore; dhe Poetika e Gjelbër.
Gjatë fillimit të ambientalizmit, arkitektët luajtën një rol të rëndësishëm në zhvillimin e metrikës dhe instrumenteve analitike për të kuptuar dhe monitoruar mjedisin, duke e shndërruar atë në një element me të cilin mund të punohet përmes dizajnit. Në vitin 1967, R. Buckminster Fuller konceptoi lojën botërore, një sistem i kompjuterizuar i krijuar për të ilustruar rrjedhën e burimeve thelbësore të papërpunuara, si pambuku, ari, qymyri dhe druri, për ta bërë menaxhimin mjedisor më të dukshëm për një popullsi më të madhe. Printimet e hershme të krijuara nga kompjuteri nga Beverly Willis që datojnë në 1971 janë ekspozuar gjithashtu në segmentin “Mjedisi si Informacion”, duke shfaqur hartat e kullimit, gjeologjinë e vendndodhjes dhe të dhënat e tokës që rrjedhin nga Qasja inovative e Kompjuterizuar e Willis për Analizën e Tokës Banesore (CARLA).
Disa ekspozita të tjera të hapura këtë vit eksploruan gjithashtu ndërhyrjen midis historisë dhe arkitekturës. E prezantuar në Muzeun e Varshavës, ekspozita e titulluar “Varshavë 1945-1949: Ngritja nga rrënojat” eksploroi përpjekjet e rindërtimit dhe rindërtimit në kryeqytetin polak pas shkatërrimeve të Luftës së Dytë Botërore, duke ofruar të dhëna për përpjekjet e mundshme rindërtuese që do të ndodhin në Ukrainë. . Në fillim të këtij viti, Qendra Daneze e Arkitekturës (DAC) njoftoi hapjen e ekspozitës së parë të përhershme mbi Arkitekturën Daneze në Kopenhagë, ndërsa Qendra Pompidou në Paris debutoi retrospektivën më të madhe të punës së Norman Foster nga gjashtë dekadat e fundit./Media Ndërtimi
Kompania Kosovare për Furnizim me Energji Elektrike, KESCO, duke u bazuar në raportin e Zyrës së Statistikave të Komisionit Evropian “Eurostat”, ka bërë të ditur se Kosova ka pasur çmimet më të lira të energjisë elektrike në Evropë për vitin 2022.
“Çmimet mesatare për shpenzimin mesatar të konsumit janë 6 cent për kilovat/orë që është afro 25 për qind më lirë se e dyta më e lira, që është Serbia me çmim 7 cent për kilovat/orë. Shqipëria, Bosna e Hercegovina dhe Mali i Zi kanë çmimet nga 8 cent për kilovat/orë apo më tepër se 35 për qind më shtrenjtë se në Kosovë. Maqedonia e Veriut është edhe më e shtrenjtë, duke shënuar çmimin prej 10 cent për kilovat/orë që i bie afro 70 për qind më shtrenjtë se Kosova”, thuhet në njoftimin e KESCO-s.
Sipas kësaj kompanie, të gjitha vendet e BE-së kanë çmime së paku dyfish më të larta se Kosova.
“Sipas Eurostat, vendi më i populluar i BE-së, Gjermania ka një çmim prej 28 cent për kilovat/orë apo 4.75 herë më tepër se në Kosovë. Ndërkohë, Danimarka, Belgjika dhe Italia janë tri vendet e Bashkimit Evropian të cilat vazhdojnë të paguajnë çmimin më të lartë për energji elektrike, bazuar në të dhënat e Eurostat-it për gjashtëmujorin e dytë të vitit 2022. Kurse sa i përket rajonit, çmimet më të larta të energjisë elektrike për konsumatorët shtëpiakë i kanë Rumania, Greqia dhe Kroacia”, thuhet tutje në njoftimin e KESCO-s.
Sipas KESCO-s, në Kosovë, çmimi për kilovat/orë është 6 cent, që i bie se është gati pesëfish më i ulët se në Rumani, ku 1 kilovat/orë kushton 29 cent.
Bordi i Zyrës së Rregullatorit për Energji në Kosovë në mars të këtij viti i ka miratuar tarifat e reja të energjisë elektrike, që janë 15 përqind më të larta se në vitin 2022, e të cilat kanë filluar të aplikohen që nga 1 prilli.
Tarifat e reja u kundërshtuan nga shoqëria civile dhe qytetarët, të cilët ankohen se në bazë të të ardhurave mujore faturat e energjisë janë të shumë të larta./Media Ndërtimi
You must be logged in to post a comment Login