Connect with us

Aktuale

Më pak para e investime nga diaspora këtë vit

Published

on

Abidin Gavazaj kishte planifikuar që si çdo vit edhe sivjet të vinte në Kosovë për të kaluar pushimet verore.

Ai jeton në Salzburg të Austrisë dhe së bashku me familjen planifikonte që të vazhdonte punimet në ndërtimin e një shtëpie në Prizren, që është qyteti i tij i lindjes.

Por, ai ka pezulluar çdo investim që kishte planifikuar ta bënte në Kosovë.

“Kam filluar para një kohë që të ndërtojë një shtëpi dhe tash mungesa fizike në Kosovë po na kufizon shumë investimin, por edhe ndërtimin atje. Shumica e firmave ose e ndërmarrësve nuk kanë gatishmërinë pa qenë prezent edhe pronari i shtëpisë, që të kryejnë punimet. Mungesa jonë fizike normal që i anulon të gjitha investimet dhe tash duhet të presim deri në një afat të ardhshëm”, thotë Gavazaj.

Abidini punon si kryeteknik në një nga spitalet e Salzburgut ndërsa gruaja i punon si motër medicinale.

Edhe në rast se hapen kufijtë dhe kalon situata me pandeminë, Abidini thotë se shumë organizata shtetërore në Austri kanë anuluar pushimet për një afat të pacaktuar.

“Mundësia që të vijmë sivjet në Kosovë mendoj se në 80 për qind të rasteve është e pamundshme, për vet faktin se në alarm janë të gjitha institucionet këtu, sidomos ato shëndetësore ku edhe punoj vet. Që të vijmë në Kosovë ne kemi shumë barriera për të arritur deri atje. Pushimet ne i planifikojmë në fillim të vitit për gjithë vitin dhe shumica e institucioneve këtu i kanë anuluar pushimet”, thotë Gavazaj.

Vendet evropiane kanë filluar hapjen e kufijve, por ende mbetet e paqartë se kur mund të ketë qarkullim të lirë të qytetarëve.

Sipas autoriteteve në Prishtinë, personat që duan të udhëtojnë përmes rrugëve tokësore nga vendet evropiane për në Kosovë, duhet të pajisen me një leje të posaçme të kalimit nga shtetet respektive.

Kjo situatë pritet të ndikojë te shumë mërgimtarë që të anulojnë ardhjen në Kosovë.

Pamundësia e ardhjes së tyre parashihet që të shkaktojë pasoja për ekonominë e Kosovës.

Sa më shumë që zgjat pandemia aq më pak para të diasporës në Kosovë

Lirim Krasniqi nga organizata “Germin”, që merret kryesisht me çështje të diasporës, thotë për Radion Evropa e Lirë se rënia e vlerës së remitencave parashihet të jetë prej 10 deri në 15 për qind.

Kjo sipas Krasniqit pritet të ndodhë për shkak se vendet në të cilat është e koncentruar diaspora kosovare janë më të prekurat nga pandemia e koronavirusit të ri.

“Sipas Bankës Qendrore ne kemi pasur diku rreth dy miliardë të hyra nga diaspora. Në këtë shifër përfshihen edhe dërgesat financiare, mirëpo edhe shpenzimet që bëjnë ata që vijnë në Kosovë dhe kjo shumë përbën diku rreth 22 deri 25 për qind të GDP-së së Kosovës. Nëse e vlerësojmë se do të ketë një rënie prej 10 deri në 15 për qind nga kjo shumë, atëherë i bie që Kosova minimalisht do të ketë 200 milionë euro më pak të hyra këtë vit si pasojë e krizës së shkaktuar nga COVID-19 [sëmundja që e shkakton koronavirusi i ri] edhe si pasojë e uljes së remitencave në njërën anë, mirëpo dhe e kufizimeve dhe rënies së vizitave të diasporës që do të shohim këtë vit”, thotë Krasniqi.

Sipas Bankës Qendrore të Kosovës, vlera që diaspora kosovare kontribuon në ekonominë kosovare është 1.8 miliard euro. Kjo përfshinë dërgimin e parave përmes bankave si dhe ato që sjellin kesh.

Dërgesat e remitencave kanë pasur rritje të vazhdueshme që nga viti 2014.

Në vitin 2014 vlera e remitencave ishte 622 milionë euro, ndërsa në vitin 2019 ishte më 851.5 milionë.

Pandemia ka prekur financiarisht edhe diasporën

Paratë që kanë ardhur nga diaspora në Kosovë në 20 vjetët e fundit kanë qenë të rëndësishme për ekonominë e Kosovës.

Vlera e parave që diaspora ka dërguar në Kosovë vetëm në tremujorin e parë të këtij viti është 190 milionë euro.

Përveç remitencave, ekonomia e Kosovës ka përfituar miliona euro shtesë nga diaspora gjatë sezonit të verës sidomos për shkak të investimeve në patundshmëri dhe shpenzimet që diaspora i ka bërë për organizmin e ahengjeve familjare.

Në Odën Ekonomike të Kosovës parashohin rënie të remitencave dhe investimeve të diasporës shkaku i pandemisë së koronavirusit.

Drejtori i Odës Ekonomike të Kosovës, Berat Rukiqi thotë se vet mërgimtarët janë prekur financiarisht nga situata e krijuar nga pandemia.

“Pritjet janë që këtë vit të ketë më pak remitenca, qoftë në formë të transfereve të parave, për shkak se një pjesë e diasporës është prekur nga pandemia ose rënia e të hyrave si pasojë e pandemisë dhe në anën tjetër një pjesë tjetër që zakonisht ka ardhur në vizitë këtu në vend, këtë vit nuk do të jetë prezentë,” thotë ai.

Rukiqi thotë se mungesa e mërgimtarëve do të ketë ndikim të drejtpërdrejt në rënien e fuqisë blerëse.

“Efekti i drejtpërdrejt i diasporës është në fuqinë blerëse. Kjo do të ndikojë në rënien e konsumit në vend në një anë, por në anën tjetër mërgimtarët kanë qenë edhe investues në patundshmëri, pra këtë vit sigurisht edhe në këtë pjesë ose komponentë të ekonomisë do të ketë ndikimin e vet”, thotë Rukiqi.

Sipas të dhënave të Qeverisë së Kosovës personat që jetojnë jashtë Kosovës janë rreth 0.7 deri në 0.8 milion banorë. Ata jetojnë kryesisht në vendet e Evropës Perëndimore.

Përveç rënies së remitencave dhe rënies së investimeve nga diaspora, Banka Botërore parasheh rënie të madhe për ekonominë e Kosovës.

Si pasojë e situatës së krijuar nga pandemia e koronavirusit të ri, Banka Botërore parashikon që ekonomia e Kosovës të pësojë rënie prej 4,5 për qind në vitin 2020, e që do të pasohet me rikthim në rritje në vitin 2021.

Sipas Bankës Botërore, shpërthimi i COVID-19 dhe masat e nevojshme të frenimit, janë duke shkaktuar presion të paparë për investimet, konsumin privat, por edhe për eksportet dhe remitencat nga diaspora.

Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending