Connect with us

Aktuale

Më pak para e investime nga diaspora këtë vit

Published

on

Abidin Gavazaj kishte planifikuar që si çdo vit edhe sivjet të vinte në Kosovë për të kaluar pushimet verore.

Ai jeton në Salzburg të Austrisë dhe së bashku me familjen planifikonte që të vazhdonte punimet në ndërtimin e një shtëpie në Prizren, që është qyteti i tij i lindjes.

Por, ai ka pezulluar çdo investim që kishte planifikuar ta bënte në Kosovë.

“Kam filluar para një kohë që të ndërtojë një shtëpi dhe tash mungesa fizike në Kosovë po na kufizon shumë investimin, por edhe ndërtimin atje. Shumica e firmave ose e ndërmarrësve nuk kanë gatishmërinë pa qenë prezent edhe pronari i shtëpisë, që të kryejnë punimet. Mungesa jonë fizike normal që i anulon të gjitha investimet dhe tash duhet të presim deri në një afat të ardhshëm”, thotë Gavazaj.

Abidini punon si kryeteknik në një nga spitalet e Salzburgut ndërsa gruaja i punon si motër medicinale.

Edhe në rast se hapen kufijtë dhe kalon situata me pandeminë, Abidini thotë se shumë organizata shtetërore në Austri kanë anuluar pushimet për një afat të pacaktuar.

“Mundësia që të vijmë sivjet në Kosovë mendoj se në 80 për qind të rasteve është e pamundshme, për vet faktin se në alarm janë të gjitha institucionet këtu, sidomos ato shëndetësore ku edhe punoj vet. Që të vijmë në Kosovë ne kemi shumë barriera për të arritur deri atje. Pushimet ne i planifikojmë në fillim të vitit për gjithë vitin dhe shumica e institucioneve këtu i kanë anuluar pushimet”, thotë Gavazaj.

Vendet evropiane kanë filluar hapjen e kufijve, por ende mbetet e paqartë se kur mund të ketë qarkullim të lirë të qytetarëve.

Sipas autoriteteve në Prishtinë, personat që duan të udhëtojnë përmes rrugëve tokësore nga vendet evropiane për në Kosovë, duhet të pajisen me një leje të posaçme të kalimit nga shtetet respektive.

Kjo situatë pritet të ndikojë te shumë mërgimtarë që të anulojnë ardhjen në Kosovë.

Pamundësia e ardhjes së tyre parashihet që të shkaktojë pasoja për ekonominë e Kosovës.

Sa më shumë që zgjat pandemia aq më pak para të diasporës në Kosovë

Lirim Krasniqi nga organizata “Germin”, që merret kryesisht me çështje të diasporës, thotë për Radion Evropa e Lirë se rënia e vlerës së remitencave parashihet të jetë prej 10 deri në 15 për qind.

Kjo sipas Krasniqit pritet të ndodhë për shkak se vendet në të cilat është e koncentruar diaspora kosovare janë më të prekurat nga pandemia e koronavirusit të ri.

“Sipas Bankës Qendrore ne kemi pasur diku rreth dy miliardë të hyra nga diaspora. Në këtë shifër përfshihen edhe dërgesat financiare, mirëpo edhe shpenzimet që bëjnë ata që vijnë në Kosovë dhe kjo shumë përbën diku rreth 22 deri 25 për qind të GDP-së së Kosovës. Nëse e vlerësojmë se do të ketë një rënie prej 10 deri në 15 për qind nga kjo shumë, atëherë i bie që Kosova minimalisht do të ketë 200 milionë euro më pak të hyra këtë vit si pasojë e krizës së shkaktuar nga COVID-19 [sëmundja që e shkakton koronavirusi i ri] edhe si pasojë e uljes së remitencave në njërën anë, mirëpo dhe e kufizimeve dhe rënies së vizitave të diasporës që do të shohim këtë vit”, thotë Krasniqi.

Sipas Bankës Qendrore të Kosovës, vlera që diaspora kosovare kontribuon në ekonominë kosovare është 1.8 miliard euro. Kjo përfshinë dërgimin e parave përmes bankave si dhe ato që sjellin kesh.

Dërgesat e remitencave kanë pasur rritje të vazhdueshme që nga viti 2014.

Në vitin 2014 vlera e remitencave ishte 622 milionë euro, ndërsa në vitin 2019 ishte më 851.5 milionë.

Pandemia ka prekur financiarisht edhe diasporën

Paratë që kanë ardhur nga diaspora në Kosovë në 20 vjetët e fundit kanë qenë të rëndësishme për ekonominë e Kosovës.

Vlera e parave që diaspora ka dërguar në Kosovë vetëm në tremujorin e parë të këtij viti është 190 milionë euro.

Përveç remitencave, ekonomia e Kosovës ka përfituar miliona euro shtesë nga diaspora gjatë sezonit të verës sidomos për shkak të investimeve në patundshmëri dhe shpenzimet që diaspora i ka bërë për organizmin e ahengjeve familjare.

Në Odën Ekonomike të Kosovës parashohin rënie të remitencave dhe investimeve të diasporës shkaku i pandemisë së koronavirusit.

Drejtori i Odës Ekonomike të Kosovës, Berat Rukiqi thotë se vet mërgimtarët janë prekur financiarisht nga situata e krijuar nga pandemia.

“Pritjet janë që këtë vit të ketë më pak remitenca, qoftë në formë të transfereve të parave, për shkak se një pjesë e diasporës është prekur nga pandemia ose rënia e të hyrave si pasojë e pandemisë dhe në anën tjetër një pjesë tjetër që zakonisht ka ardhur në vizitë këtu në vend, këtë vit nuk do të jetë prezentë,” thotë ai.

Rukiqi thotë se mungesa e mërgimtarëve do të ketë ndikim të drejtpërdrejt në rënien e fuqisë blerëse.

“Efekti i drejtpërdrejt i diasporës është në fuqinë blerëse. Kjo do të ndikojë në rënien e konsumit në vend në një anë, por në anën tjetër mërgimtarët kanë qenë edhe investues në patundshmëri, pra këtë vit sigurisht edhe në këtë pjesë ose komponentë të ekonomisë do të ketë ndikimin e vet”, thotë Rukiqi.

Sipas të dhënave të Qeverisë së Kosovës personat që jetojnë jashtë Kosovës janë rreth 0.7 deri në 0.8 milion banorë. Ata jetojnë kryesisht në vendet e Evropës Perëndimore.

Përveç rënies së remitencave dhe rënies së investimeve nga diaspora, Banka Botërore parasheh rënie të madhe për ekonominë e Kosovës.

Si pasojë e situatës së krijuar nga pandemia e koronavirusit të ri, Banka Botërore parashikon që ekonomia e Kosovës të pësojë rënie prej 4,5 për qind në vitin 2020, e që do të pasohet me rikthim në rritje në vitin 2021.

Sipas Bankës Botërore, shpërthimi i COVID-19 dhe masat e nevojshme të frenimit, janë duke shkaktuar presion të paparë për investimet, konsumin privat, por edhe për eksportet dhe remitencat nga diaspora.

Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Aktuale

Cilat janë ndryshimet në dënime me Ligjin e ri për rregullat e trafikut rrugor?

Published

on

Në muaji prill të këtij viti do të fillojë të zbatohet Ligji i ri për rregullat e trafikut rrugor pasi Ligji është votuar në Parlament dhe është dekretuar nga presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, më 11.03.2024.

Mosvënia e rripit të sigurisë, mbajtja në prehër e personit tjetër gjatë vozitjes, tejkalimi në vijë të plotë, përdorimi i celularit gjatë vozitjes dhe garat me vetura janë vetëm disa prej veprimeve të vozitësve që pritet të dënohen shumë më ashpër sesa me Ligjin e vjetër për rregullat e trafikut rrugor.

Sipas Ligjit të ri, i cili është publikuar në Gazetën Zyrtare më 19.03.2024 dhe hyn në fuqi më 03.04.2024, parashihet që dënimi me gjobë për personat që nuk vënë rripin e sigurisë të jetë 150 euro. Mosvënia e rripit të sigurisë me Ligjin e kaluar dënohej me 40 euro gjobë.

Gjatë vozitjes nuk lejohet përdorimi i telefonit. Këtë e ka paraparë Ligji për rregullat e trafikut rrugor. Nëse një person përdor telefonin gjatë vozitjes i njëjti do të dënohet me 100 euro gjobë dhe do t’i shqiptohet një pikë negative.

Nëse veprimi i njëjti i përdorimit të telefonit përsëritet për herë të dytë, ngasësi i veturës do të dënohet me 200 euro gjobë dhe me shqiptimin e dy pikëve negative dhe do t’i ndalohet ngasja për tre muaj.

Ndërsa nëse për më shumë se dy herë vozitësi ka përdorur telefonin do të dënohet me gjobë në shumën 500 euro, do t’i shqiptohen tri pikë negative dhe do t’i ndalohet ngasja e veturës në kohëzgjatje prej 6 muajsh.

40 euro dënim me gjobë është ajo çfarë kishte paraparë Ligji aktual për vozitësit që kapen duke përdorur telefonin gjatë vozitjes.

Ligjvënësi ka paraparë që të ashpërsojë dënimin edhe ndaj këmbësorëve që në vendkalimin për këmbësorë përdorin telefonin apo dëgjuese me të cilat do të mund të humbnin koncentrimin.

Ligji i ri ka paraparë dënimin deri në 50 euro gjobë kurse Ligji i vjetër (aktual) këtë veprim të këmbësorit e kishte konsideruar si kundërvajtje, e cila dënohej me 40 euro gjobë.

Tutje, Ligji i ri parasheh dënime me të ashpra për vozitësit të cilët nuk e respektojnë shpejtësinë e rekomanduar.

Kështu nëse një vozitës jashtë zonës së banimit, pra në autostradë dhe në magjistrale, vozit me mbi 100km/h më shumë se shpejtësia e lejuar, ai do të dënohet me 500 euro gjobë, shqiptimin e 5 pikëve negative dhe 6 muaj do t’i ndalohet vozitja e automjetit.

Ndërsa Ligji i vjetër, për tejkalimin e shpejtësisë jashtë zonës urbane, kishte paraparë dënimin prej 200-600 euro gjobë, nëse tejkalimi i shpejtësisë ka qenë 50 km/h më shumë se shpejtësia e lejuar. Krahas gjobës, nëse është tejkaluar shpejtësia ishte paraparë shqiptimi i 3 pikëve negative dhe 3 muaj do t’i ndalohej vozitja e automjetit.

Ligji i ri ka paraparë dënime më të ashpra edhe nëse vozitësit bëjnë gara jashtë vendbanimeve apo brenda vendbanimeve.

Kushdo që bën gara jashtë vendbanimit do të dënohet me Ligjin e ri me 400 euro gjobë, shqiptimin e katër pikëve negative dhe 10 muaj do t’i ndalohet vozitja e automjetit. Kurse nëse garat bëhen brenda vendit ku ka banim, dënimi do të jetë më i ashpër prej 500 eurove dënim me gjobë, shqiptimin e pesë pikëve negative dhe 12 muaj do t’i ndalohet personit që të vozitë automjetin.

Ligji i vjetër nuk kishte bërë diferencimin për garat që zhvillohen brenda apo jashtë vendbanimit. Si dënim për këdo që bën gara, më Ligjin e vjetër ishte paraparë dënimi me gjobë prej 100-300 euro.

Tutje, Ligji i ri ia ndalon vozitësit të automjetit të mbajë në prehër dikë tjetër, duke përfshirë këtu edhe fëmijët, gjë të cilën nuk e kishte specifikuar Ligji i vjetër (aktual).

Ligji i ri ka paraparë dënimin me gjobë prej 400 euro, shqiptimin e 5 pikëve negative dhe ndalim të vozitjes së automjetit për 6 muaj nëse mban në prehër dikë tjetër.

Kushdo që ka pasur të vendosur folie apo ndonjë material tjetër me të cilin do t’i ndihmonte në errësimin e xhamave të veturës me Ligjin e vjetër ishte dënuar me 60 euro dënim me gjobë. Ligji i ri nuk ka specifikuar asnjë nen apo paragraf me të cilën do ta rregullonte këtë veprim të shoferit.

Kallxo.com i ka dërguar pyetje Ministrisë së Mjedisit, Planifikimit Hapësinor dhe Infrastrukturës për të kërkuar sqarim lidhur me këtë çështje, por deri në publikimin e këtij artikulli nuk ka kthyer përgjigje.

Ligji i ri ka paraparë dënime edhe për vozitësit të cilët bëjnë tejkalime në vijë të plotë. Gjoba për këtë veprim do të jetë 200 euro, shqiptimi i 2 pikëve negative dhe 3 muaj ndalim të drejtimit të automjetit.Ligji i vjetër kishte paraparë dënimin me gjobë nga 100-300 euro, 3-6 muaj ndalim të vozitjes dhe 2 pikë negative.

Ajo çka konsiderohet risi në këtë Ligj është përcaktimi i rregullave për vozitësit e trotineteve elektrike.Personat nën moshën 16-vjeçare nuk kanë të drejtë të ngasin trotinet. Nëse një gjë e tillë ndodh qiradhënësi do të dënohet me gjobë në shumën prej 500 euro, prindi dhe kujdestari i fëmijëve do të dënohen me gjobë në shumën prej 100 euro./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Çka parasheh Ligji i ri i trafikut rrugor për ngasësit e trotinetit elektrik?

Published

on

Ligji i ri për rregullat e trafikut rrugor, i cili pritet të hyjë në fuqi në fillim të muajit prill, ka paraparë rreth tri dispozita ligjore që specifikojnë mënyrën se si do të veprohet në trafik me trotinet elektrik.

Ky Ligj pritet të hyjë në fuqi muajin e ardhshëm (prill 2024) pasi është votuar në Parlamentin e Kosovës dhe është dekretuar nga presidentja Vjosa Osmani më 11.03.2024.

Sipas Ligjit të ri, drejtuesit e trotinetit elektrik duhet të lëvizin në shiritin e biçikletave ose në shtegun e përbashkët për biçikleta dhe për këmbësorë.

Shpejtësia me të cilën lejohet të operojë një trotinet elektrik do të jetë 25 km/h e kushdo që nuk e respekton këtë kufizim do të ndëshkohet me 150 euro gjobë dhe do t’i konfiskohet trotineti për 3 muaj, shkruan Kallxo.com

Sipas Ligjit të ri do të dënohet me 150 euro gjobë dhe 3 muaj do t’i konfiskohet trotineti elektrik kushdo që e nget në zonën për të cilën nuk është përcaktuar lëvizja e tij.

Kështu, me 150 euro dhe 3 muaj konfiskim të mjetit do të dënohet personi që vozit trotinetin në trotuar dhe në hapësira të tjera të parapara për këmbësorë/sheshe.

Fëmijëve nën moshën 16-vjeçare nuk do t’u lejohet që të vozisin trotinetin në rrugët publike. Nëse një gjë e tillë ndodh prindi ose kujdestari i fëmijës do të dënohet me gjobë në shumë prej 100 euro. Kurse qiradhënësi do të dënohet me 500 euro dënim me gjobë.

Sipas Ligjit të ri, në trotinet nuk do të lejohen dy apo më shumë persona, sepse në të kundërtën do të dënohen me gjobë prej 100 euro dhe do të konfiskohet mjeti për 3 muaj.

Ligji ka paraparë se nëse vozitësi i trotinetit elektrik manovron me një rrotë, vozit më dëgjuese, dhe vozit pa dy duart do të dënohet me gjobë në shumë 40 euro.

Ligji i ri i cili pritet të zbatohet që nga muaji prill ka shfuqizuar Ligjin për rregullat e trafikut rrugor, i cili ka qenë në zbatim që nga gushti i vitit 2016.

Continue Reading

Aktuale

UNOPS Kosova organizoi trajnim dy ditor për sigurinë në kantiere ndërtimi  

Published

on

UNOPS Kosova organizoi një Trajnim 2 ditor për Shëndetin, Sigurinë, Socialin dhe Mjedisin (HSSE) me pjesëmarrës nga Zyra e Bashkimit Evropian në Kosovë, Universiteti i Prishtinës.

Qëllimi kryesor i trajnimit ishte pajisja e pjesëmarrësve me konceptet kryesore të shëndetit dhe sigurisë në projektet e ndërtimit.

Vështrimet kryesore nga trajnimi:

Kuptimi gjithëpërfshirës dhe respektimi i rreptë i Rregullave të Artë të UNOPS për trajtimin e rreziqeve fatale ose të rëndësishme

Zbatimi i aftë i vlerësimeve dhe inspektimeve të plota të rrezikut në terren

Duke dhënë prioritet sigurinë dhe mirëqenien e çdo individi të përfshirë në projekt.

Ky trajnim u organizua në kuadër të projektit për ndërtimin e objekteve të reja për Fakultetin e Shkencave Matematiko-Natyrore të Universitetit të Prishtinës, i bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian në Kosovë dhe Universiteti i Prishtinës dhe me mbështetjen e UNOPS HSSE Unit.

Siguria është prioriteti ynë kryesor dhe ne jemi të përkushtuar të krijojmë një mjedis të sigurt pune për të gjithë./Media Ndërtimi

 

Continue Reading

Trending