Falë fondeve të kohezionit të BE-së, Bullgaria po aktivizon dhe po përfundon projekte të shumta për të rinovuar rrjetin hekurudhor.

Megjithatë, mbi këto punime mbizotëron hija e korrupsionit dhe ka mundësi që në të kaluarën, një pjesë e fondeve të jenë përdorur në mënyrë të parregullt, shkruan Maura Madeddu për “Energy4Future”.

Komisioni Europian ka dhënë dy njoftime për shtyp në lidhje me përdorimin e fondeve të destinuara për Bullgarinë. Politika e kohezionit synon të luftojë pabarazitë ekonomike, sociale dhe territoriale midis rajoneve të ndryshme të BE-së, duke shpërndarë burime financiare për të arritur objektiva të ndryshëm. Përfituesit kryesorë të këtyre burimeve janë vendet dhe rajonet më pak të zhvilluara, përfshirë edhe Bullgarinë.

Për një periudhë shtatëvjeçare (2021-2027), Komisioni Europian ka planifikuar një investim prej 11 miliardë eurosh për Sofjen, me qëllim për të modernizuar sistemin e infrastrukturës në vend.

Vëmendja e re ndaj infrastrukturës hekurudhore bullgare vjen nga nevoja për t’u përshtatur me nivelet e efikasitetit të sistemit europian të transportit, duke rritur shpejtësinë e udhëtimit në vend.

Ka një objektiv të dyfishtë: nga njëra anë, të bëhen më të sigurta 4700 kilometrat e rrjetit hekurudhor që përshkojnë Bullgarinë; dhe nga ana tjetër, të përparohet drejt objektivave të klimës deri në vitin 2050, një vit kur duhet të kenë përfunduar të gjitha punimet e modernizimit dhe ndërtimit të rrjetit hekurudhor në territoret e BE-së.

Dy njoftimet për shtyp të Komisionit Europian përmendin këtë linjë investimesh. Në fund të tetorit, u përurua modernizimi i linjës hekurudhore që lidh Sofjen dhe Plovdivin, në seksionin midis qytetit Elin Pelin, që ndodhet rreth 30 kilometra në lindje të kryeqytetit dhe qytetit Kostenets, në pjesën qendrore të vendit.

Sofja dhe Plovdivi janë dy qytetet më aktive në Bullgari dhe punimet në rrugën Elin Pelin-Kostenets, do të luajnë një rol kyç në nxitjen e rritjes ekonomike në vend, duke lehtësuar lëvizjen e njerëzve dhe mallrave. Ky projekt synon gjithashtu të harmonizojë sistemin hekurudhor bullgar me standardet europiane, për shembull duke instaluar sisteme sinjalizuese moderne dhe duke ndërtuar ose duke rinovuar 24 ura dhe rrugëkalime.

Në ceremoninë e përurimit, të mbajtur më 30 tetor në Ihtiman, morën pjesë përfaqësues të qeverisë bullgare dhe autoritetit hekurudhor, si dhe të subjekteve të ndryshme të përfshira në zbatimin e projektit.

Në të njëjtin sektor, BE-ja financoi gjithashtu rinovimin e stacionit të trenit Stara Zagora, 230 kilometra larg Sofjes. Ndërhyrja përfshinte rinovimin e plotë të stacionit, nga struktura arkitekturore, e deri te ndërrimi i sistemeve elektrike, të ujit dhe të kanalizimeve. Përveç përmirësimit të kushteve të udhëtimit për pasagjerët dhe kushteve të punës për punonjësit, ndërhyrjet e bashkëfinancuara kanë kontribuar në përmirësimin e imazhit të sistemit hekurudhor bullgar, duke krijuar një menaxhim më efikas nga pikëpamja energjetike dhe me vëmendje të veçantë për qasjen e personave me aftësi të kufizuara.

Prej disa muajsh, Bullgaria ka qenë në qendër të hetimeve të kryera nga kryeprokurorja e Prokurorisë Publike Europiane, Laura Codruța Kövesi, mbi përdorimin e pahijshëm të fondeve të kohezionit për projekte të lidhura me modernizimin e sistemit hekurudhor dhe efikasitetin energjetik të vendit.

Hetimi, i kryer së bashku me Zyrën Europiane Kundër Mashtrimit, nisi për shkak të parregullsive të dyshuara në lidhje me një projekt të infrastrukturës hekurudhore, konkretisht me procedurat për prokurimin dhe zbatimin e projekteve.

Lajmi për hetime të reja për përvetësimin e fondeve europiane në vend, erdhi pas disa vitesh ankesa nga shoqëria civile bullgare: në vitin 2020, Qendra për Studime të Demokracisë në Sofje, deklaroi se 15% e fondeve europiane të destinuara për Bullgarinë, ishin keqpërdoruar sistematikisht.

Zyra e Prokurorit Publik Europian po kryen një hetim të gjerë dhe vlerëson se dëmet janë rreth 492 milionë euro dhe po heton gjithashtu aktet e dyshuara të pastrimit të parave dhe transfertave të rreme të parave, të cilat rezultuan në tërheqjen e më shumë se 2.5 milionë eurove nga individë të dënuar më parë me krime penale.

Për fat të keq, korrupsioni nuk është një dukuri e re në Bullgari: sipas Transparency International, në vitin 2021, rreth 19% e të intervistuarve në sondazh, thanë se kishin paguar ryshfet për të përdorur shërbimet publike dhe 48% e tyre kishin vërejtur një rritje të niveleve të korrupsionit në vend./Media Ndërtimi