Qytetet si Barcelona kanë pothuajse 75% të tokës të shtruar dhe të papërshkueshme nga uji. Pa dyshim, është një teprim për t’u kthyer në një kohë emergjence klimatike, ku duhet të rilidhemi me natyrën. Oriol Bohigas [1] na tha se urbanizimi i mirë kishte shtruar sheshet e qyteteve mesdhetare dhe se askush nuk donte të jetonte në një gropë balte. Jam i sigurt që kishte të drejtë. Gjithashtu, ai na mësoi se gjelbërimi dhe për rrjedhojë toka natyrore duhej të kishte dimension dhe veçanërisht pozicion urban. Sheshet janë sheshe dhe parqet janë parqe, dhe çdo hapësirë ka një lloj projekti. Sot, konceptet ngatërrohen shumë shpesh gjatë urbanizimit të vendeve publike dhe për rrjedhojë, gjejmë projekte që turbullojnë modelin.
Vështirë se do të kemi mundësinë të ndërtojmë sërish parqe të reja të mëdha në qytete të konsoliduara, por do të përcaktojmë edhe një herë cilësinë urbane duke përshtatur qytetin e ndërtuar. Janet Sadik-Khan [2] pohon se transformimi i qyteteve do të vijë nga transformimi i rrugëve të tyre, jo nga teknologjia e re. Ajo nuk e ka gabim, por nuk e kupton të gjithë qytetin dhe diversitetin e tij. Në fakt, transformimi i qyteteve do të vijë nga transformimi i vendeve publike në shkallë të vogël, afërsia e tyre me banesat dhe krijimi i rrjeteve urbane.
Barcelona ka vite që projekton dhe rikuperon hapësirat publike, duke i shndërruar ato në vende të reja të afërsisë urbane me karakter të rëndësishëm demokratik. I ashtuquajturi “modeli i Barcelonës” është një mënyrë për të rinovuar qytetin nga publiku, nga rruga. Është një model i suksesshëm që ka nevojë për vazhdimësi dhe diversitet.
Modeli urban i Barcelonës është riinterpretuar që nga vitet 80 të shekullit të kaluar e deri më sot. Pika e nisjes ka qenë gjithmonë rinovimi i vendit publik dhe ripërcaktimi i tij si një hapësirë takimi. Nga veprimet e para të urgjencës urbane, kur qendra u pastrua dhe periferia u monumentalizua, kaluam në një sistem të gjerë të akupunkturës urbane të përhapur në të gjithë qytetin. Më vonë, një koncept themelor u përcaktua duke thënë se rrugët nuk janë rrugë që, kur përshtaten, janë ende të vlefshme. Në të vërtetë, në Barcelonën e sotme ne realizojmë projekte në të cilat hapësira e dedikuar për automjetet private është e kufizuar, preferenca u jepet njerëzve dhe hapësira për zbatimin e natyrës rritet.
Barcelona ka standarde të mira të gjelbërta metropolitane. Rreth 18 m2 gjelbërim për banor, po të përfshijmë sipërfaqen pyjore të malit Collserola, ndërsa gjelbërimi urban është rreth 7.5 m2/banor. OBSH rekomandon nga 7 deri në 10 m2 për banor. Problemi i qytetit qëndron në shpërndarjen e pabarabartë të këtyre standardeve në lagjet e tij. Në zonat më të konsoliduara dhe historike, përqindja e gjelbërimit nuk arrin 2 m2/banor. Është e rëndësishme të mos ngatërrohet hapësira publike me sipërfaqet e gjelbra. Këto të dhëna tregojnë se duhet bërë një përpjekje për natyralizimin e qytetit, në një kohë emergjence klimatike.
Që nga vitet ’90, janë realizuar projekte që rikthen idenë origjinale të Ildefons Cerdà [4] për të pasur hapësira urbane të gjelbra të natyrës shtëpiake në formën e kopshteve të vogla që favorizojnë një afërsi prej rreth 200 metrash rreth tyre. Sot pothuajse 80 tashmë janë projektuar dhe 40 të tjera do të projektohen në vitet në vijim.
Zhvillimi urban i qytetit ka dendësuar oborret e brendshme të bllokut me ndërtesa ose i ka privatizuar ato. Në fund të shekullit të kaluar, ne gjetëm 3 situata: oborr me pajisje të gjelbërta dhe publike, oborr me kopshte private, oborr të ndërtuar me industri apo parkingje. Puna e Këshillit Bashkiak të Barcelonës është pothuajse kirurgjikale pasi ata zbulojnë situatën e çdo blloku të brendshëm, propozojnë një plan të vogël urban dhe projektojnë rimëkëmbjen e vendit si një kopsht publik. Është punë e shtrenjtë, e ngadaltë, por shoqërore shumë fitimprurëse dhe një shembull i rëndësishëm i aftësisë për të përmirësuar kushtet e qytetit dhe për t’i përshtatur ato me situatën aktuale.
Në këto raste, mund të flasim për akupunkturë urbane dhe natyralizim urban, duke u thelluar në idenë e një qyteti të afërt. Këto janë projekte të shumëllojshme të hapësirës publike që mund të shoqërohen nga objekte publike dhe që gjenerojnë qendra të vogla urbane. Ky lloj veprimi thyhet me idenë se është e vështirë të rigjenerohet qyteti, është gjithmonë i mundur nëse kemi parasysh karakteristikat e tij dhe përfitojmë nga vlerat dhe trashëgimia e tij. Mikro kopshtet përfaqësojnë një vështrim aktiv drejt së ardhmes, një mundësi unike që duhet shfrytëzuar dhe që mund të shtrihet në pjesën tjetër të qytetit përmes programeve të veprimit që favorizojnë gjelbërimin publik dhe urban.