Connect with us

Aktuale

Më pak para e investime nga diaspora këtë vit

Published

on

Abidin Gavazaj kishte planifikuar që si çdo vit edhe sivjet të vinte në Kosovë për të kaluar pushimet verore.

Ai jeton në Salzburg të Austrisë dhe së bashku me familjen planifikonte që të vazhdonte punimet në ndërtimin e një shtëpie në Prizren, që është qyteti i tij i lindjes.

Por, ai ka pezulluar çdo investim që kishte planifikuar ta bënte në Kosovë.

“Kam filluar para një kohë që të ndërtojë një shtëpi dhe tash mungesa fizike në Kosovë po na kufizon shumë investimin, por edhe ndërtimin atje. Shumica e firmave ose e ndërmarrësve nuk kanë gatishmërinë pa qenë prezent edhe pronari i shtëpisë, që të kryejnë punimet. Mungesa jonë fizike normal që i anulon të gjitha investimet dhe tash duhet të presim deri në një afat të ardhshëm”, thotë Gavazaj.

Abidini punon si kryeteknik në një nga spitalet e Salzburgut ndërsa gruaja i punon si motër medicinale.

Edhe në rast se hapen kufijtë dhe kalon situata me pandeminë, Abidini thotë se shumë organizata shtetërore në Austri kanë anuluar pushimet për një afat të pacaktuar.

“Mundësia që të vijmë sivjet në Kosovë mendoj se në 80 për qind të rasteve është e pamundshme, për vet faktin se në alarm janë të gjitha institucionet këtu, sidomos ato shëndetësore ku edhe punoj vet. Që të vijmë në Kosovë ne kemi shumë barriera për të arritur deri atje. Pushimet ne i planifikojmë në fillim të vitit për gjithë vitin dhe shumica e institucioneve këtu i kanë anuluar pushimet”, thotë Gavazaj.

Vendet evropiane kanë filluar hapjen e kufijve, por ende mbetet e paqartë se kur mund të ketë qarkullim të lirë të qytetarëve.

Sipas autoriteteve në Prishtinë, personat që duan të udhëtojnë përmes rrugëve tokësore nga vendet evropiane për në Kosovë, duhet të pajisen me një leje të posaçme të kalimit nga shtetet respektive.

Kjo situatë pritet të ndikojë te shumë mërgimtarë që të anulojnë ardhjen në Kosovë.

Pamundësia e ardhjes së tyre parashihet që të shkaktojë pasoja për ekonominë e Kosovës.

Sa më shumë që zgjat pandemia aq më pak para të diasporës në Kosovë

Lirim Krasniqi nga organizata “Germin”, që merret kryesisht me çështje të diasporës, thotë për Radion Evropa e Lirë se rënia e vlerës së remitencave parashihet të jetë prej 10 deri në 15 për qind.

Kjo sipas Krasniqit pritet të ndodhë për shkak se vendet në të cilat është e koncentruar diaspora kosovare janë më të prekurat nga pandemia e koronavirusit të ri.

“Sipas Bankës Qendrore ne kemi pasur diku rreth dy miliardë të hyra nga diaspora. Në këtë shifër përfshihen edhe dërgesat financiare, mirëpo edhe shpenzimet që bëjnë ata që vijnë në Kosovë dhe kjo shumë përbën diku rreth 22 deri 25 për qind të GDP-së së Kosovës. Nëse e vlerësojmë se do të ketë një rënie prej 10 deri në 15 për qind nga kjo shumë, atëherë i bie që Kosova minimalisht do të ketë 200 milionë euro më pak të hyra këtë vit si pasojë e krizës së shkaktuar nga COVID-19 [sëmundja që e shkakton koronavirusi i ri] edhe si pasojë e uljes së remitencave në njërën anë, mirëpo dhe e kufizimeve dhe rënies së vizitave të diasporës që do të shohim këtë vit”, thotë Krasniqi.

Sipas Bankës Qendrore të Kosovës, vlera që diaspora kosovare kontribuon në ekonominë kosovare është 1.8 miliard euro. Kjo përfshinë dërgimin e parave përmes bankave si dhe ato që sjellin kesh.

Dërgesat e remitencave kanë pasur rritje të vazhdueshme që nga viti 2014.

Në vitin 2014 vlera e remitencave ishte 622 milionë euro, ndërsa në vitin 2019 ishte më 851.5 milionë.

Pandemia ka prekur financiarisht edhe diasporën

Paratë që kanë ardhur nga diaspora në Kosovë në 20 vjetët e fundit kanë qenë të rëndësishme për ekonominë e Kosovës.

Vlera e parave që diaspora ka dërguar në Kosovë vetëm në tremujorin e parë të këtij viti është 190 milionë euro.

Përveç remitencave, ekonomia e Kosovës ka përfituar miliona euro shtesë nga diaspora gjatë sezonit të verës sidomos për shkak të investimeve në patundshmëri dhe shpenzimet që diaspora i ka bërë për organizmin e ahengjeve familjare.

Në Odën Ekonomike të Kosovës parashohin rënie të remitencave dhe investimeve të diasporës shkaku i pandemisë së koronavirusit.

Drejtori i Odës Ekonomike të Kosovës, Berat Rukiqi thotë se vet mërgimtarët janë prekur financiarisht nga situata e krijuar nga pandemia.

“Pritjet janë që këtë vit të ketë më pak remitenca, qoftë në formë të transfereve të parave, për shkak se një pjesë e diasporës është prekur nga pandemia ose rënia e të hyrave si pasojë e pandemisë dhe në anën tjetër një pjesë tjetër që zakonisht ka ardhur në vizitë këtu në vend, këtë vit nuk do të jetë prezentë,” thotë ai.

Rukiqi thotë se mungesa e mërgimtarëve do të ketë ndikim të drejtpërdrejt në rënien e fuqisë blerëse.

“Efekti i drejtpërdrejt i diasporës është në fuqinë blerëse. Kjo do të ndikojë në rënien e konsumit në vend në një anë, por në anën tjetër mërgimtarët kanë qenë edhe investues në patundshmëri, pra këtë vit sigurisht edhe në këtë pjesë ose komponentë të ekonomisë do të ketë ndikimin e vet”, thotë Rukiqi.

Sipas të dhënave të Qeverisë së Kosovës personat që jetojnë jashtë Kosovës janë rreth 0.7 deri në 0.8 milion banorë. Ata jetojnë kryesisht në vendet e Evropës Perëndimore.

Përveç rënies së remitencave dhe rënies së investimeve nga diaspora, Banka Botërore parasheh rënie të madhe për ekonominë e Kosovës.

Si pasojë e situatës së krijuar nga pandemia e koronavirusit të ri, Banka Botërore parashikon që ekonomia e Kosovës të pësojë rënie prej 4,5 për qind në vitin 2020, e që do të pasohet me rikthim në rritje në vitin 2021.

Sipas Bankës Botërore, shpërthimi i COVID-19 dhe masat e nevojshme të frenimit, janë duke shkaktuar presion të paparë për investimet, konsumin privat, por edhe për eksportet dhe remitencat nga diaspora.

Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Aktuale

Hoteli ‘Four Seasons Istanbul’ votohet si më i miri në botë

Published

on

Shumë hotele ofrojnë kushte shumë të mira qëndrimi, por jo çdo hotel mund t’ju përfshijë plotësisht në kulturën vendase. Hoteli Four Seasons Istanbul në Sultanahmet, është votuar si hoteli më i mirë në botë, nga lexuesit e platformës së udhëtimit, Travel + Leisure.

“Ky çmim, është një nder i jashtëzakonshëm, për ekipin tonë, duke forcuar më tej pozicionin tonë si drejtues të mikpritjes luksoze, shkruan shqip.al, transmeton albinfo.ch.

Kjo pronë e jashtëzakonshme, pasqyron angazhimin tonë të qëndrueshëm, ndaj shërbimit të personalizuar dhe cilësisë shembullore,” tha Alejandro Reynal, presidenti dhe CEO i Four Seasons.

Ndërtesa ku ndodhet sot hoteli, në rrugën Tevkifhane, nuk ka qenë gjithmonë një destinacion, që njerëzit duan të vizitojnë.

E ndërtuar në vitin 1918, ajo filloi si një shtëpi pritëse, për t’u shndërruar shpejt në burgun e parë të Perandorisë Osmane, një destinacion i përshtatshëm pranë gjykatës lokale.

Edhe emrat e rrugëve, japin historinë e saj – Tevkifhane do të thotë “i burgosur”, ndërsa rruga në derën e përparme, ku u liruan të burgosurit, quhet Kutlugün, që do të thotë “ditë e lumtur”.

Aty shpesh strehoheshin të burgosur politikë, përfshirë romancierin Orhan Kemal, i cili shkroi “Reparti 72” ndërsa ishte i burgosur. Burgu u mbyll përfundimisht në vitin 1969; megjithatë, pas grushtit të shtetit të vitit 1980, ai u rihap për një kohë të shkurtër, si burg ushtarak, përpara se të rrënohej deri në vitin 1996, kur Four Seasons morën godinën.

Por, Four Seasons është kujdesur, që të mos harrojë ndërtesën dhe të kaluarën e jashtëzakonshme të zonës.

Marka Four Seasons, jo vetëm që punoi me përpikëri, për të ruajtur elementët e ndërtesës në mesin e viteve ’90, por e bëri përsëri në vitin 2022, kur kreu një projekt rinovimi dyvjeçar, duke përfaqësuar akoma më shumë stilin e mrekullueshëm të Turqisë në çdo dhomë.

Hoteli merr pjesë në përpjekje të ndryshme, për qëndrueshmërinë e Four Seasons, si dhe në përpjekje specifike për vendndodhjen, si programi i tij për reduktimin e ujit, përmes perdorimit me efikasitet të ujit, dhe kontrollit të ujitjes, reduktimit të mbetjeve nëpërmjet eliminimit të produkteve plastike të ushqimit dhe pijeve dhe pajisjeve të banjës, dhe duke ofruar ushqime dhe pije lokale, të qëndrueshme dhe menu sezonale.

Hoteli gjithashtu, feston qëndrueshmërinë përmes vizitave turistike lokale, në vendet e trashëgimisë dhe duke shfaqur artistë vendas në të gjithë hotelin, për të forcuar komunitetin e Stambollit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Çdo transaksion shitjeje i pasurive të paluajtshme duhet të ketë kontratën e përgjegjësisë së ndërtuesit

Published

on

Produkti i sigurimit të përgjegjësisë së ndërtuesit pësoi rënie për të dytin vit radhazi vitin e kaluar.

Të dhënat nga Autoriteti i Mbikëqyrjes Financiare në Shqipëri (AMF) tregojnë se primet e shkruara bruto në këtë produkt zbritën në vlerën e 461 milionë lekëve, në rënie me 13.6% krahasuar me vitin 2022.

Sigurimi i përgjegjësisë së ndërtuesit për objektet e ndërtuara u bë efektiv në fund të vitit 2019, me qëllim mbrojtjen e blerësve në rast të defekteve apo gabimeve në ndërtimin e objektit.

Çdo transaksion shitjeje i pasurive të paluajtshme, duhet të shoqërohet edhe me kontratën e sigurimit të përgjegjësisë së ndërtuesit, si pjesë e dokumentacionit të kërkuar nga Agjencia e Kadastrës për regjistrimin e kalimit të pronësisë.

Rënia e primeve nga ky sigurim mund është një sinjal se transaksionet në tregun e pasurive të paluajtshme kanë shfaqur sinjale ngadalësimi, pas rritjes me ritme të larta në periudhën pas pandemisë.

Megjithatë, rënia e primeve për të dytin vit radhazi, ndërkohë që çmimet kanë ndjekur një tendencë të qartë në rritje, sidomos për vitin 2022, mund të jetë një tregues i faktit se një pjesë e konsiderueshme e pronave nuk sigurohen për vlerën e tyre të tregut.

Shpeshherë, kontratat e shitjes së pasurive të paluajtshme nga ndërtuesit nuk deklarohen për vlerën e tyre reale.

Në bazë të kontratës së sigurimit për përgjegjësinë e ndërtuesit, shoqëria e sigurimit merr përsipër të dëmshpërblejë në favor të të siguruarit dëmet e ndodhura drejtpërdrejtë dhe dëmet ndaj të tretëve,

të shkaktuara nga shembja tërësore ose pjesore e ndërtesës, ose kur ndërtesa paraqet rrezik të dukshëm shembjeje, ose defekte të tjera të rënda, që ndodhin si pasojë e problemeve të lidhura me tokën mbi të cilën është kryer ndërtimi, ose për shkak të një apo disa defekteve të ndërtimit.

Produkti nuk ofron mbrojtje në rast të dëmtimeve të ndodhur nga fatkeqësitë natyrore dhe ku nuk mund të provohet përgjegjësia e ndërtuesit, ndaj nuk duhet kuptuar si sigurim që të mbron nga katastrofat.

Limiti i përgjegjësisë së kontratës së sigurimit nuk duhet të jetë më i ulët se vlera totale e çmimit të shitjes të përcaktuar në kontratën e kalimit të pronësisë së pasurisë së paluajtshme, ndërsa tarifa vjetore e primit të sigurimit nuk mund të jetë më e ulët se 0.1% e limitit të përgjegjësisë.

Për shembull, nëse një pronë shitet me një çmim 100 mijë euro, ndërtuesi duhet të paguajë gjithsej 1 mijë euro për sigurimin e saj gjatë një periudhe 10 vjeçare.

Megjithëse ligji ia ngarkon këtë sigurim si detyrim ligjor ndërtuesve, në praktikë ata ia kanë transferuar primin blerësve të pasurive të paluajtshme, duke krijuar një barrë shtesë për ta./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Peizazhi skulptural ‘Abetare’ i Petrit Halilajt ekspozohet në Muzeun Metropolitan në Nju Jork

Published

on

Peizazhi skulptural “Abetare’ i Pertit Halilajt do të ekspozohet sot, më 29.04.2024, në Muzeun Metropolitan në Nju Jork, në Shtetet e Bashkuara të Amerikës (SHBA).Ky peizazh skulptural prej figurash nga bronzi dhe hekuri do të jetë i hapur për publikun në tarracën e Muzeut Metropolitan nga 30 prilli deri më 27 tetor 2024.

Ky projekt gërsheton realitetin dhe imagjinatën përmes vizatimeve të fëmijëve, marrë nga shkarravinat e gjetura në bankat e shkollës në Runik (fshat në Kosovë ku ai i ka vijuar mësimet), si dhe në shkolla të tjera të rajonit.

“’Abetare’, e shtrin udhëtimin e fëmijërisë sime nga shkarravitjet e shkollës sime në Runik, në vende dhe shkolla të tjera që më mbanin të sigurt ose të tjerë të plagosur nga lufta ose konflikti në rajonin e Ballkanit-” ka deklaruar artisti Halilaj, në Facebook, Për të, projekti “Abetare” është më i rëndësishmi në karrierën e tij.Ekspozita e Halilajt në Nju Jork vjen pas ekspozitës “Runik” që qëndroi e hapur në Muzeun “Tamayo” në Mexico City në Meksikë nga më 23 nëntor 2023 7 prill 2024./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending