Connect with us

Aktuale

Ujërat nëntokësore tema kryesore e Ditës Botërore të Ujit

Published

on

Ujërat nëntokësore janë tema e sivjetme e Ditës Botërore të Ujit, e cila synon të tërheqë vëmendjen ndaj burimeve të fshehura ujore që janë vendimtare për mbijetesën e shoqërisë sonë.

Pothuajse gjysma e totalit të ujit të pijshëm, 40% e ujit bujqësor dhe një e treta e ujit të përdorur për qëllime ekonomike fshihen nën tokë.

Megjithatë, nevoja për mbrojtjen e tyre nuk njihet mjaftueshëm në legjislacion. Prandaj, Organizata Botërore e Ruajtjes WWF u bashkohet organizatave anembanë botës në përpjekjet tona për të mbrojtur burimin tonë më të vlefshëm natyror – ujin.

Pothuajse gjysma e totalit të ujit të pijshëm, 40% e ujit bujqësor dhe një e treta e ujit të përdorur për qëllime ekonomike fshihen nën sipërfaqen e tokës. Edhe pse të padukshëm, ujërat nëntokësore janë burim jete, duke parandaluar tharjen e lumenjve dhe ligatinave, rrëshqitjet e dheut dhe ujërat e kripura që të hyjnë në habitatet e ujërave të ëmbla. Përveç kësaj, ato janë të rëndësishme për proceset e përshtatjes ndaj ndryshimeve klimatike dhe një burim uji për miliona njerëz.

“Ne priremi të mos mendojmë për atë që nuk mund të shohim, kështu që shpesh harrojmë rëndësinë e ujërave nëntokësore, të cilat janë një thesar i fshehur i rajonit tonë. Ndotja e tokës dhe e lumenjve, ujërat e zeza, mbishfrytëzimi i burimeve nëntokësore, ndërtimi i hidrocentraleve dhe kriza klimatike janë vetëm disa nga faktorët që ndikojnë në statusin dhe disponueshmërinë e ujërave nëntokësore.

Prandaj, është e rëndësishme që ta shfrytëzojmë këtë ditë për t’u fokusuar në ruajtjen e këtij burimi të padukshëm përmes bashkëpunimit të përbashkët të sektorëve të ndryshëm, nga bujqësia, energjia dhe ekonomia, deri te mbrojtja e natyrës”, tha Irma Popović Dujmović nga WWF Adria.

WWF Adria ka vite që punon për të mbrojtur ekosistemet e ujërave të ëmbla në të gjithë rajonin. Kështu vitin e kaluar, pas gati dy dekadash pune, u shpall Rezerva e parë biosferike e UNESCO-s me 5 shtete Mura-Drava-Danub, e cila shtrihet nga Austria dhe Sllovenia, përmes Hungarisë dhe Kroacisë, deri në Serbi.

Me Iniciativën për Mbrojtjen e Përhershme të Lumenjve, ne duam të ruajmë disa nga lumenjtë e jashtëzakonshëm me të cilët ka bollëk rajoni ynë. Qoftë Veliki Rzav në Serbi, Ćehotina dhe Bistrica në Mal të Zi apo Zrmanja në Kroaci, qëllimi ynë është të mbrojmë vlerat natyrore, kulturore, peizazhore, rekreative dhe shpirtërore të lumenjve tanë.

Duke rivendosur ligatinat si Hutovo blato në Bosnje dhe Hercegovinë, dhe duke hequr barrierat jofunksionale nga lumenjtë, ne kontribuojmë drejtpërdrejt në përmirësimin e statusit të tyre, dhe në këtë mënyrë në përmirësimin e shëndetit të ujërave nëntokësore që lidhen me to.

Gjithashtu, duke punuar në mënyrë aktive për të ndalur zhvillimin e hidrocentraleve të vegjël, ne kemi penguar tashmë ndërtimin e mbi 130 projekteve në të gjithë rajonin.

Ujërat nëntokësore janë një thesar natyror i fshehur pa të cilin jeta moderne nuk do të ishte e mundur dhe ndikimi i të cilit është i dukshëm kudo. Duke punuar së bashku, ne mund ta menaxhojmë në mënyrë të qëndrueshme këtë burim për të përmbushur nevojat tona, por edhe nevojat e planetit tonë./Media Ndërtimi.

Aktuale

Një e treta e evropianeve nuk e kuptojnë se si funksionon inflacioni

Published

on

Një e treta e evropianeve nuk e kuptojnë se si funksionon inflacioni, sipas një sondazhi të Eurobarometrit. I njëjti sondazh zbuloi se vetëm 18% e qytetarëve të BE-së ishin në gjendje të tregonin një nivel të lartë edukimi financiar. Sipas sondazhit, 65% e qytetarëve të BE-së janë të vetëdijshëm se, në kohë inflacioni pozitiv, fuqia blerëse e parave të tyre ulet, që do të thotë se ata mund të blejnë më pak se më parë me të njëjtën sasi parash.

Në tetor 2022, inflacioni vjetor në BE arriti nivele të papara në katër dekadat e mëparshme në 11.5%. Ndërsa rritja e kostos së jetesës ishte shqetësimi më urgjent për 93% të evropianëve në atë kohë, me sa duket një e treta e qytetarëve të BE-së nuk e dinë se si inflacioni ndikon në jetën e tyre. Sondazhi i Eurobarometrit, i kryer në mars-prill 2023, përfshiu pyetje mbi njohuritë financiare dhe sjelljen për të matur njohuritë financiare në të gjithë vendet e BE-së.

Vetëm rreth një e katërta e të anketuarve (26%) në BE iu përgjigjën saktë të paktën katër nga pesë pyetjet mbi njohuritë financiare. Gjysma iu përgjigj saktë vetëm dy ose tre pyetjeve, ndërsa një tremujor tjetër i gjeti pyetjet veçanërisht sfiduese. Performuesit më të mirë ishin Holanda (43%), Danimarka (40%), Finlanda (40%) dhe Estonia (39%) ku rreth katër në 10 të anketuar shfaqin një nivel të lartë njohurish financiare. Rumania dhe Portugalia raportuan rezultatet më të këqija në nivelet e larta të njohurive financiare me 13% dhe 16%, respektivisht.

Ndër katër ekonomitë e mëdha të BE-së, vetëm Gjermania kishte një rezultat më të lartë se mesatarja e BE-së në këtë tregues. Ndërsa rezultatet e Francës dhe Italisë ishin pak më poshtë mesatares së BE-së, kjo shifër ishte dukshëm e ulët në Spanjë me 19%.

Anasjelltas, përqindja me një rezultat të ulët ishte më e larta në Qipro dhe Rumani (të dyja 30%), e ndjekur nga Greqia (29%) dhe Portugalia (28%). Sondazhi zbuloi se 35% nuk e kuptonin se si inflacioni ul fuqinë e tyre blerëse. Pyetja ishte: Në BE, 22% thanë se mund të blinin të njëjtën sasi, dhe 7% u përgjigjën se mund të blinin më shumë se sot. Gjashtë përqind e pjesëmarrësve nuk kishin përgjigje.

Përqindja që iu përgjigj saktë kësaj pyetjeje (“Më pak se sa mund të blini sot”) ishte nën 60% në Qipro, Portugali, Greqi, Rumani dhe Itali, ndërsa Finlanda dhe Estonia kishin përqindjen më të lartë me 84%. Njohuria e përgjithshme financiare bazohet në njohuritë financiare dhe rezultatet e sjelljes. Mesatarisht, në të gjithë BE-në, 18% e të anketuarve kanë një rezultat të lartë për nivelin e përgjithshëm të edukimit financiar, 64% kanë një rezultat mesatar dhe 18% një rezultat të ulët.

Përqindja me një rezultat të lartë varionte nga 11% në Portugali dhe Letoni në 27% në Danimarkë, Slloveni dhe Suedi dhe 28% në Holandë. Përkundrazi, përqindja me një rezultat të ulët ishte më e larta në Finlandë (27%), Letoni (24%), Belgjikë (22%) dhe Spanjë (22%). Duke parë rezultatet e nivelit socio-demografik, proporcioni me një rezultat të lartë në arsimimin e përgjithshëm financiar është më i lartë midis:

meshkuj (24% krahasuar me 13% të femrave);

të anketuarit e moshës mbi 39 vjeç (20%, krahasuar me 13% të moshave 18-24 dhe 16% të atyre të moshës 25-39 vjeç);

të anketuarit me nivel të lartë arsimor (26%, krahasuar me 16% të atyre me nivel të mesëm dhe 12% për ata me nivel të ulët arsimor).

BE-ja po punon për të siguruar që qytetarët e saj të kenë njohuritë dhe aftësitë që u nevojiten për të marrë vendime të mira financiare./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Falsifikonin dokumente të pronave të serbëve për shqiptarët nga Kosova, arrestohen 17 persona në Serbi

Published

on

Në Serbi janë arrestuar 17 persona, anëtarë të dy grupeve të organizuara kriminale, të cilët dyshohet se kanë falsifikuar 400 dokumente për shqiptarët nga Kosova dhe në këtë mënyrë kanë krijuar përfitime të paligjshme financiare në shumë prej të paktën 100 mijë euro.

Sipas urdhrit të Prokurorisë Publike për Krim të Organizuar (PKO), në bashkëpunim me Shërbimin për Luftën Kundër Krimit të Organizuar (ShLKKO) arrestimi i tyre ka ardhur për shkak të dyshimit të bazuar se kanë kryer veprat penale të falsifikimit të dokumenteve në periudhën nga prilli i vitit 2023 deri më sot, dhe për shpërdorim të pozitës zyrtare.

Grupi i parë i organizuar kriminal, siç thuhet, përbëhej nga gjashtë persona, përkatësisht: M.N, N.G, V.S, L.R.S, S.B dhe N.P, ndërsa grupi i dytë i organizuar kriminal përbëhej nga 11 persona dhe përkatësisht: R.B, A.B, B.D, D.G, I.D, Z.V. , M.B, M.P, S.K, B.Gj dhe S.K

Siç shkruan portali serb “N1”, nga Prokuroria për krim të organizuar kanë thënë se “ekziston dyshim i bazuar se këto grupe të organizuara kriminale kanë prokuruar dhe krijuar dokumente të falsifikuara, përkatësisht: karta identiteti, kontrata e autorizime që kanë të bëjnë me blerjen dhe shitjen e ngastrave kadastrale në Kosovë në pronësi të personave serbë të zhvendosur nga Kosova, dhe në këtë mënyrë u mundësonin personave të nacionalitet shqiptar nga Kosova, të cilët janë të interesuar të marrin statusin e shtetasve të Serbisë, të regjistrojnë vendbanimin, të marrin shtetësinë dhe dokumentet personale”.

Gjithashtu, sipas portalit serb, personave të interesuar u janë dhënë vërtetime të falsifikuara, diploma të arsimit të mesëm dhe të lartë dhe në këtë mënyrë u kanë mundësuar që këto dokumente të falsifikuara t’i përdorin si të vërteta.

“Në këtë mënyrë kanë krijuar rreth 400 dokumente të ndryshme dhe kanë përfituar përfitime pasurore të kundërligjshme në shumën prej 100 mijë eurosh deri më tani”, citohet të ketë thënë Prokuroria.

Mes anëtarëve të këtyre dy grupeve të organizuara kriminale janë dy ofiqarë, një pjesëtar i MPB-së, një ish-punonjës i Universitetit “Megatrend” dhe një këshilltar i punësuar në Ministrinë e Arsimit të Serbisë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Ministria e Turizmit përgatit aplikimin për futjen e Vjosës në UNESCO

Published

on

Ministrja e Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro ka njoftuar nisjen e punës për përfshirjen e Vjosës në listën e pasurive botërore të mbrojtura nga UNESCO, nën programin “Njeriu dhe Biosfera”.

Kumbaro ka pasur një takim me delegacionin e UNESCO-s që ka mbërritur në Tiranë, i cili do të ndjekë përgatitjen e dosjes së aplikimit. “E lumtur të prisja në Ministrinë e Turizmit dhe Mjedisit ekipin e UNESCO, me të cilët nisim punën për përfshirjen e Vjosës në listën e pasurive botërore përmes programit “Njeriu dhe Biosfera”. Është ky program global që synon të krijojë një bazë shkencore për të përmirësuar marrëdhëniet midis njerëzve dhe natyrës ku jetojnë, për zhvillimin e qëndrueshëm që mbron mjedisin.

Na pret një punë intensive në përgatitjen e dosjes së aplikimit, që Ministria e Turizmit dhe Mjedisit dhe Agjencinë Kombëtare të Zonave të Mbrojtura do të dorëzojnë në UNESCO brenda këtij viti, për t’i dhënë një tjetër pasaportë ndërkombëtare mbretëreshës së lumenjve europiane e për të shtuar një tjetër xhevahir shqiptar në listën e UNESCO”, shprehet Kumbaro.

Vjosa u shpall Park Kombëtar në mars të vitit 2023. Më herët, Drejtoresha e Përgjithshme e UNESCO Audrey Azoulay vizitoi Vjosën me ftesë të Ministres së Turizmit dhe Mjedisit Mirela Kumbaro me qëllim përfshirjen e saj në listën e siteve të mbrojtura nga UNESCO, duke e vlerësuar si një prej lumenjve të fundit të egër në Europë dhe i pari Park Kombëtar i një lumi të paprekur.

Përgatitja e aplikimit është një proces i gjatë sipas standardeve të Organizatës Botërore të Kombëve të Bashkuara për Edukim, Shkencë dhe Kulturë, dhe Shqipëria do të asistohet nga ekipi i programit “Man and Biosphere”./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending