Connect with us

Arkitekturë

Toskana, vendi i arkitekturës gotike e hijeshuar nga ajo e Rilindjes

Published

on

Qytetet kodrinore të Toskanës janë krijuar në kohë të turbullta ndërsa sot rrugët e tyre mesjetare, kishat e mbushura me afreske dhe pejsazhi i mrekullueshëm i fshatrave toskanez janë trashëgimia e këtyre rivaliteteve.

Toskana-Itali

Për të nisur një udhëtim në “parajsën” tokësore italiane merr shkas në Pienza, një trashëgimi kulturore e mbrojtur nga UNESCO, me dizajnin e mrekullueshëm mesjetar që i detyrohet Papa Piu II. Katedralja dhe rezidenca e vjetër papale në Pallatin Piccolomini qëndrojnë kryelarta në sheshin kryesor të qendrës. Një tjetër vend miqësor është edhe Montepulciano, i njohur për verën Vino Nobile, prodhimin e mjaltit, djathit dhe pastave. Arkitektura gotike është hijeshuar nga ajo e Rilindjes, dhe kjo vihet re në Biagio di San Tempio. E ndërtuar në shekullin e 16 nga një gur i artë i zbehtë, kjo kishë është pasqyrimi i përsosur i idealeve të gjeometrisë së Rilindjes.

Ngritur në një derdhje vullkanike, rrethuar nga gryka nga të tre anët, Pitigliano duket sikur është rritur e jo ndërtuar. Shkallët gjarpëruese zhduken në kthesa dhe rrugicat me kalldrëm qëndrojnë joshëse nën harqe. Fshati gjithashtu është quajtur “Jeruzalemi i vogël” për shkak se dikur ka qënë strehë e komunitetit më të madh hebre në Itali. Ndërtesat e vjetra të lagjies mbijetojnë ende, përfshirë këtu edhe një sinagog i mbuluar me luks. Rajoni toskanez meriton një udhëtim më vete, për të parë mrekullitë që e përfshijnë atë, duke mos lënë në harresë Firencen, qytetin e Rilindjes, dhe qendrat historike të saj, të cilat tërheqin mijëra vizitorë cdo vit.

Guri dhe mermeri

Toskana ka qenë gjithmonë lider në industrinë ndërkombëtare të mermerit. Në toskanë gjenden sasi të mëdha mermeri dhe guri me vlera të madhe historike të përdorura në shumë prej veprave të artit dhe arkitekturës toskane. Mermeri i Apuanës është materiali më i vjetër aktualisht në treg, i përdorur tashmë për veprat e mëdha romake. Çdo vit nxjerren rreth 2 milionë tonë mermer në blloqe për më shumë se 100 kompani të cilat ofrojnë punësim për 1.216 persona; në procesin e përpunimit veprojnë më shumë se 1.100 kompani dhe punojnë rreth 6.000 persona.

Turizmi

Çdo vit, rajoni ka numëron rreth 48 milion vizitorë, të cilët akomodohen në më shumë se rreth 12,200 struktura hotelerike, kampingje dhe agriturizme. Sektori i turizmit punëson pothuajse 70.000 persona, duke zënë 8 % të PBB-së rajonal dhe gjeneron 9 miliard euro në vit. Artizanati ( argjend dhe ar, qeramikë e mobilje druri, qelq dhe këpucë). Artizanati  toskan është i njohur në të gjithë botën. Është një sektor i rëndësishëm ekonomik, ku operojnë me shumë se 33.000 kompani dhe punojnë më shumë se 177.000 persona. Cilësia dhe vlera e produkteve toskane është vërtetuar dhe nga numri i lartë i eksporteve drejtë  USA, Rusia, Kina dhe vendeve aziatike.

Verë pa pesticide në Toskana

Toskana

Në Toskanë të Italisë, prodhuesit e verës po heqin dorë nga përdorimi i pesticideve, duke e vendosur rajonin në qendër të skenës biodinamike të Italisë. Bujqësia biodinamike përjashton kimikatet dhe mbështetet tek përdorimi i plehrave natyrore dhe tek cikli i hënës. Në zonat e fshatrave të Toskanës në Itali shihen kodra të shumta të gjelbëruara buzë luginave mjaft të hijshme. Toskana është gjithashtu rajoni ku prodhohen disa prej verërave më të mira të Italisë. Por kjo industri shekullore po fillon të ndryshojë disa nga rregullat e saj. Prodhuesit e verës po heqin dorë nga pesticidet për të përqafuar një mënyrë biodinamike të zhvillimit të bujqësisë. Vreshti La Maliosa në Mançano është një sapo ka hyrë në skenën biodinamike. Rrushi në të rritet mes luleve si Calendula dhe Phacelia, ndërsa insektet kanë përreth një mjedis shumë të përshtatshëm. Varietetet e rrushit Alicante dhe Ciliegiolo lulëzojnë këtu pa ndihmën e asnjë pike pesticidesh. Pronarja e La Maliosa-s, Antonella Manuli është një sipërmarrëse nga Milano. Ajo hyri në botën e verës biodinamike në vitin 2005, me blerjen e këtij vreshti dikur të braktisur. “Toskana është veçanërisht e përshtatshme për vreshtari biodinamike, sidomos për shkak të relievit së terrenit. Me gjithë këto kodra që ndahen në ngastra të vogla, krenaria e këtij rajoni nuk mund të jetë bujqësia intensive. Në fakt, lloj i bujqësisë që ne zhvillojmë ruan më së miri bukurinë e peisazhit.\” Zonja Manuli punësoi specialistin e aftë të verave, Enrico Bachechi, për t’u kujdesur për vreshtin. Sipas zotit Bachechi, vreshtaria moderne bën gabimin e të konsideruarit natyrën si armikun e saj.”Është një betejë e pafund kundër barërave të këqija, insekteve, kërpudhave, bakterieve. Kjo është një betejë e humbur që në nisje. Prandaj, arrihet në abuzim me kimikatet, të cilat grumbullohen mbi tokë, duke ndotur burimet ujore, e duke e bërë punën jashtëzakonisht të vështirë për vreshtarët. Në bujqësinë biodinamike, ne kemi marrë një qëndrim të kundërt. Në fakt, baza e saj është bashkëjetesa e të gjitha qenieve të gjalla\”. Me anë të vreshtarisë biodinamike prodhuesit e verës përpiqen të krijojnë harmoni në vreshtat e tyre, dhe luftojnë barërat e këqija duke mbjellë më shumë lule dhe duke i përdorur ato si pleh natyror, duke trajtuar tokën me përgatitje biodinamike, dhe duke ndjekur ciklet e hënës. Pak ditë pas natës me hënën e plotë më të shndritur të vitit, zoti Bachechi spërkat vreshtin me diçka të quajtur \”Preparati 500\”, një përzierje e veçantë plehu organik lope, i mbajtur brenda një briri dhe i groposur gjatë dimrit. “Preparati 500” është pleh, jo pesticid. Ithtarët e biodinamikës ngulmojnë se kjo e bën tokën të pasur me minerale, duke lejuar që rrushi të rritet i shëndetshëm, ndërkohë që nuk vret insektet dhe parazitët. Kundër tyre vreshtarët biodinamikë kërkojnë mënyra për të gjetur grabitqarët e duhur, ose – për të forcuar rezistencën e vreshtave – përdorin përzierje bimore që mund të krahasohen me antibiotikë natyrorë. Një diçka e ndërmjetme midis shkencës dhe filozofisë, bujqësia biodinamike mbështetet në parimet e vendosura nga Rudolph Steiner, një filozof austriak i fundit të shekullit 19-të. Vera biodinamike në përputhje me udhëzimet e Steinerit, vlerësohet nga një kompani certifikuese ndërkombëtare, e quajtur Demeter. Toskana nuk jetonë vetëm me të kaluarën, por është më shumë se kurrë në kërkim të së ardhmes,  falë historisë dhe veçorisë së saj, për të përmballuar sfidat e shoqërisë së globalizuar. Këtu do të gjeni qendra të rëndësishme industriale dhe  teknologjike ndër të cilat mund të veçojmë sektorët:

Toskana

Modë, design, tekstile dhe lëkurë

Këtu kanë lindur dhe janë selitë më të mëdha të shtëpive të modës, duke filluar nga Gucci, Ferragamo, Patrizia Pepe. Përveç emrave më të famshëm në fushën e modes ky territor është i pasur me shumë kompani  që prodhojnë produkte luksoze dhe zejtare për “l’alta moda”. Një rëndësie të veçantë ka përpunimi dhe punimi i lëkurës (Toskana prodhon 80% të asaj evropiane) dhe industria tekstile.

Gastronomia dhe Eno-gastronomia

Bujqësia dhe blegtoria janë ende me rëndësi të madhe sot, duke patur parasysh cilësinë e produkteve që ofron territori. Toskana është rajoni i parë në Evropë që ka miratuar një ligj të veçantë që ndalon kultivimin dhe prodhimin e organizmave të modifikuar gjenetikisht dhe konsumin e tyre. Lidhur me vajin e ullirit ekstra të virgjër është për të raportuar prania e 5 DOP (Markë me Origjinë të Mbrojtur) (Chianti Classico, Colli Fiorentini, Lucca , Siena dhe Tuscia). Mbi verën mund të theksojmë rëndësinë globale të verërave toskane që numërojnë më shumë se 6 lloje DOCG – Carmignano ( Prato Province ) , Brunello di Montalcino , Chianti ( me 8 nën- zonat e saj ) , Morellino di Scansano, Vernaccia di San Gimignano , Vino Nobile di Montepulciano – dhe 34 tipe DOC ( Markë me Origjinë të Kontrolluar). E njohur në të gjithë botën është Puroja toskane, e prodhuar me llojin e duhanit  Kentaki në Val di Chiana dhe në Valtiberina toscana.

Hi tech dhe Inovacion

Sektori i inovacionit në teknologji është gjithnjë duke u zgjeruar, përmendim këtu kompanitë që operojnë në sektorin e industris hapsinore si SELEX ES, kompanitë që marrin pjesë në projektet hapësinore evropiane, amerikane , ruse si Kaiser Italia, dhe shumë SME-të, universitetet e qendra kërkimore që punojnë me këto kompani./Albert Vataj /KultPlus.com

Toskana

Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Arkitekturë

Çfarë fshihet nën strukturat komplekse sipas arkitektit japonez Sou Fujimoto

Published

on

Në fillim të kohës, arkitektura ishte projektuar në bazë të nevojave njerëzore. Megjithatë, me rritjen dhe evolucionin e vazhdueshëm të botës, ndërtesat filluan të projektohen duke marrë parasysh kulturën dhe sjelljen njerëzore. Kjo është arsyeja pse ju shihni stile të ndryshme arkitekturore në vende dhe rajone të ndryshme. Nëse udhëtojmë 100,000 vjet më parë, arkitektura ishte popullore, duke përdorur materialet lokale dhe burimet e disponueshme për të krijuar strehimore. Shpejt përpara sot, dhe koncepti i arkitekturës popullore mbetet i fortë. Arkitektët si Sou Fujimoto besojnë fuqimisht në ndikimin e sjelljes njerëzore në arkitekturë, duke formuar të gjitha planet e tij rreth këtij koncepti themelor.

Sou Fujimoto u rrit në një ishull të quajtur Hokkaido në Japoninë e Veriut, ku ai ishte i rrethuar nga natyra dhe pyjet gjatë gjithë kohës. Interesi i tij për sjelljen njerëzore në lidhje me botën natyrore rritej dita-ditës dhe e frymëzoi atë të bëhej arkitekti i famshëm që është sot. Që në fëmijëri, ai ishte mahnitur nga shpellat dhe pyjet dhe ideja se funksionet e këtyre hapësirave përcaktoheshin dhe përcaktoheshin në bazë të sjelljes njerëzore. Për të, pyjet ishin më shumë se vetëm pemë; ato ishin të ngjashme me strukturat, duke mbrojtur njerëzit, njësoj si shpellat që shërbenin si strehë për njerëzit në të kaluarën. Fujimoto besonte në diversitetin dhe faktin se njerëzit duhet të formësojnë përvojën e tyre në çdo vend; ky besim e bëri atë ta shikonte arkitekturën nga një këndvështrim më i ndjeshëm dhe më respektues, duke imagjinuar ndjenjat e tij të lirisë kur u rrit mes pyjeve si fëmijë, dhe të rrënjoste të njëjtën ndjenjë të saktë tek përdoruesit e çdo hapësire të ndërtuar.

Fujimoto u frymëzua nga kontrasti midis Hokkaidos, ku u rrit, dhe Tokios, ku përfundoi studimet e tij arkitektonike. Në Tokio, rrugët e vogla të rrethuara me elementë artificialë dhe kabllo i kujtonin atij si një fëmijë që ecte nëpër gjethe, degë dhe pyje. Për Fujimoto, ishte i njëjti koncept, vetëm me kontekst të ndryshëm; Që nga ai moment e tutje, ai filloi të bënte ndryshime në botë me dizajnet e tij të bazuara në një koncept që ai doli – Ardhmëria primitive.

Koncepti Primitive Future bazohet në arritjen e arkitekturës ideale duke përdorur tre strategji kryesore: gradim, marrëdhënie dhe eksperimentale/aksidentale. Gradimi përfaqëson mundësitë dhe sfidat që ndodhin në jetën reale dhe përshtatjen me ato ndryshime në përputhje me rrethanat. Marrëdhëniet përfaqësojnë funksionalitetin në arkitekturë dhe se si çdo hapësirë ka një kuptim të ndryshëm në vende ose shoqëri të ndryshme. Është aftësia për të krijuar diçka të ndryshueshme dhe të adaptueshme për sjelljen njerëzore në lidhje me mjedisin përreth.

Së fundi, Fujimoto besonte se arkitektura duhet të jetë eksperimentale dhe aksidentale, duke i lejuar përdoruesit e një ndërtese të ndërveprojnë me hapësirat brenda në një mënyrë intuitive. Njerëzit krijojnë marrëdhënie me njerëzit e tjerë dhe në të njëjtën kohë me mjediset e tyre, besonte ai. Ai donte që njerëzit të ndërtonin marrëdhëniet e tyre me hapësirën në të cilën ndodhen; ky besim i ka rrënjët që në fëmijërinë e tij në pyjet e Japonisë së Veriut, duke krijuar jetën që ai imagjinonte dhe duke e përjetuar atë në mënyrën e tij. Në thelb, “E ardhmja primitive” inkurajon arkitektët të dizajnojnë hapësira që janë jo vetëm funksionale, por edhe të adaptueshme, spontane dhe të ndryshme, duke reflektuar natyrën në zhvillim të zakoneve njerëzore dhe ndërveprimeve me mjedisin e tyre.

Sou Fujimoto u diplomua në Fakultetin e Inxhinierisë, Universiteti i Tokios, në 1994 dhe hapi firmën e tij të arkitekturës në 2000 – Sou Fujimoto Architects. Me hapjen e firmës së tij, ai fitoi Çmimin e Rishikimit Arkitekturor për arkitektë në zhvillim për tre vjet radhazi, gjë që e bëri atë të fitonte njohje në mbarë botën. Më vonë, në vitin 2007, ai u bë pedagog në Universitetin e Kiotos, ku filloi të ndante njohuritë dhe këndvështrimin e tij mbi arkitekturën dhe sjelljen njerëzore me botën.

Continue Reading

Arkitekturë

Arkitektura përmes syve të francezes Odile Decq

Published

on

Në një botë stereotipike ku meshkujt janë më dominues, veçanërisht në vendin e punës, është bukur të shohësh arkitekte të njohura femra që lulëzojnë përmes punës së tyre shembullore, duke shfaqur forcën në krijimin e dizajneve dhe strukturave të jashtëzakonshme.

Pavarësisht seksizmit dhe diskriminimit, qoftë në mospërputhje në paga apo trajtim, gratë kanë vazhduar të kenë sukses, duke dëshmuar aftësitë e tyre.

Arkitekte femra të suksesshme si Odile Decq, e cila u përball me seksizmin gjatë studimeve të saj arkitektonike, hapi firmën e saj, duke sfiduar stereotipet dhe duke demonstruar se arkitektura mund të lulëzojë si një fushë e drejtuar nga femrat.

“Duhet ta përshtatni marrjen e rrezikut me klientin, por gjithmonë duhet ta çoni atë më tej sesa e imagjinonin. Kufijtë e klientit janë ato të imagjinatës së tij ose të saj, ndërsa roli i arkitektit zgjeron fushën e mundësive dhe për këtë arsye ju duhet ta edukoni klientin në mënyrë që ta çoni më tej. Është njësoj si me mësimdhënien, kur i bën studentët të shohin se ata mund të shkojnë shumë më tej nga sa mendonin se ishin të aftë. Dhe ky është një gëzim i madh! Gjithçka në jetë është e tillë – të zbulosh se asgjë nuk është e pamundur.”, thotë arkitektja dhe urbanistja franceze, Odile Decq në revistën Pin-Up.

Odile Decq është një arkitekte dhe urbaniste franceze e lindur në vitin 1955. Ajo ka studiuar Arkitekturë në École nationale supérieure d’architecture de Paris-La Villette dhe gjithashtu Urbanizëm dhe Planifikim në Institut d’Études Politiques de Paris (Science Po). Menjëherë pas diplomimit, ajo hapi firmën e saj, Studio Odile Decq, me idenë se nuk donte të punonte për asnjë arkitekt, duke nxitur pasionin e saj për këtë profesion. Për më tepër, ajo synonte të jepte një shembull për gjeneratat e ardhshme të grave arkitekte, duke i inkurajuar ato të besonin në veten e tyre dhe aftësitë e tyre, të ishin ekspresive dhe pa frikë nga gjykimet e shoqërisë, pasi autenticiteti shpesh çon në sukses – një e vërtetë e dukshme në rastin e Odile.

Odile kishte një dëshirë të caktuar në të që e mbante të uritur për njohuri arkitekturore. Gjatë viteve të universitetit, në befasi, ajo nuk bëri kurrë një projekt të tërë arkitekturor vetë; gjithçka që mësoi ishte arti, videografia, fotografia dhe shprehja. Për të kjo nuk ishte e mjaftueshme, prandaj, gjatë viteve të fundit të universitetit, filloi të punonte vetë në projekte për të mësuar dhe eksploruar në thellësi arkitekturën. Duke përfituar nga fakti se kur u diplomua, Parisi po kalonte një krizë nafte dhe shumica e arkitektëve ishin pa punë, ajo hapi zyrën e saj dhe filloi rrugëtimin e saj të vetë-rritjes dhe përmbushjes për t’u bërë një arkitekte femër frymëzuese./Media Ndërtimi

Continue Reading

Arkitekturë

Le Corbusier: Forma, funksioni dhe modernizmi në arkitekturë

Published

on

Le Corbusier (Charles-Edouard Jeanneret) ishte një arkitekt dhe dizajner urban zvicerano-francez i lindur në Zvicër (6 tetor 1887 – 27 gusht 1965). Projektimet e tij bashkëpunojnë me ekspresionizmin e guximshëm skulpturor me aspektin funksional të botës bashkëkohore. Megjithëse lindi në një qytet të vogël, ai i zhvilloi idetë e tij gjatë udhëtimit nëpër Evropë. Ai u fokusua në format e thjeshta gjeometrike të objekteve të përditshme dhe formuloi stilin Purism. Projektet fillestare të Le Corbusier përfshijnë qytete rrokaqiejsh dhe shtëpi të prodhuara në masë.

Shënim i vogël, Le Corbusier ishte pseudonimi i Charles-Edouard Jeanneret. Ai e mori këtë emër në numrin e parë të një reviste në vitin 1920. Emri ishte një version i modifikuar i emrit të gjyshit të tij, Lecorbésier.

Një nga kryeveprat e tij, Villa Savoye në Poissy, Francë, e ndihmoi atë të bëhej i njohur si një përfaqësues i shquar i stilit ndërkombëtar. Për shkak se ai ishte arkitekti i parë që përdori beton të papërpunuar, dizajnet e tij kanë një aspekt ekspresiv, skulpturor. Ndërtesat e tij qeveritare në Chandigarh, Indi, janë shembujt e parë të ideve të tij të planifikimit të qytetit që po zbatohen gjerësisht.

Kur ishte 13 vjeç, ai vendosi të linte shkollën për të ndjekur pasionin e tij për të krijuar dizajne në faqet e orëve duke përdorur teknikat e gravurës dhe smaltit. Me Charles L’Eplattenier, ai filloi një udhëtim nëpër Evropë dhe Mesdhe, duke zbuluar mrekulli të rëndësishme arkitekturore gjatë rrugës.

Me të arritur në Paris në moshën tridhjetë vjeçare, piktori Amédée Ozenfant e prezantoi atë në botën e artit, duke shënuar një moment në rrugëtimin e tij artistik. Duke bashkëpunuar me Ozenfant, ata shkruan manifestin dhe bashkëthemeluan gazetën avangarde të njohur si Poet Paul Dermée. Ky bashkëpunim çoi në përfshirjen e tyre në shkrim dhe pikturë për botime si L’Esprit Nouveau, të cilat më vonë evoluan në Vers une Architecture. Shkrimet e Le Corbusiers u nderuan nga brezat e arkitektëve, veçanërisht veprat si Le Modular I, Quand les cathédrales étaient blanches, La Carte d’Athènes, Propos d’urbanisme Les Trois Établissements humains dhe Urbanisme. Në vitin 1922, Le Corbusier filloi të punonte me kushëririn e tij Pierre Jeanneret për të krijuar një studio operative deri në vitin 1940.

ndërmjet viteve 1922 dhe 1940, ai fitoi famë për punën e tij të planifikimit dhe zhvillimit social-mjedisor. Projektimet e tij, të tilla si Shtëpia Citrohan dhe Ekspozita e Arteve të Dekorative në Paris, formësuan perspektivën e tij mbi arkitekturën. Një sipërmarrës e mbështeti atë në ndërtimin e një fshati punëtorësh në Pessac, afër Bordo. Përdorimi krijues i ngjyrës nga qeveria vendore dhe mungesa e një furnizimi publik me ujë tërhoqi kritika. Le Corbusier zakonisht krijoi shtëpi minimaliste, funksionale me komision për klientët e pasur.

Ai hyri në konkursin e Lidhjes së Kombeve për të projektuar selinë e re të saj në Gjenevë dhe paraqiti një plan për ndërtesën e zyrës së një organizate politike. Karrigia LC4 Chaise Lounge dhe karrigia ALC-3001 me kornizë lëkure janë dy shembuj të modeleve të tij të mobiljeve. Ndikimi i tij në parimet e arkitekturës mbetet i dukshëm, duke e bërë atë një figurë të diskutueshme edhe sot e kësaj dite. Filozofia e tij ka ndikuar në disa projekte arkitekturore avangarde ndërkombëtare./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending