Connect with us

Infrastrukturë

Të blesh shtëpi/banesë në Austri është luks apo nevojë?

Published

on

Rritja e interesave bankare ka bërë që dy vitet e fundit të ndihet një lloj “krize” në lëmin e ndërtimit në Austri. Kjo ka prekur edhe shumë biznese të shqiptarëve në Austri, duke qenë se shumica prej tyre janë kryesisht të lidhura me sektorin e ndërtimtarisë. Albinfo.at ka realizuar një temë rreth faktorëve që sollën këtë “krizë” si dhe, a është koha aktuale e përshtatshme për të investuar në patundshmëri?

Kushdo që në vitin 2021 ka marrë një kredi 30-vjeçare për të blerë një pronë në Austri duhej të paguante çdo muaj rreth 30 për qind të të ardhurave neto të familjes. Sot, në vitin 2023, kjo përqindje është tashmë 46 për qind. Normat e interesit janë rritur, por në të njëjtën kohë tani është shumë më e vështirë për shumë qytetarë në Austri të marrin një kredi. Këto të dhëna kanë dalë së fundmi nga “Statistik Austria”, shkruan Albinfo.ch.

Rritja e interesave bankare ka bërë që dy vitet e fundit të ndihet një lloj krize në  lëmin e ndërtimit në Austri. Kjo ka prekur edhe shumë biznese të shqiptarëve në Austri, duke qenë se shumica prej tyre janë kryesisht e lidhur me sektorin e ndërtimtarisë.

Argtim Hani, biznesmen i suksesshëm në Vjenë i cili merret tash e 25 vjet me veprimtarinë e patundshmërive thekson për albinfo.at se, ky vit ka qenë ndër vitet më të vështira në sektorin e patundshmërive. “Unë e kam përjetuar edhe krizën e vitit 2008, por nuk ka qenë në përmasa në këtë formë. Kjo tani na ka befasuar të gjithëve! Nëse flasim për shtetin austriak, kriza të tilla mund të jenë më përqindje shumë të vogël, por duke qenë që jemi pjesë e Bashkimit Evropian, sigurisht që na përfshin edhe ne“, ka thënë ai.

Eksperti i pasurive të patundshmërive, Argtim Hani shpjegon se, cilët mund të jenë faktorët që sipas tij ka ndikuar në këtë „krizë“ në sektorin e patundshmërisë.

„Prej që merrem me patundshmëri, gjithmonë ka pasur ngritje të çmimeve me një përqindje të caktuar. Kur filloi pandemia, 3-4 muaj u bllokua ky sektor sepse me gjasë njerëzit filluan të kenë një lloj paniku dhe ishin skeptikë se çfarë mund të ndodhë në të ardhmen. Por, kur shteti austriak iu dha mundësinë, çmimet u rritën me një shpejtësi më të madhe në krahasim me vitet e kaluara. Kjo rritje, ishte edhe fillimi i çorientimit të tregut. Kah mesi i vitit 2022 filloi rritja e interesit bankar me një rritje të shpejtë nga rreth 2 për qind sa ishte, shkoi në rreth 7-8 për qind. Përveç kësaj, erdhën edhe disa ligje të tjera të cilat vështirësuan mundësinë e blerësit të fundit. Kur krijohen vështirësi për blerësin e fundit, automatikisht krijohet problem edhe për investitorët. Megjithatë, pavarësisht rritjes së interesave bankare, në zonën 1 dhe 2 të Vjenës çmimet akoma kanë mbetur të qëndrueshme“, shpjegon biznesmeni Argtim Hani.

Sipas zotit Hani, një faktor tjetër për prishjen e ekuilibrave të patundshmërisë është edhe se, duke u rritur me hapa të shpejtë kjo lloj veprimtarie, filluan të merren me patundshmëri edhe shumë njerëz të cilët nuk e njihnin mirë këtë veprimtari pa i llogaritur mirë rreziqet që mund të ndodhin nëpër botë dhe që mund të sjellin kriza të ndryshme.

Si mund të dilet nga kjo “krizë”?

Ndërkohë Kaltrina Durmishi, ekonomiste dhe bankiere në departamentin e procesimit të investimeve me letra me vlerë në “Erste Bank” në Vjenë, thekson për albinfo.at se, rritja e normës bazë të interesit e ka burimin nga Banka Qendrore Evropiane. “Rritja ishte e nevojshme për të luftuar inflacionin, i cili doli jashtë kontrollit. Rrethanat politike dhe sociale në botë ndikuan tek rritja e inflacionit (padyshim pandemia dhe luftërat nëpër botë ishin arsyet kryesore), pasi Banka Qendrore e kishte mbajtur normën bazë të interesit për shumë kohë jashtëzakonisht të ulët. Nuk ngeli asnjë instrument i mundshëm tjetër në dispozicion përveç rritjes se normës bazë. Arsyeja e dytë është vështirësimi i kushteve nga bankat. Për të financuar patundshmëri duhet klienti të ketë të paktën 20 për qind të shumës, si dhe kësti i kreditit nuk duhet të jetë më i lartë se 40 për qind e të ardhurave të një familje”, thotë ajo.

Për të dalë nga kjo “krizë” sipas Katrina Durmishit duhet të rregullohen disa faktorë: “Fillimisht, inflacioni duhet të kthehet në nivele normale, dhe kjo është duke shkuar në drejtimin e duhur. Faktori i dytë, të ardhurat duhet të rriten (gjë që në Austri bëhet pothuajse automatikisht me rritjet vjetore të kontratave kolektive). Pastaj duhet të ulet prapë norma bazë në nivele të përballueshme për kushtet që i ofron Austria”, shpjegon ajo.

A duhet të investojmë në pasuri të patundshme?

Një biznesmen tjetër që merret prej vitesh me sektorin e ndërtimit është Armend Mehmeti, njëri nga pronarët e kompanisë “Hekuri GmbH”. Kompania e tij përveç tjerash,  njihet edhe për ndërtimin e shtëpive të shumë shqiptarëve në Vjenë dhe rrethinë. Ai thotë se, shumica e shqiptarëve ndërtimin e shtëpive e bëjnë me para të kursyera ndër vite. “Shqiptarët janë punëtorë të zellshëm dhe ndërtimet për familjen e tyre pothuajse gjithë investimit i bëjnë nga kursimet e tyre vetanake dhe nuk njihen për investime me kredite bankare”.

Armendi sqaron se, të investosh në patundshmëri është edhe luks por edhe nevojë. “Unë mendoj se janë të dyja. Ne jemi dëshmitarë që vlera e pronës në Austri e sidomos në Vjenë po rritet nga viti në vit. Pavarësisht krizës, Vjena është dukshëm më mirë se sa qytetet tjera të mëdha të shteteve për rreth. Kjo lë të nënkuptohet se pavarësisht interesit të lartë bankar, mendoj që pas disa vjetësh, ai që investon do ta kuptojë që ka bërë investimin e duhur”, thotë biznesmeni Mehmeti./Media Ndërtimi

Infrastrukturë

“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh

Published

on

Ndërtimi i kullës 35 katëshe ‘Hotel Rozafa Tower’ në Shkodër mblodhi në protestë dhjetra qytetarë dhe aktivistë.

Kulla është një investim privat që do të ndërtohet përbri pallatit ekzistues Rozafa, nga “Uldedaj Group”, i zbatuar nga një studio spanjolle.

“Të vendosur përpara një fakti të kryer në një kohë kur për projekte kaq të mëdha duhen dëgjesa publike; të shqetësuar për dëmin urban dhe arkitekturor që kjo kullë paralajmëron ti kanosë Shkodrës; të indinjuar nga mosrespektimi nga ana e institucioneve i të drejtës sonë për qytetin dhe hapësirës që jetojmë vendosëm të marshojmë sot bashkë me ju kundër betonizimit të qytetit për të thënë: Jo kullave!“ – u shpreh aktivisti Amel Pervizi.

Sipas qytetarëve, zhvillimi i qytetit nuk vjen përmes kullave, ndërsa ky investim bie në kundërshtim me planin e përgjithshëm vendor të qytetit.

„Projekti i ri ka jo më pak se 43 mijë metër ndërtim të ri. Intensiteti I ndërtimit nga 4 që është i lejuar në planin e përgjithshëm vendor, shkon në 8.2, pra dyfishohet. Numri I lejuar i kateve nga 7 kate të lejuara shkon në 35, pra pesëfishohet. Lartësia në metra nga 29.8 metra e lejuar shkon deri në 100 metra lartësi. Parametër i cili trefishohet. Sa I përket distancave, kjo godinë me këtë lartësi duhet të mbajë jo më pak se 36 metër distancë nga kufiri i saj i pronës. Gjë që nuk mund ta realizojë dot”,-u shpreh urbanisti Imeldi Sokoli.

Ata theksuan se Shkodra ka nevojë për hapësira dhe investime publike dhe jo shëmbëlltyrë e “kryeqytetit rilindas”.

“Sot ne jemi të thirrur për ti dalë zot qytetit tonë, bukurisë së qytetit tonë, kulturës së qytetit tonë, historisë dhe trashëgimisë kulturore. Në 11 vite, kjo qeveri nuk solli asnjë investim për Shkodrën. Shkodra ka nevoja të mëdha, Shkodra ka objekte, monumente kulture që po bien brenda. Shkodra nuk ka nevojë për kulla, Shkodra ka nevojë për zhvillim dhe nëse flitet për inovacion, inovacioni nuk është një kullë e ndërtuar dhe e sjellë këtu jashtë të gjitha kritereve dhe jashtë të gjitha ligjeve. Ne nuk duam dhe nuk pranojmë betonizimin e Shkodrës“, -u shpreh Eliona Shkreli, anëtare e këshillit bashkiak Shkodër.

Mes thirrjeve „Stop betonizimit“ dhe “Kullat janë pastrim parash” qytetarët marshuan nga busti i Luigj Gurakuqit drejt godinës së bashkisë Shkodër, ku kërkuan realizimin e dëgjesave publike dhe konsultimeve me grupet e interesit.

“Një nga kompanitë, pjesë e Rozafa Group që do të investojë për kullë, sinjalizohet me shkresë për mos shlyerje të detyrimeve tatimore me vlerën 970 mijë euro. Nëse mbledhim fitime te deklaruara të këtij grupimi nuk arrijnë të shlyejnë as taksën e ndërtimit prej 8% ndaj bashkisë Shkodër, nëse ky investim prej 30 milionë eurosh realizohet. Si thoni ju a është me të vërtetë kjo kompani pas këtij ndërtimi? Zhvillimi duhet bërë duke ndjekur planin urbanistik të qytetit, duke bërë transparencë dhe duke u konsultuar”, – u shpreh Amel Pervizi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme

Published

on

Çmimet janë rritur me 172% në qytetet më të mëdha të Rusisë gjatë tre viteve të fundit.

Hipotekat dikur ishin të papranueshme në Rusi. Dekada të propagandës sovjetike, e cila e denoncoi kredinë si një barrë të padurueshme, patën efekt.

Edhe pas përfundimit të komunizmit, rusët ende i referoheshin hipotekave si “skllavëri borxhi”, duke preferuar të kursenin derisa të mund të blinin shtëpitë e tyre. Vladimir Putin, presidenti i vendit, ka kaluar dy dekada duke u përpjekur të bindë qytetarët e tij, që të kenë një tjetër pikëpamje.

Në vitin 2003, gjatë mandatit të tij të parë, ai shpjegoi se hipotekat mund të ndihmojnë në zgjidhjen e “problemit akut të strehimit”, me të cilin përballen rusët. Lutja e tij ra në vesh të shurdhër.

Ai tani duket se ka më shumë sukses. Gjatë viteve të fundit, numri i rusëve që marrin hipoteka është rritur, për shkak të një programi bujar të subvencioneve shtetërore për blerësit e apartamenteve të reja. Por, shpërndarja e subvencioneve të shtetit ka nxitur një treg shumë ‘të nxehtë’ të pronave, duke i rritur çmimet e banesave.

Në vitin 2020, kur Rusia u mbërthye nga Covid-19, zyrtarët rritën ndihmat për ata, që blinin prona të sapondërtuara në një përpjekje për të forcuar ekonominë. Në fillim, bankat u ofruan aplikantëve për hipotekë një normë preferenciale prej rreth 6%, afërsisht dy pikë përqindje nën normën e tregut, dhe shteti paguante diferencën.

Zbritje të ngjashme, të cilat më parë ishin në dispozicion vetëm për familjet, iu ofruan më pas punëtorëve dhe njerëzve, që zhvendoseshin në vende duke përfshirë Arktikun, Siberinë dhe Ukrainën e pushtuar.

Megjithatë, vëllimet e hipotekave nuk filluan të rriteshin vërtet, derisa ekonomia e Rusisë shkoi në gjendje lufte. Bankat lëshuan kredi hipotekore me vlerë 7.7 trilion rubla (88 miliardë dollarë, ose 4% e PBB-së) vitin e kaluar, nga një total prej 4.3 trilionësh në vitin 2020. Shumica u mbështetën nga subvencione.

Kjo pasqyron faktin se rusët nuk kanë mundësi investimi: sanksionet rëndojnë mbi bursën dhe kontrollet e monedhës e bëjnë të vështirë lëvizjen e parave jashtë vendit. Inflacioni, i cili u ngrit përsëri në mesin e vitit 2023, ka luajtur gjithashtu një rol.

Kur Banka Qendrore e Rusisë (CBR) filloi të rriste normat e interesit, interesi për skemën u rrit. Ndërsa CBR ngriti normën e saj bazë në 16%, qeveria e mbajti normën e saj preferenciale të ulët, duke e rritur atë në vetëm 8%. Në qershor kishte një hendek prej më shumë se dhjetë pikë përqindjeje midis normës së qeverisë dhe normës së tregut për një hipotekë.

Në fillim të këtij muaji ajo i dha fund skemës së saj më të njohur, e cila ishte për blerësit e ndërtesave të reja. Numri i hipotekave të reja mund të bjerë me rreth 50% në gjysmën e dytë të vitit.

Industria e ndërtimit të Rusisë do të vuajë si rezultat. Kështu do të bëjnë bankat, të cilat kanë gëzuar fitime rekord të nxitura nga rritja e shpejtë e portofolit të hipotekave. Për momentin, megjithatë, tregu i banesave duket se do të arrijë të shmangë një kolaps.

Vasily Astrov i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, thotë se “ngadalësimi dhe ndoshta stanjacioni” ka më shumë gjasa sesa një rënie e madhe e çmimeve.

Ekonomia e luftës e Rusisë, e cila ka parë rritje të shpejtë të pagave këtë vit, mund të jetë ende në gjendje të mbajë një treg të fortë pronash, edhe kundrejt normave më të larta dhe mbështetjes së pakësuar të shtetit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri

Published

on

Fabrika e përpunimit të bakrit në Fushë Arrëz iu dha me koncesion për 30 vite një kompanie turke. Ishte viti 2001 kur shteti shqiptar firmosi marrëveshjen koncesionare. Shumë shpejt në lojë hynë edhe partnerët kinezë. Periudha e artë e marrëdhënieve të Shqipërisë me Kinën u ndërpre rreth viteve 80-të, për t’u rivendosur sërish me ardhjen e demokracisë.

Përmes një operacioni financiar të zhvilluar në Turqi, ata morën nën zotërim pjesën më të madhe të rezervave shqiptare të bakrit, të cilat kaluan në pronësi të gjigantit botëror të minierave, kompanisë kineze “Jiangxi Koper”, shkruan citizens.al.

Ata blenë 48% të aksioneve të kompanisë “BerAlb” e cila zotëronte për 30 vite koncesionin e bakrit në vendin tonë, duke përfituar të drejtën për të administruar dhe shfrytëzuar minierën e bakrit Munellë, minierën e bakrit Lak-Rosh, minierën e bakrit Karmë, fabrikën e pasurimit të bakrit Fushë-Arrëz dhe të Mjedës si dhe impiantin e fraksionimit të skorieve të bakrit në Shëngjin.

Me një kapital fillestar prej vetëm 30 mijë USD ose 47 Milionë lekë, kjo kompani e ka zgjeruar kapitalin e saj çdo vit, ndërsa aktualisht deklaron një kapital prej 7.7 miliardë lekësh.

Pavarësisht rritjes së kapitalit, kompania deklaron se del vazhdimisht me humbje.

Megjithëse deklaron bilance negative, në vitin 2017 kompania nënshkroi një tjetër marrëveshje me shtetin shqiptar duke e shtyrë koncesionin edhe me 10 vite . Pra koncesioni i bakrit dhënë Turqisë dhe Kinës do të jetë në fuqi deri në vitin 2043. Ekspertët sugjerojnë se zgjatja e afatit duhet të ishte ballafaquar me performancën ekonomike, rritjen e niveli të mirëqënies së zonës si dhe ruajtjen e mjedisit./Meda Ndërtimi

Continue Reading

Trending