Connect with us

Infrastrukturë

Familjet e prekura nga shpronësimet për interes publik nuk marrin dëmshpërblimin e duhur

Published

on

Qindra familje të prekura nga shpronësimet për interes publik nuk marrin as dëmshpërblimin e duhur e as në kohën e duhur. Ekspertët kritikojnë formulën e shpronësimeve dhe akuzojnë qeverinë se nuk e ka rishikuar qëllimisht hartën e vlerës së tokës, e cila është në fuqi që prej vitit 2016. Si pasojë, kostot e dëmshpërblimit për qeverinë janë krejt modeste, kurse pasojat sociale, të pamatshme.

Sh. Gj., iu shpronësuan 120 m2 për interes publik në vitin 2014, por paratë e dëmshpërblimit i mori vetëm në vitin 2021 pas një sërë procesesh gjyqësore për kompensim të padrejtë. Për pronën që prekej nga ndërtimi i segmentit Komuna e Parisit-Rruga e Kavajës, qeveria i miratoi një kompensim prej 1.2 milionë lekësh, duke ia llogaritur si “tokë arë” dhe jo si “truall”.

Me pretendimin se jo vetëm nuk ishte shpronësuar siç duhej, por një objekt prej 164 m2, i ngritur në tokën e tij nga i biri dhe që ishte përfshirë në proces legalizimi nuk kishte përfituar kompensim, Sh. Gj., së bashku me të birin, H. Gj., nisën betejën ligjore. Sot, 88 vjeç, nuk ka forcë e as dëshirë të rikujtojë kalvarin, por të afërm të tij tregojnë se beteja për njohjen e një dëmshpërblimi të drejtë zgjati me vite të tëra.

Në vitin 2015 Gjykata Administrative e Shkallës së Parë në Tiranë i dha të drejtë paditësit Sh. Gj., dhe konfirmoi se prona e tij nuk ishte vlerësuar si duhet.

“Detyrimin e palës së paditur, Autoriteti Rrugor Shqiptar, që të dëmshpërblejë paditësin, Sh. Gj., për sipërfaqen e truallit të shpronësuar prej 120 m2 sipas vlerës së tregut në shumën 2.502.360 lekë”, – thuhet në vendimin e kësaj gjykate, që pavarësisht kundërshtimit të palëve të paditura është lënë në fuqi edhe nga Gjykata e Lartë.

Ndërkohë, edhe i biri, H. Gj., fitoi me vendimin e Gjykatës së Lartë të shkurtit 2021 për gjyqin e hapur në vitin 2016 së bashku me të atin për përfshirjen në dëmshpërblim të pronës që ai e shfrytëzonte prej 15 vitesh si lokal. Megjithëse iu deshën 6 vite që të fitonte kompensimin, duke kaluar në disa shkallë, ndërtesa e tij u njoh si e ligjshme, duke përfituar një dëmshpërblim prej 21 milionë lekësh të reja.

Gjykata e Lartë vendosi që për të dyja pretendimet të jepej një kompensim kumulativ prej 23.5 milionë lekësh, një diferencë e konsiderueshme nga kompensimi i mëhershëm i qeverisë prej vetëm 1.2 milionë lekësh.

Fatkeqësisht, H. Gj., nuk mundi të gëzojë as pronën e vet dhe as paratë. Ai ndërroi jetë papritur në gusht të vitit 2021, kur vendimi i Gjykatës së Lartë për kompensim nuk ishte ekzekutuar për mungesë të fondeve buxhetore. Ekzekutimi i plotë i vendimit u bë në dhjetor 2021.

“Problematika më e madhe e të gjithë procesit ka qenë ekzekutimi i vendimit, sepse nuk ka fonde dhe buxhet shtetëror për ekzekutimin e vendimeve. Në rastin konkret vendimi është ekzekutuar pas 6 vitesh dhe drejtësia nuk është bërë në kohën e duhur, për shkak se, në momentin që e shpronëson pronarin, duhet ta dëmshpërblesh po në atë moment, pasi duhet të marrë masat për t`u akomoduar në një vend tjetër”, – thotë një i afërm, që e ka ndjekur të gjithë kalvarin gjyqësor të familjes.

Shpronësimet jo të drejta dhe zvarritjet e kompensimit kanë krijuar, jo vetëm konflikt social, por shpeshherë edhe barrë të papërballueshme për buxhetin e shtetit.

Dëshmi e qartë e barrës së këtyre vendimeve të padrejta është edhe çështja “Sharxhi dhe të Tjerët kundër Shqipërisë”, i njohur ndryshe si pallati i Bashës në Lungomare, Vlorë. Më 11 janar 2018, Gjykata Europiane e të Drejtave të Njeriut i dha të drejtë 18 pretendentëve për shkatërrimin e pronës së tyre nga shteti, në kushtet kur ndaj saj kishte një vendim nga një gjykatë vendase. Kompensimi që u dha për këtë rast ishte 13.4 milionë euro. Ndonëse afati

për ekzekutimin e këtij vendimi ka qenë data 28 gusht 2018, ende kjo shumë nuk është paguar nga shteti shqiptar. Si pasojë, kamata për vonesën e pagesës ka fluturuar me mbi 1.1 milionë euro më shumë.

“Sipas njoftimit më të fundit nga Avokatura e Shtetit, deri më datë 15 prill 2021 vlera e akumuluar e interesave rezulton 1,138,691.57 euro”, – sqaron për INA MEDIA-n Ministria e Financave.

Në Gjykatën Europiane të të Drejtave të Njeriut, sipas shifrave publike të kësaj të fundit për Shqipërinë, në 80 për qind të rasteve të paraqitura shteti është gjetur në shkelje të Konventës.

Ligji përcakton se marrja e pronës pa një pagesë të drejtë për vlerën e saj, si dhe e palikuiduar në mënyrë të menjëhershme, nuk mund të konsiderohet si një zgjidhje proporcionale mes palëve.

Ky shkrim është botuar në kuadër të projektit Investigative Network Albania (INA), një iniciativë e përbashkët e Albanian Center for Quality Journalism , Albanian Media Institute / Instituti Shqiptar i Medias  dhe Qendra Fol , mbështetur nga U.S Embassy, e cila ka për qëllim rritjen e kapaciteteve të gazetarisë hulumtuese në nivel lokal dhe kombëtar. Për më shumë informacion mbi asistencën financiare në kuadër të kësaj iniciative vizitoni faqen www.ina.media/Media Ndërtimi.

 

Infrastrukturë

“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh

Published

on

Ndërtimi i kullës 35 katëshe ‘Hotel Rozafa Tower’ në Shkodër mblodhi në protestë dhjetra qytetarë dhe aktivistë.

Kulla është një investim privat që do të ndërtohet përbri pallatit ekzistues Rozafa, nga “Uldedaj Group”, i zbatuar nga një studio spanjolle.

“Të vendosur përpara një fakti të kryer në një kohë kur për projekte kaq të mëdha duhen dëgjesa publike; të shqetësuar për dëmin urban dhe arkitekturor që kjo kullë paralajmëron ti kanosë Shkodrës; të indinjuar nga mosrespektimi nga ana e institucioneve i të drejtës sonë për qytetin dhe hapësirës që jetojmë vendosëm të marshojmë sot bashkë me ju kundër betonizimit të qytetit për të thënë: Jo kullave!“ – u shpreh aktivisti Amel Pervizi.

Sipas qytetarëve, zhvillimi i qytetit nuk vjen përmes kullave, ndërsa ky investim bie në kundërshtim me planin e përgjithshëm vendor të qytetit.

„Projekti i ri ka jo më pak se 43 mijë metër ndërtim të ri. Intensiteti I ndërtimit nga 4 që është i lejuar në planin e përgjithshëm vendor, shkon në 8.2, pra dyfishohet. Numri I lejuar i kateve nga 7 kate të lejuara shkon në 35, pra pesëfishohet. Lartësia në metra nga 29.8 metra e lejuar shkon deri në 100 metra lartësi. Parametër i cili trefishohet. Sa I përket distancave, kjo godinë me këtë lartësi duhet të mbajë jo më pak se 36 metër distancë nga kufiri i saj i pronës. Gjë që nuk mund ta realizojë dot”,-u shpreh urbanisti Imeldi Sokoli.

Ata theksuan se Shkodra ka nevojë për hapësira dhe investime publike dhe jo shëmbëlltyrë e “kryeqytetit rilindas”.

“Sot ne jemi të thirrur për ti dalë zot qytetit tonë, bukurisë së qytetit tonë, kulturës së qytetit tonë, historisë dhe trashëgimisë kulturore. Në 11 vite, kjo qeveri nuk solli asnjë investim për Shkodrën. Shkodra ka nevoja të mëdha, Shkodra ka objekte, monumente kulture që po bien brenda. Shkodra nuk ka nevojë për kulla, Shkodra ka nevojë për zhvillim dhe nëse flitet për inovacion, inovacioni nuk është një kullë e ndërtuar dhe e sjellë këtu jashtë të gjitha kritereve dhe jashtë të gjitha ligjeve. Ne nuk duam dhe nuk pranojmë betonizimin e Shkodrës“, -u shpreh Eliona Shkreli, anëtare e këshillit bashkiak Shkodër.

Mes thirrjeve „Stop betonizimit“ dhe “Kullat janë pastrim parash” qytetarët marshuan nga busti i Luigj Gurakuqit drejt godinës së bashkisë Shkodër, ku kërkuan realizimin e dëgjesave publike dhe konsultimeve me grupet e interesit.

“Një nga kompanitë, pjesë e Rozafa Group që do të investojë për kullë, sinjalizohet me shkresë për mos shlyerje të detyrimeve tatimore me vlerën 970 mijë euro. Nëse mbledhim fitime te deklaruara të këtij grupimi nuk arrijnë të shlyejnë as taksën e ndërtimit prej 8% ndaj bashkisë Shkodër, nëse ky investim prej 30 milionë eurosh realizohet. Si thoni ju a është me të vërtetë kjo kompani pas këtij ndërtimi? Zhvillimi duhet bërë duke ndjekur planin urbanistik të qytetit, duke bërë transparencë dhe duke u konsultuar”, – u shpreh Amel Pervizi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme

Published

on

Çmimet janë rritur me 172% në qytetet më të mëdha të Rusisë gjatë tre viteve të fundit.

Hipotekat dikur ishin të papranueshme në Rusi. Dekada të propagandës sovjetike, e cila e denoncoi kredinë si një barrë të padurueshme, patën efekt.

Edhe pas përfundimit të komunizmit, rusët ende i referoheshin hipotekave si “skllavëri borxhi”, duke preferuar të kursenin derisa të mund të blinin shtëpitë e tyre. Vladimir Putin, presidenti i vendit, ka kaluar dy dekada duke u përpjekur të bindë qytetarët e tij, që të kenë një tjetër pikëpamje.

Në vitin 2003, gjatë mandatit të tij të parë, ai shpjegoi se hipotekat mund të ndihmojnë në zgjidhjen e “problemit akut të strehimit”, me të cilin përballen rusët. Lutja e tij ra në vesh të shurdhër.

Ai tani duket se ka më shumë sukses. Gjatë viteve të fundit, numri i rusëve që marrin hipoteka është rritur, për shkak të një programi bujar të subvencioneve shtetërore për blerësit e apartamenteve të reja. Por, shpërndarja e subvencioneve të shtetit ka nxitur një treg shumë ‘të nxehtë’ të pronave, duke i rritur çmimet e banesave.

Në vitin 2020, kur Rusia u mbërthye nga Covid-19, zyrtarët rritën ndihmat për ata, që blinin prona të sapondërtuara në një përpjekje për të forcuar ekonominë. Në fillim, bankat u ofruan aplikantëve për hipotekë një normë preferenciale prej rreth 6%, afërsisht dy pikë përqindje nën normën e tregut, dhe shteti paguante diferencën.

Zbritje të ngjashme, të cilat më parë ishin në dispozicion vetëm për familjet, iu ofruan më pas punëtorëve dhe njerëzve, që zhvendoseshin në vende duke përfshirë Arktikun, Siberinë dhe Ukrainën e pushtuar.

Megjithatë, vëllimet e hipotekave nuk filluan të rriteshin vërtet, derisa ekonomia e Rusisë shkoi në gjendje lufte. Bankat lëshuan kredi hipotekore me vlerë 7.7 trilion rubla (88 miliardë dollarë, ose 4% e PBB-së) vitin e kaluar, nga një total prej 4.3 trilionësh në vitin 2020. Shumica u mbështetën nga subvencione.

Kjo pasqyron faktin se rusët nuk kanë mundësi investimi: sanksionet rëndojnë mbi bursën dhe kontrollet e monedhës e bëjnë të vështirë lëvizjen e parave jashtë vendit. Inflacioni, i cili u ngrit përsëri në mesin e vitit 2023, ka luajtur gjithashtu një rol.

Kur Banka Qendrore e Rusisë (CBR) filloi të rriste normat e interesit, interesi për skemën u rrit. Ndërsa CBR ngriti normën e saj bazë në 16%, qeveria e mbajti normën e saj preferenciale të ulët, duke e rritur atë në vetëm 8%. Në qershor kishte një hendek prej më shumë se dhjetë pikë përqindjeje midis normës së qeverisë dhe normës së tregut për një hipotekë.

Në fillim të këtij muaji ajo i dha fund skemës së saj më të njohur, e cila ishte për blerësit e ndërtesave të reja. Numri i hipotekave të reja mund të bjerë me rreth 50% në gjysmën e dytë të vitit.

Industria e ndërtimit të Rusisë do të vuajë si rezultat. Kështu do të bëjnë bankat, të cilat kanë gëzuar fitime rekord të nxitura nga rritja e shpejtë e portofolit të hipotekave. Për momentin, megjithatë, tregu i banesave duket se do të arrijë të shmangë një kolaps.

Vasily Astrov i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, thotë se “ngadalësimi dhe ndoshta stanjacioni” ka më shumë gjasa sesa një rënie e madhe e çmimeve.

Ekonomia e luftës e Rusisë, e cila ka parë rritje të shpejtë të pagave këtë vit, mund të jetë ende në gjendje të mbajë një treg të fortë pronash, edhe kundrejt normave më të larta dhe mbështetjes së pakësuar të shtetit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri

Published

on

Fabrika e përpunimit të bakrit në Fushë Arrëz iu dha me koncesion për 30 vite një kompanie turke. Ishte viti 2001 kur shteti shqiptar firmosi marrëveshjen koncesionare. Shumë shpejt në lojë hynë edhe partnerët kinezë. Periudha e artë e marrëdhënieve të Shqipërisë me Kinën u ndërpre rreth viteve 80-të, për t’u rivendosur sërish me ardhjen e demokracisë.

Përmes një operacioni financiar të zhvilluar në Turqi, ata morën nën zotërim pjesën më të madhe të rezervave shqiptare të bakrit, të cilat kaluan në pronësi të gjigantit botëror të minierave, kompanisë kineze “Jiangxi Koper”, shkruan citizens.al.

Ata blenë 48% të aksioneve të kompanisë “BerAlb” e cila zotëronte për 30 vite koncesionin e bakrit në vendin tonë, duke përfituar të drejtën për të administruar dhe shfrytëzuar minierën e bakrit Munellë, minierën e bakrit Lak-Rosh, minierën e bakrit Karmë, fabrikën e pasurimit të bakrit Fushë-Arrëz dhe të Mjedës si dhe impiantin e fraksionimit të skorieve të bakrit në Shëngjin.

Me një kapital fillestar prej vetëm 30 mijë USD ose 47 Milionë lekë, kjo kompani e ka zgjeruar kapitalin e saj çdo vit, ndërsa aktualisht deklaron një kapital prej 7.7 miliardë lekësh.

Pavarësisht rritjes së kapitalit, kompania deklaron se del vazhdimisht me humbje.

Megjithëse deklaron bilance negative, në vitin 2017 kompania nënshkroi një tjetër marrëveshje me shtetin shqiptar duke e shtyrë koncesionin edhe me 10 vite . Pra koncesioni i bakrit dhënë Turqisë dhe Kinës do të jetë në fuqi deri në vitin 2043. Ekspertët sugjerojnë se zgjatja e afatit duhet të ishte ballafaquar me performancën ekonomike, rritjen e niveli të mirëqënies së zonës si dhe ruajtjen e mjedisit./Meda Ndërtimi

Continue Reading

Trending