Në fillim të pranverës, Parlamenti Evropian, Komisioni dhe Këshilli nënshkruan Deklaratën e Përbashkët për Konferencën për Ardhmërinë e Evropës (CoFoE). Konferenca ofron një perspektivë nga poshtë lart – përfshirja e qytetarëve evropianë në diskutimet mbi çështjet më urgjente me të cilat përballet Bashkimi Evropian, për të formësuar më tej bashkimin ku ata duan të jetojnë parashikohen si vrapues dhe drejtues të Konferencës, pasi në fund të fundit, një Bashkim që formohet dhe krijohet sot do të ndikojë në jetën e brezave që do të vijnë. Aq më tepër, viti 2022 u shpall si Viti i Rinisë Evropiane, duke caktuar një vit të tërë për t’u fokusuar në nevojat e të rinjve në një botë pas COVID-19 dhe për të përfshirë të rinjtë në politikëbërjen rinore.
Me këto veprime i kushtohet rëndësi e madhe qytetarëve, diskutimeve dhe politikëbërjes përmes një perspektive nga poshtë-lart. Megjithatë, megjithëse këto veprime etiketohen se synojnë të ardhmen e Evropës (kontinentit), ato megjithatë synojnë vetëm të ardhmen e Bashkimit Evropian, duke lënë pas një pjesë të madhe të kontinentit. Rajoni i Ballkanit Perëndimor mbeti pas një procesi mjaft të rëndësishëm në përcaktimin e një Unioni në të cilin ata do të jenë, përfundimisht, pjesë në të ardhmen. Rinia e saj nuk u përmend askund, megjithëse ata janë dhe do të jenë përfitues të drejtpërdrejtë të integrimit të rajoneve dhe zhvillimit të demokracisë evropiane në tërësi.
Sfidat e përbashkëta prekin si të rinjtë në BE dhe në Ballkanin Perëndimor. Prioritetet tematike të Konferencës si demokracia evropiane, inovacioni dhe transformimi dixhital, tranzicioni i gjelbër dhe arsimi dhe rinia janë sfera ku të rinjtë mund të kontribuojnë vërtet me idetë e tyre. Në shumë mënyra, diskutimet për tema të tilla zhvillohen kryesisht ndërmjet ekspertëve apo politikanëve, duke lënë pak hapësirë për përfshirjen e të rinjve.
Duke organizuar ngjarje diskutimi dhe, në një botë teknologjike me zhvillim të shpejtë, duke krijuar hapësirë online për qytetarët e rinj që të shprehin mendimet dhe njohuritë e tyre, duke aplikuar kështu këndvështrimin nga poshtë lart, stimulon më tej pjesëmarrjen qytetare dhe politike, e cila në afat të gjatë është e dobishme për vende.
Duke pasur parasysh situatat sfiduese politike që ndodhin në të gjithë rajonin e Ballkanit Perëndimor; lodhja e BE-së për shkak të një procesi integrimi të zgjatur dhe rraskapitës; mospërfshirja e vendeve të BB në CoFoE; situata disi kritike në vetë BE-në; një grup entuziastësh të BE-së e konsideruan vendimtare dhe në kohë për t’u fokusuar në atë që të rinjtë nga BB mendojnë për demokracinë evropiane. Megjithatë, nuk është vetëm për të mbledhur informacion mbi perceptimin e të rinjve për demokracinë evropiane, por për të afruar të rinjtë e Ballkanit Perëndimor më pranë Bashkimit Evropian dhe për të ngushtuar hendekun që është krijuar gjatë gjithë procesit të zgjerimit.
14 të rinj u ftuan të merrnin pjesë në një grup diskutimi në Shkup në dhjetor, ku ata diskutuan dhe ndanë plotësisht pritjet, idetë dhe rekomandimet e tyre. Në fund të fundit, ata nuk ndryshojnë nga të rinjtë në BE.
Dokumenti i politikave “E ardhmja jonë e përbashkët – një perspektivë nga poshtë lart: të rinjtë e Ballkanit Perëndimor për të ardhmen e Evropës”, i cili do të publikohet së shpejti, jep një perspektivë dhe pasqyrë mjaft më të gjerë mbi pozicionin e të rinjve nga Maqedonia e Veriut, Kosova dhe Bosnjë dhe Hercegovinë, dhe shpjegon në detaje situatën në Ballkanin Perëndimor në korrelacion me CoFoE.
Kjo analizë është pjesë e projektit të titulluar “Rritja e rolit të Ballkanit Perëndimor në të ardhmen e Evropës”, financuar nga Fondi Evropian për Ballkanin (EFB), në kuadër të Rrjetit të Alumni BeeEFB.
*Autore e këtij opinioni është Ardita Vejseli, studiuese në Institutin e Politikave Evropiane. Ajo ka diplomuar në Universitetin e Evropës Juglindore në Shkup për Drejtësi./Media Ndërtimi.