Connect with us

Aktuale

Prodhimi i plastikës në Kosovë ndihmohet nga programet e riciklimit të Evropës

Published

on

Plastika rrit prodhimin dhe konkurrencën me një linjë të re riciklimi.

Kompania me bazë në Kosovë, Plastika, riciklon mbetjet plastike, i përpunon ato në granula dhe i kthen ato në lloje të ndryshme të folieve të përdorura në bujqësi dhe ndërtim. Zhvillimi i biznesit, i cili ka 90 punonjës me kohë të plotë, ka qenë një proces gradual. Firma filloi me mbledhjen e mbetjeve plastike, më pas filloi t’i riciklonte ato, më pas kaloi në prodhimin e materialeve plastike.

“Në fillim të viteve 1990, ne filluam të shisnim fletë metalike, kryesisht ato bujqësore”, thotë drejtori i shitjeve të Plastika, Ardit Shabani. “Kërkesa e madhe për këto produkte na sugjeroi që të investojmë në prodhimin tonë. Në vitin 2006 përfunduam një investim në një fabrikë të re me linja prodhimi dhe riciklimi.”

Kompania ishte një pioniere kombëtare në industri, megjithëse zhvillimi i biznesit nuk ishte pa sfida.

“Kishte sfida të ndryshme: probleme teknike, mungesë e stafit të kualifikuar dhe probleme infrastrukturore, kryesisht të lidhura me energjinë elektrike,” thotë z. Shabani. “Në këtë industri, ndërprerjet e energjisë elektrike janë jashtëzakonisht të kushtueshme, si dhe dëmtojnë pajisjet dhe prodhimin. Megjithatë, vendosmëria jonë për ta bërë investimin të funksionojë do të thotë që tani kemi dy linja riciklimi, me një kapacitet prej 30 tonësh në ditë, si dhe pesë linja prodhimi. Kompania jonë ka mbulim të gjerë të tregut vendas, por edhe shtrirje të gjerë në tregun ndërkombëtar – deri në 60 për qind të xhiros sonë vjetore është nga eksportet.”

Që nga viti 2006, Plastika ka ricikluar më shumë se 50,000 ton mbetje. Përveç grumbullimit të mbeturinave në Kosovë, i importon ato nga disa vende. E gjithë kjo dërgohet në fabrikën e riciklimit, ku trajtohet në bazë të llojit plastik. Mbetjet më pas ndahen, bluhen dhe pastrohen.

“Modeli ynë i biznesit është të riciklojmë mbetjet plastike, nga të cilat ne zhvillojmë produkte për industrinë e ndërtimit, bazuar tërësisht në materialet e ricikluara”, thotë z. Shabani. “Riciklimi fillon me grumbullimin e mbetjeve nga punonjësit e kompanisë, por edhe nga partnerë të jashtëm, si biznese ashtu edhe individë.

Kur vendosi të zgjeronte kapacitetin e saj, Plastika iu drejtua BERZH-it për mbështetje. Kompania ka akses në financa të reja nëpërmjet një programi të BERZH-it, i bashkëfinancuar nga Bashkimi Evropian (BE) sipas Instrumentit të tij I për Asistencën e Para-Aderimit (IPA), i cili ofron kredi nëpërmjet bankave tregtare lokale. Kjo i lejoi kompanisë të investonte në një linjë të re riciklimi. Kredia totale nga Banka Per Biznes (BPB) arriti në 600,000 € dhe me përfundimin e suksesshëm të investimit, kompania mori një grant prej 90,000 €, i financuar nga IPA e BE-së dhe i menaxhuar nga EUO/EUSR Kosova.

“Linja jonë e re e riciklimit, me kapacitet deri në 1000 kg/orë dhe teknologji të re dhe moderne, na ka mundësuar të rrisim kapacitetin tonë të riciklimit dhe prodhimin e produkteve plastike”, thotë z. Shabani. “Në të njëjtën kohë, ky investim ka rritur cilësinë e procesit të riciklimit, gjë që ndikon edhe në cilësinë e produktit final. Ajo krijon një avantazh konkurrues për ne në tregun ndërkombëtar. Në këtë mënyrë, ne kemi arritur të prokurojmë një linjë prodhimi që është në përputhje me rregulloret evropiane.”

Përveç përmirësimit të cilësisë, makineria e re është gjithashtu efikase në energji, duke sjellë kursime të konsiderueshme të energjisë, si dhe reduktim të emetimeve të CO2.

Programi për Mbështetjen e Konkurrueshmërisë së NVM-ve në Kosovë është një mjet prej 30 milionë euro i zhvilluar nga BERZH dhe BE-ja për të ndihmuar NVM-të të përmirësojnë konkurrencën e tyre. Investimet e pranueshme përfshijnë përmirësime të pajisjeve dhe objekteve që ndihmojnë kompanitë të përputhen me rregulloret e BE-së dhe të forcojnë aftësinë e tyre për të eksportuar në BE duke përshpejtuar tranzicionin e Kosovës drejt një ekonomie më të gjelbër dhe më të qëndrueshme.

*Artikulli nga Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim (BERZH)./Media Ndërtimi.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending