Connect with us

Aktuale

Pritet të hapet tregu 550 vjeçar “Kapalıçarşı”, mbyllja më e gjatë në historinë e tij

Published

on

Një heshtje e egër ka rënë mbi Pazarin e Madh të Stambollit, një nga tregjet më të vjetra, më të mëdha dhe më të vizituara në botë, ku një përzierje e gjuhëve, kulturave dhe tregtisë ka gumëzhitur me shekuj.

Por tani, siç raportojnë mediat turke, përcjell Telegrafi, aty ka shenja jete ndërsa punëtorët e bashkisë bredhin rrugicave të tij të shkreta, duke spërkatur dyshemetë, kolonat dhe muret përpara dyerve që priten të rihapen të hënën për herë të parë në dy muaj.

Pazari – shtëpia e pothuajse 3,000 dyqaneve që punësojnë më shumë se 30,000 njerëz – u mbyll në 23 mars, si pjesë e masave për të frenuar përhapjen e coronavirusit të ri, i cili ka vrarë mbi 4.300 njerëz në Turqi.

Zyrtarët thonë se ajo ka qenë mbyllja më e gjatë në historinë e pazarit më shumë se 550-vjeçar, përveç mbylljeve të detyruara pas zjarreve dhe tërmeteve.

Tregu vizitohet zakonisht nga 150,000 njerëz çdo ditë – dhe nga 42 milionë vizitorë vetëm vitin e kaluar – ndërsa tregtarët bëjnë thirrje në dhjetëra gjuhë për të joshur turistët në dyqanet e tyre.

Tani të gjitha dyqanet janë mbyllur, me përjashtim të rreth 20 zyrave të shkëmbimeve dhe dyqaneve të argjendarisë të cilat kanë mbetur të hapura për arsye ekonomike, me vetëm klientë të veçantë.

Siç thuhet më tej, pazari është dezinfektuar çdo të mërkurë gjatë mbylljes, ndërsa portierët kanë pastruar çdo mëngjes.

“Me vullnetin e Zotit ne do të rihapim tregun tonë në një mënyrë të shëndetshme më 1 qershor”, ka thënë Fatih Kurtulmush, kryetari i bordit të Pazarit të Madh për AFP.

“Kam besim se vendi ynë do të fillojë të pranojë turistë nga mesi i qershorit duke i kushtuar vëmendje rregullave të higjienës”, ka thënë ai brenda tregut historik, përcjell Telegrafi.

Megjithatë, Kurtulmush shtoi se nuk pritet shumë aktivitet në javët e para.

“Unë besoj se turistët do të fluturojnë për në Stamboll deri në fund të qershorit, sepse ata nuk mund të bëjnë pa: Pazarin e Madh, xhaminë Aja Sofia dhe Xhaminë Blu”.

Pazari ndodhet në gadishullin historik të Stambollit, shtëpia e Xhamisë së Sultanahmetit, e quajtur gjithashtu Xhamia Blu, dhe muzeut antik Aja Sofija të kthyer nga xhamia.

‘Zemra e ekonomisë’

Sipas Daily Sabah, Pazari i Madh u ndërtua në vitin 1455, dy vjet pasi osmanët morën Stambollin – i njohur atëherë si Kostandinopojë – nga Bizantinët.

Tregu lulëzoi, duke u zgjeruar me shpejtësi me Perandorinë Osmane në rritje, dhe deri në shekullin e 17-të ajo kishte marrë formën e saj të tanishme, duke i dhënë pazarit emrin e tij turk: Kapalıçarşı (treg i mbuluar).

“Pazari ynë i Madh – zemra e ekonomisë, kulturës, historisë dhe turizmit – asnjëherë nuk është mbyllur përveç katastrofave natyrore”, ka bërë të ditur Kurtulmush, përcjell Telegrafi.

“Ne duhej të bënim një pauzë për shkak të COVID-19 që ka tronditur botën sepse ne duhej të jepnim përparësi për sigurinë dhe shëndetin para ekonomisë”, ka thënë ai.

Pasi Turqia njoftoi rastin e parë të konfirmuar në mes të marsit, skanimet shëndetësore u kryen për tregtarët e tregut.

Shtatë u konfirmuan se kishin coronavirus, tha Kurtulmuş, duke shtuar se ata mund të ishin infektuar nga shumë turistë të huaj.

‘Si do ta paguajmë qiranë?’

Pazari do të rihapet me rregulla të rrepta të përcaktuara nga Ministria e Shëndetësisë, të cilat përfshijnë përdorimin e detyrueshëm të maskave të fytyrës dhe një kufi në numrin e klientëve të lejuar brenda.

Tregtarët shqetësohen pasi pazari nuk ka të ngjarë të shohë shumë turistë për ca kohë, megjithëse Turqia gradualisht po lehtëson kufizimet e saj, përfshirë hapjen e qendrave tregtare.

“Turizmi është shtylla kurrizore e ekonomisë së Pazarit të Madh. Ne do të shohim kur do të vijnë turistët”, tha Ayhan Oğuz, një argjendar në rrugicën kryesore të pazarit.

“2020 duket se është një vit i humbjeve ekonomike për ne. Nëse biznesi kthehet në normalitet, hapet turizmi dhe fluturimet rifillojnë deri në shtator, unë besoj se edhe ne do të kthehemi në normalitet”, thotë me shpresë ai.

Ndërkohë Namık, një argjendar tjetër, kishte një vështrim të zymtë: “Ne jemi në rënie. Si do ta paguajmë qiranë?”. “Dyqani do të hapet, por nuk ka klientë…”, ka shtuar ai.

Por Kurtulmush ka besim.

“Kam besimin se Pazari i Madh do të marrë veten dhe do të kompensojë humbjen ekonomike deri në fund të vitit”, vlerëson ai.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending