Korrupsioni mund të konsiderohet si një katalizator për krimin mjedisor. Në veçanti, korrupsioni luan një rol të rëndësishëm në lehtësimin e tregtisë mashtruese, falsifikimin e certifikatave të import/eksportit, zhdoganimin gabimisht, injorimin e depozitimit të paligjshëm të mbetjeve dhe lëshimin e licencave, ndër të tjera, shkruan në raportin ‘Hartëzimi i rasteve të korrupsionit mjedisor” e publikuar nga INDEP.

Korrupsioni në këtë rast mund të prekë një sërë akterësh, duke përfshirë zyrtarët doganorë, pronarët e tokave, grupet e krimit të organizuar, policinë, firmat e transportit detar dhe eksportuesit/importuesit,

Korrupsioni, në varësi të zonës që prek, mund të ketë efekte të menjëhershme ose efekte të mëvonshme. Rreziqet e korrupsionit mjedisor përfshijnë potencialin për konflikt interesi, ryshfet dhe mashtrim. Këto rreziqe mund të çojnë në keqmenaxhimin e burimeve natyrore, dëmtim të mjedisit dhe humbje të mjeteve të jetesës.

Mund të rezultojë gjithashtu në degradim mjedisor përmes aktiviteteve të paligjshme si prerja e paligjshme e pyjeve, minierat dhe pastrimi i tokës. Për më tepër, korrupsioni mund të nxisë krimin mjedisor, siç është kontrabanda e specieve të rrezikuara dhe produkteve të tyre.

Efektet e korrupsionit, si licencat e gabuara, zhvendosja e projekteve, kohëzgjatja e të tjera, shkaktojnë dëme në mjedis, të cilat përveçse materiale mund të shkaktojnë edhe humbje të jetëve të gjallesave. Rreziqet e korrupsionit janë rrezikimi i qëndrueshmërisë, ndikimi në zhvillimin ekonomik dhe rrezikimi i objekteve dhe burimeve natyrore.

Këto rreziqe paraqiten në sektorë dhe forma të ndryshme. Pranimi teknik i ndërtesave, prerja e paligjshme e pyjeve, nxjerrja e zhavorrit, nxjerrja e gurëve dhe aktivitete të tjera që janë kundër ligjit shkaktojnë dëme të konsiderueshme për njerëzit dhe mjedisin.

Të gjitha këto aktivitete, edhe në rastin e Kosovës, mund të marrin jetë njerëzish dhe të dëmtojnë rëndë mjedisin. Edhe pse ligji thotë qartë se këto aktivitete ilegale janë të ndaluara, aktivitetet ilegale kanë ndodhur dhe vazhdojnë të ndodhin në Kosovë.

Prerja e paligjshme e pyjeve, nxjerrja e zhavorrit, lejimi i aktiviteteve të gurthyesve dhe pranimi teknik i objekteve që nuk i plotësojnë standardet evropiane të ndërtimit, janë aktivitete që akterët përkatës të Kosovës duhet të ndërhyjnë dhe të ndalojnë.

Disa nga pasojat më të mëdha të korrupsionit mjedisor janë:

• Mungesa e burimeve kritike si uji
• Tokë pjellore
• Cilësia e ajrit të pastër
• Probleme medicinale dhe probleme gjenetike
• Degradimi i mjedisit
• Ndërtesa të dobëta
• Përmbytje

Mirëpo, të gjitha këto rreziqe që dëmtojnë cilësinë e jetës, ekonominë dhe asetet e Kosovës, nuk janë të krahasueshme me rrezikun që mund të shkaktojë korrupsioni në mjedis për të gjithë organizmat e gjallë që preken nga kjo dukuri negative, e cila nuk shprehet vetëm në Kosovë por pothuajse në të gjithë botën.

Në Kosovë, aktivitetet apo pikat kryesore ku shfaqet korrupsioni ndaj mjedisit janë prerja ilegale e pyjeve, nxjerrja ilegale e zhavorrit, hedhja e mbeturinave dhe derdhja e ujërave të zeza në lumenj dhe liqene. Në këto pika është e mundur edhe kryerja e veprave penale si ryshfeti i doganierëve dhe punonjësve të policisë, ryshfeti i gjyqtarëve dhe akterëve të tjerë ndëshkues, ryshfeti i nëpunësve administrativë që japin leje, licenca dhe miratime mjedisore, si dhe ryshfeti i inspektorëve të mjedisit të cilët nuk i raportojnë dhe merren me ata që dëmtojnë mjedisin.

Këto aktivitete janë keqpërdorur nga individë apo grupe të interesit në Kosovë, për përfitime ekonomike dhe dëmtim të mjedisit, duke mos menduar për pasojat ekonomike përtej, por edhe për pasojat të cilat janë të pariparueshme si degradimi i mjedisit, dëmtimi i bimëve, dhe jetën e kafshëve, dhe më shumë humbjen tragjike të jetës njerëzore. Një rol të rëndësishëm në abuzimin e këtyre aktiviteteve luajnë edhe organet ligjore dhe vendimmarrëse, të cilat duke mos ndëshkuar autorët dhe duke neglizhuar rastet e korrupsionit mjedisor, po lejojnë vazhdimin dhe rritjen e veprimtarive të paligjshme dhe të dëmshme krahas natyrës.

Dhe e gjithë kjo është shkaktuar si rezultat i legjislacionit të Kosovës, i cili në një formë apo në një tjetër lejon degradimin e mjedisit, pa u ndëshkuar në formën dhe mënyrën e duhur. Një shembull i korrupsionit mjedisor në Kosovë është prerja ilegale e pyjeve. Sipas të dhënave zyrtare, Kosova humb çdo vit 656 hektarë me pyje që mbulojnë një fushë e gjysmë futbolli çdo ditë. Nga viti 2000 deri në vitin 2021, Kosova ka humbur 8,234 hektarë pyje.

Shkurtimet janë rritur edhe më shumë në 2021 dhe 2022 për shkak të rritjes së kostos së burimeve të tjera që banorët përdorin për ngrohje. Krahas dëmtimit të pyjeve, prerja ilegale po shkakton edhe rrezik të shtuar nga vërshimet, të cilat shpeshherë kur reshjet janë më të dendura, shkaktojnë probleme për banorët e Kosovës, deri në atë pikë sa uji hyn në shtëpi, dëmton teknologjinë dhe dëme materiale të tjera. Përveç prerjeve ilegale të pyjeve, dëmtimet e shtretërve të lumenjve, nxjerrja e zhavorrit, e kështu me radhë, kontribuojnë në vërshimet në Kosovë./Media Ndërtimi.