Ministri i Infrastrukturës, Liburn Aliu ka njoftuar se janë duke vazhduar punimet për fazën e dytë të linjes hekurudohore të 10-të Fushë Kosovë – Mitrovicë.

Siç ka njoftuar Aliu, tashmë punimet po vazhdojnë drejt Vushtrrisë.

“Punimet për fazën e dytë të linjës hekurudhore të 10të, Fushë Kosovë – Mitrovicë, me gjatësi prej 34 km, po vazhdojnë me ritme të shpejta. Tashmë po vazhdojmë me punime drejt Vushtrrisë, ku po bëjmë vendosjen e Binarëve dhe Traversave, si dhe paralelisht po punojmë në rehabilitimin dhe modernizimin e stacioneve hekurudhore”, thotë ministri Aliu.

Climat de France është një projekt kolonial francez i banesave sociale në Algjeri i projektuar nga Fernand Pouillon dhe aktualisht i riemërtuar Oued Koriche.

E vendosur afërsisht 8 km në perëndim të kryeqytetit të vendit, Algjerit, ajo u ndërtua nga viti 1954 deri në 1957, pikërisht në mes të Luftës së Pavarësisë së Algjerisë. Projekti ka disa ndërtesa me shkallë të ndryshme. Struktura e saj më e spikatur është një ndërtesë e madhe drejtkëndore që strehon 3000 banesa, së bashku me një shesh të gjerë të brendshëm të ngjashëm me një forum romak dhe dritare të jashtme të frymëzuara nga mozaikët e gjetur në arkitekturën islame.

Kjo skemë e strehimit social ka një histori komplekse, që përfshin integrimin e algjerianëve në stilin e jetesës franceze, përdorimin e arkitekturës moderne për të sfiduar mënyrat tradicionale të jetesës myslimane dhe transformimin e sheshit të saj kolektiv në një vend protestash dhe rebelimi.

Sipas Alan O’Leary, qëllimi fillestar i Climat de France ishte të “aklimatizonte” popullsinë rurale me stilin e jetës franceze dhe vlerat franceze. Në fillim të viteve 1950, qeveria porositi Fernand Pouillon të hartonte një projekt të ri strehimi për zhvendosjen e muslimanëve që kishin ardhur nga zonat bujqësore dhe ishin vendosur në lagjet e varfra përreth qytetit. Projekti u prezantua si një akt bujarie nga autoriteti francez ndaj qytetarëve algjerianë të cilët ishin të ndarë në hapësirë ​​nga evropianët në qytetin e Algjerit. Zeynep Çelik, një historiane e arkitekturës, vuri në dukje gjithashtu se qeveria shpresonte që familjet myslimane të vlerësonin avantazhet e komoditeteve moderne si uji i rrjedhshëm dhe energjia elektrike. Këto nevoja të reja pritej të gjeneronin “një konceptim të ri të punës, një organizim të ri të qelizave familjare, një mentalitet të ri”.

Fernand Pouillon projektoi këtë ndërtim banimi për të akomoduar mbi 30,000 banorë, duke krijuar një qytet të pavarur me rrjetin e tij të rrugëve, shesheve, shkollave, shërbimeve dhe blloqeve të banimit. Plani urban prej 25 hektarësh synonte gjithashtu t’i ngjante një casbah, një fortesë e Afrikës së Veriut. Ai përbëhej nga blloqe më të vogla banimi me lartësi të ndryshme të rregulluar rreth një blloku qendror monumental të banimit dhe një hapësirë ​​oborri madhështor të quajtur “200 kolona”. Ky oborr, me përmasat 235 me 40 metra, është zbukuruar me afro 200 kolona guri trekatëshe dhe rrethohet nga dyqane në katin përdhesë dhe njësi banimi sipër. Ofron një hapësirë ​​të përbashkët për banorët, me të gjitha njësitë që hapen mbi të përmes një vendkalimi publik në natyrë.

Pavarësisht madhështisë së strukturës së jashtme, dizajni i hapësirave të brendshme paraqiti një kontrast të fortë. Njësitë individuale, që përbëhen nga një dhomë ndenjeje, një deri në dy dhoma gjumi, një aneks kuzhine dhe një banjë, të gjitha të pajisura me rrethime të vogla, përmbanin banesa të ngushta dhe të pasigurta me tavane të ulëta 2 metra. Këto kushte kontribuan në standarde të dobëta jetese dhe probleme shëndetësore, duke reflektuar synimet arkitekturore të shtetit francez ndaj qytetarëve të kolonizuar. Ky dizajn modern i banesave sociale devijoi nga shtëpitë tradicionale algjeriane me oborre private me të cilat ishin mësuar algjerianët, duke i detyruar ata të përshtateshin me rregullimet e reja të jetesës brenda klimës socio-politike.

Climat de France është tani një simbol i dukshëm i protestës, trazirave, rebelimit, angazhimit socio-politik dhe trashëgimisë së vazhdueshme të shtypjes neokoloniale. Këto trashëgimi janë të dukshme në strehimin e pamjaftueshëm, mungesën e infrastrukturës urbane dhe mungesën e burimeve sociale, duke çuar në atë që kompleksi i banesave të luajë role të rëndësishme në ngjarje të tilla si lufta në Algjeri, Pranverat Arabe dhe Lëvizja Hirak 2019 ndër të tjera. Rritja e saj ka çuar gjithashtu në krijimin e disa vendbanimeve informale rreth tij, duke përfshirë banesat në çatinë e 200 kolonave. Kjo ka shtuar numrin e banorëve dhe ka shtuar presionin mbi shërbimet e godinës. Riemërtimi i saj në Oued Koriche shënon fillimin e ripërvetësimit dhe dekolonizimit të territorit./Media Ndërtimi

Projekti i Gumëve Artificiale të Ishujve Marmara (Marmara Adaları Yapay Resif Projesi), në bashkëpunim me Akcansa dhe Heidelberg Materials, dhe konsulencën e Universitetit Balıkesir dhe Universitetit Canakkale Onsekiz Mart, ka përfunduar. Gjatë projektit, 160 nga gjithsej 280 shkëmbinj nënujorë artificialë u prodhuan me printera 3D. Ky është studimi i parë i madh i kryer në rajon, siç raportohet nga një buletin lokal.

Ky projekt u realizua me miratimin e Drejtorisë së Përgjithshme të Peshkimit dhe Akuakulturës të Ministrisë së Bujqësisë dhe Pylltarisë së Republikës së Turqisë. Objektivi ishte mbrojtja e ekosistemit të ndjeshëm në rajon dhe rritja e biodiversitetit dhe popullatës së peshqve.

Fakulteti i Shkencave dhe Teknologjisë Detare në Canakkale Onsekiz Mart University ka hulumtuar shkëmbinj nënujorë artificialë që nga viti 2013. Qëllimet e tyre kryesore janë të ndihmojnë në mbrojtjen dhe rritjen e biodiversitetit detar, të krijojnë një mjedis të përshtatshëm për krijesat e detit në rajon dhe të promovojnë rritjen të jetës detare.

Në Turqi, shumë universitete dhe iniciativa lokale po punojnë në projekte të shkëmbinjve artificialë për të përmirësuar biodiversitetin detar. Megjithatë, betoni është materiali më i përdorur. Projekti i Gumëve Artificiale të Ishujve Marmara është i pari që përdor printimin 3D për prodhimin e shkëmbinjve artificialë.

Habitatet detare janë prekur rëndë nga ndotja dhe ngrohja globale, duke prishur ekosistemet oqeanike. 25% e shkëmbinjve koralorë në botë kanë pësuar dëme të pariparueshme dhe dy të tretat janë të rrezikuara. Në vitin 2018, shkëmbinj nënujorë artificialë bioaktivë të betonit u instaluan në Mesdhe, duke treguar rezultate premtuese në kolonizimin e shpejtë të kafshëve dhe bimëve detare lokale.

Projekte të mëtejshme pilot po kryhen për të zgjeruar zgjidhjen në rajone të tjera që përballen me përkeqësimin detar./Media Ndërtimi