Kanë kaluar më shumë se 50 vjet prej se shqiptarët e parë erdhën nga Kosova si punëtorë krahu në Gjermani dhe ndër keto 50 vjet, gjërat kanë ndryshuar.

Pra, bëhet fjalë për katër gjenerata mërgimtarësh shqiptarë në Gjermani, të cilët midis vete kanë po aq ngjashmëri sa edhe dallime. Kjo nënkupton që për “mërgimtarët” nuk mund të flitet si të ishin grup homogjen. Shkaqet e migrimit, prejardhja, shkalla e edukimit, pritshmëritë nga emigrimi, qëllimet në jetë dallojnë jo veç midis gjeneratave, por midis secilit individ veç e veç.

Gjenerata e parë e përshkruar më lart kishte preokupime tjera në atë kohë, prioriteti kyç ishte puna dhe mbajtja e familjes në Kosovë. Nuk ekzistonte as mundësia dhe motivimi nga vendasit, por as vetëdija për nevojën e integrimit dhe pjesëmarrjes aktive në shoqërinë e re me përjashtime natyrisht.

Refugjatët e shumtë të viteve të ‘90-ta kaluan nëpër sfida shumë të rënda. Pa leje të sigurt qëndrimi, duke banuar në konvikte të përbashkëta, në kushte të vështira jetese, me presionin për t’ju ndihmuar edhe familjeve në Kosovë, edhe ata nuk kishin mundësi dhe mbështetje për t’u integruar dhe identifikuar me vendin e ri. Një numër i konsiderueshëm u kthyen vetë ose u dëbuan nga organet gjermane pas luftës në Kosovë. Ata që mbetën, filluan punë dhe u përqëndruan në jetën e tyre këtu, natyrisht duke ju ndihmuar edhe prindërve dhe familjarëve në Kosovë. Disa prej tyre arritën të mësojnë gjermanishten më mirë dhe të aftësohen në profesione të ndryshme, disa madje arritën të kryejnë edhe studimet.

Fëmijët a nipat e mbesat e tyre, të cilët në Gjermani filluan qysh nga kopshti ose nga klasa e parë, dalëngadalë po e ndjejnë veten si qytetarë vendas dhe po identifikohen me Gjermaninë si vend i tyre. Këta e kanë edhe kompetencën gjuhësore, besa edhe pozitën shoqërore më të përshtatshme se dy gjeneratat e mëparshme e kjo rezulton edhe në guximin qytetar, në ngritjen e zërit kundër padrejtësive dhe diskriminimit racor në shoqërinë gjermane. Kjo gjeneratë nuk do të falënderohet orë e çast për pritjen dhe ndihmën nga shteti gjerman, siç kanë bërë prindërit dhe gjyshërit e tyre. Kjo sepse ata ndihen se janë në vendin e tyre dhe se suksesi u ka ardhur falë mundit të tyre.

E për fëmijët e Vjollcës, të cilët do i takonin gjeneratës së katërt, ndoshta do jetë edhe më e natyrshme që të identifikohen së pari me vendin ku jetojnë, pra Gjermaninë dhe si rrjedhojë, nuk do ta kenë më aq të theksuar presionin e të jetuarit midis dy kulturave.

Ndoshta mërgimtarët shqiptarë historikisht janë të lidhur shumë emocionalisht me vendet e origjinës, gjë që nuk ka asgjë të keqe parimisht. Mirëpo, ideale do ishte një lloj gërshetimi dhe barazpeshimi i identifikimit mes dy vendeve. Dhe kjo duket se veç është duke ndodhur.

Ky artikull wshtw shkruar pwr Kosovotwopointzero.com. | Imazhi i ballinës: Arrita Katona / K2.0

Autori i shkrimit wshtë Driton Gashi ka studiuar për gjuhësi dhe pedagogji në Universitetin e Bochum-it dhe punon si pedagog shkolle dhe këshilltar pedagogjik në një kolegj për të rritur në qytetin Dortmund, Gjermani. Studimet pasuniversitare i ka mbaruar në Fakultetin e Drejtësisë në Universitetin e Hagen-it dhe ka marrë titullin akademik “Magjistër i Drejtësisë”, “Master of Mediation” (MM), (ndërmjetës privat dhe jashtëgjyqësor në raste të konflikteve familjare). Nga viti 1993 punon për dhjetëra gjykata dhe institucione tjera të larta shtetërore si përkthyes i betuar dhe i autorizuar gjyqësor për gjuhën gjermane dhe shqipe./Media Ndërtimi.