Infrastrukturë
Në gjashtë muajt e parë të këtij viti, në Gjilan janë shitur vetëm gjashtë banesa
Published
12 months agoon
“Tash e disa vite kursejmë para për të blerë banesë… Kur kemi shikuar në fillim, çmimi ka qenë 450-500 euro për metër katror në Fushë Kosovë, tash është mbi 700 euro, kurse në Prishtinë mbi 1.000 euro”, thotë Shpresa.
Me bashkëshortin dhe dy fëmijët, ajo jeton në një banesë me qira në Fushë Kosovë, për të cilën paguan 250 euro në muaj.
Thotë se interesimi i tyre për të blerë banesë ka nisur tash e tre vjet, por se çmimet e tyre kanë shkuar duke u rritur.
“Banesa ka sa të duash dhe ku të duash, por çmimi është i papërballueshëm për ne si familje 4-anëtarëshe”, thotë Shpresa për Radion Evropa e Lirë.
Ajo punon në një dyqan rrobash në Fushë Kosovë, ku paguhet 450 euro në muaj, ndërsa bashkëshorti i saj punon po ashtu në sektorin privat, me një pagë më të vogël.
“Më së shumti më dhimbsen paratë e qirasë, po humbin”, thotë ajo.
Vështirësi në sigurimin e një patundshmërie të tillë duket se kanë edhe qytetarë të tjerë të Kosovës, paga mesatare e të cilëve është rreth 520 euro në muaj.
Këtë e sugjerojnë të dhënat e Agjencisë së Statistikave të Kosovës (ASK), por e pohojnë edhe përfaqësuesit e kompanive ndërtimore.
Indeksi i Çmimeve të Pronës Banesore, i përpiluar nga ASK-ja, tregon se në gjashtë muajt e parë të këtij viti janë shitur 1.628 banesa, krahasuar me 4.967 sa janë shitur në krejt vitin 2022 dhe me 6.561 në vitin 2021.
Komuna e goditur më së keqi është ajo e Gjilanit me mbi 90 mijë banorë, ku në gjashtë muajt e parë të këtij viti janë shitur vetëm gjashtë banesa.
Çka e shkaktoi këtë trend?
Inflacioni shihet si shkaktari kryesor i rënies së kërkesave për blerje të banesave. Ai ka marrë hov në fillim të vitit 2022, kur Rusia ka nisur pushtimin e plotë të Ukrainës, duke shkaktuar çrregullim në tregje.
Edhe pse këtë vit ka rënë, vitin e kaluar Kosova e ka përmbyllur me normë mesatare inflacioni rreth 12 për qind.
Inflacioni e ka shtrenjtuar materialin ndërtimor dhe, rrjedhimisht, çmimin e banesave, e në anën tjetër e ka zvogëluar fuqinë blerëse.
Sipas të dhënave të ASK-së, mesatarja e kostos së ndërtimit në vitin 2021 dhe 2022 ka shënuar rritje deri në 16 për qind krahasuar me vitin 2020.
Këtë vit, përkatësisht në tremujorin e tretë, kostoja e ndërtimit ka rënë për 1.6 për qind, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, tregojnë të dhënat e ASK-së, të publikuara më 8 dhjetor.
Por, ndërtimtarët me të cilët ka biseduar Radio Evropa e Lirë, thonë se shumë objekte banesore janë ndërtuar me material që ka pasur çmim më të shtrenjtë dhe ato kanë mbetur pa u shitur.
Vehbi Zariqi, pronar i kompanisë ndërtimore “Standard”, thotë se shitblerja e banesave, këtë vit, ka rënë deri në 60 për qind.
Ngjashëm pohon rënie edhe Visar Maksutaj, bashkëpronar i kompanisë ndërtimore “Cima Group”, ndonëse nuk jep ndonjë përqindje.
Milot Mehmeti, nga agjencia e patundshmërive “Pro Real Estate” në Kosovë, thotë se interesim dukshëm të zbehur ka edhe nga diaspora kosovare.
“Vjet në pranverë i kemi pasur 63 takime të gatshme me qytetarë nga diaspora dhe kur kanë ardhur, ata e kanë përfunduar blerjen. Sivjet i kemi pasur vetëm katër takime”, thotë Mehmeti për Radion Evropa e Lirë.
Pronari i një agjencie tjetër të patundshmërive, që nuk dëshiron të identifikohet, thotë se gjatë 2023-ës blerja e banesave ka rënë deri në 50 për qind.
Ai tregon se interesimi nuk mungon, por thotë se klientët heqin dorë për shkak të çmimit, i cili është rritur mbi 200 euro për metër katror në fillim të vitit të kaluar.
Aktualisht, mesatarja e çmimit të banesave në Kosovë është rreth 1.000 euro për metër katror. Në vitin 2021, ajo ka qenë 800 euro.
Çmimet dallojnë varësisht nga lokacioni dhe qyteti ku ndodhet banesa. Më së shtrenjti janë në Prishtinë dhe në Prizren.
Banesat janë shtrenjtuar edhe në vende të tjera të Evropës – diku deri në 30%./Media Ndërtimi
You may like
Infrastrukturë
“Kulla s’asht cool”-qytetarët e Shkodrës po protestojnë kundër ndërtimit të objektit 35 katesh
Published
4 months agoon
July 25, 2024Ndërtimi i kullës 35 katëshe ‘Hotel Rozafa Tower’ në Shkodër mblodhi në protestë dhjetra qytetarë dhe aktivistë.
Kulla është një investim privat që do të ndërtohet përbri pallatit ekzistues Rozafa, nga “Uldedaj Group”, i zbatuar nga një studio spanjolle.
“Të vendosur përpara një fakti të kryer në një kohë kur për projekte kaq të mëdha duhen dëgjesa publike; të shqetësuar për dëmin urban dhe arkitekturor që kjo kullë paralajmëron ti kanosë Shkodrës; të indinjuar nga mosrespektimi nga ana e institucioneve i të drejtës sonë për qytetin dhe hapësirës që jetojmë vendosëm të marshojmë sot bashkë me ju kundër betonizimit të qytetit për të thënë: Jo kullave!“ – u shpreh aktivisti Amel Pervizi.
Sipas qytetarëve, zhvillimi i qytetit nuk vjen përmes kullave, ndërsa ky investim bie në kundërshtim me planin e përgjithshëm vendor të qytetit.
„Projekti i ri ka jo më pak se 43 mijë metër ndërtim të ri. Intensiteti I ndërtimit nga 4 që është i lejuar në planin e përgjithshëm vendor, shkon në 8.2, pra dyfishohet. Numri I lejuar i kateve nga 7 kate të lejuara shkon në 35, pra pesëfishohet. Lartësia në metra nga 29.8 metra e lejuar shkon deri në 100 metra lartësi. Parametër i cili trefishohet. Sa I përket distancave, kjo godinë me këtë lartësi duhet të mbajë jo më pak se 36 metër distancë nga kufiri i saj i pronës. Gjë që nuk mund ta realizojë dot”,-u shpreh urbanisti Imeldi Sokoli.
Ata theksuan se Shkodra ka nevojë për hapësira dhe investime publike dhe jo shëmbëlltyrë e “kryeqytetit rilindas”.
“Sot ne jemi të thirrur për ti dalë zot qytetit tonë, bukurisë së qytetit tonë, kulturës së qytetit tonë, historisë dhe trashëgimisë kulturore. Në 11 vite, kjo qeveri nuk solli asnjë investim për Shkodrën. Shkodra ka nevoja të mëdha, Shkodra ka objekte, monumente kulture që po bien brenda. Shkodra nuk ka nevojë për kulla, Shkodra ka nevojë për zhvillim dhe nëse flitet për inovacion, inovacioni nuk është një kullë e ndërtuar dhe e sjellë këtu jashtë të gjitha kritereve dhe jashtë të gjitha ligjeve. Ne nuk duam dhe nuk pranojmë betonizimin e Shkodrës“, -u shpreh Eliona Shkreli, anëtare e këshillit bashkiak Shkodër.
Mes thirrjeve „Stop betonizimit“ dhe “Kullat janë pastrim parash” qytetarët marshuan nga busti i Luigj Gurakuqit drejt godinës së bashkisë Shkodër, ku kërkuan realizimin e dëgjesave publike dhe konsultimeve me grupet e interesit.
“Një nga kompanitë, pjesë e Rozafa Group që do të investojë për kullë, sinjalizohet me shkresë për mos shlyerje të detyrimeve tatimore me vlerën 970 mijë euro. Nëse mbledhim fitime te deklaruara të këtij grupimi nuk arrijnë të shlyejnë as taksën e ndërtimit prej 8% ndaj bashkisë Shkodër, nëse ky investim prej 30 milionë eurosh realizohet. Si thoni ju a është me të vërtetë kjo kompani pas këtij ndërtimi? Zhvillimi duhet bërë duke ndjekur planin urbanistik të qytetit, duke bërë transparencë dhe duke u konsultuar”, – u shpreh Amel Pervizi./Media Ndërtimi
Infrastrukturë
Si Vladimir Putin krijoi një ‘flluskë’ të pasurive të paluajtshme
Published
4 months agoon
July 25, 2024Çmimet janë rritur me 172% në qytetet më të mëdha të Rusisë gjatë tre viteve të fundit.
Hipotekat dikur ishin të papranueshme në Rusi. Dekada të propagandës sovjetike, e cila e denoncoi kredinë si një barrë të padurueshme, patën efekt.
Edhe pas përfundimit të komunizmit, rusët ende i referoheshin hipotekave si “skllavëri borxhi”, duke preferuar të kursenin derisa të mund të blinin shtëpitë e tyre. Vladimir Putin, presidenti i vendit, ka kaluar dy dekada duke u përpjekur të bindë qytetarët e tij, që të kenë një tjetër pikëpamje.
Në vitin 2003, gjatë mandatit të tij të parë, ai shpjegoi se hipotekat mund të ndihmojnë në zgjidhjen e “problemit akut të strehimit”, me të cilin përballen rusët. Lutja e tij ra në vesh të shurdhër.
Ai tani duket se ka më shumë sukses. Gjatë viteve të fundit, numri i rusëve që marrin hipoteka është rritur, për shkak të një programi bujar të subvencioneve shtetërore për blerësit e apartamenteve të reja. Por, shpërndarja e subvencioneve të shtetit ka nxitur një treg shumë ‘të nxehtë’ të pronave, duke i rritur çmimet e banesave.
Në vitin 2020, kur Rusia u mbërthye nga Covid-19, zyrtarët rritën ndihmat për ata, që blinin prona të sapondërtuara në një përpjekje për të forcuar ekonominë. Në fillim, bankat u ofruan aplikantëve për hipotekë një normë preferenciale prej rreth 6%, afërsisht dy pikë përqindje nën normën e tregut, dhe shteti paguante diferencën.
Zbritje të ngjashme, të cilat më parë ishin në dispozicion vetëm për familjet, iu ofruan më pas punëtorëve dhe njerëzve, që zhvendoseshin në vende duke përfshirë Arktikun, Siberinë dhe Ukrainën e pushtuar.
Megjithatë, vëllimet e hipotekave nuk filluan të rriteshin vërtet, derisa ekonomia e Rusisë shkoi në gjendje lufte. Bankat lëshuan kredi hipotekore me vlerë 7.7 trilion rubla (88 miliardë dollarë, ose 4% e PBB-së) vitin e kaluar, nga një total prej 4.3 trilionësh në vitin 2020. Shumica u mbështetën nga subvencione.
Kjo pasqyron faktin se rusët nuk kanë mundësi investimi: sanksionet rëndojnë mbi bursën dhe kontrollet e monedhës e bëjnë të vështirë lëvizjen e parave jashtë vendit. Inflacioni, i cili u ngrit përsëri në mesin e vitit 2023, ka luajtur gjithashtu një rol.
Kur Banka Qendrore e Rusisë (CBR) filloi të rriste normat e interesit, interesi për skemën u rrit. Ndërsa CBR ngriti normën e saj bazë në 16%, qeveria e mbajti normën e saj preferenciale të ulët, duke e rritur atë në vetëm 8%. Në qershor kishte një hendek prej më shumë se dhjetë pikë përqindjeje midis normës së qeverisë dhe normës së tregut për një hipotekë.
Në fillim të këtij muaji ajo i dha fund skemës së saj më të njohur, e cila ishte për blerësit e ndërtesave të reja. Numri i hipotekave të reja mund të bjerë me rreth 50% në gjysmën e dytë të vitit.
Industria e ndërtimit të Rusisë do të vuajë si rezultat. Kështu do të bëjnë bankat, të cilat kanë gëzuar fitime rekord të nxitura nga rritja e shpejtë e portofolit të hipotekave. Për momentin, megjithatë, tregu i banesave duket se do të arrijë të shmangë një kolaps.
Vasily Astrov i Institutit të Vjenës për Studime Ekonomike Ndërkombëtare, thotë se “ngadalësimi dhe ndoshta stanjacioni” ka më shumë gjasa sesa një rënie e madhe e çmimeve.
Ekonomia e luftës e Rusisë, e cila ka parë rritje të shpejtë të pagave këtë vit, mund të jetë ende në gjendje të mbajë një treg të fortë pronash, edhe kundrejt normave më të larta dhe mbështetjes së pakësuar të shtetit./Media Ndërtimi
Infrastrukturë
Kinezët dhe turqit “gëzojnë” koncesionin e bakrit në Shqipëri
Published
4 months agoon
July 25, 2024Fabrika e përpunimit të bakrit në Fushë Arrëz iu dha me koncesion për 30 vite një kompanie turke. Ishte viti 2001 kur shteti shqiptar firmosi marrëveshjen koncesionare. Shumë shpejt në lojë hynë edhe partnerët kinezë. Periudha e artë e marrëdhënieve të Shqipërisë me Kinën u ndërpre rreth viteve 80-të, për t’u rivendosur sërish me ardhjen e demokracisë.
Përmes një operacioni financiar të zhvilluar në Turqi, ata morën nën zotërim pjesën më të madhe të rezervave shqiptare të bakrit, të cilat kaluan në pronësi të gjigantit botëror të minierave, kompanisë kineze “Jiangxi Koper”, shkruan citizens.al.
Ata blenë 48% të aksioneve të kompanisë “BerAlb” e cila zotëronte për 30 vite koncesionin e bakrit në vendin tonë, duke përfituar të drejtën për të administruar dhe shfrytëzuar minierën e bakrit Munellë, minierën e bakrit Lak-Rosh, minierën e bakrit Karmë, fabrikën e pasurimit të bakrit Fushë-Arrëz dhe të Mjedës si dhe impiantin e fraksionimit të skorieve të bakrit në Shëngjin.
Me një kapital fillestar prej vetëm 30 mijë USD ose 47 Milionë lekë, kjo kompani e ka zgjeruar kapitalin e saj çdo vit, ndërsa aktualisht deklaron një kapital prej 7.7 miliardë lekësh.
Pavarësisht rritjes së kapitalit, kompania deklaron se del vazhdimisht me humbje.
Megjithëse deklaron bilance negative, në vitin 2017 kompania nënshkroi një tjetër marrëveshje me shtetin shqiptar duke e shtyrë koncesionin edhe me 10 vite . Pra koncesioni i bakrit dhënë Turqisë dhe Kinës do të jetë në fuqi deri në vitin 2043. Ekspertët sugjerojnë se zgjatja e afatit duhet të ishte ballafaquar me performancën ekonomike, rritjen e niveli të mirëqënies së zonës si dhe ruajtjen e mjedisit./Meda Ndërtimi