Connect with us

Trashëgimia

Mulliri i Bërdynjave vazhdon të funksionoj edhe pas 300 vjetësh në Pejë

Published

on

Gurët e vjetërsuar me gypat që lejojnë rrjedhën e ujit të Drinit të Bardhë tek Mulli i Bërdynjave vazhdojnë të jenë të fortë edhe pas treqind vjetëve.

Në mes Radavcit i rrethuar nga shtëpi, i lidhur me rrjedhën e Drinit të Bardhë ashtu si para tre shekujve edhe tani çdo ditë bëhet punë në shërbim të komunitetit. Dikur në mullirin e ujit punonin 90 anëtarë të familjes Bërdynaj ndërsa sot prej tyre vetëm dy anëtarë punojnë në të.

Izet Bërdynaj bashkë me gruan e tij, e vazhdojnë këtë traditë me shumë pasion, raporton Kallxo.com.

“Punoj në mulli që tre vite, puna e mirë është ka fitim me mbajt me këtë punë është një mulli 300 vjeçar monument historik, punë ka çdo ditë punoj pa u ndalë tërë muajin. Punën brenda ditore e bëjmë bluarjen e gjithë lloje të misrave, çfarëdo misri që e sjellin për ta bluar, i vendosim në sanake këtu që janë edhe kryhet bluarja e misrit varet sa është misri i tharë nëse është i terur mirë bluhet më shpejtë”- tregoi ai. Mulliri përbehet nga katër gurë, më katër gypa prej të cilave rrjedh uji dhe vë në funksion rrotullimin katër gurëve.

“Katër gurë i ka, çdo gurë e ka nga një lug, përfundi poshtë është ajo flutura që e bien ujin direkt këtu e rrotullon, prapa i lugët shtatë metra gjatë me lartësi tre metra. Misri sillet këtu, vendoset në sanak (kuti) edhe lëshohet në funksion guri edhe i ka operacionet e veta për me vendos më trash se i sjellë ai me blu”- tha pronari i mullirit. Ai thekoi që brenda dy ore mund të bluhen rreth 100 kilogramë miell duke nënkuptuar që edhe pse funksionon nga uji puna nuk shkon ngadalë. Qerim Bërdynaj që është historian nga Famija Bërdynaj rrëfeu disa ngjarje si ka vijuar historia e mullirit sipas tij është blerë nga parardhësit e familjes së tyre pas luftës së parë botërore 1918 me formimin e Jugosllavisë kur janë shpërngulur turqit në vendlindjen e tyre.

Mulliri përbehet nga katër gurë, më katër gypa prej të cilave rrjedh uji dhe vë në funksion rrotullimin katër gurëve.

Brenda dy ore, në këtë mulli mund të bluhen rreth 100 kilogramë miell duke nënkuptuar që edhe pse funksionon nga uji puna nuk shkon ngadalë.

Gurët të cilët funksionojnë në mulli janë të vjetër afro 50 vite të cilët i kanë marrë prej Shalës së Bajgorës./Media Ndërtimi.

Trashëgimia

11 asete të reja i shtohen trashëgimisë kulturore të Kosovës

Published

on

11 asete të reja iu shtuan Kosovës në listën e trashëgimisë kulturore në mbrojtje të përhershme.

Kështu bëri të ditur Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit në një postim në Facebook.

Ndërkaq këto janë 11 asetet e reja që i shtohen kësaj liste:

Tuma e Shpenadisë – Prizren;

Tuma e Gjinocit – Suharekë;

Vendbanimi shumështresor i Topanicës – Kamenicë;

Vendbanimi prehistorik i Hisarit – Suharekë;

Sahat Kulla dhe Muzeu Arkeologjik – Prizren;

Shtëpia e familjes Pomaku – PrizrenKroi i Beledinjës – Prizren;

Shtëpia e Adem Aga Gjonit – Prizren;

Shtëpia e Zekirja Sokolit – Prizren;

Ndërtesa e Kuvendit të Vjetër – Beledije – Prizren;Kompleksi i Sarajit të Vjetër – Prizren./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trashëgimia

Shqipëria u përgjigjet kritikave të UNESCO-s për Gjirokastrën dhe Beratin

Published

on

Organizata Botërore e Monumenteve, UNESCO u kërkoi një vit më parë autoriteteve shqiptare të finalizonin me urgjencë Planin e Menaxhimit të Integruar për Gjirokastrën dhe Beratin.

Shqipëria thotë në raportin e dorëzuar në UNESCO se kjo nuk është bërë ende dhe i arsyeton vonesat me largimin nga Instituti i Trashëgimisë të gjithë ekipit që punonte për Planin e Menaxhimit.

Ndërsa raporti i Shqipërisë për gjendjen e konservimit të Beratit dhe Gjirokastrës u publikua në faqen e Qendrës së Trashëgimisë Botërore, kjo ende nuk ka ndodhur për Butrintin, për të cilin raporti duhej të dorëzohej nga pala shqiptare më 1 shkurt, shkruan Radio Zëri i Amerikës.

Qendra e Trashëgimisë Botërore të UNESCOS publikoi në faqen e saj raportin e Shqipërisë për gjendjen e konservimit të “Qendrave Historike të Beratit dhe Gjirokastrës” që listohen si site në seri në pasuritë botërore.

Raporti është përgatitur nga ministria shqiptare e Kulturës dhe Ekonomisë në përgjigje të vendimit të Komitetit të Trashëgimisë Botërore që u mbajt në shtator të vitit të shkuar në Arabinë Saudite.

Sipas raportit ende Berati dhe Gjirokastra nuk kanë të finalizuar një Plan të Menaxhimit të Integruar, megjithëse proçesi me mbështetjen ndërkombëtare ka nisur që në vitin 2019 dhe është kërkuar të përfundojë me urgjencë nga Komiteti i Trashëgimisë Botërore.

Vendimi i Komitetit të Trashëgimisë Botërore ne sesionin e 45 te UNESCO-s që u mbajt vitin e shkuar në Arabinë Saudite, nuk ishte bërë i njohur më parë për opinionin shqiptar, por paragrafe të tij zbulohen nga raporti i dorëzuar këto ditë nga Shqipëria.

Në paragrafin 2,3 vendimi i Komitetit të Trashëgimisë Botërore shprehej “se vërente me keqardhje dështimin e Shtetit Palë (Shqipërisë ) për të zbatuar plotësisht asistencën ndërkombëtare të dhënë për zhvillimin e Planit të Menaxhimit të Integruar për Beratin dhe Gjirokastrën në bashkëpunim me sektorët qeveritarë dhe qytetarët”.

“Vendimet e mëparshme të Komitetit, thuhej më tej nga UNESCO, i kërkojnë Shtetit Palë që të finalizojë Planin e Menaxhimit si çështje urgjent, duke marrë parasysh komentet dhe rekomandimet e bëra tashmë nga Organet Këshillimore”.

Ndërsa UNESCO ka kërkuar me urgjencë përfundimin e Planit të Menaxhimit autoritetet shqiptare janë përgjigjur se ky proces nuk ka përfunduar edhe tani pasi i gjithë ekipi i punës së Institutit të Trashëgimisë Kombëtare që ishte i angazhuar drejtpërdrejt në hartimin e draftit të parë të Planit të Menaxhimit të Integruar është larguar nga ky institucion.

“Instituti Kombëtar i Trashëgimisë Kulturore ka dorëzuar në Qendrën e Trashëgimisë Botërore një draft të Planit të menaxhimit më 16 shkurt të vitit 2023 ndërsa komentet i janë dërguar Institutit Kombëtar të Trashëgimisë Kulturore më 16 mars të vitti 2023” thuhet në raportin e Shqipërisë.

Raporti vijon më tej se “rishikimi i draftit të Planit të Menaxhimit pas komenteve të ekspertëve të ICOMOS dhe ICCROM nuk ka përfunduar plotësisht brenda afateve kohore të përcaktuara në kontratë, për shkak të disa vështirësive”.

Sipas raportit “Instituti i Trashëgimisë gjatë periudhës së zbatimit të kontratës ka pasur disa ndryshime në nivelet e menaxhimit dhe nivelet e stafit teknik, dhe i gjithë ekipi i punës që ishte e angazhuar drejtpërdrejt në hartimin e draftit të parë të Planit të Menaxhimit të Integruar është larguar nga institucioni ”.

Raporti thotë se se “ aktualisht stafi i Institutit Trashëgimisë Kombëtare është i reduktuar dhe pa përvojën e nevojshme në përgatitjen e një plani të integruar të menaxhimit për të dyja qendrat historike”/Media Ndërtimi

 

Continue Reading

Trashëgimia

Kulla e shekullit XVIII në Deçan është shndërruar në muze etnologjik

Published

on

Përveç bukurive të shumta natyrore, Rrafshi i Dukagjinit ofron edhe shumë vende të tjera të trashëgimisë kulturore për t’i vizituar. Një prej tyre është edhe kulla e shndërruar në muze etnologjik.

Kulla e ndërtuar në shekullin XVIII nga familja e Zymer Himës në Deçan, tani është shndërruar në Muze Etnologjik.

Në këtë muze, janë të ekspozuara artefakte dhe eksponate të shumta të lidhura kryesisht me mënyrën e jetës nëpër periudhat e ndryshme historike në trevën e Rrafshit të Dukagjinit.

Drejtor i Muzeut dhe ekspert i trashëgimisë Bekim Vishaj bën thirrje që muzeu të pasurohet në vazhdimësi me vegla dhe artefakte të reja të cilat do ta pasuronin edhe më shumë këtë institucion të kulturës dhe trashëgimisë.

Muzeu Etnologjik (Kulla e Zymer Himës) është një monument i trashëgimisë kulturore në Deçan i kategorisë “artiktektuore” që mbikëqyret nga Komuna e Deçanit dhe Ministria e Kulturës./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending