Bota ka një marrëdhënie dashuri-urrejtje me betonin. Nga ana pozitive, lëndët e para për beton janë të bollshme, dhe prodhimi i themeleve dhe strukturave prej betoni janë jashtëzakonisht të lira.
Por nga ana negative, kontributi i betonit në prodhimin global të CO2 është 8% – ose tre gigatonë CO2 të vështirë për t’u imagjinuar. Çdo vit.
Ekziston një konsensus i përgjithshëm që ky nivel duhet të ulet në mënyrë që bota të përmbushë detyrimet e Marrëveshjes së Parisit, COP26, etj. Problemi është se nuk ka alternativa të gatshme (dhe të përballueshme) për konkrete.
Zëvendësimi i betonit me çelik, tulla ose dru nuk është ekonomik dhe i përdorur në sasitë e nevojshme globalisht do të krijonte problemet e veta mjedisore – për shembull, Finlandës do t’i duhej të priste çdo pemë në vendin e saj shumë të pyllëzuar në vetëm disa vjet nëse druri do të ishte për të zëvendësuar betonin.)
Betoni është i lehtë për t’u kritikuar, por i vështirë për t’u zëvendësuar. Dhe ndërkohë që po bëhen përpjekje për ta bërë zinxhirin e furnizimit të betonit më të pastër – duke zhvilluar çeliku pa CO2 për armaturën, për shembull, ose duke mos përdorur furra me qymyr në prodhimin e klinkerit të çimentos – këto nuk kanë gjasa të lëvizin gjilpërën në problemin gjigant të CO2 të betonit.
Duke pasur parasysh sa më sipër, nëse dikush do t’ju thoshte se ekzistonte një teknologji që ekzistonte sot që mund të krijonte ndërtesa betoni me 25% më pak gjurmë CO2, do të mendonit se bota do të hidhej në të. Epo, po – dhe nuk është.
Pra, nëse prodhimi i betonit të parapërgatitur është kaq i mirë në kaq shumë aspekte, pse nuk është më popullor? Mjerisht, përgjigja është se kontraktorët kryesisht fitojnë tenderë duke qenë më të lirët, jo më mjedisorët.

Shtuar kësaj, askush në zinxhirin e vlerës së ndërtimit nuk është përgjegjës për prodhimin e CO2 të një ndërtese.
Ndër ekonomitë kryesore, vetëm Kina po nxit përdorimin e teknikave të ndërtimit të parafabrikuara.
Vetëm përmes legjislacionit të ri do të prishet cikli dëmtues mjedisor i zgjedhjes së betonit insitu. Ironia është se pretendimi i madh për famë e betonit insitu – duke qenë opsioni më i lirë – nuk është vërtet i vërtetë.
Kur merrni parasysh kohët më të shkurtra të ndërtimit, kërkesat më të ulëta të fuqisë punëtore dhe mbetjet më të ulëta, parapërgatitja është lehtësisht e krahasueshme me ndërtimin insitu.
Me klimën që vazhdon të nxehet, teknologjia për të ulur rrënjësisht prodhimin e CO2 nga ndërtimi i betonit ekziston sot./Media Ndërtimi.