Connect with us

Aktuale

Kush e ka fituar çmimin më të madh të arkitekturës “Pritzker”, deri sot

Published

on

Çmimi “Pritzker” është shpërblimi më i rëndësishëm në fushën e arkitekturës, i ndarë për një arkitekt të gjallë, puna ndërtuese e të cilit “ka prodhuar kontribute të qëndrueshme dhe të rëndësishme për njerëzimin përmes artit të arkitekturës”.

Çmimi i dhurohet individit dhe jo tërë zyrës ku individi punon, siç ndodhi në vitin 2000 (kur juria e zgjodhi fitues Rem Koolhaas në vend të firmës së tij OMA) ose në vitin 2016 (me Alejandro Aravena në vend të Elemental), sidoqoftë, çmimi mund të ndahet për një grup individësh të cilët punojnë bashkë, siç ndodhi më 2001 (Herzog dhe de Meuron), më 2010 (Kazuyo Sejima dhe Ryue Nishizawa nga SANAA) dhe 2017 (Rafael Aranda, Carme Pigem dhe Ramon Vilalta nga RCR Arquitectes), transmeton Ndërtimi.info.

Ndarja e çmimit për këtë vit do të bëhet sot (03.03.2020) në ora 16:00 nga Fondacionit Hyatt.

Shpërblimi është iniciativë e themeluar nga Jay Pritzker përmes Fondacionit Hyatt, një organizatë e lidhur me kompaninë e hotelerisë me të njëjtin emër që Jay e themloi së bashku me vëllanë e tij Donald-in në vitin 1957. Hera e parë që u nda çmimi ishte më 1979, kur arkitekti amerikan Philip Johnson ishte shpërblyer për punën e tij ikonike të “The Glass House” të ndërtuar në New Canaan, Connecticut.

Për gati dyzet vite rresht pa ndërprerje është dhuruar çmimi “Pritzker” dhe tani më janë 18 vende të cilat kanë së paku një arkitekt fitues. Sa për dijeni gjysma e fituesve janë evropianë, përderisa Amerika, Azia dhe Oqeania ndajnë mes vete njëzet të tjerët. Deri më tani asnjë arkitekt afrikan nuk është nderuar me këtë çmim.

Nëse flasim për ndarjen gjinore vetëm tri femra kanë fituar çmimin, ato janë Zaha Hadid (2004), Kazuyo Sejima (2010, së bashku me Ryue Nishizaëa) dhe Carme Pigem (2017, së bashku me Ramón Vilalta and Rafael Aranda). E një rast i veçantë ka ndodhur më 2012, me ç’rast Lu Wenyu, partnerja dhe gruaja e Wang Shu, e refuzoi çmimin duke thënë se “unë nuk kam dashur kurrë një Pritzker”.

Megjithatë, mos dëshira për një çmim “Pritzker” nuk ishte problemi për Denise Scott Brown, e cila nuk e pranoi atë përkrah burrit të saj Robert Venturi, me arsyetimin se në vitin 2013 kërkesa e organizatave dhe personaliteteve për ndarjen e një çmimi në retroaktiv për Scott Brown u refuzua nga Peter Palumbo, në atë kohë president i jurisë, i cili e mbylli diskutimin duke shpjeguar se “ një juri nuk mund t’a rihapë apo kritikojë punën e një jurie pararendëse.”

Këta janë fituesit e Çmimit Pritzker duke filluar nga 1979: 

Philip Johnson, SHBA-1979

Luis Barragán, Meksikë-1980

James Stirling, Mbretëria e Bashkuar-1981

Kevin Roche, SHBA-1982

I. M. Pei, SHBA-1983

Richard Meier, SHBA-1984

Hans Hollein, Austri-1985

Gottfried Böhm, Gjermani-1986

Kenzo Tange, Japoni-1987

Oscar Niemeyer, Brazil and Gordon Bunshaft, SHBA-1988

Frank Gehry, Kanadë— SHBA-1989

Aldo Rossi, Itali-1990

Robert Venturi, SHBA-1991

Álvaro Siza, Portugali-1992

Fumihiko Maki, Japoni-1993

Christian de Portzamparc, Francë-1994

Tadao Ando, Japoni-1995

Rafael Moneo, Spanjë-1996

Sverre Fehn, Norvegji-1997

Renzo Piano, Itali-1998

Norman Foster, Mbretëria e Bashkuar-1999

Rem Koolhaas, Holandë-2000

Jacques Herzog + Pierre de Meuron, Zvicër-2001

Glenn Murcutt, Australi-2002

Jørn Utzon, Danimarkë-2003

Zaha Hadid, Irak-Mbretëria e Bashkuar-2004

Thom Mayne, SHBA-2005

Paulo Mendes da Rocha, Brazil-2006

Richard Rogers, Mbretëria e Bashkuar=2007

Jean Nouvel, Francë-2008

Peter Zumthor, Zvicër-2009

Kazuyo Sejima + Ryue Nishizawa, Japoni-2010

Eduardo Souto de Moura, Portugali2011

Wang Shu, Kinë-2012

Toyo Ito, Japoni -2013

Shigeru Ban, Japoni-2014

Frei Otto, Gjermani-2015

Alejandro Aravena, Kili-2016

Ramón Vilalta + Carme Pigem + Rafael Aranda, Spanjë-2017

Balkrishna Doshi, Indi-2018

Arata Isozaki, Japoni-2019

 

 

Aktuale

23 komuna nuk i binden Qeverisë, s’e përkrahin faljen e 100 eurove nga Tatimi në Pronë

Published

on

Njëzet e tri komuna të Republikës së Kosovës nuk e kanë përkrahur Ligjin për Tatimin në Pronë, që mundëson faljen deri në 100 euro.

Kështu ka thënë për EO, drejtori ekzekutiv i Asociacionit të Komunave të Kosovës (AKK), Sazan Ibrahimi.

Ibrahimi e ka vlerësuar të gabuar këtë vendim, pasi dëmi i përgjithshëm i komunave llogaritet të jetë milionësh.

Në këtë situatë sipas tij do të ndikojë edhe mendimi juridik i Gjykatës Supreme, ku mësimdhënësit duhet të kompensohen për licencimin e tyre si dhe normën e inflacionit.

“Deri në momentin që po flasim, janë 23 komuna të cilat nuk kanë marrë vendim apo nuk e kanë shqyrtuar çështjen e faljes së Tatimit në Pronë. Pra janë 23 komuna dhe dy të tjera janë në proces gjatë ditës së sotme e kanë çështjen e faljes së Tatimit në Pronë në vlerë deri në 100 euro. Po shihet që shumica e komunave nuk kanë hyrë në këtë proces, duke marrë parasysh se buxhetet e tyre komunale do të dëmtoheshin me qindra mijëra euro dhe në total i bie me miliona euro”, ka thënë Ibrahimi./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Publikohet raporti “Shqyrtimi i korrupsionit në Prokurim Publik”

Published

on

Iniciativa për Progres (INPO), nëpërmjet tryezës së diskutimit ka publikuar raportin “Shqyrtimi i Korrupsionit në Prokurim Publik” në të cilin raport janë shpalosur të gjeturat nga monitorimi i punës së OShP-së për periudhën Janar – Shtator 2023.

Tryeza u zhvillua me pjesëmarrjen e panelistëve të përbërë nga znj. Albulena Nrecaj Drejtore Ekzekutive në INPO, z. Isa Hasani, antarë i Bordit në Organin Shqyrtues të Prokurimit (OShP) si dhe z. Armend Muja, Kryetar i Komisionit Parlamentar për Buxhet Punë dhe Transfere. Pjesëmarrës në këtë tryezë ishin gjithashtu përfaqësues nga Ambasada Britaneze, USAID, përfaqësues të shoqërisë civile dhe media.

Qëllimi kryesor i kësaj tryeze ishte nxitja e debatit konstruktiv përmes gjetjeve të raportit i cili trajton punën e Bordit të OShP-së, gjegjësisht paneleve shqyrtuese në zgjedhjen e lëndëve të ankesave gjatë periudhës janar – shtator 2023.

Drejtorja Ekzekutive e INPO-s, znj. Albulena Nrecaj në fjalën e saj ka bërë një përmbledhje sa i përket qëllimit të këtij raporti, ku ajo ka thënë se “INPO gjatë monitorimit të prokurimit është ballafaquar shumë herë me pamundësi për të monitoruar aktivitetet e  prokurimit duke e pasur parasysh se ato ishin të bllokuara në OShP dhe kjo ka qenë njëra nga arsyet dhe shqetësimet që INPO ka ngritur dhe ka diskutuar se ku po qëndron problemi dhe pse ka kaq shumë vonesa”.

Tutje ajo ka thënë se “gjatë monitorimit INPO ka vërejtur që OShP gjatë vitit 2023 ka ndryshuar rregullat e ‘lojës’ në kuptimin që ka ndryshuar rregullat e punës ku ka bërë ndryshime në rregullat e paneleve shyrtuese. Në të kaluarën saktësisht me rregulloren e vitit 2020 të punës, panelet shqyrtuese individuale trajtonin vetëm lëndët e ankesave deri në vlerën 30.000 euro ndërsa nga muaji gusht deri më tani kjo vlerë është rritur 900% ku në panele individuale ishte vendosur që lëndët e ankesave deri në vlerën 300.000 euro të trajtoheshin.” Në këtë kuptim ajo tha se “kjo ka qenë faktori kryesor për të trajtuar këtë temë sepse kemi vërejtur që ka mungesë të transparencës, mos përfshirja e palëve të interesit dhe publikut gjatë ndryshimit të këtyre politikave.”

Znj. Nrecaj tha se analiza ndahet në dy pjesë ku janë analizuar të dhënat e shqyrtimit në OShP para ndryshimit të rregullores dhe pas ndryshimit të rregullores në mënyrë që të japim një pasqyrë të efikasitetit të ndryshimeve të rregullores në punën e OShp-së.

Raporti është prezantuar nga monitoruesi z. Arbër Kabashi, i cili ka ofruar të dhëna të detajuara si dhe të dhëna statistikore rreth trajtimit të ankesave të deponuara deri më 30 shtator 2023. Po ashtu prezantimi ka përfshirë edhe vlerësimin e efikasitetit të Bordit të OShP-së pas ndryshimit të rregullave për caktimin e paneleve shqyrtuese duke bërë krahasimin e numrit të zgjidhjes së ankesave para dhe pas ndryshimit të rregullores së punës së OShP-së. Gjithashtu, është shpalosur edhe kohëzgjatja e shqyrtimit të ankesave dhe vendimeve më të vonuara apo vjetëruara nga ky organ.

 

  1. Kabashi shtoi tutje se “Raporti ka vërë në pah se OShP është përballur me probleme të mos funksinonimit të plotë të Bordit dhe se ndryshimet e rregullave nuk ka rezultuar me rritje të efikasitetit të punës së paneleve shqyrtuese por ka shkatuar regres në proces sepse sipas analizës ndryshimet e rregullorës janë bërë në kundërshtim me LPP-në. Raporti parasheh në mori të rekomandimeve për institucionet e vendit si Qeveria dhe Kuvendi për të implementuar obligimet dhe kompetencat e tyre kuhstetuese dhe ligjore në përmirësimin e këtyre problematikave që janë dukuri negative për shoqërinë. INPO me këtë rast ka nënvizuar nevojën e sigurimit që shyrtimi i ankesave të kryhet brenda afateve ligjore”.
  2. Isa Hasani, anëtar i Bordit të OShP-së, në fjalimin e tij si panelist tha se “ndryshimi i rregullores ka ndodhur për shkak të mungesës së anëtarëve të bordit”. Ai ka folur rreth rolit dhe funksioneve që ka OShP-ja duke thënë se “gjetjet e INPO-s janë reale dhe janë mbledhur përmes të dhënave të databazave”. Ai vlerësoi se “afati prej 34 ditësh është sipas ligjit, por megjithatë ligji saktësisht neni 117 e parasheh edhe një afat tjetër deri në 20 ditësh duke e pasur parasysh gjendjen që është duke u përballur ky institucion në mungesë të anëtarëve të Bordit prej 2 anëtarëve dhe mungesa e zyrtarëve ligjorë. Fakti që OShP-ja ka nevojë për mbështetje nga ekspertët të brendshëm e jo të jashtëm. z.Hasani ka thënë se OShP ka të drejtë të nxjerrë vendime duke thënë se nuk ka informatë lidhur me atë se pse janë bërë ndryshimet në vlerë prej 300.000 euro duke shtuar që kjo është rezultat i mungesës së anëtarëve të bordit”.

Ndërsa, Kryetari i Komisinonit Parlamentar për Buxhet Punë dhe Transfere, z. Armend Muja ka folur rreth shqetësimeve të komisionit për zvarritjen në zgjidhjen e ankesave, duke shtuar se “këtë vit do të indentifikohen indikatorët e përformancës së OShP-së duke thënë se Kuvendi nuk ka pasur informatë që Rregullorja e Punës së OShP-së është modifikuar, meqë ndryshimi i kesaj rregullore nuk ka qenë i përfshirë as në Planin e Punës së tij dhe kjo çeshtje do trajtohet me kujdes”. Ai tha se “nga ekspertët qoft të brenshëm apo të jashtëm kuvendi është duke pritur me shumë rezultat”.

Diskutimet dhe rekomandimet e të gjithë pjesëmarrësve përfshirë edhe përfaqësuesit e shoqërisë civile ishin për ngritjen e transparencës dhe llogaridhënies në këtë institucion si dhe përmirësimit të politikave institucionale.

Raportin mund ta gjeni duke klikuar KËTU.

Java Kundër Korrupsionit organizohet nga Koalicioni i organizatave jo-qeveritare i përbërë nga INPO, IKD dhe Lëvizja FOL. Me mbështetje nga Departamenti i Shtetit Amerikan, ndërmjet Byrosë Ndërkombëtare për Çeshtje të Narkotikëve dhe Sundim të Ligjit (INL).

Continue Reading

Aktuale

6000 projekte nga 130 vende synojnë Çmimin Ndërkombëtar VELUX për Studentët e Arkitekturës

Published

on

Çmimi Ndërkombëtar VELUX për Studentët e Arkitekturës, dy herë në vit, rikthehet për edicionin e tij të vitit 2024, duke ftuar studentë nga e gjithë bota të rinovojnë në temën e dritës së diellit në arkitekturë, veçanërisht për të përfytyruar “Dritën e së nesërmes”.

Aktualisht janë paraqitur mbi 6000 projekte nga 130 vende që adoptojnë një qasje eksperimentale dhe mendjehapur ndaj dritës së diellit në mjedisin e ndërtuar.

Konkursi lejon që ekipet multidisiplinare të marrin pjesë, për sa kohë që ato përfshijnë studentë të arkitekturës dhe mbështeten nga një mësues nga një shkollë arkitekture. Mësuesit gjithashtu marrin pjesë në proces për të udhëhequr përpjekjet inovative të studentëve dhe për të siguruar cilësinë e projekteve.

Çmimi Ndërkombëtar VELUX sfidon studentin të eksplorojë potencialin e pakufishëm të dritës së ditës në arkitekturë. Konkretisht, për të eksploruar se çfarë do të thotë për ta “Drita e së nesërmes”. Kjo temë e gjerë synon të zgjerojë kufijtë e dritës së ditës në arkitekturë në lidhje me estetikën, funksionalitetin, qëndrueshmërinë dhe mënyrën se si ndërveprojnë ndërtesat dhe mjedisi.

Kriteret e Konkurrencës

Një juri e përbërë nga arkitektë të njohur ndërkombëtarisht dhe shumë të respektuar do të vlerësojë projektet duke përdorur kritere specifike:

Puna me ndriçimin e ditës si premisë për arkitekturën

Si hulumtohet dhe dokumentohet projekti

Si i adreson projekti sfidat bashkëkohore dhe të ardhshme

Niveli i eksperimentimit dhe inovacionit

Paraqitja e përgjithshme grafike e projektit, si paraqitet vetë projekti

Tarifat dhe Çmimet

Regjistrimi për çmimin është falas. Shuma totale e çmimit është deri në 30,000 €. Lista e plotë e fituesve do të përfshijë 2 fitues globalë, 10 fitues rajonalë dhe disa vlerësime të nderuara./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending