Connect with us

Aktuale

Koronavirusi godet rëndë ekonominë e Kosovës

Published

on

Si pasojë e shpërthimit të pandemisë globale të koronavirusit, e gjithë bota do të përballet me një ngadalësim të aktivitetit ekonomik, thonë ekspertët e çështjeve ekonomike në Prishtinë.

Edhe në Kosovë, pasojat në ekonomi, sipas tyre, pritet të jenë të mëdha. Rritja ekonomike, thonë ata, do të jetë shumë më e ulët krahasuar me parashikimet e bëra nga institucionet e vendit.

Qeveria e Kosovës, në buxhetin për vitin 2020, ka parashikuar një rritje prej 4,2 për qind.

Por, kjo rritje ekonomike e parashikuar nga Qeveria e Kosovës, sipas ekspertit të çështjeve ekonomike, Safet Gërxhaliu, nuk do të arrihet, pas gjendjes së krijuar nga koronavirusi i ri.

Gërxhaliu, thotë për Radion Evropa e Lirë se pasojat ekonomike nga kjo gjendje e cila është aktualisht në shumë vende të botës dhe në Kosovë, do të jenë të mëdha.

“Në aspektin global rritja ekonomike nga 2.8 për qind do të jetë e pamundur të arrihet do të këtë diku afër 2 për qind. Edhe në Kosovë efektet do të jenë të tilla që rritja ekonomike do të jetë minore, por esenca është që të kemi një orientim ku mbështetet sektori privat që pasojat të jenë më të vogla”, thotë Gërxhaliu.

Ai shton se autoritetet e Kosovës duhet të tregohen të vëmendshme karshi kësaj situate në të cilën ndodhet vendi. Nëse sektori privat, shton Gërxhaliu, do të ballafaqohet me vështirësi, pasojat do t’i bartin edhe qytetarët, pasi që bizneset nuk do të mund t’i përmbushin obligimet e tyre nëse nuk do të kenë aktivitet ekonomik.

“Pasojat nga koronavirusi në aspektin ekonomik do të jenë të mëdha për faktin se Qeveria e Kosovës nuk e ka të qartë qasjen se si do të ballafaqohet me pasojat e kësaj krize. Në këtë drejtim kam dronë që sektori privat do të jetë ai që do të jetë më i atakuari”.

“Nëse do të kemi sektorin privat më të atakuarin, barra pastaj do të bie mbi qytetarët dhe në këtë drejtim, pastaj cila do të jetë qasja institucionale. Unë pajtohem që duhet të kemi kujdes që interesi për mbrojtjen e qytetarit është shumë më i madh se në biznes, por edhe sektorit privat duhet t’i gjenden mundësi të lehtësimit”, thotë Gërxhaliu.

Ai shton se autoritetet e Kosovës duhet të tregohen të vëmendshme karshi kësaj situate në të cilën ndodhet vendi. Nëse sektori privat, shton Gërxhaliu, do të ballafaqohet me vështirësi, pasojat do t’i bartin edhe qytetarët, pasi që bizneset nuk do të mund t’i përmbushin obligimet e tyre nëse nuk do të kenë aktivitet ekonomik.

“Pasojat nga koronavirusi në aspektin ekonomik do të jenë të mëdha për faktin se Qeveria e Kosovës nuk e ka të qartë qasjen se si do të ballafaqohet me pasojat e kësaj krize. Në këtë drejtim kam dronë që sektori privat do të jetë ai që do të jetë më i atakuari”.

“Nëse do të kemi sektorin privat më të atakuarin, barra pastaj do të bie mbi qytetarët dhe në këtë drejtim, pastaj cila do të jetë qasja institucionale. Unë pajtohem që duhet të kemi kujdes që interesi për mbrojtjen e qytetarit është shumë më i madh se në biznes, por edhe sektorit privat duhet t’i gjenden mundësi të lehtësimit”, thotë Gërxhaliu.

A do të ndihmohen bizneset nga qeveria?

Ndërkohë, Mejdi Bektashi, ekspert i çështjeve financiare, thotë për Radion Evropa e Lirë se masat e ndërmarra në shumicën e shteteve për parandalimin e koronavirusit do të reflektohet në mënyrë të rëndë në sektorin ekonomik dhe financiar.

“Tejkalimi i kësaj situate në të cilën po përballen shumica e shteteve evropiane kërkon edhe ndërhyrjen direkte të qeverisë me pako konkrete financiare për bizneset e caktuara, të cilat drejtpërsëdrejti janë goditur nga ndërmarrja e këtyre masave. Sa më shpejt që ndërmerren këto masa, aq më lehtë do të jetë mundësia e tejkalimit të situatës aktuale gjatë muajve të ardhshëm në fushën e ekonomisë”, thotë Bektashi.

Bizneset kërkojnë masa shtesë nga qeveria për shkak të koronavirusit

Bektashi thotë se masat që duhet të ndërmerren nga Qeveria e Kosovës duhet të jenë stimulative për bizneset për shkak të situatës së krijuar. Sipas tij, kujdes i veçantë duhet kushtuar familjeve që janë në asistencë sociale, pensionistëve dhe atyre që kanë të ardhura më të vogla.

Qeveria e Kosovës, shton profesor Bektashi, duhet sa më shpejt të dalë me pakon stimulative që duhet të jetë disa dhjetëra miliona euro me qëllim që të parandalojë falimentimin e shumë bizneseve që drejtpërsëdrejti do të ndikonin në përkeqësimin e situatës ekonomike dhe financiare në vend.

“Duhet të pesëfishohet shuma e ndarë nga qeveria për masat e parandalimit të efekteve që do të shkaktojë pandemia në sektorin ekonomik. Masa më urgjente është të bëhet shtyrja e disa obligimeve kreditore që kanë personat fizikë dhe juridikë ndaj bankave komerciale se paku për një muaj”, thotë Bektashi.

Banka Qendrore e Kosovës tanimë ka marrë vendim që për bizneset dhe individët të ju mundësohet pezullimi i pagesave të kësteve të kredisë, nga data 16 mars 2020 deri me 30 prill 2020 dhe varësisht nga situata, ky pezullim të shqyrtohet edhe për më gjatë.

Pezullimet e pagesave të kësteve të kredisë, sipas një njoftimi të BQK-së do të shqyrtohen për të gjitha rastet veç e veç me qëllimin që sektori bankar t’i ndihmojë klientëve të tij në tejkalimin e situatës së krijuar.

Në Kosovë, tashmë janë shënuar rastet e para me koronavirus.

Qeveria e Kosovës ka marrë masa të shumta parandaluese. Këto masa përfshijnë mbylljen e bareve, restoranteve dhe qendrave tregtare, por jo edhe të dyqaneve ushqimore dhe farmacive.

 

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending