Zjarri vrumbullon në jetë ndërsa Bashkim Tejeci e çon pishtarin e tij të fryrë nga goja në copëzën më të fundit të filigranit. Prej 43 vitesh ai e perfeksionon zanatin e tij.

Por studentët e tij sapo kanë filluar rrugëtimin e tyre.

Dyqani i vogël ndodhet buzë lumit Lumbardhi/Bistrica në Prizren. Nga pamja e jashtme e përulur, zemra e saj është e pasur me histori dhe e thellë me një njohuri të lashtë.

Filigran është një ndërmarrje e krijuar fillimisht në vitin 1947 nga shteti jugosllav në bashkëpunim me zejtarët vendas. Në kulmin e tij, Filigran kishte 142 njerëz që krijonin dhe shisnin bizhuteri unike prej argjendi të njohura si filigran. Me rënien e komunizmit, fabrika mbylli dyert dhe shumë mjeshtër mbetën të papunë.

Sot në këtë studio punojnë një grup prej vetëm dhjetë vetash. Një nismë e re është mbjellja e farave për të ringjallur punën e filigranit në mënyrë sistematike. Është mbledhur mjeshtri për t’u mësuar studentëve se si të përkulin dhe formojnë shirita të hollë argjendi në vepra të bukura arti.

Një nga këto studente është Nazan Fushan. Nënë e tre fëmijëve, ajo ra në dashuri me filigranin që e vogël.

“Babai im kishte një fabrikë që prodhonte monedha, lugë, tavëll dhe filigranë, por e gjithë kjo bëhej me makineri,” thotë ajo. “Ndonjëherë ai sillte gjerdan dhe kjo më bëri të dashurohesha me të.”

Nazanit emocionohet nga mundësia për të mësuar, jo vetëm për veten, por edhe për fëmijët e saj. “Më pëlqejnë punët e punuara me dorë, kështu që kjo është një mundësi për të mësuar se si t’ua transmetoj këtë fëmijëve të mi.”.

Duke vëzhguar me kujdes studentët është Bashkim Tejeci, i cili është bërë një nga mjeshtrit e zanatit. Për të, sharmi është në detajet e vogla që janë thelbi i elegancës së filigranit.

“E bukura është se kur merr në konsideratë gjithë këtë zanat, mund të analizosh dhe të shohësh se çfarë mund të bësh nga një tel i vetëm dhe çfarë një dorë, një sy dhe shpirti i një personi i jep produktit përfundimtar. tha ai.

Bashkim beson në këtë fuqi unifikuese të filigranit, “Arti nuk ka kufij. Kujt i përket? Gjithkush është në mënyrën e vet, nuk ka rëndësi kush je apo çfarë beson,” shtoi ai.

Filigrani u zhvillua gradualisht në rajon gjatë shekullit të 15-të. Nga shekulli i 18-të, ajo po lulëzonte. Karvanët që kalonin nëpër vendbanime të vjetra luajtën një rol aktiv në formimin e zanatit dhe forma e artit vazhdon të zhvillohet deri në ditët e sotme. Edhe pse ka pasur zejtarë të famshëm në qytete të tjera anembanë Kosovës, Prizreni ka qenë dhe është ende qendra kryesore e krijuesve të argjendarisë.

Shumë etni kanë jetuar krah për krah për shekuj në Prizren. Edhe pse konflikti i Kosovës i vitit 1999 i prishi këto marrëdhënie shumë-etnike, qyteti i gjallë është përpjekur të rivendosë harmoninë ndërmjet komuniteteve etnike. Kjo punëtori e filigranit është vetëm një shembull i kësaj fryme./Media Ndërtimi.

Fotot: Arben Llapashtica / UNDP Kosovë, Historia: Sebastian Sherrah, Martin Fosse
https://undpeurasia.exposure.co/making-jewellery-making-friends.