Connect with us

Ambienti

Ekspertët kërkojnë që Qeveria të vendos taksë për emetuesit e karbonit

Published

on

Instituti Riinvest ka mbajtur debat me temën “Dekarbonizimi dhe taksa e karbonit”, raporton Ekonomia Online. Nga të pranishmit u tha se dekarbonizimi është politikë që Kosova nuk mund ta shmangë nëse synon të jetë anëtare e Bashkimit Evropian.

Aty u kërkua që si në çdo vend të botës edhe në Kosovë të fillojë taksimi i karbonit, në mënyrë të mbrohet mjedisi. Përmes një takse karboni, u kërkua që Qeveria të caktojë një çmim që duhet të paguajnë ndotësit për çdo ton të emetimeve të gazit.

Fjona Bakia, nga Instituti INDEP, tha se çmimi në karbon është një politikë që Kosova nuk mund ta shmang për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian.“Politikat e taksimit të karbonit është një hulumtim që ka marrë parasysh metodologjitë e ndryshme të hulumtimit, që përveç atyre kualitative ne i kemi përfshirë intervista me kolegë në Ministrinë e Ekonomisë. Çmimi në karbon nuk është një risi, është një realitet shumë i prekshëm në vendet evropiane.

Vendet si Finlanda, Suedia e taksojnë karbonit që nga viti 1990. Edhe Kosova duhet me ndjek hapin e këtyre vendeve për shkak të mekanizmave që Evropa që nga viti 2026 do t’i fus në politikat e saj”, tha ajo.“Taksa e karbonit është e paevitueshme për Kosovën sado që ne nuk jemi pjesë e BE-së e organizatave ndërkombëtare. Gjithsesi ne jemi nënshkrues të Samitit të Sofjes dhe pjesë e komunitetit të energjisë dhe në këto pjesëmarrje ne jemi zotuar për dekarbonizim deri në vitin 2050. E ky zotim nuk duhet me qenë vetëm fjalë por duhet përcjell me veprime”, tha tutje ajo.

Udhëheqësi i Divizionit të Politikave të Energjisë në Ministrinë e Ekonomisë, Adnan Preniqi, tha se synojnë që deri në vitin 2030, konsumi final nga burimet e ripërtritshme të shkojnë deri në 30 për qind.“Sektori i energjisë po shkon drejt dekarbonizimit dhe jo ndoshta me hapa të shpejtë. Nuk është e lehtë meqenëse ne burimin e energjisë elektrike e bazojmë në thëngjill dhe dihet që thëngjilli është një prej ndotësve dhe emetuesve të karbonit. Ne si vend emitojmë deri në 10 milionë në vit CO2 që është goxha i lartë e ku sektori i energjisë merr pjesë diku me 6.3 milionë emetim të karbonit në vit”.

“Politikat të cikat janë vendosur në strategjinë e energjisë, tregojnë që ne në instalimin e 1300 MGË të burimeve të ripërtritshme, na tregojnë se në vitin 2030, konsumi final i energjisë do të mbërrijë në 30 për qind nga burimet e ripërtritshme. Aktualisht e kemi 10 për qind”, tha ai.

Visar Vokrri nga Instituti Riinvest, tha se dekarbonizimi në vendet skandinave ka filluar qysh në vitet e 90-ta. Sipas tij, aktualisht janë 40 vende në botë që e praktikojnë dekarbonizimin me ç’rast kërkoi që Kosova të bëhet sa më shpejt pjesë e saj.“Vendet skandinave janë ato që kanë filluar me menduar në këtë drejtim. Në vitet 90-ta ka filluar ta aplikojë një taksë të karbonit.

Aktualisht janë 40 vende në krejt botën që aplikojnë një taksë të karbonit, janë vende të industrializuara të vendeve evropiane por edhe një pjesë e vendeve të Amerikës Jugore. Uruguai prin sa i përket taksës në karbon. Taksa nuk mjafton si e vetme duke pasur parasysh caqet ambicioze që vendet e zhvilluara e kanë para vetes. Madje disa vende e kanë luftë por kjo është edhe luftë globale. Taksa si e vetme nuk ka prodhuar efektet e duhura deri më sot, andaj vendet e ndryshme të botës kanë filluar të mendojnë më seriozisht për të adresuar këtë problem”, tha ai./Media Ndërtimi

Ambienti

Rrënohen tri furra të gëlqeres në Shtime

Published

on

Me datën 19.06.2023 komandanti i stacionit të policisë në Shtime, Toger Haxhi Behluli kishte mbajtur një takim të përbashkët me përfaqësues nga Ministria e Ambientit dhe Planifikimit Hapsinor, Inspektoratin për Ruajtjen e Mjedisit dhe Ambientit nga komuna e Shtimes, komandantin e stacionit të policisë në Suharekë dhe Shefin e Njësisë për Hetimin e Krimeve Mjedisore.

Temë e diskutimit ishte koordinimi dhe bashkëpunimi për parandalimin e ndotjes së ambientit dhe mjedisit në rajonin e Shtimes, përkatësisht trajtimin e rasteve, të personave që ndezin furrat e gëlqeres në disa fshatra të komunës së Shtimes: Karaçicë, Dugë dhe Rancë.

Policia e stacionit në Shtime i kishte ndërmarrë veprimet e nevojshme dhe ka zhvilluar procedura hetimore në koordinim me inspektorët e komunës së Shtimes edhe të Ministrisë së Ambientit dhe Planifikimit Hapësinor, me qëllim parandalimin e kësaj dukurie dhe ndëshkimin e personave, me qellim të ruajtjes nga ndotja të ambientit dhe mjedisit në këtë rajon.

Në lidhje me këtë Drejtoria e Shërbimeve Publike, Inspektorët Komunal të komunës së Shtimes kanë iniciuar procedurë për rrënimin e tyre dhe sot, datë 22.09.2023 nga ora 10:00 njësitet e policisë të stacionit në  Shtime, të mbështetura edhe nga Njësia e Reagimit të Shpejtë (NJRSH) kanë bërë aisistimin e Inspektorëve të komunës së Shtimes dhe janë rrënuar tri furra të gëlqeres,  dy furra ne fshatin Dugë dhe një në fshatin Karaçicë.

I gjithë procesi i rrënimit të furrave të gëlqeres ka kaluar pa ndonjë incident./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ambienti

Maqedonia e Veriut renditet si vendi më i ajrin më të ndotur në Evropë

Published

on

98% e evropianëve thithin ajër tej normave të ndotur dhe kontinenti i vjetër përballet me krizën më të rëndë të shëndetit publik.

Investigimi vjen nga britanikja ‘The Guardian’ duke përshkruar zonat me nivele të rrezikshme.

Matjet i referohen PM2.5 në 1400 stacioneve të grimcave të vogla të ajrit të prodhuara kryesisht nga djegia e lëndëve fosile, disa prej të cilave mund të kalojnë përmes mushkurive dhe direkt në qarkullimin e gjakut e më pas në çdo organ.

Sipas OBSH përqendrimet mesatare vjetore të PM2.5 nuk duhet të kalojnë 5 mikrogramë për metër kub (µg/m 3 ). Mirëpo rezulton se vetëm 2% e popullsisë së Evropës jeton në zona brenda këtij kufiri dhe afro 30 milionë evropianë janë të rrezikuar, raporton Shqiptarja.com

Vendi më i ndotur në Evropë është Maqedonia e Veriut, ku dy të tretat e popullsisë jetojnë në zona me ndotje më shumë se 4 herë më të madhe se udhëzimet e OBSH, por 4 zona në Maqedoni u zbuluan me ndotje 6 herë më shumë se shifrat e lejuara përfshi edhe Shkupin.

Sipas kësaj harte pothuajse të gjithë banorët në 7 vende në Evropën Lindore, Serbi, Rumani, Shqipëri, Maqedoninë e Veriut, Poloni, Sllovaki dhe Hungari, kanë dyfish ndotje nga norma e lejuar nga OBSH.

Në Gjermani, tre të katërtat e popullsisë jeton me më shumë se dyfishin e normës. Në Spanjë kjo shifër është 49%, dhe në Francë është 37%. Në Mbretërinë e Bashkuar, tre të katërtat e popullsisë jetojnë në zona ku ekspozimi është midis një dhe dy herë më shumë se udhëzimi i OBSH-së.

Në Suedi, përkundrazi, nuk ka asnjë zonë ku PM2.5 arrin më shumë se dyfishin e shifrës së OBSH-së dhe disa zona në Skocinë veriore janë ndër të paktat në të gjithë Evropën që bien poshtë saj.

Trafiku, industria, ngrohja shtëpiake dhe bujqësia janë burimet kryesore të grimcave PM2.5 dhe ndikimi shpesh ndihet në mënyrë disproporcionale nga komunitetet më të varfra. Ekspertët thonë se duhen marrë masa urgjente./Media Ndërtimi

Continue Reading

Ambienti

Ndryshimet klimatike po gërryejnë plazhet, Vijat bregdetare duhet të njihen si mjedise natyrore dinamike

Published

on

Vijat bregdetare – ndërfaqja midis tokës dhe detit qëndrojnë në vijën e parë të betejës kundër ndikimeve të ndryshimeve klimatike.

Në nivel global, gati 1 miliard njerëz tani jetojnë brenda 10 km nga një vijë bregdetare dhe i njëjti numër jeton në zona më pak se 10 metra mbi nivelin e detit. Këto popullata përballen me disa nga rreziqet më të mëdha klimatike në botë, të tilla si përmbytjet bregdetare nga rritja e nivelit të detit dhe efektet e uraganeve dhe stuhive tropikale, të cilat po bëhen më të shpeshta dhe vdekjeprurëse. Nëse do të ketë një rritje prej 2 metrash të nivelit të detit deri në vitin 2100, kjo mund të çojë në migrimin e detyruar të 72 milionë dhe 187 milionë njerëzve.

Megjithatë, vijat bregdetare ndryshojnë ndjeshëm në vetitë e tyre fizike dhe gjenden në të gjitha gjerësitë, mjediset dhe me një sërë ekosistemesh dhe llojesh të aktivitetit njerëzor. Kjo do të thotë se reagimet e vijës bregdetare ndaj ndryshimeve klimatike do të ndryshojnë nga një vend në tjetrin.

Disa studime kanë identifikuar vijat bregdetare ranore si veçanërisht të ndjeshme ndaj ndryshimeve klimatike, sepse ato përbëhen nga kokrra rëre të lirshme që gërryen lehtësisht nga valët. Një sondazh në 2018 tregoi se 24% e brigjeve ranore në nivel global po përjetonin tashmë erozion të vazhdueshëm neto për shkak të ndryshimeve klimatike, dhe kjo parashikohej të përkeqësohej edhe më shumë në të ardhmen.

Kjo është shqetësuese sepse brigjet ranore janë veçanërisht të rëndësishme për biodiversitetin, ruajtjen e karbonit, bujqësinë dhe turizmin

Infrastruktura e gjelbër

Infrastruktura e gjelbër është pjesë e zgjidhjeve më të gjera të bazuara në natyrë për adresimin e çështjeve mjedisore dhe ndikimeve të ndryshimeve klimatike. Megjithatë, nevojiten një sërë zhvillimesh për ta bërë përdorimin e infrastrukturës së gjelbër një praktikë më të gjerë, por autoritetet lokale, planifikuesit dhe menaxherët.

Vijat bregdetare duhet të njihen si mjedise natyrore dinamike, në ndryshim dhe jo si mjedise që duhet të kontrollohen dhe menaxhohen. Përfitimet e shumëfishta dhe të ndryshme që vijat bregdetare i japin mjedisit, ekosistemeve dhe njerëzve duhet të njihen, duke përfshirë edhe lidhjen e tyre me njëri-tjetrin.

Prandaj, vijat bregdetare duhet të konsiderohen si sisteme të integruara dhe dinamike, jo thjesht si kufij midis tokës dhe detit.

Dhe së fundi, jo të gjitha vijat bregdetare janë të njëjta – vijat bregdetare ranore dhe shkëmbore funksionojnë në mënyra të ndryshme, ashtu si shkëmbinjtë koralorë, rizoforët ose brigjet e akullnajave. Kjo do të thotë se çdo vijë bregdetare ka elementë të ndryshëm që kontribuojnë në elasticitetin ose cenueshmërinë e tyre të përgjithshme ndaj ndikimeve të ndryshimeve klimatike./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending