Arkitektura është një profesion që përbën një fushë të madhe idesh, nëse ato ide janë të mira, mrekullisht e ndryshojnë botën tonë.
Disa arkitektë janë përgjegjës për krijimin e kryeveprave te cilat kanë një ndikim emocional tek njerëzit dhe mund të ndryshojnë mënyrën se si ne i përceptojmë qytetet dhe vendet. Artistë ose jo, këta arkitektë ishin dhe vazhdojnë të jenë, mjeshtrat që ridizajnojnë të ardhmen tonë.
Ju sjellim dhjetë arkitektët që me veprat e tyre ndryshuan botën:
1. Oscar Niemeyer (15 dhjetor, 1907 – 5 Dhjetor 2012)
Është konsideruar si pioneri për përdorimin e betonit të përforcuar (reinforce concrete), thjeshtë për arsye estetike. E filloi me projektimin e qiellgërvishtëses së Brazilit e cila përfundoi në 1943, dhe për dekada u njoh si shembulli i parë i modernizmit Brazilian. Punimet e tij janë kryesisht në Brazil dhe Europë (si Francë dhe Itali).
2. Antoni Gaudí (25 Qershor 1852 – 10 Qershor 1926)
Antoni Gaudi ishte një arkitekt Katalan. Qyteti i nënshkruar i tij është Barcelona, por veprat e hershme të tij përfshijnë shumë punime rreth Spanjës. Si një katolik i devotshëm ai projektoi një strukturë e cila do ishte nje ndër kishat më të famshme në botë: Sagrada Familia. Punimi i këtij objekti ka filluar në 1882 dhe pritet të përfundojë në 2026. Punimet e tij kanë një ndërthurje të 3 stileve: gotik spanjoll, baroko dhe Art nouveau (Arti i ri).
3. Louis Sullivan (3 Shtator 1856 – 14 Prill 1924)
Suvillian është padyshim “Babai” i modernizmit. Stili i tij specifikohet nga një formë shumë e thjeshtë, ku si dekorime ka strukturën e ndërtesës në vetvete. Është konsideruar si krijuesi i qiellgërvishteseve pasi ishte pjesmarrës në bumin konstruktiv në Chikago në 1871. Auditorium Building është një nga dizajnet më të njohura të tij, e cila sot është një pikë referimi nacionale e kulturore.
4. Frank Gehry (28 Shkurt 1929 -)
I atribuar si “ Arkitekti më i rëndësishëm i historisë tonë” nga Vanity Fair, Frank Gehry ka një portofol të mahnitshëm, punime të cilat jane kosideruar si krevepra të arkitekturës kontemporane (bashkëkohore). Ndërtesat e Gehry-it përfshirë dhe residenca personale janë ndërtesat më atraktive për turistët. Padyshim ai ishte arkitekti avokat i dekonstruktivizmit. Ky stil i quajtur ndryshe arkitekture DECON-e është një zhvillim i arkitekturës postmoderne e karakterizuar nga idetë e fragmentimit duke manipuluar sipërfaqet.
5. Ieoh Ming Pei (26 Prill 1917 -)
Pei ka lindur në Kinë dhe në moshën 17 vjeçare shkoi në Shtetet e Bashkuara të Amerikës për të studiuar arkitekturë. 76 vjet më vonë, ai quhet një prej mjeshtrave më të mëdhenj të arkitekturës moderne. Ai është i njohur për format gjeometrike të mëdha dhe abstrakte dhe për përfshirjen e stilit tradicional kinez në punën e tij. Pei filloi karrierën e tij në vitin 1950 me hartimin e mjaft ndërtimeve ne Atlanta, Gjeorgji. Pas krijimit të kompanisë së tij, në vitin 1955 ai u përqëndrua në projektet urbane të tilla si kullat Kips në Manhattan, Neë York City apo Society Hill Toëers. Punët e tij më të njohura janë: Biblioteka presidenciale e John F. Kennedy , Muzeu në Boston, Galeria Kombëtare e Artit në Ëashington DC, Le Grand Louvre (Piramida) në Paris, Banka e Kinës në Hong Kong dhe Muzeu i Artit islamik në Doha.
6. Alvar Aalto (3 Shkurt 1898 – 11 Maj 1976)
Jo me pak se katër stile arkitekturore janë reflektuar në punën e Alvaro-s gjatë gjithë karrierës së tij, dhe padyshim mund te quhet si arkitekti më i zhdërvjellët në botë.
Në 1920 ai adoptoi stilin klasik nordik i shprehur më së shumti në seri të shtëpive residencjale, më vonë vashdoi me funksionalizmin të cilën e eksperimentoi tek libraria e Viipuri, në Rusi. Eksperimentimi u aplikua në mesin e karrierës së tij, tek ndërtesat me tulla të kuqe sidomos në dezajnin e Universitetit teknologjik të Helsinkit. Monumentalizmi ishte faza e fundit e punës së tij. Dy(2) projekte madheshtore jane Finlandia Hall në Helsinki dhe Alto Theater House në Essen, e cila përfundoi pas vdekjes se tij
7. Le Corbusier (6 Tetor 1887 – 27 Gusht 1965)
Le Courbusier nuk ishte vetëm një arkitekt dhe pioner i stilit Internacional por ishte gjithashtu një dizajner, urbanist, shkrimtar dhe piktor. Ishte një nga të paktet që u mor me zgjidhjen e problemit në shkallë të madhe, pra atë të qyteteve të mëdha. Filloi me projektimet e vilave duke perdorur stilin modern. Krijoi konceptin ”a machine for living”, dhe një ndër vilat më historike të tij është ajo e Savoye në Paris. Corbusier kontribuoi shumë në ngritjen e qyteteve më të pastra dhe më me dritë për të ardhmen. Koncepti i tij udhëhoqi më vonë 2 zhvillime: Stilin Gjerman të Bahaus, dhe Stilin amerikan internacional, një simbol i kapitalizmit.
8. Santiago Calatrava (28 Korrik 1951 -)
Calatrava u lind në Valencia dhe është një ndër arkitektët, skultporët, dhe inxhinierët strukturor më të mëdhenj që ka hasur Spanja. Fama në moshe të re e ndihmoi që të hapte zyrën e tij në Valencia, Paris, Zurih, dhe Neë York. Ai e filloi karrierën duke projektuar projekte inxhinierike si ura dhe stacione trenash. Puna e tij e parë arkitekturore është ajo e The Montjuic Communications Toëer in Barcelona and the Allen Lambert Galleria. Calatrava ka më pak se 2 dekada që dizanjon ndërtesa të mrekullueshme dhe portofoljo e tij është mjaftë mbresëlënëse.
9. Ëalter Burley Griffin (24 Nëntor1876 – 11 Shkurt 1937)
Ëalter Griffin është një arkitekt amerikan I cili projektoi kryeqytetin e Australise, Canberra. Ai zhvilloi planimetrit në formë “L-je” dhe ishte i pari që përdori betonin e përforcuar. Në 1911 qeveria australiane mbajti një konkurs ndërkombëtar për projektimin e qytetit, cmim ky që u fitua nga Ëalter Griffin. Në Amerikë puna e tij konsiston më së shumti në ato residenciale.
10. Zaha Hadid (31 Tetor 1950 -)
Zaha Hadid është lindur në Irak, dhe është gruaja e parë që ka fituar cmimin Pritzker(shpesh quhet si cmimi nobel në arkitekturë). Ajo u diplomua në Londër ku dhe filloi të punonte në zyrat arkitekturore atje. Në 1980 ajo hapi zyren e saj në Londeër. Edhe pse ka fituar një numër të madhë konkursesh internacionale ajo se kishte fatin te shikonte shumë nga ndërtesat e saj të konkretizuara në realitet.
Forbes e ka renditur atë të 69-nten si gruaja më e fuqishme në botë, ndërsa Neë Statesman e rënditi atë të 42-tën si figura më influencuese në planet. Puna e saj është kryesisht sfiduese, artistike, një perqasje dekonstruktive dhe jo konvencionale.
You must be logged in to post a comment Login