Connect with us

Trashëgimia

Bazilika në kodrën e Tepes, me rëndësi për trashëgiminë kulturore

Published

on

Bazilika e Tepes (nga turqishtja, kodër) në qytetin e Elbasanit ndodhet në ullishtat e kodrës me të njëjtin emër, mbi urën e Zaranikës në perëndim të qytetit të Elbasanit.

Një material i publikuar nga Drejtoria Rajonale e Trashëgimisë Kulturore Korçë flet këtë herë për bazilikën, që shtrihet në një sipërfaqe prej 600 metra katror. Është një bazilikë palokristiane e orientuar me apsidë nga lindja dhe ndërtimi i saj ka kaluar në disa faza.

Muret e saj ruhen në një lartësi të vogël mbi sipërfaqen e tokës, më së shumti si themele, dhe hera herës ka edhe pjesë muri që mungojnë. Planimetria e bazilikës në fazën e parë ishte e ndërtuar me tre nefe të formuar me dy arkada të vendosura mbi pilastra.

Nefi qëndror me përmasa 16.35 x 5.30 m është dhe më i gjerë se dy nefet e tjera. Nefet anësore janë më të ngushtë dhe kanë këto përmasa 16.35 x 2.15 m. Nefi qëndror përfundon me një absidë gjysmë rrethore. Bazilika në fazën e parë ishte një ndërtim i varfër, shtruar me dhe të ngjeshur. Kjo fazë datohet në shek. IV e.s. Në secilin prej nefeve hyhej nga një derë nga narteksi i ngushtë dhe të gjatë sa tre nefat, në anët veriore dhe jugore të të cilit janë dy dhoma të vogla me përmasa 4 x 3.2 m, të të njëjtës kohë më bazilikën e parë. Në një fazë të dytë, shek.V bazilika do të pësojë një sërë transformimesh për t’ia përshtatur më mirë përdorimit si kishë qimiteriale e Skampis-it, funksion që mund ta ketë pasur që në fillim, kjo nisur nga fakti se ishte larg qytetit.

Shtrohet me mozaik dhe bëhet ndarja e rregullt e ambienti të altarit nga naosi me një ikonostas të ngurtë që në ditët e sotme ruhet i fragmentuar. Ky ndryshim strukturor i kishës erdhi për arsye se dy varre me qemere prej tullash u bënë pjesë e nefit verior. Dy personat mendohet se janë dinjitarë të komunitetit fetar të Skampis-it.

Njëri prej varreve ka dhe një mbishkrim emrin e njërit prej peshkopëve, Stefan. Këto ndryshime bëhen në një kohë kur Skampis-i pati një zhvillim të mirë ekonomik dhe një nivel të lartë ndërtimor e artistik, gjë të cilën na e dëshmon brendia e sallës qëndrore. Dyshemeja e kishës në këtë periudhë ndahet nga rruga me pllaka guri shtufi të holla në katër panele mozaiku, dy nga dy simetrikë kryesisht me motive bimore dhe gjeometrike.

Mozaikët dallohen për një nivel të mirë realizimi. Teserat e tyre janë prej mermeri të bardha, gëlqerori në ngjyrë vjollcë, të bardhë e të zezë dhe tullash të kuqe. Në anën perëndimore të bazilikës, në një kohë më të vonë, pranë nartekstit shtohet një ekzonarteks i hapur me arkada mbi pilastra me përmasa 15 x 6.5 m. Muret e tij, si gjithë monumenti, ruhen pak dhe është i shtruar me pllaka guri gëlqeror. Nga prezenca e tre varreve, mendohet të ketë shërbyer si ambient suplementar për varrim. Secili varr mbante të varrosur nga dy persona. Më rrënimin e kishës nga tërmeti i vitit 518, kisha nuk rindërtohet më, sepse Skampis-i mendohet të ketë pasur katedralen e tij, atë të Shën Pjetrit. /KultPlus.com

Trashëgimia

Kompleksi Memorial i Isë Boletinit dhe Shtëpia e Katarina Josipit hap dyert për vizitorët

Published

on

Kompleksi Memorial i Isë Boletinit në Mitrovicë dhe Shtëpia e Katarina Josipit në fshatin Zym të Prizrenit po i hapin dyert për komunitetin.

“Nga shpëtimi dhe restaurimi i aseteve të trashëgimisë kulturore në gjithë Kosovën, tash po punojmë në funksionalizim të tyre.

Për mirëmbajtjen dhe menaxhimin efektiv përmes zhvillimit të programeve, do të kujdesen dy organizata përfituese në thirrjen e hapur nga Ministria e Kulturës. Përmes kësaj mbështetjeje, e para ndonjëherë, organizatat përkrahen financiarisht për tri vite. Kjo do të sigurojë program të pasur kulturor si dhe kontribuoj në zhvillim shoqëror e ekonomik të vendit.”, deklaroi ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trashëgimia

UNESCO nuk e fut Venecian në listën e Trashëgimisë Botërore, 5 euro hyrja për turistët ditorë

Published

on

Agjencia kulturore e Organizatës së Kombeve të Bashkuara, UNESCO, vendosi të enjten të mos e fusë Venecian dhe kanalet e saj historike në listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik.

Qyteti italian, njëri nga destinacionet kryesore turistike në botë, ka qenë nën vëzhgimin e UNESCO-s kohëve të fundit, për shkak të turizmit masiv dhe rritjes së niveleve të ujit.

Por, gjatë takimit vjetor në Riad më 14 shtator, UNESCO – e cila e mban listën e trashëgimisë botërore, vendosi të mos e fusë atë në këtë listë, raporton radio Evropa e Lirë.

Komitetit për Trashëgimi Botërore i kësaj organizate takohet një herë në vit për ta përditësuar listën, dhe shumë vende e konsiderojnë përfshirjen në listë si vendimtare për turizmin dhe mundësinë për të marrë fonde për ruajtjen e zonave historike.

“Komiteti ka marrë vendim të mos e përfshijë Venecian në listën e Trashëgimisë Botërore në Rrezik”, tha një burim për AFP.

Venecia është në rrezik nga rritja e niveleve të ujit, si pasojë e ndryshimit klimatik, numrit të tepërt të vizitorëve, sipas Lazare Eloundou Assomo, drejtorit të Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s.

Në listën e UNESCO-s janë 1.157 zona, nga të cilat 900 kulturore, 218 natyrore dhe 39 të përziera.

K vendim vjen në një kohë kur Venecia po planifikon ta bëjë me pagesë hyrjen për vizitorët ditorë nga viti i ardhshëm, në përpjekje për ta menaxhuar numrin e madh të turistëve që tërhiqen nga kanalet e saj historike, njoftoi të martën këshilli i qytetit.

Pagesa për hyrje në Venecia do të jetë pesë euro për vizitorët ditorë.

Pagesa do të vlejë si eksperiment për 30 ditë vitin e ardhshëm, dhe do të aplikohet në ditët e pushimit dhe fundjavat e verës kur numri i turistëve e arrin kulmin.

Të gjithë vizitorët mbi moshën 14-vjeçare duhet të paguajnë hyrjen./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trashëgimia

Zbulohen themelet e një ndërtese të vjetër në oborrin e Komunës në Kaçanik

Published

on

Një ekip agrologësh është duke kryer gërmime arkeologjike në Komunë së Kaçanikut, për shkak të zbulimit të strukturave të vjetra arkitektonike që dolën mbi sipërfaqe gjatë punimeve në oborrin e objektit të kësaj komune.

Arkeologët janë duke bërë gërmim me karakter kontrolli, duke bërë pastrimin e strukturave të mureve, si dhe bërjen një planimetrie të përgjithshme për të zbuluar vjetërsinë e strukturave arkitektonike.

MKRS, në një përgjigje për Kallxo.com ka bërë të ditur se gjatë gërmimeve janë gjetur edhe disa enë gjysmë të thyera dhe fragmente të tjera enësh nga qeramika.

“Aktualisht Instituti Arkeologjik është duke zhvilluar gërmime me karakter kontrolli dhe mund te themi që  janë zbuluar dhe identifikuar 5 hapësira, të ndërtuara me mure shumë masive, fondamenti  i të cilave është  ndërtuar me gjerësi 1.5 m, me gurë dhe me lidhje të fortë nga llaç gëlqeror.  Strukturat e zbuluara ndodhen shumë afër Xhamisë së Qytetit e cila është ndërtuar rreth vitit 1595” – thuhet në njoftimin e MKRS-së.

Disa struktura muresh, thonë nga MKRS, që ndodhen në veri të objektit në fjalë i përkasin stacionit policor të qytetit, i cili ka qenë funksional sipas informatave që pas LDB e deri rreth vitit 1975.

“Në këtë hapësirë ishte e vendosur edhe shtëpia e shëndetit dhe zyra për lëshimin e dokumenteve, sepse në sipërfaqe pas punimeve me ekskavator kanë dalë edhe dokumente që tregojnë vitin e lëshimit 1968”- thuhet në përgjigjen e MKRS-së.

Sipas MKRS-së, një raport i hollësishëm mbi gërmimet – hulumtimet që po bëhen atje pritet të jenë gati gjatë kësaj jave.

Struktura arkitektonike janë zbuluar gjatë punimeve në parkingun e oborrit të Komunës së Kaçanikut në muajin korrik. Kallxo.com nuk ka mundur të marrë një përgjigje nga Komuna e Kaçanikut lidhur me punimet në oborrin e komunës, deri në publikimin e lajmit.

Qyteza e Kaçanikut është e vendosur në një luginë që është një pikë shumë e veçantë gjeostrategjike, e që ndodhet në udhëkalim që lidh pellgun e Shkupit me atë të Kosovës, nëpër të cilën ka kaluar një nga rrugët e rëndësishme nga Mesdheu në drejtim të Ballkanit Qendror./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending