Connect with us

Aktuale

Asdren Spahija, arkitekti që me art mori titullin “Daja më i mirë në vend”

Published

on

Mbase po mendoni nëse keni lexuar më parë se ka një titull “Daja më i mirë në vend”, por një të tillë në një ose formë tjetër po ia vëjmë ne Asdren Spahijës, gjë që do të pajtohen pakundërshtim edhe nipi i tij, Gega.

Rrëfim nga Uran Haxha

Edhe Peja, sikur e gjithë Kosova, iu nënshtrua ndalesave për lëvizje, që erdhën nga pandemia COVID-19. Ishte ende koha kur mund të lëvizje herët në mëngjes dhe vonë në mbrëmje. Rrugën nga Kapeshnica, lagja e kapun rrëzë kodrës së qytetit matanë “Bistricës”, Asdreni e bënte përgjatë qendrës për të shkuar në afërsi të objektit të Shkollës për Personat e Verbër. Atje i jeton nipi, Gega 2-vjeçar. Herë kthehej në shtëpi, e më shumë rrinte tek ai edhe natën për t’i plotësuar një andërr.

Ndër vite i kishte shkuar ndërmend që t’ia pikturonte Gegës një ballë muri në dhomë me personazhet e filmave vizatimor të Disneyt. E kur më shumë se tash po i jepej mundësia. Kështu që ngjyrat e brushat i mori në qantë dhe filloi punën.

Prej qysh ka lind nipi, ideja ka qenë të realizojmë një mural në dhomën e tij, por gjithmonë ka qenë një projekt që gjithmonë ka rënë në fund të listës dhe ja që kjo kohë e bëri të mundur realizimin e këtij murali dhe gjithë madhështinë e tij dhe vëmendjen e ka tek detajet, pasi që është një gërshetim i 6 filmave me personazhet dytësor të përallave si ‘Borebardha dhe shtatë xhuxhat’, ‘Piter Pan’, ‘Bambi’, ‘Sirena e vogel’, ‘Pinoku’ dhe ‘Liza ne boten e çudirave’”, tregon Asdreni, që me mjeshtri ka krijuar një përrallë tjetër me kombinimin e personazheve.

 

Si arkitekt, padyshim që profesionalizmi i ka hyrë në punë, pasi bukur janë të vendosur në hapësirë secili prej tyre. Ai realizoi në perfeksion muralin dhe bëri të lumtur veten dhe nipin.

Asdreni ka kryer gjithë shkollimin fillor dhe të mesëm në Pejë dhe gjithmonë ishte pjesë e aktiviteteve kulturore dhe rinore. Me një krah të fortë që i jepnin prindërit, ai pati guxim që në klasë të 8-të të realizojë muralin e parë në shkollën fillore “Vaso Pashë Shkodrani”.

“Ka qenë sfida më e madhe sepse dimensioned kanë qenë shumë të mëdha, 4X6 metra. Isha si fëmijë përball një muri që të përbinte i tëri. Ky mural vazhdon të qëndrojë ende në shkollën time”, kthehet në kohë ai.

 

Tash Asdreni është pranë diplomimit, por edhe punon. Karantinën po e mbush me punë për një projekt që e përshkruan me shumë emocion, por natyra e projektit nuk e lejon ta zbuloj më shumë.

“Për fatin tim jam duke punur me një projekt që jam shumë i emocionuar. Është projekti im që më ka sfiduar më së shumti deri tani fatin pata që më erdhi një ofertë që bëri të mundur këtë realizim, por s’mund të them më shumë pasi që është ‘top secret’ ky projekt dhe janë vetëm disa persona të afërt që e dijnë, është një procedurë e gjatë, por mbi të gjitha është emocionuese. Në ndërkohë jam duke realizuar një koleksion të pikturave që janë në një stil të caktuar”, shpjegon Spahija, që nuk po e ndan nga dora një fletore skicash gjatë gjithë kohës së karantinës.

 

Por, kujtimet janë ato që njerëzit mbajnë gjithmonë. Për arkitektin e ri pejan, kujtimet janë të ngjyrosura. Tash tregon se çka bëri në shkollë fillore, e më vonë do të tregojë se si e bëri nipin e tij të lumtur. Mbase Gega do të tregojë më me pasion se daja i tij.

Ditët gjatë pikturimit të muralit, Asdreni pedant në punë kish pak drojën e harxhimit të ngjyrave, pasi dyqanet ishin mbyllur. Por, ia doli, duke pikturuar me Gegën që i sillej nëpër këmbë shpesh. Aty ndoshta edhe ai u njoftua dhe u lidh me artin. Pse jo, të gjithë do të donin një dajë të tillë.

Biles, Asdreni tash po ndjen edhe përmbushje kur thotë në formë shakaje se “Gjithë ato vite të fëmijërisë duke u obsesionuar pas filmave Disney nuk shkuan dëm tek e fundit”.

Planet e tij për të ardhmen po ngjizen që të jenë të mëdha, e më të mëdha. Por, ai preferon të thotë se “Gjithmonë ne bëjmë plane për të ardhmen, deri sa jeta na shikon dhe qesh me planet tona”. Por, si opozitë e kësaj shprehje është edhe ajo që “Kur nuk bën një planifikim, e ardhmja nuk duket në horizonte”. Ai ka sytë tashmë tek projektet, me të cilat synon jo vetëm tregun vendor./ndertimi.info/

Aktuale

Gjermanët punuan 1.3 miliard orë jashtë orarit në vitin 2023

Published

on

Punëtorët në Gjermani punuan rreth 1.3 miliard orë jashtë orarit në vitin 2023, tregojnë të dhënat e publikuara nga Instituti për Kërkime të Punësimit (IAB).Sipas tyre, më shumë se gjysma e kësaj kohe, 775 milionë orë, mbeti pa u paguar.

Ministria e Punës e Gjermanisë tha se mesatarisht, secili punëtor punoi 31.6 orë jashtë orarit në vitin 2023, prej të cilave 18.4 mbetën pa u paguar.

Komentet erdhën në përgjigje të një pyetjeje parlamentare nga Susanne Ferschl, ligjvënëse nga partia e majtë Die Linke.

“Punëdhënësit kursejnë miliarda në paga duke mos i paguar orët jashtë orarit, ndërsa punonjësit vuajnë nga zgjatja e orarit të punës dhe kërkesat e vazhdueshme për fleksibilitet” – tha Ferschl, raporton DPA.

Sipas të dhënave, totali i punës jashtë orarit vitin e kaluar korrespondon me 835.000 vende të punës me kohë të plotë.

Totali i orëve jashtë orarit në vitin 2023 ra për rreth 100 milionë orë nga viti paraprak, kur punëtorët regjistruan gjithsej 1.4 miliard orë jashtë orarit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

A i fali Kurti 24 hektarë tokë të Manastirit të Deçanit?

Published

on

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, njoftoi sot se s’do ta respektojë si parakusht për anëtarësim në Këshillin e Evropës dorëzimin e draft-statutit për Asociacionin e Komunave me shumicë serbe. Gjermania dhe Franca paralajmëruan se s’do të përfshihet në agjendë të Komitetit të Ministrave nëse s’zbatohet “Zajednica”.

Kurti sakrifikoi 24 hektarë tokë të Manastirit të Deçanit. E arsyetoi duke thënë se s’pajtohet me vendimin, por po bëhet për hir të anëtarësimit të Kosovës në KiE, shkruan Insajderi.

Në mbledhjen e Qeverisë të së mërkurës, kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, njoftoi se s’e pranon si parakusht dorëzimin e draft-statutit të “Zajednicës” në mënyrë që Kosova të sigurojë një vend në Këshillin e Evropës. Draft-statutin e evropianëve e nënvlerësoi, duke thënë se ai nuk dorëzon “non-paper” në Gjykatë Kushtetuese, shkruan Gazeta Insajderi.

“Draft-statuti si dokument dështoi të zyrtarizohej. Si i tillë është një non-paper. Qeveria e Kosovës nuk mund t’i dërgojë dokumentet që s’janë zyrtare dhe s’janë pranuar në Gjykatën Kushtetuese. Tri herë u tentua që të futej si kërkesë si parakusht për anëtarësim. Që të tri herat u refuzua”, deklaroi ai.

“Pengesat për anëtarësim në këtë organizatë i mendonim nga shtetet që s’e kanë njohur Kosovën. Por asessi nuk e mendonim se pengesë do të jenë shtetet demokratike… Plotësimi i kritereve për anëtarësim në Këshill të Evropës, është moment krenarie për çdo qytetar të Kosovës dhe aleatëve të saj”, shtoi tutje shefi i Qeverisë.

Ky vendim erdhi pasi qeveria gjermane dhe ajo franceze e kërkuan si parakusht shqyrtimin e draft-statutit nga Kushtetuesja.

Megjithatë, Kurti për dallim nga sot, paraqitej si njeri i sakrificave. Ai thoshte se përkundër që s’pajtohet me zbatimin e Manastirit të Deçanit, do ta zbatojë me qëllim që Kosova të anëtarësohet në institucionin evropian për të drejtat e njeriut.

Ndonëse e promovoi si vendim në të mirë të Kosovës, Kurti zgjedhte fjalët më të ashpra për ta përshkruar çështjen e 24 hektarëve tokë përreth Manastirit të Deçanit./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Pse kaq shumë arkitektë mendojnë se janë më të privilegjuar se sa janë në të vërtetë?

Published

on

Arkitektët më në fund duhet të pranojnë se profesioni nuk është më një rrugë e garantuar drejt prosperitetit dhe bashkimit.

Të gjithë i kemi takuar: të diplomuar në arkitekturë deri në syrin e tyre në borxhe, duke paguar dy të tretat e të ardhurave të tyre në qira dhe duke fituar efektivisht më pak se paga minimale, por që ende identifikohen si “klasa e mesme”.

Pse, pavarësisht se janë të ngarkuar me paga të ulëta dhe orë të vështira, kaq shumë arkitektë mendojnë se janë më të privilegjuar se sa janë në të vërtetë?

Megjithëse foshnjat nepo të arsimuara privatisht me pasuri dhe lidhje familjare dominojnë shumë punë të larta në këtë sektor, shumica dërrmuese e njerëzve që punojnë në arkitekturë nuk janë të pasur. Shumica janë maturantë të zakonshëm të shkollës shtetërore; shumë nuk kanë kursime dhe ngarkesë të lartë pune dhe do ta gjenin shpejt veten të varfër nëse nuk do të ishin më në gjendje të shesin punën e tyre për të përballuar jetesën.

Pavarësisht nëse identifikohen me etiketën apo jo, shumica e arkitektëve janë punëtorë

Në fund të fundit, pavarësisht nëse ata identifikohen me etiketën apo jo, shumica e arkitektëve janë punëtorë.

Pavarësisht kësaj, sindikalizmi në profesion është i ulët. Në Britani, një sindikatë e dedikuar, Seksioni i Punëtorëve të Arkitekturës (SAW), u lançua në vitin 2019, së fundmi duke bashkuar forcat me Unite, ndërsa në SHBA arkitektët mund të regjistrohen me një nga sindikatat e shumta. Megjithatë, megjithëse anëtarësimi u jep punonjësve akses në mbështetje kur përballen me punëdhënës të dyshimtë, shumica dërrmuese e arkitektëve në të dy anët e Atlantikut nuk janë në sindikata.

Megjithëse anëtarësimi në RIBA kushton dy herë më shumë se SAW dhe nuk vjen me ndihmë ligjore falas, mijëra arkitektë të tjerë vendosin t’i bashkohen institutit mbretëror më të shtrenjtë se sindikata e tyre.

Shumë arkitektë ende vuajnë nga orët e gjata qesharake, jashtë orarit të papaguar dhe çështje të tjera në vendin e punës, të gjitha të lidhura drejtpërdrejt me mungesën kronike të marrëveshjeve të njohjes në këtë sektor. Nuk është turp të pranosh se diploma e arkitekturës thjesht nuk është rruga e garantuar drejt prosperitetit të klasës së mesme siç ishte dikur, por si punëtorë që veprojnë së bashku me kolegët, arkitektët kanë ende fuqinë për të përmirësuar profesionin për të mirën e të gjithëve.

Formula është e thjeshtë: bashkohuni me një sindikatë, merrni një marrëveshje njohjeje. Formulari ndjek pagën e drejtë!

Opinion i shkruar nga Phineas Harper, është ish-shefi ekzekutiv i Open City. Ata ishin më parë kryekuratorë të Trienales së Arkitekturës në Oslo 2019, zëvendësdrejtor i Fondacionit të Arkitekturës dhe zëvendësredaktor i Revistës Arkitekturore. Në vitin 2017 ata bashkëthemeluan New Architecture Writers, një program për kritikët aspirantë të dizajnit nga prejardhje të nënpërfaqësuara./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending