Connect with us

Aktuale

Kush po ndërton në Kosovë

Published

on

Përfaqësues sindikalistë në Kosovë thonë se shitja e fabrikave në procesin e privatizimit, pa një kriter të veçantë, e ka sjell “buzë shkatërrimit” ekonominë e Kosovës.

Sipas tyre, Kosova para viteve të ’90-ta kishte një numër të konsiderueshëm të fabrikave në pothuajse të gjitha qytetet me karakter shtetëror-shoqëror.

Me përfundimin e luftës, shumica nga to ishin të shkatërruara kurse ekonomia e Kosovës kaloi në një krizë të thellë.

Hasan Abazi nga Bashkimi i Sindikatave të Pavarura të Kosovës thotë se shumë ndërmarrje janë shkatërruar apo iu është ndërruar destinimi i tyre pas shitjes, duke shkatërruar industritë e dikurshme në Kosovë dhe duke lënë qindra mijëra qytetarë të papunë.

“Ndërmarrjet të cilat kanë gjeneruar vende të reja të punës, në vend që të rriten, të shtohen dhe të ndihmohet ekonomia, për fat të keq, pushteti ynë ka kontribuar që ato të shuhen. Privatizimi në Kosovë e ka shkatërruar ekonominë e këtij vendi”, ka thotë Abazi.

Në bazë të Kushtetutës së Republikës së Kosovës, në vend aplikohet modeli i ekonomisë së lirë të tregut dhe janë të garantuara të drejtat ligjore të barabarta për të gjithë investitorët dhe të gjitha ndërmarrjet vendore dhe të jashtme.

Zëvendëskryeministri i Kosovës në Qeverinë Mustafa, Ramiz Kelmendi ka thënë se ekonomia komuniste, ku firmat ndërtoheshin nga shteti është shndërruar në ekonomi private. Në këtë sistem, thotë ai , shteti nuk ndërton fabrika por krijon kushte për të bërë biznes.

“Shteti tani vetëm rregullon legjislacionin, krijon ambient për të bërë biznes, i dëgjon me kujdes shqetësimet e bizneseve private dhe punon në legjislacion që të shkojë në funksion të zhvillimit të bizneseve private. Ne kemi edhe sot shumë fakte nga e kaluara të sektorëve publikë, aty është i mbingarkuar numri i të punësuarve, gjithnjë jemi duke financuar këtë sektor dhe kjo po na jep të mendojmë që rruga e ekonomisë se lirë të tregut, është rrugë e drejtë”, ka thënë Kelmendi.

Por, ekspertë për çështjen ekonomike, thonë se edhe pse shteti nuk ndërton fabrika, institucionet kompetente nuk kanë arritur që të krijojnë kushte që sektori privat të ndërtojë fabrika të ndryshme.

Ismail Kastrati, ish-kryetar i Odës Ekonomike të Kosovës, thotë se shteti ka dështuar në këtë drejtim.

“Faji apo gabimi i shtetit është se nuk ka krijuar ambient të përshtatshëm që të arrijë të tërheqë diasporën tonë të pasur, por edhe investime të huaja direkt. Sado që shteti i ka bërë disa lehtësira për regjistrimin e biznesit, ajo nuk mjafton. Për tërheqjen e investimeve, për një biznes i cili inkurajohet të vijë në Kosovë, para së gjithash duhet të sundojë rendi dhe ligji. Nuk vjen dikush të investojë para kur në një kontest juridik nuk mund të realizojë një kontratë të caktuar”, thotë Kastrati.

Kastrati thotë se në Kosovë ka nevojë që të ndërtohen fabrika për industri të ndryshme të prodhimit, në mënyrë që të mundësohet ulja e nivelit të importit.

Por, duke marrë për bazë zhvillimin ekonomik dhe gjendjen e sektorit të prodhimit, industritë e Kosovës do të ballafaqohen me probleme të shumta me tregun e brendshëm dhe tregun konkurrent të jashtëm.

Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Aktuale

Pas Danimarkës, edhe Belgjika propozon ta ndërtojë një burg në Kosovë

Published

on

Pas Danimarkës, edhe në Belgjikë është hedhur ideja për ndërtimin e një burgu në Kosovë ku shteti belg do t’i sillte të burgosurit pa dokumente për të vuajtur dënimin. Këtë ide e ka thënë deputeti belg Theo Francken nga partia “N-VA” në një intervistë për gazetën “Het Nieuwsblad”.

Sipas deputetit Francken, kjo ide përshtatet në mënyrë të përkryer me ndalimin e azilit, gjë që partia e tij e ka kërkuar prej kohësh.

Propozimi i deputetit Francken është përfshirë në manifestin zgjedhor të N-VA. Ai e sheh edhe si zgjidhje për dekonstruksionin e burgjeve.

Mediat belge shkruajnë se stafi i burgjeve belge do të jetë i lumtur për një ide të tillë, megjithatë sa është e realizueshme?

An-Sofie Vanhouche, profesoreshë e kriminologjisë në VUB, ka zbutur pritshmëritë lidhur me këtë ide. Sidomos nëse krahasimi bëhet me Danimarkën, sepse marrëveshja Danimarkë-Kosovë nuk është zhvilluar plotësisht.

“Burgu në vetvete është ndërtuar tashmë. Megjithatë shumë gjëra duhet të rregullohen dhe shumë mbeten të paqarta,” tregon Vanhouche nga bisedat që ajo pati me kolegët e saj danezë në shkurt.

Ndërtimi i një objekti është mjaft i thjeshtë, transferimi i njerëzve në Kosovë nuk është, thotë ajo.

“Të arrestuarit nuk duan thjesht të transferohen në një vend tjetër. Vetëm për shkak se janë dënuar nuk do të thotë se ata nuk i ruajnë të drejtat e tyre.”, ka thënë ajo.

Vanhouche ka ngritur edhe pikëpyetje nëse mund të garantohen të drejtat e njeriut në burgjet në Kosovë.

“Ky është problemi i parë për Danimarkën. Shumë avokatë nuk e konsiderojnë këtë të realizueshme.”, ka shtuar ajo./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Mbahet “Konferenca Studentore Ndërkombëtare e Inxhinierisë së Ndërtimit” (ISCCE 2024)

Published

on

Sot, në mjediset e Fakultetit të Inxhiniersië së Ndërtimit këtu në UP, filloi maratonën tre-ditore “Konferenca Studentore Ndërkombëtare e Inxhinierisë së Ndërtimit” (ISCCE 2024). Rektori i Universitetit të Prishtinës, Prof. Qerim Qerimi, bashkë me Rektorin e Universitetit Politeknik të Tiranës, Prof. Andrea Maliqari, dhe Dekanët e Fakulteteve të Inxhinierisë së Ndërtimit në Prishtinë, Prof. Florim Grajçevci dhe Tiranë, Prof. Neritan Shkodrani, nën një tempull të dijes ngritën në piedestal arritjet e studentëve të fushave të inxhinierisë së ndërtimit, duke i kurorëzuar në këtë Konferencë Ndërkombëtare.

Në panele të rezervuara iu kushtua rëndësi edhe folësve të ftuar nga anë e mbanë bota. Profesorë e inxhinierë të shquar nga Prishtina, Tirana, Stambolli, Praga, Vjena e Shkupi, shpalosën para më shumë se 300 pjesëmarrësve, hulumtime shkencore e tema inxhinierike të prekura për herë të parë në rajon.

Ky event i shënuar është arritje e madhe për të gjitha institucionet e Universitetit të Prishtinës, marrë parasysh gamën e madhe shkencore që po e shpalosë.

Nën organizimin e Fakulteteve të Inxhinierisë së Ndërtimit në Universitetin e Prishtinës dhe Universitetin Politeknik të Tiranës, sot filloi kjo konferencë me përmasa tejet të kënaqshme duke ngritur nivelin akademik të studentëve në Universitetin tonë dhe më gjerë.

Maratona e kësaj ngjarje të shënuar vazhdon edhe për dy ditë të tjera radhazi, për të shpërfaqur edhe punën e shkencore të studentëve pjesëmarrës./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Një e treta e evropianeve nuk e kuptojnë se si funksionon inflacioni

Published

on

Një e treta e evropianeve nuk e kuptojnë se si funksionon inflacioni, sipas një sondazhi të Eurobarometrit. I njëjti sondazh zbuloi se vetëm 18% e qytetarëve të BE-së ishin në gjendje të tregonin një nivel të lartë edukimi financiar. Sipas sondazhit, 65% e qytetarëve të BE-së janë të vetëdijshëm se, në kohë inflacioni pozitiv, fuqia blerëse e parave të tyre ulet, që do të thotë se ata mund të blejnë më pak se më parë me të njëjtën sasi parash.

Në tetor 2022, inflacioni vjetor në BE arriti nivele të papara në katër dekadat e mëparshme në 11.5%. Ndërsa rritja e kostos së jetesës ishte shqetësimi më urgjent për 93% të evropianëve në atë kohë, me sa duket një e treta e qytetarëve të BE-së nuk e dinë se si inflacioni ndikon në jetën e tyre. Sondazhi i Eurobarometrit, i kryer në mars-prill 2023, përfshiu pyetje mbi njohuritë financiare dhe sjelljen për të matur njohuritë financiare në të gjithë vendet e BE-së.

Vetëm rreth një e katërta e të anketuarve (26%) në BE iu përgjigjën saktë të paktën katër nga pesë pyetjet mbi njohuritë financiare. Gjysma iu përgjigj saktë vetëm dy ose tre pyetjeve, ndërsa një tremujor tjetër i gjeti pyetjet veçanërisht sfiduese. Performuesit më të mirë ishin Holanda (43%), Danimarka (40%), Finlanda (40%) dhe Estonia (39%) ku rreth katër në 10 të anketuar shfaqin një nivel të lartë njohurish financiare. Rumania dhe Portugalia raportuan rezultatet më të këqija në nivelet e larta të njohurive financiare me 13% dhe 16%, respektivisht.

Ndër katër ekonomitë e mëdha të BE-së, vetëm Gjermania kishte një rezultat më të lartë se mesatarja e BE-së në këtë tregues. Ndërsa rezultatet e Francës dhe Italisë ishin pak më poshtë mesatares së BE-së, kjo shifër ishte dukshëm e ulët në Spanjë me 19%.

Anasjelltas, përqindja me një rezultat të ulët ishte më e larta në Qipro dhe Rumani (të dyja 30%), e ndjekur nga Greqia (29%) dhe Portugalia (28%). Sondazhi zbuloi se 35% nuk e kuptonin se si inflacioni ul fuqinë e tyre blerëse. Pyetja ishte: Në BE, 22% thanë se mund të blinin të njëjtën sasi, dhe 7% u përgjigjën se mund të blinin më shumë se sot. Gjashtë përqind e pjesëmarrësve nuk kishin përgjigje.

Përqindja që iu përgjigj saktë kësaj pyetjeje (“Më pak se sa mund të blini sot”) ishte nën 60% në Qipro, Portugali, Greqi, Rumani dhe Itali, ndërsa Finlanda dhe Estonia kishin përqindjen më të lartë me 84%. Njohuria e përgjithshme financiare bazohet në njohuritë financiare dhe rezultatet e sjelljes. Mesatarisht, në të gjithë BE-në, 18% e të anketuarve kanë një rezultat të lartë për nivelin e përgjithshëm të edukimit financiar, 64% kanë një rezultat mesatar dhe 18% një rezultat të ulët.

Përqindja me një rezultat të lartë varionte nga 11% në Portugali dhe Letoni në 27% në Danimarkë, Slloveni dhe Suedi dhe 28% në Holandë. Përkundrazi, përqindja me një rezultat të ulët ishte më e larta në Finlandë (27%), Letoni (24%), Belgjikë (22%) dhe Spanjë (22%). Duke parë rezultatet e nivelit socio-demografik, proporcioni me një rezultat të lartë në arsimimin e përgjithshëm financiar është më i lartë midis:

meshkuj (24% krahasuar me 13% të femrave);

të anketuarit e moshës mbi 39 vjeç (20%, krahasuar me 13% të moshave 18-24 dhe 16% të atyre të moshës 25-39 vjeç);

të anketuarit me nivel të lartë arsimor (26%, krahasuar me 16% të atyre me nivel të mesëm dhe 12% për ata me nivel të ulët arsimor).

BE-ja po punon për të siguruar që qytetarët e saj të kenë njohuritë dhe aftësitë që u nevojiten për të marrë vendime të mira financiare./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending