Connect with us

Aktuale

Arkitektura biofilike dhe aplikimi urban në Kosovë      

Published

on

Termi biophilia ka dmth ” dashuria për jetën”. Koncepti  arkitektural biofilik ka filluar aplikimin pionier ne Japoni v.80ta. Koncepti i këtij stili jetësor ka ndryshuar me kohen. Sot, me përdorimin e materialeve natyrore ne ndërtimtari, ky koncept ka ndryshuar rrënjësisht. Ky “life style” sot kuptohet si një dizajn  biofilik që është një koncept i përdorur në industrinë e ndërtimit për te rritur lidhjen e banoreve me mjedisin natyror përmes përdorimit të natyrës në mënyre direkte, natyrës indirekte dhe kushteve te hapësirës dhe lokacionit natyror.

Ndërtesat e dizajnuara biofilike përfshijnë gjera te tilla si ndriçimi dhe ajrimi natyror, veçoritë e peizazhit natyror dhe elemente te tjera për krijimin e një mjedisi te ndërtuar me produktiv dhe me te shëndetshëm për njerëzit. Materiali kryesore për këtë filozofi jetësore eshët druri. Ngase druri ka afinitete aesteike, antistres, antidepresiv dhe gjendet në natyrë. Si rendësi e veçantë është drita natyrale qe fitohet me dritare te mëdha, “skylight” ose dritare panoramike te kulmit.

Lokacioni i ndërtimit vetvetiu nënkuptohet se duhet te jete afër natyrës, dmth. periferia gjelbëruese jashtë urbane. Ky fakt ka bere revolucion ne përzgjedhjen e lokacionit te shtëpisë së shëndetshme në Boten e zhvilluar. Gjithnjë e me shume, lagjet e banimit ndërtohen në periferi të qyteteve. Ky trend duhet te zhvillohet edhe në Kosovë. Jo përmes “vilave” apo kasolleve te vikendit, por si banim permanent. Nëse nuk lihen anash edhe mundësia se me CLT mund të ndërtohen shumëkatëshe edhe ne urbanizmin lokal, kjo vetvetiu na ofron mundësinë e një jetese ekologjike. I njëjti princip i ndërtimit mund te aplikohet edhe për ndërtesat publike, e shembuj te tille ne Evropë janë të shumta. Edhe tek ne në Kosove mund te aplikohet kjo fiolozofi ndërtimore, nese vetëdijesimi qytetar është i mjaftuar te reflektohet nevoja dhe dëshira për banim te shëndetshëm dhe efecient me kosto të përballuar ndërtimi.

Po sikur te mund te përjetonim të njëjtat përfitime fizike, psikologjike dhe emocionale duke kaluar neper një peizazh urban qe përjetojmë duke ecur neper një pyll? E pamundur kjo ne katrahurën ekzistuese urbane tek ne.

Imagjinojeni sikur te mund te rregullonim marrëdhënien tone me natyrën duke transformuar mjedisin e ndërtuar ne një mënyre qe siguron funksionimin e ndërtesave ne harmoni me boten natyrore?

Krijimi i lagjeve biofilike është një thirrje për një rilindje të qëllimshme te aplikimit te dizajnit biofilik duke ofruar një vend te freskët dhe depërtues për te filluar mendimin se si te krijohen banime ku njerëzit dhe natyra mund te jetojnë se bashku dhe ne harmoni. Baze për zhvillimin e një koncepti te tille jetësore, është druri si material i vetëm ne natyre qe bën lidhjen direkte me afrimin e natyrës ne brendësi te banimit.

Si fund, nesër fëmijët do te na pyesin pse vizitat mjekësore janë te shpeshtuara. Përgjigjen në këtë pyetje që secili prind e ka, por nuk është guximi të thuhet e vërteta se ne mentalitetin tonë me e rëndësishme është luksi i tepruar jashtë mureve të shtëpisë, se sa jeta e shëndetshme brenda mureve. Drurore gjithsesi.

Kjo është një arsye e madhe pse ne nga BVG Housing kemi vullnetin e hapjes se plantit CLT ne Kosove. Për një ardhmeri të shëndetshme.

*Autori i shkrimit është arkitekti Lulzim Behxheti./Media Ndërtimi.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending