Connect with us

Aktuale

Afër 104 miliardë dollarë dëme të shkaktuara nga tërmeti në Turqi, 66 miliardë vetëm nga shkatërrimi i ndërtesave

Published

on

Raporti i Vlerësimit të Rimëkëmbjes dhe Rindërtimit nga Tërmetet në Turqi tregon se dëmet e përgjithshme që kanë lënë pas tërmetet shkatërruese të 6 shkurtit arrijnë gati 104 miliardë dollarë, që është mbi 11% e Bruto Prodhimit Vendor të Turqisë.

Mëngjesin e 6 shkurtit, Turqia u zgjua në trishtim dhe ankth nga një dridhje e fuqishme 7,7 ballëshe në provincën e Kahramanmaraşit. Një tjetër goditje e paprecedentë, e përafërt për nga fuqia me të parën, pasoi vetëm disa orë më vonë, duke thelluar edhe më shumë tragjedinë.

Ndërkohë që 11 provinca u mbuluan nga mjegulla e pluhurit nga ndërtesat e rrënuara, shpejt u bë e qartë se mijëra njerëz do të kenë humbur jetën. Deri sot, u konfirmuan mbi 50 mijë viktima, ndërsa dhjetëra mijë të tjerë janë shtruar në spitalet e vendit.

Në mes të pikëllimit për viktimat nga “tragjedia e shekullit”, Turqia po mendon edhe për të gjallët. Njëmbëdhjetë provincat në pjesën jugore të vendit ishin shtëpi për mbi 13 milionë banorë. Mbi 2 milionë prej tyre vlerësohet të kenë mbetur pa kulm mbi kokë si pasojë e tërmetit. Shteti u zotua të rindërtojë qytetet e shkatërruara brenda 1 viti, duke siguruar njëkohësisht strehim të përkohshëm për qytetarët e prekur.

Përballja me këtë tragjedi ka edhe koston e saj financiare. Një raport fillestar i Vlerësimit të Rimëkëmbjes dhe Rindërtimit nga Tërmetet në Turqi ka përllogaritur një kosto prej 103,6 miliardë dollarëve, një shifër që përbën mbi 11% të Bruto Prodhimit Vendor të Turqisë.

“Asnjë shtet nuk mund të përballet i vetëm me këtë lloj tragjedie”, tha të hënën presidenti turk Erdogan.

Mbi 66 miliardë dollarë kushton shkatërrimi i ndërtesave

Sipas rezultateve të studimit, 518.009 shtëpi u përcaktuan se janë rrënuar, kërkonin prishje urgjente ose ishin të dëmtuara rëndë. Nga ana tjetër, vlerësohet se rreth 131.507 shtëpi kanë dëmtime mesatare.

Pjesa më e madhe e shtëpive të rrënuara ose të papërdorshme është regjistruar në provincën Hatay, gjithsej 215.255.

Kostoja financiare vetëm e rrënimit të ndërtesave arrin rreth 54,7 miliardë dollarë. Bashkë me shkatërrimet e bizneseve, fermave, mobiljeve brenda shtëpive, heqjen e rrënojave dhe kostos së akomodimit të përkohshëm dhe ushqimit, kjo shifër shkon në 66,2 miliardë dollarë gjithsej.

Tërmeti ngarkoi me kosto mbi 37 miliardë dollarë sektorët e tjerë

Sistemi arsimor dhe kulturor gjithashtu është prekur dukshëm nga tërmeti. Mijëra shkolla, salla sportive, qendra kulturore dhe të ngjashme janë rrënuar ose dëmtuar nga tërmeti. Dëmi në këtë sektor llogaritet 6,7 miliardë dollarë.

Rindërtimi nuk është barra e vetme financiare që e bart Türkiye pas tërmetit. Raporti shpjegon se tërmeti ka shkaktuar kosto financiare për shëndetësinë në vlerën e 5,6 miliardë dollarëve.

10,2 miliardë dollarë vlerësohet kostoja e infrastrukturës dhe shërbimeve komunale. Këtu hyjnë sistemet e ujit, transportit, energjisë, komunikimeve dhe të tjera.

Edhe 14,9 miliardë dollarë janë shpenzime të tjera që janë shkaktuar nga tërmeti. Ato përbëhen nga dëmet në agrokulturë, turizëm, industrinë e prodhimit, minierat dhe të tjera.

E gjithë Turqia, me të gjitha kapacitetet shtetërore dhe shtetërore u mobilizua për të shëruar bashkërisht plagët nga “tragjedia e shekullit”. Vetëm gjatë fushatës “Türkiye një zemër” për disa orë u grumbulluan mbi 5 miliardë dollarë. Shumë shtete mike të Turqisë zgjatën dorën e solidaritetit për të ndihmuar popullin turk që ta kapërcejë sa më lehtë këtë tragjedi.

Shteti është zotuar të bëjë të gjitha përpjekjet për të rindërtuar qytetet dhe vendbanimet, edhe më të bukura sesa ishin para 6 shkurtit fatal./Media Ndërtimi

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending