Connect with us

Aktuale

Tetë strukturat e betonit që paraqesin “botën brutale”

Published

on

Kur kritiku i arkitekturës Reyner Banham u nis për të identifikuar se çfarë do të njihej si brutalizëm, ai i destinoi shqetësimet e tij në një pyetje të thjeshtë. “Brutalizmi i ri”, pyeti ai. “Etikë apo estetikë?”

Në radhën e ndërtesave të Banhamit, stili i ndërtimit të cilin e kishte analizuar kishte të bënte sipas tij dhe opinionit publik me ndërtesa të cilat paraqisnin një lloj brutaliteti. Ndërtesa këto të cilat shumica prej tyre i përkasin periudhës socialiste dhe bartin karakteristikat e asaj kohe.

Në vazhdim do të paraqesim tetë strukturat të cilat janë të ndërtuara nga betoni dhe që në në shikim të parë sipas arkitektit kritik Braham dhe anketës së bërë me opinionin publik amerikan paraqesin brutalitet.

Spitali i Shën Jozefit nga Bertrand Goldberg, Tacoma, Wash., Shtetet e Bashkuara, 1974

Një shtrirje e kompleksit spitalor Tacoma, sipërfaqja e valëzuar e dizajnit të Bertrand Goldberg është një artikulim i teorisë së tij të “dizajnit bërthamor”, në të cilin secili kuadrat strehonte shtretër të pacientëve të grumbulluara rreth stacioneve të pleqve. Marrëveshja u konceptua me synimin për të optimizuar aksesin ndaj kujdesit dhe pamjes së jashtme e strukturës rezistente ndaj tërmetit reflekton ndershmërisht dizajnin e saj të brendshëm.

“Qendra e Vezës” për Artet Performuese nga Wallace Harrison, Albany, N.Y., Shtetet e Bashkuara, 1978

Një pjesë e sheshit “Rockefeller Empire State Plaza” në kryeqytetin e shtetit, qendra kulturore u hartua për të pasqyruar prirjen e Nelson Rockefeller për dizajn arkitektonik skulpturor.  Përshtatshëm, “Veza” e prirur duket të mbështetet në një piedestal, i cili lidh strukturën me gjashtë kate nëntokësore me njëra tjetrën.

Bio-Kullat, e rinovuar në vitin 2008 nga Jähne & Göpfert dhe Zimmermann & Partner, Lauchhammer, Gjermani, 1957

Ky objekt është i ndërtuar me tulla, grup i strukturave industriale ishte pjesë e një fabrike të koksit të linjitit. Format e tyre të lakuara pasqyrojnë një teknologji të thjeshtë për filtrim të çuditshëm dhe qarkullimi i brendshëm është i pajisur mirë në mes të çdo grupi të katër kullave. Megjithëse fabrika u mbyll në vitin 1991, kullat u rinovuan dhe u hapën për turne.

Kulla e Ujit të Madh Qendror nga GAPP Architects & Urban Designers, Midrand, Afrika e Jugut, 1996

Ky tipar i mrekullueshëm arkitekturor do të kishte bërë Bernd dhe Hiller Becher, të cilët filluan të dokumentonin strukturat industriale në vitet 1960, të ishin të privilegjuar pasi ata ishin të parët tv cilët kishin filluar të hulumtonin lidhur me këto ndërtime të ftohta. Struktura e saj e përbërë prej betoni të mbështet një kullë masive konike të projektuar për të mbajtur 6.500 metra kub ujë në periferi të  qytetit Midrand.

 

Trudelturm nga Hermann Brenner dhe Werner Deutschmann, Park Aerodinamik, Berlin, Gjermani, 1936

Pjesë e një koleksioni të strukturave të alienes në një objekt kërkimi aerodinamik, Trudelturm është një strukturë arkitektonike kaq e pazakontë që kishte një gur të shkurtër në filmin Sci-fi të vitit 2005 “Aeon Flux”. Por dizajni i tij i çuditshëm është tërësisht reflektues i qëllimit të tij. Objekti u ndërtua  në këtë mënyrë për të hetuar fenomenin e rrotullimit të avionëve, duke shërbyer si një tunel i përdorur për hulumtime.

Hapësira e Meditimit nga Tadao Ando, UNESCO, Paris, Francë, 1995

I njohur për interpretimet bashkëkohore të estetikës tradicionale brutaliste, Tadao Ando krijoi një hapësirë minimale meditimi për selinë e UNESCO-s në Paris, në festimin e 50 vjetorit të organizatës. E ndërtuar me nocionin e përfshirjes në mendje, cilindri i betonit është ndezur për efekt mahnitës përmes një çarjeje të vogël midis mureve të rrumbullakëta dhe çatisë lundruese.

Terminali i “Trans World Airlines” nga Eero Saarinen dhe Associates, Aeroporti i JFK, New York, N.Y., Shtetet e Bashkuara, 1962

Një përsëritje e hetimit të vazhdueshëm të arkitektit Braham  për format e lakuara, Terminali TWA në “Queens” festoi fillimin e një të ardhme të përcaktuar nga udhëtimi ajror. I quajtur “Grand Central i moshës së re”, qendra e fluturimit është vendosur nën një çati të hollë që të dërgon një sallë të brendshme.

Les Choux de Créteil nga Gérard Grandval, Créteil, Francë, 1974

E quajtur si objekti  “lakër”, ky zhvillim banimi në periferi juglindore të Parisit u ndërtua për të adresuar nevojën në rritje të rajonit metropolitan për strehim publik të përballueshëm. Dizajni i saj i lakuar përfshin struktura të mëdha të rrumbullakëta të mbuluara me ballkone më të vogla të formës petalike që janë projektuar për të lejuar secilit banor një vend privat shikimi. Ndërsa është ndërtuar kryesisht në beton.

/Ndertimi.info/

Click to comment

You must be logged in to post a comment Login

Leave a Reply

Aktuale

Pse kaq shumë arkitektë mendojnë se janë më të privilegjuar se sa janë në të vërtetë?

Published

on

Arkitektët më në fund duhet të pranojnë se profesioni nuk është më një rrugë e garantuar drejt prosperitetit dhe bashkimit.

Të gjithë i kemi takuar: të diplomuar në arkitekturë deri në syrin e tyre në borxhe, duke paguar dy të tretat e të ardhurave të tyre në qira dhe duke fituar efektivisht më pak se paga minimale, por që ende identifikohen si “klasa e mesme”.

Pse, pavarësisht se janë të ngarkuar me paga të ulëta dhe orë të vështira, kaq shumë arkitektë mendojnë se janë më të privilegjuar se sa janë në të vërtetë?

Megjithëse foshnjat nepo të arsimuara privatisht me pasuri dhe lidhje familjare dominojnë shumë punë të larta në këtë sektor, shumica dërrmuese e njerëzve që punojnë në arkitekturë nuk janë të pasur. Shumica janë maturantë të zakonshëm të shkollës shtetërore; shumë nuk kanë kursime dhe ngarkesë të lartë pune dhe do ta gjenin shpejt veten të varfër nëse nuk do të ishin më në gjendje të shesin punën e tyre për të përballuar jetesën.

Pavarësisht nëse identifikohen me etiketën apo jo, shumica e arkitektëve janë punëtorë

Në fund të fundit, pavarësisht nëse ata identifikohen me etiketën apo jo, shumica e arkitektëve janë punëtorë.

Pavarësisht kësaj, sindikalizmi në profesion është i ulët. Në Britani, një sindikatë e dedikuar, Seksioni i Punëtorëve të Arkitekturës (SAW), u lançua në vitin 2019, së fundmi duke bashkuar forcat me Unite, ndërsa në SHBA arkitektët mund të regjistrohen me një nga sindikatat e shumta. Megjithatë, megjithëse anëtarësimi u jep punonjësve akses në mbështetje kur përballen me punëdhënës të dyshimtë, shumica dërrmuese e arkitektëve në të dy anët e Atlantikut nuk janë në sindikata.

Megjithëse anëtarësimi në RIBA kushton dy herë më shumë se SAW dhe nuk vjen me ndihmë ligjore falas, mijëra arkitektë të tjerë vendosin t’i bashkohen institutit mbretëror më të shtrenjtë se sindikata e tyre.

Shumë arkitektë ende vuajnë nga orët e gjata qesharake, jashtë orarit të papaguar dhe çështje të tjera në vendin e punës, të gjitha të lidhura drejtpërdrejt me mungesën kronike të marrëveshjeve të njohjes në këtë sektor. Nuk është turp të pranosh se diploma e arkitekturës thjesht nuk është rruga e garantuar drejt prosperitetit të klasës së mesme siç ishte dikur, por si punëtorë që veprojnë së bashku me kolegët, arkitektët kanë ende fuqinë për të përmirësuar profesionin për të mirën e të gjithëve.

Formula është e thjeshtë: bashkohuni me një sindikatë, merrni një marrëveshje njohjeje. Formulari ndjek pagën e drejtë!

Opinion i shkruar nga Phineas Harper, është ish-shefi ekzekutiv i Open City. Ata ishin më parë kryekuratorë të Trienales së Arkitekturës në Oslo 2019, zëvendësdrejtor i Fondacionit të Arkitekturës dhe zëvendësredaktor i Revistës Arkitekturore. Në vitin 2017 ata bashkëthemeluan New Architecture Writers, një program për kritikët aspirantë të dizajnit nga prejardhje të nënpërfaqësuara./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Si arritën të lirohen nga akuza për korrupsion Betim Reçica dhe tre zyrtarët tjerë lidhur me tenderin për Autostradën e Gjilanit?

Published

on

Prishtinë-Gjykata Themelore e Prishtinës ka shpallur aktgjykim lirues ndaj ish-sekretarit të Ministrisë së Infrastrukturës (MI), Betim Reçica, dhe tre zyrtarëve tjerë Isa Berisha, Leonora Limani dhe Mirdit Emini, të cilët akuzoheshin për keqpërdorime në tenderin për Autostradën e Gjilanit.

Shpallja e aktgjykimit për këtë rast u bë të martën nga gjykatësi, Musa Konxheli, raporton “Betimi për Drejtësi”.

Sipas gjykatësit Konxheli, të akuzuarit e lartcekur lirohet nga akuza pasi nuk është vërtetuar se të njëjtit kanë kryer veprën penale për të cilën ngarkoheshin nga Prokuroria.

Në arsyetimin e këtij aktgjykimi thuhet se, fillimisht Prokuroria e ka bazuar aktakuzën në ekspertizën e ekspertit Fehmi Zena, por, më vonë palët kanë propozuar dhe dorëzuar gjykatës edhe një ekspertize të dytë.

“Gjykata më pas ‘ex officio’ ka caktuar një superekspertizë të përbërë prej tre eksperteve të pavarur, e cili është administruar. Superekspertiza ka nxjerre se operatori ekonomik “Gjoka Construstion” ka plotësuar kushtet, pavarësisht që komisioni rivlerësues e ka shpalle të jopërgjegjshëm”, thuhet në aktgjykim.

Ndërkaq, lidhur me pretendimet e prokurorisë për blerjen e një veture të tipit “Audi” nga i akuzuari Reçica, gjykata ka ardhur në përfundimin se vetura në fjalë është e regjistruar në emër të vëllait të Reçicës dhe se nuk janë përmbushur elementet e veprës penale të  shpëlarjes së parave.

Sipas këtij akgjykimi, shpenzimet e procedurës penale për këtë rast bien në barrë të mjeteve buxhetore të gjykatës.

Ndërsa, pala e dëmtuar në këtë rast, për realizimin e kërkesës pasurore-juridike udhëzohen në kontest juridiko-civil.

Kundër këtij aktgjykimit, palët kanë të drejtë ankese në afat prej 30 ditësh në Gjykatën e Apelit.

Sipas aktakuzës së ngritur nga Prokuroria Speciale më 15 shkurt 2021, Betim Reçica po akuzohet se si ushtrues i detyrës së drejtorit të Prokurimit Publik në Ministrinë e Infrastrukturës gjatë vitit 2017, me qëllim të përfitimit financiar për kompaninë “Gjoka Konstruktion”, ushtroi ndikim të drejtpërdrejtë te Isa Berisha, kryetar i Komisionit Rivlerësues dhe Leonora Limani e Mirdit Emini, anëtarë të këtij komisioni, që ishin vartës të tij, duke i vënë në presion kohor që rivlerësimin e tenderit për ndërtimin e Autoudhës së Gjilanit ta kryejnë për 10 ditë.

Gjithnjë sipas PSRK-së, Betim Reçica akuzohet edhe se në cilësinë ushtruesit të detyrës se drejtorit të Prokurimit Publik në MI, me qëllim të përfitimit financiar për kompaninë “Gjoka Konstruktion”, ka ndryshuar raportin e Komisionit rivlerësues dhe e ka shpallur këtë OE të përgjegjshëm përkundër faktit se e ka ditur se nuk i ka plotësuar kushtet ligjore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Kosova shqyrton me Poloninë mundësinë e hapjes së rrugës për importin e drithërave

Published

on

Ministri i Bujqësisë, Faton Peci, ka takuar Sekretarin e Shtetit të Polonisë për Bujqësi, Michal Kolodziejczakun.

Peci tha se me Kolodziejczakun shqyrtuan perspektivat e bashkëpunimit në disa fusha kyçe të cilat sipas tij, janë në interes të të dyja vendeve.

“Shqyrtuam si mundësi për të hapur rrugën për importin e drithërave, për të ndërtuar lidhje të forta në nivel akademik, për të ndarë njohuritë dhe përvojën në përmirësimin e cilësisë së farërave, dhe për të gjetur rrugë efikase për të rritur eksportin e produkteve të Kosovës në tregun polak dhe në zonat përreth tij”, shkroi Peci.

Më tej, ai tha se ky është një hap pozitiv për zhvillimin e bujqësisë së Kosovës./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending