Connect with us

Infrastrukturë

Pranimi teknik i objekteve që nuk i plotësojnë standardet evropiane të ndërtimit, paraqet korrupsion mjedisor

Published

on

Korrupsioni mund të konsiderohet si një katalizator për krimin mjedisor. Në veçanti, korrupsioni luan një rol të rëndësishëm në lehtësimin e tregtisë mashtruese, falsifikimin e certifikatave të import/eksportit, zhdoganimin gabimisht, injorimin e depozitimit të paligjshëm të mbetjeve dhe lëshimin e licencave, ndër të tjera, shkruan në raportin ‘Hartëzimi i rasteve të korrupsionit mjedisor” e publikuar nga INDEP.

Korrupsioni në këtë rast mund të prekë një sërë akterësh, duke përfshirë zyrtarët doganorë, pronarët e tokave, grupet e krimit të organizuar, policinë, firmat e transportit detar dhe eksportuesit/importuesit,

Korrupsioni, në varësi të zonës që prek, mund të ketë efekte të menjëhershme ose efekte të mëvonshme. Rreziqet e korrupsionit mjedisor përfshijnë potencialin për konflikt interesi, ryshfet dhe mashtrim. Këto rreziqe mund të çojnë në keqmenaxhimin e burimeve natyrore, dëmtim të mjedisit dhe humbje të mjeteve të jetesës.

Mund të rezultojë gjithashtu në degradim mjedisor përmes aktiviteteve të paligjshme si prerja e paligjshme e pyjeve, minierat dhe pastrimi i tokës. Për më tepër, korrupsioni mund të nxisë krimin mjedisor, siç është kontrabanda e specieve të rrezikuara dhe produkteve të tyre.

Efektet e korrupsionit, si licencat e gabuara, zhvendosja e projekteve, kohëzgjatja e të tjera, shkaktojnë dëme në mjedis, të cilat përveçse materiale mund të shkaktojnë edhe humbje të jetëve të gjallesave. Rreziqet e korrupsionit janë rrezikimi i qëndrueshmërisë, ndikimi në zhvillimin ekonomik dhe rrezikimi i objekteve dhe burimeve natyrore.

Këto rreziqe paraqiten në sektorë dhe forma të ndryshme. Pranimi teknik i ndërtesave, prerja e paligjshme e pyjeve, nxjerrja e zhavorrit, nxjerrja e gurëve dhe aktivitete të tjera që janë kundër ligjit shkaktojnë dëme të konsiderueshme për njerëzit dhe mjedisin.

Të gjitha këto aktivitete, edhe në rastin e Kosovës, mund të marrin jetë njerëzish dhe të dëmtojnë rëndë mjedisin. Edhe pse ligji thotë qartë se këto aktivitete ilegale janë të ndaluara, aktivitetet ilegale kanë ndodhur dhe vazhdojnë të ndodhin në Kosovë.

Prerja e paligjshme e pyjeve, nxjerrja e zhavorrit, lejimi i aktiviteteve të gurthyesve dhe pranimi teknik i objekteve që nuk i plotësojnë standardet evropiane të ndërtimit, janë aktivitete që akterët përkatës të Kosovës duhet të ndërhyjnë dhe të ndalojnë.

Disa nga pasojat më të mëdha të korrupsionit mjedisor janë:

  • Mungesa e burimeve kritike si uji
  • Tokë pjellore
  • Cilësia e ajrit të pastër
  • Probleme medicinale dhe probleme gjenetike
  • Degradimi i mjedisit
  • Ndërtesa të dobëta
  • Përmbytje

Mirëpo, të gjitha këto rreziqe që dëmtojnë cilësinë e jetës, ekonominë dhe asetet e Kosovës, nuk janë të krahasueshme me rrezikun që mund të shkaktojë korrupsioni në mjedis për të gjithë organizmat e gjallë që preken nga kjo dukuri negative, e cila nuk shprehet vetëm në Kosovë por pothuajse në të gjithë botën.

Në Kosovë, aktivitetet apo pikat kryesore ku shfaqet korrupsioni ndaj mjedisit janë prerja ilegale e pyjeve, nxjerrja ilegale e zhavorrit, hedhja e mbeturinave dhe derdhja e ujërave të zeza në lumenj dhe liqene. Në këto pika është e mundur edhe kryerja e veprave penale si ryshfeti i doganierëve dhe punonjësve të policisë, ryshfeti i gjyqtarëve dhe akterëve të tjerë ndëshkues, ryshfeti i nëpunësve administrativë që japin leje, licenca dhe miratime mjedisore, si dhe ryshfeti i inspektorëve të mjedisit të cilët nuk i raportojnë dhe merren me ata që dëmtojnë mjedisin.

Këto aktivitete janë keqpërdorur nga individë apo grupe të interesit në Kosovë, për përfitime ekonomike dhe dëmtim të mjedisit, duke mos menduar për pasojat ekonomike përtej, por edhe për pasojat të cilat janë të pariparueshme si degradimi i mjedisit, dëmtimi i bimëve, dhe jetën e kafshëve, dhe më shumë humbjen tragjike të jetës njerëzore. Një rol të rëndësishëm në abuzimin e këtyre aktiviteteve luajnë edhe organet ligjore dhe vendimmarrëse, të cilat duke mos ndëshkuar autorët dhe duke neglizhuar rastet e korrupsionit mjedisor, po lejojnë vazhdimin dhe rritjen e veprimtarive të paligjshme dhe të dëmshme krahas natyrës.

Dhe e gjithë kjo është shkaktuar si rezultat i legjislacionit të Kosovës, i cili në një formë apo në një tjetër lejon degradimin e mjedisit, pa u ndëshkuar në formën dhe mënyrën e duhur. Një shembull i korrupsionit mjedisor në Kosovë është prerja ilegale e pyjeve. Sipas të dhënave zyrtare, Kosova humb çdo vit 656 hektarë me pyje që mbulojnë një fushë e gjysmë futbolli çdo ditë. Nga viti 2000 deri në vitin 2021, Kosova ka humbur 8,234 hektarë pyje.

Shkurtimet janë rritur edhe më shumë në 2021 dhe 2022 për shkak të rritjes së kostos së burimeve të tjera që banorët përdorin për ngrohje. Krahas dëmtimit të pyjeve, prerja ilegale po shkakton edhe rrezik të shtuar nga vërshimet, të cilat shpeshherë kur reshjet janë më të dendura, shkaktojnë probleme për banorët e Kosovës, deri në atë pikë sa uji hyn në shtëpi, dëmton teknologjinë dhe dëme materiale të tjera. Përveç prerjeve ilegale të pyjeve, dëmtimet e shtretërve të lumenjve, nxjerrja e zhavorrit, e kështu me radhë, kontribuojnë në vërshimet në Kosovë./Media Ndërtimi.

Infrastrukturë

“Aksident i rëndë pune” në kantierin e ndërtimit të tunelit Fehmarnbelt në Gjermani

Published

on

Pas asaj që u përshkrua si një “aksident i rëndë pune” në kantierin e ndërtimit të tunelit Fehmarnbelt në Puttgarden, Gjermani, një punëtor u shpall i vdekur të hënën, më 29 prill, sipas Femern A/S, kompania daneze e ndërtimit që menaxhon projektin.

I ndjeri u njoftua si një punëtor ndërtimi polak 41-vjeçar.

Raportet thanë se burri u godit në kokë nga një kovë ekskavatori gjatë punës në bosht. Shërbimet e urgjencës ndoqën vendin e ngjarjes, “por lëndimet ishin aq të rënda sa burri ndërroi jetë në kantier”, tha Femern (përkthyer nga gjermanishtja në anglisht).

Pas aksidentit, punonjësve në vendngjarje iu ofruan shërbime emergjente psikosociale.

Raporti thoshte se sekuenca e saktë e ngjarjeve po hetohet nga autoritetet gjermane, Femern dhe kompanitë e përfshira në ndërtim.

“Mendimet tona janë me familjen e të ndjerit gjatë kësaj kohe të vështirë,” tha Henrik Vincentsen, CEO i Femern. “Siguria në punë merret shumë seriozisht gjatë ndërtimit të tunelit Fehmarnbelt. Tani duhet të presim rezultatet e hetimeve të autoriteteve dhe çdo rekomandim.”

Rreth tunelit Fehmarnbelt

Tuneli Fehmarnbelt, i quajtur edhe Lidhja Fikse Fehmarnbelt, është një tunel rrugor dhe hekurudhor 17.6 km (10.9 milje) që do të lidhë ishullin danez të Lolland me ishullin gjerman të Fehmarn. Tuneli do të përshkojë nën ujë përmes Brezit Fehmarn në Detin Baltik.

Pasi të lidhet, linja do të shkojë në ishullin Zelandë të Danimarkës dhe përfundimisht në Kopenhagë në kontinentin danez. Pasi të përfundojë, do të jetë tuneli rrugor dhe hekurudhor më i gjatë në botë dhe do të shkurtojë udhëtimin nga Lolland në Fehmarn nga 45 minuta (me anije) në dhjetë minuta me makinë dhe shtatë minuta me hekurudhë.

Ndërtimi i tunelit Fehmarnbelt pranë Puttgarden filloi më 15 prill të këtij viti.

Tuneli pritet të kushtojë 7 miliardë euro (8.2 miliardë dollarë) dhe të hapet në vitin 2029./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

Komuna e Prishtinës tejkalon vlerën e parashikuar, jep tenderin për ndërtimin e një rrugë kompanisë me ofertën 100 mijë euro me të shtrenjtë

Published

on

Komuna e Prishtinës ka ndarë afro 500 mijë euro për “Ndërtimi i rrugës që lidh rrugën 1 Tetori me rrugën Isa Kastrati”. Ky tender iu dha kompanisë që ishte më e shtrenjtë për 100 mijë euro më shumë krahasuar me ofertat e kompanive të tjera. Komuna tejkaloi edhe vlerën e parashikuar për këtë kontratë, shkruan Insajderi.

Njoftimi për dhënien e kontratës u dha ditën e djeshme.

Në garën për kontratën që u dha afro 500 mijë euro, ishin katër kompani. Ndonëse vlera e parashikuar e kontratës ishte 384,448.50.

Dy kompani të tjera kishin dhënë oferta me të lira.

Grupi i Operatorëve Ekonomik Rexha dha ofertën prej 367 mijë euro. Ndërsa Abedin Rexha prej 377 mijë euro.

Por, komuna shpërbleu me tender kompaninë që kishe çmimin me të lartë për 100 mijë euro, krahasim me dy kompanitë e tjera ofertuese.

“GASHI 3 ING SH.P.K.; GASHI ING SH.P.K” është kompania që mori kontratën prej 487 mijë euro.

Në njoftimin për dhënie të kontratës thuhet se u dha tenderi favorshëm ekonomikisht./Media Ndërtimi

Continue Reading

Infrastrukturë

‘U rrëzua derisa punonte në një skelë ndërtimi’, Sigurimi shëndetësor në sirtar!

Published

on

Përveç dhimbjeve dhe pamundësisë për të lëvizur, Rexhep Gashi brengosej edhe për mbulimin financiar të trajtimit të tij.

I shtrirë prej ditësh në Klinikën e Ortopedisë të Qendrës Klinike Universitare të Kosovës, 52-vjeçari ka këmbën e thyer dhe disa rruaza të shtyllës kurrizore të krisura.

Ai u rrëzua derisa punonte në një skelë ndërtimi.

“Nuk e di se çfarë më ka ndodhur në atë moment. Isha shumë i lodhur. Mendoj se për shkak të lodhjes, edhe jam rrëzuar”, thotë Rexhepi.

Shërbimet që mund t’ia ofrojë QKUK-ja i merr falas, ndërsa të tjerat duhet t’i mbulojë vetë.

Kështu, ai pagoi një jelek për boshtin kurrizor, të cilin ia rekomanduan mjekët.

“Gjithçka është bërë e shtrenjtë… do të ishte mirë po të kishim sigurim shëndetësor nga shteti”, flet shkurt Rexhepi, pa dashur të japë më shumë detaje rreth pagesës që ka bërë.

Sikurse ai, pa sigurim shëndetësor, janë të gjithë qytetarët e Kosovës, përveç atyre që janë të siguruar përmes kompanive private, që ofrojnë sigurime të tilla.

Ka 17 vjet që është miratuar një ligj për sigurime shëndetësore, por çështja është zvarritur vazhdimisht.

Zyrtarë të Ministrisë së Shëndetësisë thonë se një projektligj i ri tani “i ka kaluar fazat e konsultimeve publike” dhe se “grupi punues është në proces të inkorporimit të komenteve”.

Kosova nuk ka sigurime shëndetësore, ndonëse në vitin 2007 u miratua ligji për këtë çështje, por asnjëherë nuk hyri në fuqi, pasi shefi i atëhershëm i Misionit të Kombeve të Bashkuara në Kosovë nuk e nënshkroi.

Pas pavarësisë së Kosovës në vitin 2008, ishin vetë qeveritë e Kosovës ato që e tërhoqën ligjin, për shkak të implikimeve buxhetore.

Kuvendi i Kosovës arriti ta miratonte Ligjin e ri për sigurime shëndetësore në vitin 2014, mirëpo as ai nuk u zbatua.

Zbatimit të tij u tha se do t’i paraprinte një periudhë prej gjashtë muajsh për mbledhjen e fondeve, e cila do të niste nga 1 korriku i vitit 2017.

Mungesa e sigurimit shëndetësor nuk është e vetmja sfidë që mundon punonjësit në Kosovë.

Sipas Inspektoratit të Punës, shumë prej tyre – sidomos në sektorin privat – ankohen edhe për orare të stërzgjatura të punës, paga të ulëta, mungesë kontratash, punë në fundjavë etj.

Dita Ndërkombëtare e Punëtorëve që shënohet çdo 1 maj, punëtorët në Kosovë i gjen me pagë mesatare prej 520 eurosh dhe me minimalen që sillet nga 130 deri në 170 euro./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending