Connect with us

Aktuale

Britania e Madhe me mega projekt për shfrytëzimin e lumit Mersey për prodhim të energjisë elektrike, mund të furnizojë 1 milion shtëpi

Published

on

Lumi Mersey është një nga rrugët ujore më ikonike të Europës.

Përveç të qenit një qendër kryesore për ndërtimin e anijeve dhe industrinë, ka qenë një burim frymëzimi për një mori shkrimtarësh, artistësh dhe muzikantësh gjatë viteve.

Nëse gjithçka shkon sipas planit, Mersey gjithashtu mund të luajë një rol të madh në të ardhmen e qëndrueshme të Mbretërisë së Bashkuar.

Autoritetet në Liverpool duan, që lumi të jetë shtëpia e një projekti të madh të energjisë nga batica, i cili, thonë ata, mund të furnizojë deri në 1 milion shtëpi, duke gjeneruar mijëra vende pune për rajonin.

Nëse ndërtohet, objekti do të kishte një kapacitet prej të paktën 1 gigavat, dhe do të përdorte ndryshimin midis niveleve të baticës në lumin Mersey, ndryshim i cili është i dyti për nga madhësia në Mbretërinë e Bashkuar.

Martin Land, drejtor i Projektit Mersey Tidal Power, përshkroi se si do të funksiononte sistemi në praktikë.

Ideja, shpjegoi ai, është ta përqendrojmë atë në krijimin e “një strukture për të frenuar ose kontrolluar valën, ne e lëmë lartësinë të rritet në njërën anë dhe ana tjetër ka një nivel të ulët”.

“Dhe pastaj e lëmë ujin e detiti, të kalojë nëpër turbina dhe të prodhojë energji elektrike,” shtoi ai. “Pra, do të përdoret energjia potenciale, që është diferenca në lartësinë e baticës.”

Ky konfigurim është i ndryshëm nga instalimet, që përdorin turbina me rrymë baticore, të cilat, në terma shumë të thjeshtë, shpesh mund të duken paksa si turbinat e erës nënujore.

Land tha se fazës së konceptit të projektit po i vjen fundi, dhe tani ka një sërë skenarësh për vazhdimin.

Duke përfshirë një trup uji, një mori baticash ngjan me një digë. Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë së Rinovueshme thotë se baticat nuk janë domosdoshmërisht të lidhura me bregun dhe janë në gjendje të “ulen brenda oqeanit”.

Sistemet e breshërisë së baticës në funksion sot përfshijnë termocentralin ei baticës La Rance 240 MW të prodhuesit tregtar dhe distributorit të energjisë elektrike Electricite de France SA (EDF), si dhe termocentralin e baticës së liqenit Sihwa të Koresë së Jugut 254 MW, aktualisht më i madhi në botë.

Një rrugë e gjatë

Propozimet fillestare për që përfshinin Mersey-n, u formuluan në vitin 1924. Projekti aktual ka bërë një sërë hapash përpara kohët e fundit.

Në dhjetor 2022, u nënshkrua një marrëveshje me Korporatën e Burimeve Ujore të Koresë, pronari dhe operatori i objektit të liqenit Sihwa.

Në një deklaratë në atë kohë, Autoriteti i Rajonit të Liverpool City tha se K-Water kishte rënë dakord të “ndante njohuritë për fuqinë e baticës”.

Autoritetet në MB janë optimistë, në lidhje me perspektivat për projektin e tij të energjisë baticore, duke deklaruar se “ka ardhur koha e fuqisë së baticës” falë përmirësimeve teknologjike dhe emergjencës klimatike.

Pasi të funksionojë, Mersey Tidal Power, do të kishte potencialin për t’u bërë skema më e madhe e energjisë baticore në botë.

Objektet e energjisë baticore kanë ekzistuar për dekada, La Rance i EDF daton në vitet 1960, por një numër projektesh kanë bërë përparime të mëdha vitet e fundit.

Në shkurt 2023, për shembull, një firmë me seli në Edinburg tha se grupi i saj i rrymës së baticës, kishte arritur të prodhonte 50 gigavat orë energji elektrike.

Dhe përsëri në korrik 2021, një turbinë baticore me peshë 680 tonë metrikë, filloi prodhimin e energjisë të lidhur me rrjetin në Qendrën Europiane të Energjisë Detare në Orkney, një arkipelag që ndodhet në veri të kontinentit të Skocisë.

Në tetor të të njëjtit vit, u njoftuan planet për një projekt prej 2.05 miliardë dollarë, që përfshinin turbinat nënujore në ujërat e Swansea, një qytet bregdetar në Uells.

Nevojitet mbështetje nga qeveria

Propozimet për Projektin Mersey Tidal Power përfaqësojnë një shembull tjetër, se si Mbretëria e Bashkuar po kërkon të shfrytëzojë vijën e saj të gjerë bregdetare dhe të bëhet një forcë në sektorin në zhvillim të energjisë detare.

Çdo dizajn do të duhet të marrë parasysh lundrimin e numrit të konsiderueshëm të anijeve, të mëdha dhe të vogla, që udhëtojnë përgjatë lumit.

Nëse realizohet plotësisht, kostoja e projektit do të ishte e konsiderueshme, Autoriteti i Kombinuar i Rajonit të Qytetit të Liverpool-it (Liverpool City Region Combined Authority) e quan atë një zhvillim prej “miliarda paundësh”.

Duke pasur parasysh shkallën e madhe të projektit, padyshim që do të nevojitet mbështetja nga qeveria qendrore në Londër.

Autoritetet e Liverpoolit synojnë të fillojnë procesin formal të miratimit nga ana e qeverisë, si dhe përzgjedhjen e skemës për t’u ndjekur, në mënyrë që të mund të vazhdojnë me ndërtimin dhe ta vënë në funksionim këtë plan dekadën e ardhshme./Media Ndërtimi

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending