Connect with us

Aktuale

Fajdetë në fushën e ndërtimit dhe patundshmërive nuk janë më raste të izoluara, bëhen “të ligjshme” me noter!

Published

on

I fshehur pas kontratave për njohje të borxheve të vjetra, shit-blerjeve të aksioneve apo pasurive të paluajtshme, tregu i paligjshëm i fajdeve po e kanalizon paranë e pistë drejt bankave si të ligjshme. Ekspertët gjykojnë se ka të dhëna që dëshmojnë se “fajdetë” po përdoren nga grupet kriminale, duke krijuar një “ekonomi paralele”.

Lulëzimi i fajdeve ndihmohet nga terreni i vështirë, në të cilin po lëviz ekonomia shqiptare. Si pasojë, ato biznese, që nuk gjejnë rrugë ligjore për të marrë kredi nëpër banka për shkak të kritereve të rrepta, i drejtohen aktivitetit të paligjshëm të fajdeve.

Fajdet me noter

Policia e Shtetit arrestoi shtetasin kosovar, Qerim Krasniqi, me dyshimet se kishte mashtruar një biznesmen që vepronte në fushën e hotelerisë në Tiranë.

Kur çështja shkoi në gjykatë, u zbulua se përveç mashtrimit për marrjen e një shume me premtimin e investimeve në kripto-monedha, ishin dhënë edhe pará me interes.

Para gjykatës Krasniqi pranoi se shuma e marrë ishte 70 mijë euro, por për shkak të interesit kontrata ishte firmosur jashtë zyrës për 160 mijë euro, raporton INA MEDIA.

Kontratat noteriale u konstatuan se ishin përdorur si mjet për të ligjëruar paratë dhe pronat e fituara nga fajdetë, edhe në dosjen voluminoze në Shkodër.

Dhjetëra kontrata noteriale, të firmosura me persona që nuk ekzistonin apo që ndodheshin jashtë vendit, por edhe me identitetet reale të përfituesve, u gjetën si fiktive dhe të bëra në shkelje nga noterët.

Nënkryetari i Dhomës Kombëtare të Noterëve, Fatmir Laçej, pranon për INA MEDIA-n se rastet, kur fajdexhinjtë kërkojnë të noterizojnë borxhet, kohët e fundit janë shtuar. Megjithatë, ai shton se ato kanë ekzistuar gjithmonë në shoqërinë tonë dhe noterët nuk kanë shumë për të bërë në këto raste.

“Është një problem goxha i zgjeruar kohët e fundit. Janë të shumta rastet. Kryesisht vijnë si deklarata për njohjen e një borxhi ose dhënie huaje”, – thotë Laçej, i cili shton se noteri nuk mund t’i refuzojë, por ka detyrimin t`iu kujtojë ligjin.

Noteri ka detyrimin t’iu kërkojë palëve që çdo gjë të jetë formale, t`iu sugjerojë që transaksionin ta bëjnë në bankë, si dhe që shuma nuk duhet të përmbajë përqindje”, – sqaron ai.

Ligji për “Parandalimin e pastrimit të parave dhe financimit të terrorizmit” i detyron noterët, në rastet kur shumat janë të mëdha, të vënë në dijeni Drejtorinë e Pastrimit të Parave.

Kontratat për njohje borxhi kanë qenë më të shpeshta, në kohën kur të hapura kanë qenë lotot dhe bastet. “Vinin gjithmonë pasdite, deklaronin vlera të ulëta dhe bënin disa deklarata të tilla në noterë të ndryshëm, që vlera monetare të mos kalonte 1 milion lekë të reja,kështu noteri nuk e deklaron si pará fizike në Drejtorinë e Parandalimit të Pastrimit të Parave”, – shpjegon Elona Saliaj, notere.

Dy qytetarë në Tiranë, të lidhur me tregun e fajdeve, si persona që kanë marrë pará me interes, thonë se sjellja e personave, që japin fajde, ndryshon në raport me ata që i marrin ato.

“Personat që kanë garanci, marrin trajtim më të mirë. Nëse ke një pronë, të cilën e lë garanci, edhe përqindja javore është më e ulët dhe toleranca në pritje më e gjatë”, – tregon në kushtet e anonimatit i riu, afër të 35-ave. Ai u përfshi në rrjetën e marrjes së parave me fajde për shkak të lojërave të fatit dhe iu deshën të paktën 6 vite për të dalë nga skema.

“Ditën që ke këstin, ata të marrin në telefon. Personat, që nuk japin garanci dhe janë të përfshirë për shkak të bixhozit, marrin përqindje më të larta dhe, nëse kalon data, shkon deri në 500 euro dita”, – tregon më tej ai.

Një sipërmarrës në fushën e ndërtimit rrëfeu gjithashtu se për disa vite me radhë kishte qenë i lidhur me disa persona nga Laçi, nga të cilët merrte pará me fajde për menaxhimin e biznesit.

“Në këto vite 400 mijë euro kanë qenë vetëm interesat e paguara”, – tregon ai për INA MEDIA-ndhe shton se përqindja ka qenë deri në 7%.

Fajdetë në fushën e ndërtimit nuk janë më raste të izoluara. Për noterin Fatmir Laçej, edhe pse në këtë sektor shkohet shumë rrallë drejt kontratave noteriale për shkak të shumave marramendëse, fenomeni është i ditur.

“Rastet, kur ato futen në sipërmarrjet e ndërtimit, janë të zhvilluara, por pak të evidentuara nga noterët, pasi bëhet fjalë për shifra jo të vogla. Zakonisht marrëveshja bëhet mes njëri-tjetrit dhe pagesa bëhet në natyrë, me sipërfaqe ndërtimi”, – shpjegon ai.

Por, një pjesë e qytetarëve shkojnë drejt fajdeve për shkak të lehtësirave në kohë.

“Marrësit e fajdeve në të shumtën e rasteve janë hallexhinj, por edhe persona që kanë nevojë për pará, pasi bëjnë jetë mbi kapacitetet e tyre financiare. Ata kanë ambicie për të kapur paranë e madhe, bixhozxhinj apo përdorues droge”, – thotë Lutfi Minxhozi,

Lehtësirat në lëvrimin e parasë shihen si “kurthi” që gjithnjë e më shumë po i drejton qytetarët drejt parave në dorë, me interes.

“Një fajde e merr për një orë, për një kredi të duhen të paktën 3-4 ditë minimumi. Një fajde e merr thjesht me njohje, pa pasur nevojë të paraqesësh prova kolaterali, analizë të ardhurash, mbështetje kolaterale etj.; një fajde e merr, edhe nëse ke marrë 3,4 apo 5 fajde të tjera apo nëse ke qenë apo jo korrekt me shlyerjen e lekëve te fajdexhinjtë e tjerë”, – argumenton Pano Soko.

Sipas tij, fenomeni i fajdesë lidhet me “tablonë e panoramës së vendeve të pazhvilluara” apo vendeve të varfra, me nivel kulturor dhe emancipim të ulët,financiar, por me nivel të lartë informaliteti dhe institucione të dobëta, ligjzbatuese.

“Ky është sfondi, ku këto fenomene gjejnë tokë pjellore për t`u rritur”, – përfundon ai.

Të dhënat e Policisë së Shtetit, të siguruara nga INA MEDIA nëpërmjet kërkesave për informim, tregojnë një trend rritës të referimeve në prokurori gjatë 4 viteve. Në vitin 2019, policia thotë se ka zbuluar në të gjithë vendin 39 raste të dhënies së parave me fajde, me 64 autorë, mes të cilëve 29 janë arrestuar. Në vitin 2020, numri i rasteve të zbuluara është 49, me 56 autorë. Në vitin 2021, janë zbuluar 54 raste, me 60 autorë dhe viti 2022 duket se ka kurbën më të lartë. Deri në muajin shtator janë zbuluar 49 raste dhe janë referuar 66 autorë.

Në rast të moskthimit të parave të marra hua, në këtë rast me fajde, atëhëer personat jan të detyruar, që të lënë peng pasuritë, si dyqane, objekte banesore, automjete dhe gjëra tjera me vlerë”, – theksohet në materialin hetimor të Policisë./Media Ndërtimi.

Aktuale

Deodorantë, shishe uji plastike…: Çfarë nuk duhet të lini në vetura në ditët e nxehta?

Published

on

Dielli dhe nxehtësia kanë një efekt shkatërrues në disa gjëra që përdorim dhe nuk është e mençur t’i lëmë në vetura.

Duket e arsyeshme të mbani një shishe me ujë në veturën tuaj gjatë një vale të nxehtë. Megjithatë, bisfenoli A dhe ftalat në plastikë, kimikate që veprojnë si lidhës dhe e bëjnë plastikën fleksibël, po shkaktojnë shqetësim tek ekspertët që studiojnë efektet e tyre në shëndetin e njeriut. Lënia e ujit në shishe plastike në një makinë të nxehtë mund të bëjë që këto substanca të lëshohen në ujë, shkruan The Sunday Times.

Nxehtësia e madhe në vetura mund të dëmtojë bateritë e të gjitha pajisjeve që i përdorin, që nga kompjuteri, celularët… Ka edhe shishe me krem kundër diellit, të cilat nuk duhet t’i lini në diell (një paradoks interesant, apo jo?) sepse në disa raste mund të shpërthejnë. Më pas janë të gjitha spërkatjet, nga deodoranti tek llaku i flokëve. Kur temperatura arrin rreth 48 gradë Celsius, presioni në rezervuar rritet mjaftueshëm për të shkaktuar një shpërthim, thonë ekspertët. Kornizat plastike të syzeve të diellit mund të shtrembërohen dhe zbardhen, dhe lentet mund të shtrembërohen.

Disa ilaçe, si antibiotikët, duhen mbajtur në frigorifer. Ilaçet në përgjithësi nuk e tolerojnë nxehtësinë dhe disa prej tyre do të bëhen të papërdorshme pas ekspozimit ndaj temperaturave jashtëzakonisht të larta. Nëse përdorni injeksione adrenaline, dobia e tyre zhduket në automjetet e nxehta. E cila, natyrisht, është çështje jete ose vdekjeje.

Buzëkuqi do të shkrihet në temperatura të larta.

Është dokumentuar se kanaçet e gazrave mund të shpërthejnë kur ekspozohen ndaj nxehtësisë ekstreme. Edhe lëngu i portokallit mund të shpërthejë nëse lihet në makinë për një kohë të gjatë, dhe kjo do të thotë një brendshme ngjitëse…

Lënia e çakmakut të disponueshëm në makina në ditët e nxehta nuk është një ide e zgjuar. Shpërthimi i tyre mund të shkaktojë dëme të mëdha dhe madje të thyejë xhamin e përparmë./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Themelohet Oda e Minierave të Kosovës

Published

on

Me ceremoni të mërkurën është bërë hapja e Odës së Minierave të Kosovës që u konsiderua një hap tejet i rëndësishëm për zhvillimin ekonomik, raporton Ekonomia Online.

Themeluesi, Mentor Demi, ka thënë se kjo ceremoni është një hap shumë i rëndësishëm në drejtim të zhvillimit të industrisë së minierave në Kosovë.

Alaudin Kodra, anëtar i Bordit në Odën e Minierave të Kosovës, ka thënë se gjeologjia e Kosovës, është e pasur dhe pikërisht kjo ka qenë një nga arsyet e fillimit të tij për punuar në Kosovë.

“Ligji minerar është ligj i mrekullueshëm i cilësisë së lartë për dallim nga. Pjesa perëndimore e Kosovës është një vazhdimësi e gjeologjisë së Shqipërisë. Kosovës i duhen kompani serioze, dua të iu urojë gjithë të mirat të keni suksese”, ka thënë nder tjera Kodra.

Zëvendësministri i Industrisë, Sipërmarrjes dhe Tregtisë, Mentor Arifaj, ka thënë se kontributi i madh për të ardhur deri te hapja e Odës është për tu vlerësuar.

“Do ta luajë një rol ndërmjet një katalizatori i akterëve të shumtë dhe investitorëve potencial qoftë vendor apo ndërkombëtarë. Oda do ta luajë një rol të rëndësishëm në kuptimin e avancimit duke përfshirë njësi të ndryshme në arenën ndërkombëtare në sektorin e minierave”, ka thënë ai.

Nurten Deva, Rektor i Universitetit Isa Boletini, ka thënë se zhvillimi i industrisë minerare ka një rol të rëndësishëm në zhvillimin ekonomik.

“E përgëzojë zotëri Demin për guximin që ka ndërmarrë një hap të tillë për themelimin e një odë nga privatët. Nuk e kanë pas mbështetjen e duhur për të arritur vizionin në planet e tyre strategjike”, ka thënë Deva. Andor Lips, Drejtori jo-ekzekutiv në Western Tethyan Resources, ka thënë se Osat kanë shumë të rëndësishme si një lloj urë lidhëse në mes të investitorëve të huaj dhe institucioneve shtetërore./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Gjykata e Apelit anulon vendimin për ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit në Vjosë

Published

on

Pas 10 vitesh nëpër procese gjyqsore, banorët e Mallakastrës fituan të parën betejë ligjore për çështjet mjedisore në vendin tonë. Gjykata Administrative e Apelit në Tiranë anuloi të mërkurën vendimin për ndërtimin e hidrocentralit Poçem në lumin Vjosa. Gjykata i dha të drejtë banorëve dhe organizatave mjedisore, duke konfirmuar aktvendimin e plotë të shkallës së parë dhe argumentet e tij në mbështetje të pretendimeve të paditësve.

Vendimi shënon fitoren përfundimtare të çështjes së parë mjedisore të trajtuar nga Gjykata në Shqipëri.

Beteja ligjore ka nisur në dhjetor të vitit 2016 nga EcoAlbania, EuroNatur dhe Riverwatch, së bashku me 38 banorë të fshatit Kutë në Mallakastër. Ata kundërshtuan ndërtimin e hidrocentralit të Poçemit, duke pretenduar se “procedurat e ndjekura për dhënien e kontratës koncensionare si dhe procesi i konsultimeve me publikun, ishin zhvilluar në shkelje të legjislacionit shqiptar dhe të konventave ndërkombëtare”.

Banorët dhe organizatat fituan betejën e parë në maj të 2017, kur Gjykata Administrative e Shkallës së Parë vendosi në favor të tyre.

Palët e paditura janë Ministria e Mjedisit, Agjencia Kombëtare e Mjedisit, Avokati i Shtetit (në emër të Ministrisë së Energjisë) dhe shoqëria koncesionare (Kovlu Energy), të cilat apeluan vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Pas 8 vitesh Gjykata e Apelit ka vendosur të rrëzojë padinë e tyre dhe të lërë në fuqi vendimin e Gjykatës Administrative të Shkallës së Parë.

Ndërkohë që vijonte kjo betje ligjore, banorë dhe organizata mjedisore si EcoAlbania nisën fushatën në mbrojtje të lumit Vjosa “Të shpëtojmë zemrën blu të Evropës”.

Pas një beteje të gjatë, në Mars 2023, lumi Vjosa dhe degët e tij Drino, Bënça, Shushica dhe Kardhiqi, u shpallën Park Kombëtar duke ofruar mbrojtje ligjore edhe nga 45 hidrocentralet e planifikura për t’u ndërtuar në gjithë basenin e Vjosës.

Drejtues i Eco Albania Olsi Nika në një reagim për mediat tha se “edhe pse ky vendim vjen në një tjetër realitet, pas shpalljes së Parkut Kombëtar të Vjosës, ne e konsiderojmë si një arritje për komunitetin, aktivistët dhe avokatët e angazhuar në mbrojtjen e lumit Vjosa, të cilët e kanë ndjekur këtë çështje me rigorozitet dhe vendosmëri”.

Hidrocentrali i Poçemit, ishte aktpadia e parë e një çështjeje mjedisore në Gjykatën Administrative në Shqipëri. Ajo i hapi rrugën shumë çështjeve të tjera mjedisore të ngritura nga organizatat dhe banorët për të kërkuar të drejtën për ruajtjen e pasurive natyrore të vendit.

Avokati i çështjes Vladimir Meçi tha se vendimi përfundimtar përbën një arritje në ndërtimin e praktikës gjyqësore administrative që lidhet me te drejtën mjedisore në Shqipëri.

“E gjithë ecuria e çështjes së kundërshtimit të ndërtimit të HEC-it të Poçemit në rrugë gjyqësore, është një model pioner për të gjithë ata që kanë qenë pjesë e tij, përfshirë Organizatat, komunitetin, ne avokatët por edhe vetë gjykatën”, tha Meçi./Mediqa Ndërtimi

Continue Reading

Trending