Connect with us

Aktuale

Dritat e para të kinemasë në Kosovë

Published

on

Ndërmjet dy luftërave botërore, në Kosovë, si në vendet e tjera të rajonit, shfaqjet e filmave ishin më shumë për qëllime fitimi sesa ideologjike.

Ndërkohë që nuk kishte asnjë kinema të ndërtuar nga shteti për këtë, sipërmarrësit privatë shfaqnin filma në disa taverna, kafene apo në salla të caktuara.

Nuk dihet se kur është realizuar shfaqja e parë e filmit në Kosovë. Edhe pse disa burime thonë se filmat u shfaqën në kinematë udhëtuese rreth viteve 1910, pakujdesia e citimit të burimeve na pengon ta marrim këtë informacion si bazë. Historiani i kinemasë, Dejan Kosonovìc, nga ana tjetër, argumenton se kinemaja nuk qe aktuale në Kosovë deri në fund të Luftës së Dytë Botërore.

Sipas një posteri qe gjetëm gjatë kërkimit tonë, në arkivin e kinemasë Lumbardhi, kuptohet se në vitin 1926 janë mbajtur shfaqje filmash në Prizren.

Posteri i ekspozuar që i përket një lexuesi projektues, nuk përmban detaje se në cilën kinema është shfaqur filmi. Në studime të tilla të historisë gojore, duke u fokusuar në dëshmi, kuptohet se ka pasur kinema të vogla në Prizren dhe Prishtinë si dhe në qytete të tjera.

Përderisa mes dy luftërave botërore në Kosovë, nuk kemi hasur në asnjë film të zgjedhur nga ndonjë kosovar, dihet se disa imazhe janë shkrepur nga kinematografët e ardhur në rajon.

Sipas ditarëve të shkruara në luftë të Gomonit, në rrugën Kolarčev është gjetur Bioskopi Modern, në të cilën filmi “Zarobljeni Arnaudi” u shfaq në ditët e fundit të vitit 1912. Një kopje e këtij filmi, i cili supozohet se është xhiruar në Kosovë, nuk gjendet sot.

Filmi më i hershëm i xhiruar në Prizreni dhe rrethinë daton në vitin 1913.

Një nga filmat që dimë se është shfaqur në Beograd me projekte të mbështetura nga qeveria mbretërore e asaj periudhe është filmi “Oduzimanje oružja od Arnauta u Dule-Hanu na putu za Prizrena”.

Në Mbretërinë e Jugosllavisë, ligji i parë për kinemanë u miratua në vitin 1931. Në të njëjtin vit u themelua institucioni “Jugoslovenski Prosvetni Film” dhe u xhiruan filma dokumentarë nga ky institucion në Kosovë.

Në vitin 1932 u xhirua filmi “U Starom Prizrenu”, i cili përshkruan bukuritë natyrore dhe historike të Prizrenit. Një kopje e këtij filmi është në Jugoslovenska Kinoteka.

***

Siç shihet, para Luftës së Dytë Botërore në Kosovë janë themeluar kinematë për të përfituar dhe disa xhirime janë bërë nga të huajt. Pas luftës, kinemasë iu kushtua rëndësi për qëllimin e ndërgjegjësimit të masës, po ashtu u planfikua veç e veç prodhimi, shpërndarja dhe shfaqja e filmave. Në këtë kuadër në Prizren në vitin 1952 u hap kinemaja “Bistrica” dhe më pas asaj iu shtua kinemaja në ambient të hapur dhe kinemaja “Radnik”.

(Analizë e shkruar nga Bengi Muzbeg, Tevfik Rada, e publikuar në Prizmamedium.com)/.Media Ndërtimi.

Aktuale

Eurostat: Shqiptarët më punëtorët në Evropë, por me paga me të ulëta

Published

on

Shqiptarët punojnë me orë më të gjata pune krahasuar me vendet e Bashkimit Evropian, megjithëse paguhen më pak.

Sipas të dhënave nga Eurostat, një javë e zakonshme pune për personat e moshës 20-64 vjeç në BE është mesatarisht 37.5 orë, ndërsa për shqiptarët rreth 43.7 orë në javë.

Konkretisht, shqiptarët punojnë një ditë më shumë se vendet e BE-së ose 6 orë më tepër në javë.

Pavarësisht këtij fakti, orët e zgjatura të punës në Shqipëri nuk përkthehen me paga më të larta, pasi aktualisht vendi ynë ka nivelin më të ulët të pagës mesatare në rajon dhe Europë, gati dyfish më pak se Serbia e Mali i Zi dhe ndjeshëm më pak se Bashkimi Europian.

Kjo tregon një mospërputhje të qartë midis orëve, pagës apo edhe produktivitetit të punëtorëve.

Direkt pas vendit tonë renditet Serbia, ndërsa sa i takon vendeve të BE-së, Greqia ka përqindjen më të lartë të punëtorëve me orar të zgjatur, rreth 11.6%, e ndjekur nga Qiproja 10.4% dhe Franca 10.1%.

Orët e zgjatura të punës në Greqi lidhen edhe me normën më të lartë të papunësisë, e si rrjedhojë orët shtesë të punonjësve aktivë i referohen zëvendësimit të mungesës së fuqisë punëtore në vend.

Holanda ka javën më të shkurtër të punës me rreth 33.2 orë, e ndjekur nga Gjermania me 35.3 dhe Danimarka me 35.4 orë.

Duke qenë se Shqipëria ka rekordin më të lartë të të vetëpunësuarve në rajon me një normë prej 36%, orët e gjata të punës lidhen kryesisht me nivelin e lartë të vetëpunësimit dhe punën e fundjavës.

E njëjta gjë vlen edhe për shumicën e shteteve të Bashkimit Evropian, ku 29.3% e të vetëpunësuarve punonin me orë të gjata krahasuar me të punësuarit, të cilët përbënin 3.6% e totalit.

Në Shqipëri administrata publike është ajo që punon më pak, me rreth 38.8 orë në javë, ndërsa punëtorët e sektorëve të prodhimit dhe ndërtimit punojnë më tepër.

Ndërsa në BE, orët e gjata të punës ishin më të zakonshme në mesin e punonjësve të kualifikuar të bujqësisë, pylltarisë dhe peshkimit me 27.5% dhe menaxherëve me 21.9%./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

BE do të jap 1 miliard euro ndihmë financiare për mbrojtjen sociale në Liban

Published

on

Gjatë vizitës së saj në Bejrut, Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, e shoqëruar nga Presidenti i Republikës së Qipros, Nikos Christodoulides, diskutuan sfidat e rëndësishme të brendshme dhe rajonale me të cilat përballet Libani dhe se si BE-ja mund ta mbështesë më mirë vendin dhe njerëzit.

Ajo njoftoi se BE-ja do të ofrojë një paketë ndihme financiare për Libanin me vlerë 1 miliard euro për 2024-2027.

Kjo mbështetje e vazhdueshme e BE-së do të forcojë shërbimet bazë si arsimi, mbrojtja sociale dhe shëndeti për njerëzit në Liban. Ajo do të shoqërojë reformat urgjente ekonomike, financiare dhe bankare. Për më tepër, Forcat e Armatosura libaneze dhe forcat e tjera të sigurisë do t’i ofrohet mbështetje me pajisje dhe trajnime për menaxhimin e kufirit dhe për të luftuar kundër kontrabandës.

Vizita e Presidentes von der Leyen në Liban vjen pas takimit të posaçëm të Këshillit Evropian më 17-18 prill, ku Këshilli konfirmoi vendosmërinë e BE-së për të mbështetur njerëzit më të cenueshëm në Liban, duke përfshirë refugjatët, personat e zhvendosur brenda vendit dhe komunitetet pritëse, si si dhe forcimin e mbështetjes për Forcat e Armatosura libaneze, luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore dhe kontrabandës. Këshilli Evropian ripohoi gjithashtu nevojën për të arritur kushte për kthime të sigurta, vullnetare dhe dinjitoze të refugjatëve sirianë, siç përcaktohet nga UNHCR./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Zyra e Kryeministrit Kurti furnizohet me mobile luksoze në vlerë prej 54 mijë euro

Published

on

Karrige lëkure, tepisona, vitrina e mobile të ndryshme luksoze. Të gjitha këto janë porositur nga Zyra e Kryeministrit të Kosovës. Orenditë e reja po kapin shifrën e 54 mijë eurove.

Zyra e Kryeministrit të Albin Kurti, ka hapur disa tenderë për blerjen e disa orendive të reja.

Zyra e kryeministrit dhe disa ministri tjera janë në pritje të furnizimit me karrige të lëkurës, me tepsiona, me pajisje të reja për byfe, e vitrina, të cilat i kanë kushtuar hiç më pak se 53 mijë e 977 euro, shkruan Insajderi.

Me datën 30 të muajit të kaluar, Zyra e Kryeministrit kishte hapur tender për “furnizim me karrige lëkure”, 50 copë.

Vlera e parashikuar është 9,999.00 euro.

Poashtu në muajin e kaluar nga ZKM’ja është hapur tenderi për “Furnizim me lloje të ndryshme vitrinash”, ku ceken mobile druri për zyre. Vlera e parashikuar e kontratës për këtë tender është 40.000 euro.

Me 1 maj, Zyra e Kryeministrit ka hap tender për “Furnizim me pajisje byfeje”. Ku theksohet për “frigoriferë dhe ngrirësit”.

Vlera e parashikuar për këtë kontratë është 990 euro.

Bëhet fjalë për tri karrige statike nga materiali krom, të veshura me lëkurë artificiale, kualitet i lartë i ngjyrës së zezë.

Po ashtu edhe për një karrige rrotative nga rrjeta me mekanizëm lëvizës. Ku vetëm këto kanë kushtuar hiç më pak se 999 euro./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending