Connect with us

Aktuale

Hidrocentralet dhe shpyllëzimi në Kosovë – shkruan Behare Bajraktari

Published

on

Kosova ka mungesë dhe ndërprerje të vazhdueshme të ujit të pijshëm. Në Kosovë nuk mungojnë të reshurat dhe lumenjtë, por mungon uji. Sepse, pjesa më e madhe e ujit dhe të reshurave të saj nuk mblidhet por shpërndahet përmes lumenjve jashtë kufijve të saj. Kosova është një vend i vogël dhe malor. Klima e saj është kontinentale. Pranverave dhe verave ka reshje të mjaftueshme, madje edhe përmbytje. Por, përsëri ujërat mungojnë, ndërsa përveç dëmeve nga vërshimet zakonisht ndodhin edhe avari në prodhimin e rrymës. Pra, në vend se nga uji i bollshëm të përfitojë e tërë shoqëria, ndodh e kundërta. Nga uji i bollshëm tek mungesa e konsiderueshme e ujit të pijshëm e deri te avaria me rrymë e ndoshta thatësira, pothuajse ekstreme, në disa raste.

Ajo që duhet bërë urgjentisht me ujërat, fillimisht, është, duke krijuar rezervuarët malore, në formën e liqeneve të vegjël, që krijojnë një rrjedhje të ngadalësuar të drenazhimit, dhe kanë formën e fontanave. Këto ujëra mund të menaxhohen për pije, për bujqësi e për blegtori, meqë Kosova është një vend malor, me perspektivë për zhvillimin e fermave dhe fermave malore. Gjithashtu, bota bimore dhe shtazore malore është e pranishme. Këto duhet ruajtur, dhe zhvilluar, pra.

  1. Pyjet janë reduktuar në masë të konsiderueshme nga ndërtimet, prerjet e paligjshme dhe erozioni si pasojë e tyre. Prerjet e paligjshme të drurëve malorë për fabrika dhe për ngrohje në stufa (90 përqind e familjeve përdorin fosilet për ngrohje), ka reduktuar hapësirat pyjore ndërsa drunjtë i ka sjellur në zgrip të mbijetesës. Pra, jo e tërë hapësira pyjore, edhe kështu e reduktuar siç e shohim në statistika ku theksohet se është 45 përqind e mbarë Kosovës – është e populluar më pemë dhe drunjë.

Pyjet duhet të mbrohen urgjentisht me ligj. Me ligj të cilin Kuvendi nuk e miraton që nga viti 2019. Ndërsa, që nga viti ‘99 e këndej nuk ka pasur pothuajse asnjë kujdes ndaj pyjeve. Ndërsa, para vitit ‘99, ka pasur një shfrytëzim të pakontrolluar të pyjeve përmes korrupsionit të organizuar kolonial – eksploatues.

  1. Mungesa enorme e ujit së bashku me prerjen e pakontrolluar dhe të çmendur të pyjeve ka ndikuar në zhdukjen e pashmangshme të fushave, arave dhe pyjeve. Ka ndikuar në rritjen e temperaturave dhe ndryshimin gradual të motit. Edhe në Kosovë, plastika, fosilet dhe bërllogjet janë bërë problem i pa-menaxhueshëm. Në qytete tashmë janë krijuar pamje të përditshme me mullarë bërllogjesh. Edhe, uji i ujësjellësit pothuajse është ndotur.

Në ndërkohë, e vetmja mënyrë për prodhimin e rrymës mbetet thëngjilli. Termocentralet dhe djegia e thëngjillit e ka radhitur Prishtinën, kryeqytetin e Kosovës, disa herë ndër qytetet më të ndotura, jo vetëm në Evropë, por edhe në botë.

Zhdukja e vazhdueshme e drunjëve dhe termocentralet nuk kanë degraduar vetëm pyjet dhe fushat, por mund të themi se e kanë helmuar tashmë ajrin e Kosovës, dhe kanë ndikuar pakthyeshëm në shëndetin e banorëve të tij. Ndryshimi i Klimës tashmë është një kapitull i shkruar, ku ne jemi edhe autorë por mbi të gjitha, protagonist. Ndryshimi klimatik nuk është vetëm mjedisor por edhe shëndetësor.

Pyetja, nuk është a duhet të ndërhyjmë. Pyetja është a mund të bëjmë diçka, dhe nëse po, çfarë mund të bëjmë, përpara se të behet e pamundshme për të intervenuar. Në pjesën e dytë të këtij shekulli mund të mos e kemi këtë shans.

*Analizë nga Behare Bajraktari – Asistent redaktore në Radio Televizionin e Kosovës, shkruar për https://europehouse-kosovo.com/

Aktuale

Eurostat: Shqiptarët më punëtorët në Evropë, por me paga me të ulëta

Published

on

Shqiptarët punojnë me orë më të gjata pune krahasuar me vendet e Bashkimit Evropian, megjithëse paguhen më pak.

Sipas të dhënave nga Eurostat, një javë e zakonshme pune për personat e moshës 20-64 vjeç në BE është mesatarisht 37.5 orë, ndërsa për shqiptarët rreth 43.7 orë në javë.

Konkretisht, shqiptarët punojnë një ditë më shumë se vendet e BE-së ose 6 orë më tepër në javë.

Pavarësisht këtij fakti, orët e zgjatura të punës në Shqipëri nuk përkthehen me paga më të larta, pasi aktualisht vendi ynë ka nivelin më të ulët të pagës mesatare në rajon dhe Europë, gati dyfish më pak se Serbia e Mali i Zi dhe ndjeshëm më pak se Bashkimi Europian.

Kjo tregon një mospërputhje të qartë midis orëve, pagës apo edhe produktivitetit të punëtorëve.

Direkt pas vendit tonë renditet Serbia, ndërsa sa i takon vendeve të BE-së, Greqia ka përqindjen më të lartë të punëtorëve me orar të zgjatur, rreth 11.6%, e ndjekur nga Qiproja 10.4% dhe Franca 10.1%.

Orët e zgjatura të punës në Greqi lidhen edhe me normën më të lartë të papunësisë, e si rrjedhojë orët shtesë të punonjësve aktivë i referohen zëvendësimit të mungesës së fuqisë punëtore në vend.

Holanda ka javën më të shkurtër të punës me rreth 33.2 orë, e ndjekur nga Gjermania me 35.3 dhe Danimarka me 35.4 orë.

Duke qenë se Shqipëria ka rekordin më të lartë të të vetëpunësuarve në rajon me një normë prej 36%, orët e gjata të punës lidhen kryesisht me nivelin e lartë të vetëpunësimit dhe punën e fundjavës.

E njëjta gjë vlen edhe për shumicën e shteteve të Bashkimit Evropian, ku 29.3% e të vetëpunësuarve punonin me orë të gjata krahasuar me të punësuarit, të cilët përbënin 3.6% e totalit.

Në Shqipëri administrata publike është ajo që punon më pak, me rreth 38.8 orë në javë, ndërsa punëtorët e sektorëve të prodhimit dhe ndërtimit punojnë më tepër.

Ndërsa në BE, orët e gjata të punës ishin më të zakonshme në mesin e punonjësve të kualifikuar të bujqësisë, pylltarisë dhe peshkimit me 27.5% dhe menaxherëve me 21.9%./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

BE do të jap 1 miliard euro ndihmë financiare për mbrojtjen sociale në Liban

Published

on

Gjatë vizitës së saj në Bejrut, Presidentja e Komisionit Evropian Ursula von der Leyen, e shoqëruar nga Presidenti i Republikës së Qipros, Nikos Christodoulides, diskutuan sfidat e rëndësishme të brendshme dhe rajonale me të cilat përballet Libani dhe se si BE-ja mund ta mbështesë më mirë vendin dhe njerëzit.

Ajo njoftoi se BE-ja do të ofrojë një paketë ndihme financiare për Libanin me vlerë 1 miliard euro për 2024-2027.

Kjo mbështetje e vazhdueshme e BE-së do të forcojë shërbimet bazë si arsimi, mbrojtja sociale dhe shëndeti për njerëzit në Liban. Ajo do të shoqërojë reformat urgjente ekonomike, financiare dhe bankare. Për më tepër, Forcat e Armatosura libaneze dhe forcat e tjera të sigurisë do t’i ofrohet mbështetje me pajisje dhe trajnime për menaxhimin e kufirit dhe për të luftuar kundër kontrabandës.

Vizita e Presidentes von der Leyen në Liban vjen pas takimit të posaçëm të Këshillit Evropian më 17-18 prill, ku Këshilli konfirmoi vendosmërinë e BE-së për të mbështetur njerëzit më të cenueshëm në Liban, duke përfshirë refugjatët, personat e zhvendosur brenda vendit dhe komunitetet pritëse, si si dhe forcimin e mbështetjes për Forcat e Armatosura libaneze, luftën kundër trafikimit të qenieve njerëzore dhe kontrabandës. Këshilli Evropian ripohoi gjithashtu nevojën për të arritur kushte për kthime të sigurta, vullnetare dhe dinjitoze të refugjatëve sirianë, siç përcaktohet nga UNHCR./Media Ndërtimi

Continue Reading

Aktuale

Zyra e Kryeministrit Kurti furnizohet me mobile luksoze në vlerë prej 54 mijë euro

Published

on

Karrige lëkure, tepisona, vitrina e mobile të ndryshme luksoze. Të gjitha këto janë porositur nga Zyra e Kryeministrit të Kosovës. Orenditë e reja po kapin shifrën e 54 mijë eurove.

Zyra e Kryeministrit të Albin Kurti, ka hapur disa tenderë për blerjen e disa orendive të reja.

Zyra e kryeministrit dhe disa ministri tjera janë në pritje të furnizimit me karrige të lëkurës, me tepsiona, me pajisje të reja për byfe, e vitrina, të cilat i kanë kushtuar hiç më pak se 53 mijë e 977 euro, shkruan Insajderi.

Me datën 30 të muajit të kaluar, Zyra e Kryeministrit kishte hapur tender për “furnizim me karrige lëkure”, 50 copë.

Vlera e parashikuar është 9,999.00 euro.

Poashtu në muajin e kaluar nga ZKM’ja është hapur tenderi për “Furnizim me lloje të ndryshme vitrinash”, ku ceken mobile druri për zyre. Vlera e parashikuar e kontratës për këtë tender është 40.000 euro.

Me 1 maj, Zyra e Kryeministrit ka hap tender për “Furnizim me pajisje byfeje”. Ku theksohet për “frigoriferë dhe ngrirësit”.

Vlera e parashikuar për këtë kontratë është 990 euro.

Bëhet fjalë për tri karrige statike nga materiali krom, të veshura me lëkurë artificiale, kualitet i lartë i ngjyrës së zezë.

Po ashtu edhe për një karrige rrotative nga rrjeta me mekanizëm lëvizës. Ku vetëm këto kanë kushtuar hiç më pak se 999 euro./Media Ndërtimi

Continue Reading

Trending