Aktuale

Pandemia “gëlltit” investimet e huaja

Published

4 years ago

August 6, 2020

Në Kosovë ka rënie të investimeve të huaja, prej kur ish-Qeveria e Kosovës, shpalli emergjencë për shëndetin publik në muajin mars, për shkak të situatës së krijuar me pandeminë e koronavirusit.

Sipas të dhënave të Bankës Qendrore të Kosovës, nga muaji mars deri në muajin maj të këtij viti, vlera e investimeve të huaja ka arritur në 38.9 milionë euro, përderisa në periudhën e njëjtë të vitit të kaluar, kjo vlerë ishte 52 milionë euro.

Por, udhëheqës të Ministrisë së Tregtisë dhe Industrisë theksojnë se që nga vendimi i ish-qeverisë më 15 mars, ka kërkesa nga investitorë të huaj.

Ministri i Tregtisë dhe Industrisë, Vesel Krasniqi, tregon se në kohën kur e ka marrë udhëheqjen e ministrisë më 4 qershor, ka gjetur 27 kërkesa për investime të huaja, pa precizuar kohën e paraqitjes së kërkesave, kurse më pas janë paraqitur edhe katër kërkesa të tjera.

“Kërkesat e investitorëve janë paraqitur që të investojnë në fushën e energjisë solare, bujqësisë, industrisë përpunuese. Investitorët janë nga shtete të ndryshme, nga Gjermania, Zvicra dhe Austria, disa nga to janë në bashkëpunim edhe me bizneset vendore”, tha Krasniqi.

Krasniqi nuk tregon shumën eventuale të investimeve, por thotë se vëllimi minimal i projektit të investimit për të fituar statusin e investimit strategjik është më së paku dhjetë milionë euro.

Në bazë të Ligjit për Investime Strategjike, statusi i investuesit strategjik vlerësohet ai që i kontribuon rritjes ekonomike, punësimit dhe zbatimit të teknologjive të reja apo që ndikon në rritjen e mirëqenies dhe kushteve të jetës së qytetarëve të Republikës se Kosovës.

Por, Emrush Ujkani, drejtor ekzekutiv i Këshillit të Investitorëve Evropianë, në një bisedë për Radion Evropa e Lirë, thotë se tërheqja e investimeve të huaja vlerësohet sfidë për Kosovën, në kohën kur e gjithë bota po përballet me pasojat e shkaktuara nga pandemia e koronavirusit.

Përveç pandemisë në nivel global, ai thotë se Kosovës në mundësinë e tërheqjes së investimeve ndërkombëtare, i kontribuon edhe mungesa e stabilitetit politik dhe ekonomik brenda vendit.

Ujkani thotë se vështirësimi i gjendjes ekonomike dhe mosangazhimi adekuat i institucioneve qeveritare për të adresuar çështjet për rimëkëmbje ekonomike, vështirëson edhe gjendjen e investitorëve aktual në Kosovë. Kurse, për tërheqje të reja të investimeve, sipas tij, duhet pritur veprimet konkrete të institucioneve për këtë çështje.

“Vështirësimi i punës së investitorëve të huaj, do të nënkuptonte gradualisht ndoshta për të menduar tërheqjen nga ky treg. Unë mund të them me përgjegjësi të plotë, se një anëtar i jonë, që është bashkë-investim vendor dhe evropian, së fundmi ka reduktuar kapacitetin e prodhimit më të madh. Pikërisht, për shkak të asaj që ka pasur një neglizhencë të madhe nga institucioneve vendore”, thekon Ujkani.

Mundësia e tërheqjes së investimeve të huaja, ka qenë edhe një nga temat gjatë samitit të mbajtur për Ballkanin Perëndimor, në fund të muajit të kaluar, ku kanë marrë pjesë liderët e gjashtë shteteve të rajonit: Kosovës, Serbisë, Bosnjë-Hercegovinës, Maqedonisë së Veriut, Malit të Zi dhe Shqipërisë.

Në këtë samit që u organizua nga Këshilli Atlantik, me seli në Uashington të Shteteve të Bashkuara, liderët e këtyre vendeve janë zotuar për bashkëpunim ekonomik, njëherësh janë pajtuar që të ndiqet një plan për të tërhequr investimet e huaja direkte në rajon.

Ujkani shprehet skeptik në mundësinë e tërheqjes së investimeve të huaja nga iniciativa të tilla.

“Natyrisht që Kosova nuk duhet të përjashtohet nga këto forume dhe pjesëmarrje në to, por sa do të jetë e aftë Kosova për tërheqje të investimeve ndërkombëtare dhe për të ofruar një klimë të përshtatshme për ta, unë jam shumë skeptik. Samiti ka qenë i mirë se ardhur, do vazhdojnë kërkesat e tilla, por unë gjykoj se përderisa vazhdon klima e brendshme politike, çfarë është për momentin, mendoj se këto takime përveç pjesëmarrjes formale, do të kufizojnë bukur shumë mundësinë që të përfitojnë nga iniciativa të tilla”, tha Ujkani.

Bazuar në të dhënat zyrtare të Bankës Qendrore të Kosovës, investimet e huaja ndër vite kanë shënuar rënie. Në vitin e kaluar vlera e investimeve ka qenë 265 milionë euro. Shuma më e ulët e investimeve direkte të huaja ka qenë në vitin 2014, me vetëm 151 milionë euro. \ REL

Aktuale

Publikohet platforma digjitale për historinë e Prishtinës

Published

12 hours ago

May 16, 2024

Ndertimi Media

Historia qindravjeçare e Prishtinës tash e tutje do të mund të njihet edhe përmes platformës digjitale “Prishtina në histori”.

E krijuar nga “Trembelat”, kjo platformë prezanton qindra dokumente origjinale për Prishtinën, që nga shekulli i 13-të.

Përmes një komunikate për media, “Trembelat” kanë bërë të ditur se platforma digjitale (qerthulli) “Prishtina në histori” përmbledh një grumbull digjital të teksteve, hartave, gravurave, fotografive dhe punimeve rreth historisë së qytetit të Prishtinës që kapin kohën prej fundit të shekullit 13-të deri në vitete e para të shekullit 20-të.

Në Arkivin e Prishtinës, pjesë e Komunës së Prishtinës, rishtazi janë sjellë rreth 38,598 dokumente osmane, të cilat dokumentojnë historinë e Prishtinës prej shekullit të 15-të deri në shekullin 20-të, shumica prej tyre, siç thuhet në komunikatë janë krejt të pastudiuara dhe të panjohura për publikun.

Në anën tjetër, po sipas komunikatës, shumë studime të cilat janë bërë bazuar në arkivat e Romës, Venedikut dhe Dubrovnikut mbesin në sirtarë të bibliotekave dhe njihen vetëm prej një grupi të vogël specialistësh.

“Këto të dhëna, por dhe të tjera që kanë të bëjnë me të kaluarën e Prishtinë, nga arkiva, biblioteka e koleksione janë mbledhur dhe do të vazhdojnë të mblidhen në fazat e tjera të këtij projekti (Prishtina në histori)”- thuhet në komunikatën e ‘Trembelave”.

Po siaps komunikatës, në mesin e materialeve të botuara janë edhe rreth 100 dokumente origjinale të përkthyera, si shtesë për tekstet e shkruara enkas, e artikuj të rëndësishëm nga e kaluara që meritojnë të lexohen më gjerësisht, pjesa më e madhe e tyre, sic thuhet më tej në komunikatë, janë botuar në këtë fazë fillestare.

Platforma është iniciativë e “Trembelave” me siglën botuese “Varg” e mbështetur financiarisht nga Komuna e Prishtinës, në partneritet të ngushtë edhe me Arkivin e Prishtinës, të cilët edhe kanë mundësuar qasjen në dokumentet nga arkivat osmane, që në vitin 2018 janë sjellë në kopje digjitale te ky arkiv./Media Ndërtimi

Aktuale

Asociacioni i Arkitektëve të Kosovës organizon kuvendin zgjedhor

Published

1 day ago

May 15, 2024

Ndertimi Media

Të nderuar anëtarë të Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, duke u bazuar në Ligjin Nr. 06/L-043, për Lirinë e Asocimit ne Organizata Joqeveritare dhe Nenit 26, të Statutit të Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, të vitit 2022, shpallë Zgjedhjet e rregullta për Kryetarin e a-a-k.

KUVENDI ZGJEDHOR i a-a-k, do të mbahet:

Datë: 23.05.2024 (E Enjte)

Ora: 17:00 h

Vendi: MODELARIUMI në Fakultetin e Arkitekturës në UP-ë.

Ftohen, të gjithë anëtarët e Asociacionit të Arkitëktëve të Kosovës që të marrin pjesë në kuvendin zgjedhor, dhe në frymën e konkurencës së lirë dhe kandidimit, të shprehin vullnetin e tyre për tu kandiduar për pozitën e kryetarit të a-a-k, duke u mbështetur në nenin 32, të Statutit./Media Ndërtimi

Aktuale

“Reagim ndaj shkrimeve të pasakta dhe tendecioze rreth nënshkrimit të kontratës me Arkitektin e Qytetit”

Published

2 days ago

May 14, 2024

Ndertimi Media

Komuna e Prishtinës ka reaguar ndaj shkrimeve rreth nënshkrimit të kontratës me Arkitektin e Qytetit”

Me datën 13 maj 2024 është publikuar një shkrim me titull “Tre muaj para se të regjistrohej në ARBK, kompania Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit nënshkroi kontratën me Komunën e Prishtinës” nga një prej portaleve lokale, dhe po të njëjtat informata të pasakta e tendencioze janë shpërnda nga eksponentë politik të caktuar.

Kryeqyteti informon qytetarët se ky artikull dhe shkrimet pasuese janë të pasakta dhe se:

Konsorciumi i kompanive fituese kanë qenë të regjistruara pranë ARBK shumë kohë më parë
Procesi i tenderimit të Shërbimit të Arkitektit të Kryeqytetit është vlerësuar tri (3) herë nga OSHP, si proces i rregullt dhe në përputhje me ligjin.
Procesi i tenderimit është zhvillu përmes sistemit elektronik “EPROKURIMI” dhe të gjitha të dhënat digjitale janë në dispozicion për të vërtetuar rregullsinë e procesit

Më poshtë është shpjeguar në hollësi procesi.

Aktiviteti i prokurimit me titull “Konsulencë për themelimin e Shërbimit të Arkitektit të Kryeqytetit për nevojat e Komunës së Prishtinës” me nr. të prokurimit 616-22-7431-3-1-2, është publikuar me datën 21.07.2022. Pra aktiviteti ka filluar në korrik të vitit 2022 dhe ka përfunduar rreth 1 vit më pas apo më 27.06.2023 kur është nënshkruar kontrata, ndërsa kontrata e nënshkruar si e tillë përmes kësaj procedure aktualisht është në zbatim e sipër. Procedura si e tillë është zhvilluar në dy faza, ku kanë marrë pjesë gjithsej 6 tenderues (operatorë ekonomik ose grupe të operatorëve ekonomik). Gjatë aktivitetit të prokurimit janë shtjerrë të gjitha procedurat sipas mjeteve juridike në dispozicion. Mbi të gjitha kjo lëndë është trajtuar tri (3) herë nga OSHP dhe nënshkrimi i kontratës është manifestuar vetëm pas rikonfirmimit përmes vendimit të tretë të Panelit Shqyrtues në OSHP.

Sa i përket pretendimit se është nënshkruar kontratë me një operator ekonomik që nuk ka qenë i regjistruar në ARBK, duhet theksuar faktin që kontrata është nënshkruar me datë 27.06.2023 nga të dy palët kontraktuese dhe jo me datë 27.03.2023 sikurse është pretenduar. Kontrata është nënshkruar në tri kopje origjinale, por në njërën kopje të kontratës me rastin e nënshkrimit të kontratës, operatori ekonomik ka bërë gabim teknik ku në vend të numrit 6 ka shënuar numrin 3. Megjithatë ky gabim menjëherë është reviduar ndërsa data e nënshkrimit është evidentuar saktë (27.06.2023). Pra data e nënshkrimit të kontratës është 27.06.2023 dhe ky fakt është i pakontestueshëm për cilëndo palës me interes juridik. Data e nënshkrimit 27.06.2023 mund të konfirmohet edhe nga sistemi elektronik EPROKURIMI. Vlen të shtohet po ashtu se njoftimi për dhënie të kontratës është publikuar me datë 27.06.2023 ndërsa njoftimi për nënshkrim të kontratës është publikuar me datë 29.06.2023. Pra thjesht ka qenë e pamundur që të nënshkruhet kontrata në muajin mars 2023 sikurse pretendohet. Me këtë rast duhet kuptuar faktin që procedura e prokurimit zhvillohet hap pas hapi në përputhje me dispozitat ligjore në fuqi. Pra nuk mund të kalohet në hapin e radhës pa përmbushur me sukeses hapi paraprak. Gjithashtu, siç u tha më sipër, ky aktivitet është trajtuar tri (3) herë nga OSHP ku vendimi i parë nga OSHP është marrë me datë 02.02.2023, vendimi i dytë me datë 22.05.2023 ndërsa vendimi i tretë dhe i fundit me datë 26.06.2023 me ç’rast është mundësuar edhe nënshkrimi i kontratës me datë 27.06.2023.

Më tutje, grupi i operatorëve ekonomik të kontraktuar “Anarch Sh.P.K. & Ardi CC L.L.C.” kanë qenë të regjistruar kohë më parë. “Anarch” Sh.P.K. si anëtar i konsorciumit ekonomik është themeluar 17.10.2018 ndërsa anëtari tjetër i konsorciumit “Ardi CC” Sh.P.K. është themeluar me datë 29.04.2008. Pra, që të dy kompanitë kanë vite përvojë pune dhe nuk janë regjistruar tre muaj para nënshkrimit të kontratës siç pretendohet në shkrimet tendencioze. Pas shpalljes fitues në procesin e tenderimit, dy kompanitë kanë krijuar shoqërinë me përgjegjësi të kufizuar “Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit” për zbatim të kontratës dhe këtë e kanë regjistruar në ARBK me 27.06.2023, si një subjekt i përbashkët për qëllime të zbatimit të kësaj kontrate. Edhe nga të dhënat publike të ARBK mund të konfirmohet se shoqëria e konsorciumit “Shërbimi i Arkitektit të Kryeqytetit” përbëhet nga dy operatorët ekonomik tenderues që janë “Anarch” Sh.P.K. dhe “Ardi CC” L.L.C.

Pra nuk qëndrojnë aspak pretendime sipas të cilave kinse është nënshkruar kontratë me një operator të paregjistruar në ARBK.

Bashkëngjitur do të gjeni disa kopje të dokumenteve që i faktojnë të dhënat e mësipërme, të cilat edhe janë në dispozicion publik në EPROKURIMI dhe në ARBK./Media Ndërtimi