Ndërmarrjet publike të Kosovës Telekomi dhe Trepça – dikur motorë të ekonomisë – vështirë se mund të rimëkëmben përmes Fondit Sovran, thotë Berim Ramosaj, ligjërues i lëndëve ekonomike në Universitetin e Prishtinës.
“Kam dilema, duke u bazuar edhe në faktin se pronësia publike është burimi kryesor i korrupsionit dhe nepotizmit në ekonominë e Kosovës”, thotë ai për Radion Evropa e Lirë.
Qeveria e Kosovës ka paraparë që Fondi Sovran t’i marrë nën pronësi të gjitha asetet strategjike të vendit, përfshirë gjigantin metalurgjik Trepça, Telekomin e Kosovës, Korporatën Energjetike të Kosovës, Korporatën e Thëngjillit e të tjera.
Fondi do ta ketë, pastaj, përgjegjësinë ekskluzive për të investuar në rritjen e vlerës së tyre.
Ramosaj thotë se ndërmarrjet që janë nën pronësi të shtetit, operojnë vazhdimisht me afarizëm të dobët. Sipas tij, problemi qëndron edhe te ndërhyrja e politikës në përzgjedhjen e bordeve që i mbikëqyrin ato.
“Në bordet e ndërmarrjeve publike zgjidhen zakonisht njerëz joprofesionistë dhe kjo bën që ndërmarrjet të performojnë dobët”, thotë Ramosaj.
Sipas tij, zgjidhje do të ishte privatizimi.
“Për ta rimëkëmbur Telekomin [për shembull], duhen investime të mëdha që mund t’i bëjnë vetëm kompanitë e suksesshme, që kanë kapital të mjaftueshëm dhe udhëheqje të suksesshme”, thotë Ramosaj për Radion Evropa e Lirë.
Projektligj për Fondin Sovran është aktualisht në konsultime publike dhe, sipas programit legjislativ të Qeverisë, pritet të miratohet brenda këtij viti.
Projektligji e definon Fondin Sovran si institucion investues dhe zhvillimor të Kosovës.
Kapitali themeltar i Fondit Sovran është 20 milionë euro dhe mbulohet nga Qeveria e Kosovës.
Për t’u bartur një aset në pronësi të Fondit Sovran, Qeveria e Kosovës ka vënë kusht që ai të jetë i komercializueshëm dhe të premtojë fitim brenda një periudhe të arsyeshme.
Ish-drejtori menaxhues në Agjencinë Kosovare të Privatizimit, Ekrem Hajdari, ka thënë më herët për Radion Evropa e Lirë se projektligji i Fondit Sovran është kualitativ dhe ofron mundësi për zhvillim ekonomik.
Megjithatë, burimet e financimit të Fondit Sovran janë pakta, sipas tij.
“Gjëja më e rëndësishme në këtë drejtim mbetet financimi i nevojshëm për funksionalizmin e këtyre asteve, në dobi të një interesi të dobishëm financiar dhe zhvillimor në vend. Njëzet milionë euro për fillimin e punës së fondit nuk janë të mjaftueshme”, ka thënë Hajdari.
Kosova, prej vitesh, përballet me probleme ekonomike. Rritja ekonomike vjetore nuk kalon 4 për qind – shifër e pamjaftueshme për të adresuar problemin e papunësisë që e kalon 20-përqindëshin.
Për më tepër, viti i kaluar është mbyllur me normë mesatare të inflacionit gati 12 për qind.
Zhvillimi ekonomik, në anën tjetër, ka qenë një ndër prioritetet që ka listuar Qeveria aktuale, me në krye Albin Kurtin, kur ka marrë detyrën dy vjet më parë. Disa premtime të saj në këtë aspekt janë realizuar, disa të tjera as që kanë nisur./Media Ndërtimi.